Πολιτική Προστασία: Αρχίζει ο έλεγχος και η καταγραφή για αυτοψίες στις πληγείσες επιχειρήσεις

Η Διεύθυνση Πολιτικής Προστασίας και Κλιματικής Κρίσης της Περιφέρειας Νοτίου Αιγαίου ενημερώνει τους ενδιαφερόμενους επιχειρηματίες, των οποίων οι επιχειρήσεις έχουν πληγεί από τα πλημμυρικά φαινόμενα της 31ης Μαρτίου 2025 στα νησιά Πάρου και Μυκόνου, ότι εκκινεί η διαδικασία αιτήσεων για διενέργεια αυτοψίας από την προβλεπόμενη Επιτροπή Κρατικής Αρωγής της Περιφέρειας με σκοπό να πιστοποιηθούν οι ζημιές σε εξοπλισμό  - προϊόντα – εγκαταστάσεις και να συγκεντρωθούν τα απαιτούμενα δικαιολογητικά που θα αποσταλούν στο Υπουργείο Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας προκειμένου να εκδοθεί Κοινή Υπουργική Απόφαση οριοθέτησης των πληγεισών περιοχών για την παροχή των προβλεπόμενων από την νομοθεσία αποζημιώσεων.

Προς ταχύτερη διευκόλυνση των ενδιαφερόμενων πληγεισών επιχειρήσεων σε Πάρο και Μύκονο, εξαιτίας της νησιωτικότητας, οι σχετικές αιτήσεις αποστέλλονται με ηλεκτρονικό ταχυδρομείο στο protect@pnαi.gov.gr στη Δ/νση Πολιτικής Προστασίας & Κλιματικής Κρίσης που εδρεύει στη Σύρο.

Η αρμόδια Επιτροπή Κρατικής Αρωγής της Περιφέρειας Νοτίου Αιγαίου που θα πραγματοποιήσει τις αυτοψίες στις πληγείσες επιχειρήσεις για την αποζημίωση σε ζημιές στον εξοπλισμό και τα προϊόντα, θα καταγράφει παράλληλα και τυχόν ζημιές που διαπιστώνει στο κτήριο της επιχείρησης προκειμένου να ενημερώσει η Γενική Διεύθυνση Αποκατάστασης Επιπτώσεων Φυσικών Καταστροφών (ΓΔΑΕΦΚ) του Υπουργείου και να αποστείλει κλιμάκιο μηχανικών για αυτοψία.

Για τα απαιτούμενα δικαιολογητικά που θα προσκομίζει κάθε επιλέξιμη επιχείρηση κατόπιν της αυτοψίας, θα ενημερώνονται οι επιχειρηματίες από την Επιτροπή Κρατικής Αρωγής της Περιφέρειας αναλυτικά.

Σε κάθε περίπτωση παρακαλούνται οι επιχειρηματίες όπως αποτυπώσουν και διατηρήσουν οπτικό υλικό από τις πληγείσες επιχειρήσεις τους επί τόπου, αποθηκεύσουν - εφόσον είναι δυνατό- κατεστραμμένο εξοπλισμό και διαρκή προϊόντα, ώστε να τεκμηριωθεί πληρέστερα το εύρος και η φύση των ζημιών που έχουν υποστεί. 

ΤΟΝΙΖΕΤΑΙ ότι η αρχική αποστολή αίτησης και υπεύθυνης δήλωσης από κάθε επιχείρηση ΔΕΝ αποτελεί πράξη με την οποία παρέχεται οποιαδήποτε αποζημίωση εφόσον δεν έχει πραγματοποιηθεί αυτοψία της Επιτροπής, εκτίμηση των ζημιών, συμπλήρωση του φακέλου με τα απαιτούμενα δικαιολογητικά και έκδοση Κοινής Υπουργικής Απόφασης.

ΠΡΟΘΕΣΜΙΑ για την αποστολή της αίτησης και της υπεύθυνης δήλωσης ορίζεται από τη νομοθεσία η 30η Μαϊου 2025 (ήτοι δύο μήνες μετά την εκδήλωση του καιρικού φαινομένου).

