Νίκος Συρμαλένιος: «Η υποστελέχωση στην Περιφέρεια και ειδικά στα νησιά έχει ξεπεράσει κάθε όριο»

Οι κυβερνήσεις της δεξιάς πάντα ήθελαν μια δημόσια διοίκηση που να εξυπηρετεί τα μεγάλα ιδιωτικά συμφέροντα και έτσι την οικοδόμησαν και με το κομματικό κράτος από το ’50 και μετά. Οικοδόμησαν μια δημόσια διοίκηση αναξιοκρατική, κομματική, η οποία ήταν δυνάστης τελικά στον ελληνικό λαό και χρησιμοποιούσε τους δημοσίους υπαλλήλους ως θύτες και θύματα. Μετά τη δεκαετία του ’90 επικράτησε με τη λογική του νεοφιλελευθερισμού η ιδέα για λιγότερο κράτος και αυτό συνοδεύτηκε με εκχώρηση κρίσιμων τομέων της οικονομίας και της κοινωνίας στον ιδιωτικό τομέα. Στη συνέχεια ήλθαν τα μνημόνια που μετέτρεψαν τη δημόσια διοίκηση απλώς σε ένα όργανο επιτελικό, του οποίου αφαιρέθηκαν οι ουσιαστικές αρμοδιότητες και όλα αποφασίζονταν από κάποια οικονομικά κέντρα των θεσμών, τα οποία υπηρετούσαν οι κυβερνήσεις. Τα παραπάνω ανέφερε ο βουλευτής Κυκλάδων Νίκος Συρμαλένιος, μιλώντας στην Ολομέλεια κατά τη συζήτηση του νομοσχεδίου του Υπουργείου Υγείας με θέμα «Σύστημα στοχοθεσίας, αξιολόγησης και ανταμοιβής για την ενίσχυση της αποτελεσματικότητας της δημόσιας διοίκησης και άλλες διατάξεις για το ανθρώπινο δυναμικό του δημοσίου τομέα». Όπως τόνισε, μετά από όλα τα παραπάνω, η κυβέρνηση θεσμοθετεί ένα δίκτυο συμβούλων ανάπτυξης ανθρώπινου δυναμικού που στην ουσία ακυρώνει την ιεραρχία, ενώ παράλληλα θεσμοθετεί και την εκ των άνω αξιολόγηση, χωρις ουσιαστικό δικαίωμα ένστασης στους αξιολογούμενους.

Επίσης, ο βουλευτής έκανε λόγο για το μεγάλο θέμα της υποστελέχωσης στην περιφέρεια και ιδιαίτερα στη νησιωτική Ελλάδα, αλλά και το θέμα μισθολογίου των δημοσίων υπαλλήλων, όπου καταγράφεται μείωση έως και 40% από το 2011.

Δείτε την ομιλία του Νίκου Συρμαλένιου:

«Κύριε Υπουργέ, κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, έρχεται σήμερα άλλος ένας νόμος για τη δημόσια διοίκηση μετά από δεκαετίες που αυτή η δημόσια διοίκηση -την οποία αποκαλούμε όλοι και αποκαλεί και ο ελληνικός λαός «μεγάλο ασθενή»- δεν έχει δει ουσιαστικές αλλαγές τέτοιες που να μπορούμε να πούμε ότι έχουμε ένα κράτος αποτελεσματικό, μια δημόσια διοίκηση αποτελεσματική που να εξυπηρετεί τους πολίτες.

Βεβαίως, οι κυβερνήσεις της δεξιάς πάντα ήθελαν μια δημόσια διοίκηση που να εξυπηρετεί τα μεγάλα ιδιωτικά συμφέροντα. Έτσι την οικοδόμησαν και με το κομματικό κράτος από το ’50 και μετά. Οικοδόμησαν μια δημόσια διοίκηση αναξιοκρατική, κομματική, η οποία ήταν δυνάστης τελικά στον ελληνικό λαό και χρησιμοποιούσε τους δημοσίους υπαλλήλους ως θύτες και θύματα.

Η μόνη ουσιαστική αλλαγή που έχει γίνει τα τελευταία χρόνια είναι η ψηφιοποίηση τομέων της δημόσιας διοίκησης και αυτό είναι πολύ καλό και σημαντικό. Βεβαίως η ψηφιοποίηση δεν είναι έργο της Νέας Δημοκρατίας των τριών τελευταίων χρόνων. Έχει ξεκινήσει εδώ και αρκετά χρόνια, εντάθηκε και στη δική μας διακυβέρνηση και σήμερα συνεχίζεται -και καλώς συνεχίζεται- σε κάποιους τομείς, υπό την πίεση βέβαια και των ευρωπαϊκών οδηγιών και συνθηκών.

Μετά τη δεκαετία του ’90 επικράτησε με τη λογική του νεοφιλελευθερισμού μια άλλη ιδέα, ότι δηλαδή χρειαζόμαστε λιγότερο κράτος, ότι δεν θέλουμε αυτήν τη δημόσια διοίκηση τη διογκωμένη, η οποία θα ανακατεύεται σ’ όλα τα επίπεδα και σ’ όλους τους τομείς. Θέλουμε, λοιπόν, λιγότερο κράτος και αυτό θα το συνοδεύουμε με εκχώρηση κρίσιμων τομέων της οικονομίας και της κοινωνίας στον ιδιωτικό τομέα.

