Δυνατή αυτοδιοίκηση με ισχυρές κοινωνίες

Τη “φωνή” της υψώνει η Αυτοδιοίκηση Α΄ Βαθμού ενόψει της συζήτησης της ΚΕΔΕ με το Υπουργείο Εσωτερικών για το νομοσχέδιο της Πολυεπίπεδης διακυβέρνησης, προκειμένου μέσω αυτού να επιτευχθεί μία αλλαγή προς το καλύτερο για τους Δήμους, που θα τους εξασφαλίζει ισχυρό ρόλο προς εξυπηρέτηση και ανάπτυξη των τοπικών κοινωνιών.

Παρατηρήσεις και προτάσεις από την πλευρά της ΠΕΔ Νοτίου Αιγαίου και της ΠΕΔ Βορείου Αιγαίου σχετικά με τον ρόλο των Δήμων εκφράστηκαν χθες, στη συνεδριακή συνδιάσκεψη της ΚΕΔΕ με τον νησιώτικο χώρο, στην οποία συμμετείχε μεταξύ άλλων, ο Υπουργός Εσωτερικών, Τάκης Θεοδωρικάκος.

Από την πλευρά των δύο νησιωτικών Περιφερειών υποστηρίχθηκε πως επιβάλλεται το κράτος να επιδιώξει την ουσιαστική στήριξή τους, καθώς τα τελευταία χρόνια έχουν κληθεί να ανταπεξέλθουν απέναντι σε μεγάλες απώλειες και κρίσεις, την ίδια στιγμή που στοχεύουν παράλληλα, να προχωρούν αναπτυξιακά.

Συλλογική βούληση για μετάβαση σε νέα “εποχή”

Εκ μέρους της ΠΕΔ Ν. Αιγαίου προέβη σε τοποθέτηση ο πρόεδρός της και Δήμαρχος Ρόδου, Αντώνης Καμπουράκης, ο οποίος αφού πρωτίστως ευχαρίστησε την ΚΕΔΕ για την πρωτοβουλία της να συνεργαστεί με όλες τις ΠΕΔ για τη συνδιαμόρφωση προτάσεων σχετικά με την επόμενη ημέρα στους Δήμους, εν συνεχεία, αναφέρθηκε στην ανάγκη πολυεπίπεδης στήριξης των νησιών της χώρας - κι εν προκειμένου του Ν. Αιγαίου - που αποτελούν τα σύνορα της Ευρώπης.

“Η σημερινή πρωτοβουλία της ΚΕΔΕ για την οποία την ευχαριστούμε θερμά θα έχει δικαιωθεί για τα νησιά του Νοτίου Αιγαίου όταν στο τέλος αυτής της τηλεδιάσκεψης πατάμε όλοι πάνω σε έναν κοινό τόπο. Την κατεπείγουσα ανάγκη για μία μεγάλη φυγή προς τα μπροστά” ανέφερε αρχικά ο κ. Καμπουράκης, εξηγώντας παράλληλα πως, “Βρισκόμαστε πάνω στο σημείο “μηδέν” όπου διασταυρώνονται τρεις μεγάλες κρίσεις. Η υγειονομική που στοιχίζει ακόμη ζωές, η οικονομική που στοιχίζει σε περιουσίες και σε θέσεις εργασίας και η γεωπολιτική που μπορεί να στοιχίσει σε γεωπολιτικά – εθνικά συμφέροντα”.

Ως εκ τούτου, υπογραμμίζοντας πως είναι χωρίς συγκρίσιμο προηγούμενο το μέγεθος των προκλήσεων που καλούνται να αντιμετωπίσουν οι νησιώτες, πρόσθεσε πως δεν πρέπει να συνεχιστεί η κατάσταση του να παραμένουν τα νησιά “αόρατα” για την κεντρική διοίκηση, λόγω της απομόνωσής τους.