ΤΙ ΠΡΟΒΛΕΠΕΙ Η ΝΟΜΟΘΕΣΙΑ ΓΙΑ ΤΙΣ ΠΛΗΓΕΙΣΕΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ

Αριθμ. 74617 ΕΞ 2021 (ΦΕΚ B' 2670/23.06.2021) «Ρύθμιση ειδικότερων θεμάτων επί των διαδικασιών επιχορήγησης επιχειρήσεων για θεομηνίες του ν. 4797/2021 (Α' 66)» όπως ισχύει σήμερα μετά τις διαδοχικές τροποποιήσεις

Υπαγόμενες επιχειρήσεις (Άρθρο 2)

1. Η επιχορήγηση αφορά στις επιχειρήσεις, όπως αυτές ορίζονται στην περ. β` του άρθρου 3 του ν. 4797/2021, ανεξάρτητα από τη νομική τους μορφή, οι οποίες ασκούσαν νόμιμη οικονομική δραστηριότητα κατά την ημέρα επέλευσης της θεομηνίας και καταβάλλεται μόνο εφόσον οι επιχειρήσεις συνεχίζουν να λειτουργούν με τον ίδιο ΑΦΜ κατά τον χρόνο καταβολής της. Η νόμιμη λειτουργία αποδεικνύεται από την άδεια λειτουργίας της επιχείρησης ή λοιπές άδειες που προβλέπονται από το θεσμικό πλαίσιο και βεβαιώνεται από την οικεία Περιφέρεια. Η διακοπή/παύση λειτουργίας υποκαταστήματος, συμπεριλαμβανομένου υποκαταστήματος που λειτουργούσε εντός της οριοθετημένης περιοχής και έχει υποστεί ζημίες, δεν κωλύει την καταβολή της επιχορήγησης εφόσον η επιχείρηση συνεχίζει να λειτουργεί με το ίδιο ΑΦΜ.

2. Απαραίτητη προϋπόθεση για την προβλεπόμενη από το θεσμικό πλαίσιο της Κρατικής Αρωγής επιχορήγηση σε επιχειρήσεις για την αντιμετώπιση ζημιών από θεομηνίες, είναι η οριοθέτηση των περιοχών που επλήγησαν από τη θεομηνία από τις αρμόδιες υπηρεσίες της Γενικής Διεύθυνσης Αποκατάστασης Επιπτώσεων Φυσικών Καταστροφών (ΓΔΑΕΦΚ) του Υπουργείου.

 3. Οι πληγείσες επιχειρήσεις δικαιούνται επιχορήγησης μόνο εφόσον έχουν την έδρα τους ή ασκούν νόμιμα την δραστηριότητά τους στην οριοθετημένη περιοχή, όπως αυτή ορίζεται στην ανωτέρω σχετική κοινή υπουργική απόφαση οριοθέτησης. Ως δραστηριότητα εντός της οριοθετημένης περιοχής νοείται και η ύπαρξη υποκαταστήματος/ εγκατάστασης εντός αυτής, σύμφωνα με το μητρώο της ΑΑΔΕ, κατά την ημερομηνία της θεομηνίας, το οποίο/η οποία υπέστη ζημίες από τη θεομηνία, καθώς και η άσκηση οικονομικής δραστηριότητας εντός αυτής, όπως αυτό προκύπτει από ενεργή κατά την ημερομηνία της θεομηνίας σύμβαση εκτέλεσης έργου ή από άλλο ανάλογο ενεργό συμβατικό έγγραφο, τα οποία και έχουν δηλωθεί στην ΑΑΔΕ πριν την ημερομηνία εκδήλωση της θεομηνίας ή σύμβαση ανάθεσης έργου από δημόσια αρχή ή άδεια εγκατάστασης από δημόσια αρχή. Ειδικά για τις αγροτικές εκμεταλλεύσεις η άσκηση οικονομικής δραστηριότητας στην οριοθετημένη περιοχή δύναται να προκύπτει και από την Ενιαία Αίτηση Ενίσχυσης (ΕΑΕ) στο Ολοκληρωμένο Σύστημα Διαχείρισης Ελέγχου (ΟΣΔΕ).».