Αυτό προσπαθήσατε να οικοδομήσετε όταν ήσασταν κυβέρνηση, ακόμα και πριν από τα μνημόνια. Βεβαίως μετά ήλθε και ο «οδοστρωτήρας» των μνημονίων που μετέτρεψε τη δημόσια διοίκηση απλώς σε ένα όργανο επιτελικό, του οποίου αφαιρέθηκαν οι ουσιαστικές αρμοδιότητες και όλα αποφασίζονταν από κάποια οικονομικά κέντρα των θεσμών, τα οποία υπηρετούσαν οι κυβερνήσεις.

Τι κάνετε, λοιπόν, σήμερα; Θεσμοθετείτε μια νέα -υποτίθεται- δημόσια διοίκηση, ένα δίκτυο συμβούλων ανάπτυξης ανθρώπινου δυναμικού. Τι κάνει αυτό το δίκτυο; Ακυρώνει την ιεραρχία; Είναι παράλληλο σύστημα διοίκησης; Τι ακριβώς κάνει; «Δίκτυο συμβούλων ανάπτυξης ανθρώπινου δυναμικού». Πού είναι το ανθρώπινο δυναμικό το οποίο υπάρχει και είναι και αξιόμαχο και έχει πολύ μεγάλες ικανότητες και δεξιότητες αυτό το προσωπικό που υπηρετεί επί πολλά χρόνια σε Υπουργεία και στη δημόσια διοίκηση;

Δεύτερο ζήτημα, φέρνετε μια αξιολόγηση, αξιολόγηση εκ των άνω, χωρίς καμία συμμετοχή των από κάτω. Και όταν λέω των από κάτω, εννοώ της ολομέλειας των τμημάτων και των διευθύνσεων, μια ιδέα δική μας που την εισαγάγαμε στη δημόσια διοίκηση από τη δεκαετία του 1980. Βεβαίως τότε για εσάς αυτό ήταν ένα περίεργο πράγμα, το οποίο δεν θέλατε να αντιμετωπίσετε, διότι θέλατε τα πάντα να κατευθύνονται εκ των άνω μέσα από τους γενικούς διευθυντές τους οποίους πάντα ελέγχατε με κομματικά κριτήρια. Όταν ακούσατε τη λέξη «ολομέλεια», δηλαδή ότι θα μαζεύονται οι υπάλληλοι του κάθε τμήματος και της κάθε διεύθυνσης για να στοχοθετούν, για να αξιολογούν, για να κρίνονται και να κρίνουν το αποτέλεσμα της δουλειάς τους και να κρίνονται και μεταξύ τους τότε βγάλατε σπυράκια και γι’ αυτό ακριβώς το καταργείτε τώρα. Αυτός, όμως, ήταν ο ρόλος της ολομέλειας που θεσμοθετήσαμε και εμείς με τον ν.4369/2016 και που τώρα βεβαίως το καταργείτε.

Τι κάνετε τώρα; Επί της ουσίας δεν δίνετε δικαίωμα ένστασης στους αξιολογούμενους, αφού η μη λήψη απόφασης από την επιτροπή εποπτείας αξιολόγησης, εάν περάσουν δύο μήνες, εξήντα μέρες, ισοδυναμεί με απόρριψη. Η επιλογή των προϊσταμένων εξακολουθεί να γίνεται με ανάθεση, ενώ με τον νέο νόμο για τον ΕΦΚΑ ανοίγετε τον δρόμο στους ιδιώτες. Βεβαίως ανοίγετε τον δρόμο και στα «golden boys» με μισθούς πολύ διαφορετικούς από το ενιαίο μισθολόγιο και ενισχύετε πάλι τον κομματισμό, όπως λειτουργούσατε επί δεκαετίες.

Δεν θα αποφύγω τον πειρασμό να θυμίσω ότι τον Νοέμβριο του 2014 ο πρωθυπουργός τότε, ο κ. Σαμαράς, διόρισε όλους τους γενικούς διευθυντές σε όλο το δημόσιο. Γιατί τους διόρισε; Γιατί θεώρησε ότι εφόσον θα επίκειται μια νέα κυβέρνηση που φαινόταν από παντού ότι θα είναι μια κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ, αυτοί θα αποτελούσαν τον βραχίονα του φρένου μιας κυβερνητικής πολιτικής, ένα αντίβαρο στην κυβερνητική πολιτική του ΣΥΡΙΖΑ εφόσον θα έλεγχε όλους τους γενικούς διευθυντές.

Εμείς κάναμε προσπάθεια για αξιοκρατική δημόσια διοίκηση και ανάδειξη στελεχών. Θεσμοθετήσαμε το μητρώο στελεχών. Θεσμοθετήσαμε την αξιολόγηση και από τα πάνω και από τα κάτω. Τώρα όλα τα καταργείτε.