Εκφράζοντας δύο σημαντικά παραδείγματα για την άδικη αντιμετώπιση των νησιών σε σχέση με την ηπειρωτική χώρα, ο ίδιος σημείωσε τα εξής: “Πρώτον τα νησιά του Νοτίου Αιγαίου έβλεπαν στα χρόνια που πέρασαν τεράστιες επενδύσεις στους οδικούς άξονες της ηπειρωτικής χώρας, την ώρα που τα ίδια εξακολουθούν να βρίσκονται απομονωμένα και εκτεθειμένα σε όλα τα μειονεκτήματα της νησιωτικότητας”. Επιπλέον, έκανε μνεία και στη μεγάλη συνεισφορά του Ν. Αιγαίου στο ΑΕΠ της χώρας λόγω της τουριστικής δραστηριότητάς, για την οποία σχολίασε πως “τιμωρούνται” και θεωρούνται ανεπτυγμένα, με ό,τι αυτό συνεπάγεται σε απώλεια πόρων για υποδομές.

Σε συνέχεια των ανωτέρω, ο πρόεδρος της ΠΕΔ Ν. Αιγαίου εξήγησε πως, “η διασταύρωση των τριών κρίσεων – που προαναφέρθηκαν - απαιτούν λύσεις και πράξεις”, συμπληρώνοντας στη συνέχεια πως δυστυχώς, “είμαστε πίσω από τα γεγονότα όταν παρακαλούμε για την επαναφορά των μειωμένων συντελεστών ΦΠΑ για τα νησιά, όταν θα έπρεπε να συζητάμε για άμεση παροχή κινήτρων για τη μετεγκατάσταση ελληνικών οικογενειών” με σκοπό την ενίσχυση μικρών νησιών.

Προτού ολοκληρώσει την παρέμβασή του, ο κ. Καμπουράκης θέλησε να σημειώσει πως για να προχωρήσουν τα νησιά σε νέα εποχή υπάρχουν σήμερα και το σχέδιο και οι αναπτυξιακοί πόροι.

“Από τη διαχείριση του περιβάλλοντος, με όρους βιωσιμότητας, μέχρι τον ψηφιακό μετασχηματισμό, που θα γεφυρώνει τις αποστάσεις, και θα καταπολεμά τα μειονεκτήματα της νησιωτικότητας. Από έναν αναμορφωμένο Αναπτυξιακό Νόμο, με εξειδικεύσεις ανά τομέα, ειδικά για τα νησιά, μέχρι τη δημιουργία «ταυτότητας προορισμού», κάθε νησιού χωριστά, που θα τα βοηθήσει να γίνουν πιο αναγνωρίσιμα, και ελκυστικά, στην παγκόσμια αγορά” σχολίασε χαρακτηριστικά, αναφέροντας επιπλέον πως, είναι μεγάλη ευκαιρία και για τα νησιά η εξέλιξη της εισροής των 72 δις ευρώ στη χώρα μέσω του Ευρωπαϊκού Ταμείου Ανάκαμψης.

“Είναι, η τελευταία “μεγάλη ευκαιρία” για την άρση των αδικιών, και των παθογενειών του παρελθόντος, και την προσαρμογή στις απαιτήσεις, μιας νέας πραγματικότητας” υποστήριξε, λέγοντας τέλος, πως, σε αυτό που θα πρέπει να επιμείνουν όλοι “είναι η συλλογική βούληση, να προχωρήσουμε με δύναμη μπροστά. Αυτό πρέπει να είναι, το καθαρό μήνυμα αυτής της τηλεδιάσκεψης”.

“Στα νησιά ισχύουν πάντα ειδικές συνθήκες”

Ενισχυτικά στα ανωτέρω λειτούργησε ο Περιφερειάρχης Νοτίου Αιγαίου, Γιώργος Χατζημάρκος, ο οποίος απηύθυνε χαιρετισμό στη χθεσινή συζήτηση μέσω τηλεδιάσκεψης.

“Θέλω να πω ότι σε αυτήν την πολύ ενδιαφέρουσα περίοδο της χώρας, που πάρα πολλά πράγματα αλλάζουν στη διοίκηση και στο διοικητικό και νομοθετικό περιβάλλον, πρέπει όλοι οι Υπουργοί να έχετε σταθερά στο μυαλό σας ότι σχεδόν τίποτα από τα θέματα και από τις ρυθμίσεις που ισχύουν για όλα τα ζητήματα της ζωής και της διοίκησης στην ηπειρωτική Ελλάδα, δεν ισχύει στα νησιά” δήλωσε προλογικά στην παρέμβασή του, σημειώνοντας πως ως εκ τούτου, “πρέπει να έχετε ως οδηγό στις αποφάσεις σας ακριβώς αυτό. Ότι στα νησιά ισχύουν πάντα ειδικές συνθήκες”.

Ο κ. Χατζημάρκος θέλησε για μία ακόμη φορά να υποστηρίξει σε απόλυτο τόνο πως, “σήμερα ο φτωχός συγγενής είναι σταθερά το Νότιο Αιγαίο στη χώρα, όμως, σε ό,τι αφορά τις “επισκέψεις” και τα “δώρα” είναι ο πλούσιο συγγενής”.

Απευθυνόμενος προς τον Υπουργό Εσωτερικών, τόνισε πως, “αυτή η κατάσταση πρέπει να ανατραπεί και είναι ένα χρέος δικό σας”.

Προτού ολοκληρώσει την τοποθέτησή του, δεν παρέλειψε να σημειώσει πως τα νησιά και οι Υπηρεσίες με δυσκολία παλεύουν να παρακολουθήσουν όλες τις εξελίξεις σε πολύ σοβαρά νομοθετήματα που αφορούν στη διακυβέρνηση, τις δημόσιες συμβάσεις, τις ρυθμίσεις για το περιβάλλον κ.α., καθώς υπάρχει εντονότατο πρόβλημα υποστελέχωσης.

Στον επίλογό του, ο ίδιος επανήλθε στην αρχική θέση που εξέφρασε, εξηγώντας πως στη νομοθεσία που επεξεργάζεται το κράτος, θα πρέπει να καταγραφεί και να φανεί με σαφήνεια και η εθνική σημασία των νησιών για τη χώρα.

Ειδικότερα, έκλεισε την παρέμβασή του, υποστηρίζοντας τα εξής: “Η εθνική διάσταση θα πρέπει να αποτυπωθεί με ξεκάθαρο τρόπο και μέσα στη νομοθεσία και στο περιβάλλον – διοικητικό και χρηματοδοτικό – γιατί η μεγαλύτερη και αποτελεσματικότερη άμυνα είναι η ενδυνάμωση των νησιών σε όλα τα επίπεδα”.

Ξεκάθαρες αρμοδιότητες και λόγο στον αναπτυξιακό σχεδιασμό

Σε ομιλία σχετικά με τις θέσεις των Δήμων για τις αλλαγές που θα πρέπει να επιδιωχθούν μέσω του νέου νομοσχεδίου του Υπ. Εσωτερικών προχώρησε ο πρόεδρος της ΚΕΔΕ και Δήμαρχος Τρικκαίων, Δημήτρης Παπαστεργίου.

Ο ίδιος υποστήριξε πως οι Δήμοι πρέπει να λειτουργούν γρήγορα, αποτελεσματικά και με ευελιξία, έχοντας σαφείς αρμοδιότητες, πόρους, αλλά και προσωπικό.

“Ζητάμε πρώτον να ξεκαθαρίσουμε τις αρμοδιότητες που έχουμε. Να δούμε τους Δήμους, τις Περιφέρειες και τι κάνουν οι Αποκεντρωμένες, αν κάνουν κάτι” ανέφερε αρχικά, προβαίνοντας και σε παρατηρήσεις σχετικά την υπόθεση του αναπτυξιακού σχεδιασμού.

“Αυτή η ιστορία με το προηγούμενο ΕΣΠΑ όπου οι Δήμοι τελικά μάθαιναν από τον Τύπο τα προγράμματα και τις προκηρύξεις, δεν μπορεί να συνεχιστεί” υπογράμμισε κατηγορηματικά, εκφράζοντας την πεποίθηση πως, “μπορούμε πραγματικά να βοηθήσουμε σε αυτό το θέμα. Δεν τρέφουμε αυταπάτες ότι θα φτιάξουμε κάποια δική μας Διαχειριστική, αλλά στον σχεδιασμό και στη φάση της υλοποίησης θα πρέπει να είμαστε εκεί”.

Αποκλειστικά στους Δήμους ζητήματα τοπικού χαρακτήρα

Πέραν των ανωτέρω, ο ίδιος μίλησε παρακάτω σχετικά με τους υπόλοιπους τομείς αναφορικά με τους οποίους οι Δήμοι ζητούν να έχουν σαφείς αρμοδιότητες.