Υπάρχουν άλλα δύο ζητήματα, κύριε Πρόεδρε, που θα μου πάρουν ένα λεπτό. Το ένα ζήτημα είναι το μεγάλο θέμα της υποστελέχωσης -αναφέρθηκε και ένας συνάδελφος πριν-, ιδιαίτερα στην περιφέρεια, αλλά περισσότερο και στη νησιωτική Ελλάδα. Αυτή η υποστελέχωση έχει ξεπεράσει κάθε όριο. Μιλάω για τις αποκεντρωμένες υπηρεσίες των Υπουργείων. Θέλετε να σας πω για τη Σύρο που είναι πρωτεύουσα των Κυκλάδων και πρωτεύουσα της περιφέρειας Νοτίου Αιγαίου; Στην κτηματική υπηρεσία του δημοσίου είναι δύο υπάλληλοι για να βγάλουν τη δουλειά όλης της κτηματικής υπηρεσίας σε σαράντα οκτώ νησιά. Στην υπηρεσία τουρισμού είναι δύο με τρεις υπάλληλοι, που είναι μια τουριστική περιοχή, ο βραχίονας της οικονομικής ανάπτυξης της χώρας. Στην αποκεντρωμένη διοίκηση Αιγαίου άμα μπείτε θα δείτε να στοιβάζονται οι εκκρεμείς φάκελοι και ιδιαίτερα σε χωροταξικά και περιβαλλοντικά ζητήματα. Αλλά και στην αυτοδιοίκηση, στην περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου είναι ζήτημα να έχουν καλυφθεί το 50% των οργανικών θέσεων. Όπως επίσης και στους δήμους, στις τεχνικές υπηρεσίες παραδείγματος χάριν ή στις πολεοδομίες που κάποτε είχατε πει και ψηφίσατε ένα νομοσχέδιο ότι θα έχουμε τουλάχιστον έξι υπαλλήλους. Εμείς δεν είδαμε ούτε έναν υπάλληλο να έρχεται. Έχουμε αυτήν τη στιγμή μια Σαντορίνη, πρώτο παγκόσμιο τουριστικό προορισμό, που έχει έξι νησιά και έχει δύο υπαλλήλους μηχανικούς. Έχουμε μια Μήλο με τέσσερα νησιά με έναν μηχανικό υπάλληλο. Έχουμε μια Νάξο με επτά νησιά με δυο τρεις το πολύ, αν θυμάμαι καλά, μηχανικούς. Και τι κάνετε; Υπάρχει ο κανόνας ένας προς έναν, για τις προσλήψεις που εμείς κατακτήσαμε, βγαίνοντας από τα μνημόνια, γιατί ξεκίνησε από το δέκα προς ένα και το πέντε προς ένα και πήγαμε στο ένα προς ένα. Πώς σχεδιάζετε τη στελέχωση των δημόσιων υπηρεσιών; Πώς; Προκηρύσσετε διαγωνισμός ή θέλετε να βάλετε τα «golden boys» για να τελειώνει η ιστορία, να βλέπουμε τη δημόσια διοίκηση κάτω από το πρίσμα της αγοράς και μόνο της εξυπηρέτησης των ιδιωτικών συμφερόντων; Και δεν αναφέρομαι στις δομές υγείας, όπου και εκεί υπάρχει τεράστιο πρόβλημα γιατρών, νοσηλευτών, διοικητικού προσωπικού, γιατί δεν ανήκουν στον στενό πυρήνα της δημόσιας διοίκησης.

Το δεύτερο θέμα, κύριε Πρόεδρε, είναι το θέμα του μισθολογίου. Έχουμε μείωση έως και 40% από το 2011 του μισθολογίου των δημοσίων υπαλλήλων. Εσείς τι κάνετε; Καθιερώνετε τα μπόνους σε συγκεκριμένες υπηρεσίες, σε εκλεκτούς και ημετέρους και βάζετε τους δημόσιους υπαλλήλους να αντιμάχονται μεταξύ τους και να αντιπαλεύουν μεταξύ τους, οξύνοντας τον εσωτερικό ανταγωνισμό.

Κλείνοντας, κύριε Υπουργέ, θα σας πω και εγώ ένα θέμα με την αυτοδιοίκηση. Αναγκαστήκατε από το Συμβούλιο της Επικρατείας να σας επαναφέρει στην τάξη, γιατί ακύρωσε τις κατεπείγουσες ρυθμίσεις του Ιουλίου του 2019 σε ό,τι αφορά την παραχάραξη της λαϊκής βούλησης στις δημοτικές κοινότητες, που ορίζατε αντιδήμαρχο μόνο αν ανήκε στην παράταξη του δημάρχου και όχι αυτόν που ψήφισε ο λαός. Σας επανέφερε στην τάξη. Τι θα κάνετε; Θα αλλάξετε τον νόμο να προσαρμοστείτε στις αποφάσεις του Συμβουλίου Επικρατείας ή θα κρατάτε καθυστέρηση μέχρι τις εκλογές, για να δείτε τι θα κάνετε μετά;

Είναι σίγουρο ότι και αυτό το νομοσχέδιο θα μείνει στα αζήτητα της ιστορίας.».