Ειδικότερα, για την κοινωνική μέριμνα εξήγησε πως αν και οι Δήμοι έχουν το μεγαλύτερο κομμάτι, δεν έχουν όμως συνολικά την πρόνοια στην αρμοδιότητά τους. Ως εκ τούτου, τόνισε πως, “θα πρέπει - κοινωνικές δομές και ιδρύματα - να περιέλθουν σε εμάς όπως αποκλειστικά και το ΤΕΒΑ”.

Επιπλέον, αναφέρθηκε στις πολεοδομικές ρυθμίσεις τοπικού χαρακτήρα, ζητώντας να ανήκουν αποκλειστικά στους Δήμους, χωρίς να εμπλέκονται άλλες Υπηρεσίες, όπως οι Αποκεντρωμένες Διοικήσεις, που αδυνατούν να έχουν ουσιαστικό αποτέλεσμα χωρίς προσωπικό. Παράλληλα, υποστήριξε πως και ό,τι αφορά τους κοινόχρηστους χώρους εντός σχεδίων, την ευθύνη θα πρέπει να έχει αποκλειστικά ο Α΄ Βαθμός της Αυτοδιοίκησης, χωρίς να εμπλέκονται Δασαρχεία και Κτηματικές Υπηρεσίες. Αναφορικά με τις Αποκεντρωμένες Διοικήσεις, ο ίδιος θέλησε να ξεκαθαρίσει μάλιστα πως, θα πρέπει να μείνουν σε αυτές όσα είναι συνταγματικά κατοχυρωμένα.

Παρακάτω, ο πρόεδρος της ΚΕΔΕ τόνισε πως οι Δήμοι τα τελευταία χρόνια έχασαν πόρους από κοιμητήρια κ.α., ζητώντας να θεσμοθετηθεί ουσιαστικά η αυτοτέλεια που ζητά η Αυτοδιοίκηση Α΄ Βαθμού.

“Σίγουρα θα πρέπει να δούμε ξανά πώς θα μπορέσουν οι Δήμοι να σταθούν στα πόδια τους” σχολίασε σε συνέχεια των ανωτέρω, κάνοντας παρακάτω αναφορά και σε μία σειρά άλλων θεμάτων που απασχολούν έντονα τους Δήμους.

“Οι λαϊκές αγορές να είναι ξεκάθαρη αρμοδιότητα μόνο για τους Δήμους. Το ίδιο και με τα ταξί και τις πιάτσες. Και αυτή η αρμοδιότητα είναι σε δύο επίπεδα και δεν βοηθά πουθενά” υπογράμμισε κατηγορηματικά, επισημαίνοντας ακόμη πως, οι Δήμοι θέλουν να έχουν τη διαχείριση και για τα σχολεία. “Τα σχολεία ανήκουν στους Δήμους και πιθανώς θα πρέπει να έρθουν στο Υπουργείο Εσωτερικών μηχανικοί ώστε να βοηθήσουν τους Δήμους για να συντάξουμε μελέτες για σχολικά κτίρια ή και άλλες μελέτες. Δεν ξέρω αν μπορούμε να πάμε σε αυτό το τόσο αισιόδοξο σενάριο και να αναλάβουμε τους καθηγητές, αλλά σίγουρα σε επίπεδο διαχείρισης για τα κτιριακά να προχωρήσουμε” συμπλήρωσε χαρακτηριστικά.

Λιμενικά Ταμεία, περιβάλλον και υγεία

Επιπρόσθετα, ο πρόεδρος της ΚΕΔΕ μίλησε για την επανίδρυση της Δημοτικής Αστυνομίας, υποστηρίζοντας πως, “πραγματικά είναι μία τεράστια αδυναμία να μην μπορείς να επιβάλλεις την τάξη στην περιοχή σου”, ζητώντας μάλιστα αυτή να μπορεί να έχει διευρυμένες αρμοδιότητες, αλλά και να αναλάβει ενδεχομένως “ένα κομμάτι του ΚΟΚ”.

Σαφής υπήρξε και για το θέμα των Λιμενικών Ταμείων. “Θα πρέπει να τελειώσει η παραφιλολογία ότι τα παίρνουν και πάμε σε μία άλλη μορφή” δήλωσε, εξηγώντας πως, “εμείς ζητάμε ευέλικτες νομικές μορφές γιατί σήμερα το ξέρετε όλοι ότι δεν κινούνται με έναν υπάλληλο και με μισό υπάλληλο υπό την εποπτεία και τη διοίκηση των Δήμων”.

Ακόμη για το κομμάτι της καθαριότητας και της ανακύκλωσης εξήγησε πως την αποκλειστική αρμοδιότητα πρέπει να έχουν οι Δήμοι, σημειώνοντας όμως την εξαίρεση στα νησιά του Ν. Αιγαίου με την ίδρυση του Περιφερειακού ΦΟΔΣΑ.

Επίσης, σχετικά με το κομμάτι των υποδομών και των δρόμων, υποστήριξε πως, “θα πρέπει να κάνουμε μία κοινή δουλειά με τις Περιφέρειες γιατί αυτό που ζούμε είναι παράνοια”. Σύμφωνα με όσα πρόσθεσε, “πρέπει να ξεκαθαρίσουμε ποιοι είναι δικοί μας και φυσικά να πάρουμε χρήματα”.

Ακολούθως αναφέρθηκε στο θέμα της υγείας, σημειώνοντας πως οι Δήμοι και η ΚΕΔΕ είναι ανοικτοί σε προτάσεις και συζήτηση με φόντο όσα σημειώνοντας και στην έκθεση Πισσαρίδη, σχολιάζοντας μόνον πως, “Δεν ξέρω κατά πόσον τα Νοσοκομεία στο σύνολό τους πρέπει να περιέλθουν στον Α΄ Βαθμό. Νομίζω όμως πως τα Κέντρα Υγείας θα μπορούσαν να περιέλθουν στους Δήμους. Εμείς νοιαζόμαστε περισσότερο από κάθε άλλον για τη λειτουργία τους. Άρα, είμαστε ανοικτοί σε προτάσεις για περαιτέρω εμπλοκή”.

ΠΔΕ, ΕΣΠΑ και ΚΑΠ

Τέλος, ο πρόεδρος της ΚΕΔΕ έκανε αναφορά στα Προγράμματα Δημοσίων Επενδύσεων αλλά και στο ΕΣΠΑ συνδυαστικά με τον ρόλο που θα μπορούσαν να έχουν οι Δήμοι.

“Υπάρχουν σίγουρα τεράστια προβλήματα και τεράστιες ανάγκες που καλύπτουν οι Περιφέρειες από ΠΔΕ. Άρα, για θέματα υπερτοπικά, ορθά το ΠΔΕ πηγαίνει στις Περιφέρειες” σημείωσε, εξηγώντας παρακάτω όμως, πως, “Όταν βλέπουμε χρήματα να εξειδικεύονται σε έργα τοπικά (πλατείες κ.α.), θα μπορούσαν κάλλιστα όλα αυτά να περιέλθουν σε εμάς”.

Επιπρόσθετα, για το ΕΣΠΑ, υποστήριξε πως οι Δήμοι δεν θέλουν να έχουν διακοσμητικό ρόλο σε Επιτροπές Παρακολούθησης και να μην ακούγεται η “φωνή” τους. Αντιθέτως, τόνισε ρητά πως, “ζητάμε την άμεση εμπλοκή μας”.

Τέλος, ο κ. Παπαστεργίου υποστήριξε πως θα πρέπει να ανοίξει ουσιαστική συζήτηση για την κατανομή των ΚΑΠ, προκειμένου να υπάρξει δίκαιη αντιμετώπιση των αναγκών των νησιών. “Πρέπει να προτείνουμε κάτι δίκαιο για τους ΚΑΠ. Δεν τίθεται θέμα να αναδιανείμουμε τη φτώχεια μας, αλλά πρέπει να βρούμε κι άλλα χρήματα” σχολίασε, καταλήγοντας στην ομιλία του και τονίζοντας τέλος, τα εξής: “Πιστεύω σε μία νέα και ισχυρή Ελλάδα, η οποία όμως θα στηρίζεται σε ισχυρές τοπικές κοινωνίες”.