4. Οι πληγείσες επιχειρήσεις που ασκούν εποχική δραστηριότητα, δικαιούνται επιχορήγησης μόνο εφόσον είναι σε θέση να αποδείξουν την νόμιμη δραστηριότητά τους από την οποία προκύπτει η εποχικότητά τους.

 5. Όσες επιχειρήσεις ασκούν δραστηριότητα σε δημόσια κτίρια ή σε μη ιδιόκτητα κατά πλήρη κυριότητα (100%) κτίρια, δικαιούνται επιχορήγησης για τα ζημιωθέντα περιουσιακά στοιχεία τα οποία ανήκουν στην επιχείρηση και εμπίπτουν στις διατάξεις της παραγράφου 3 του άρθρου 4 του ν. 4797/2021.

Καλυπτόμενες ζημιές (Άρθρο 3)

1. Η επιχορήγηση καλύπτει μέρος των υλικών ζημιών που προκλήθηκαν άμεσα από τη θεομηνία σε στοιχεία ενεργητικού της επιχείρησης, όπως αυτά αναφέρονται στην παράγραφο 3 του άρθρου 4 του ν. 4797/2021, όπως ισχύει σήμερα και περιλαμβάνει εξοπλισμό, πρώτες ύλες, εμπορεύματα, φορτηγά αυτοκίνητα δημόσιας και ιδιωτικής χρήσης, μέσα παραγωγής, συμπεριλαμβανομένου του εγγείου κεφαλαίου και αποθηκευμένα προϊόντα, τα οποία κατεγράφησαν ως κατεστραμμένα. Για θεομηνίες που εκδηλώθηκαν από την 1.6.2020, ειδικά για τις περιπτώσεις αγροτικών εκμεταλλεύσεων η επιχορήγηση δύναται να καλύπτει και ζημιές σε προϊόντα, πρώτες ύλες και εμπορεύματα αποθηκευμένα σε εγκαταστάσεις τρίτων, εφόσον έχουν καταγραφεί ως κατεστραμμένα, οι εγκαταστάσεις τρίτων βρίσκονται εντός της οριοθετημένης περιοχής και αποδεικνύεται ότι ήταν αποθηκευμένα σε αυτές από συμβατικά έγγραφα ή άλλα οικονομικά στοιχεία.

2. Διευκρινίζεται ότι μετά από τροποποίηση του ν.4797/2021 με το άρθρο 71 του ν.4871/2021, δεν καλύπτονται από την επιχορήγηση του ν.4797/2021, μέσω της Περιφέρειας και της Διεύθυνσης Κρατικής Αρωγής, ζημιές που προκλήθηκαν από τη θεομηνία σε κτιριακές εγκαταστάσεις. Για τις εν λόγω ζημιές αρμόδιες είναι οι υπηρεσίες της ΓΔΑΕΦΚ του Υπουργείου Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας, στο πλαίσιο της στεγαστικής συνδρομής. Συνεπώς, οι επιτροπές κρατικής αρωγής δεν συμπεριλαμβάνουν στις εκτιμήσεις τους ζημιές σε κτίρια και συνιστάται να ενημερώνουν τις επιχειρήσεις για τη διαδικασία της χορήγησης στεγαστικής συνδρομής και τη δυνατότητα να απευθυνθούν σχετικά στις υπηρεσίες της ΓΔΑΕΦΚ του Υπουργείου. Ωστόσο, για το σκοπό της οριοθέτησης οι επιτροπές κρατικής αρωγής, στο πλαίσιο των αυτοψιών τους, καταγράφουν αμελλητί αν εντοπίζονται κτιριακές εγκαταστάσεις που επλήγησαν από τη θεομηνία και αποστέλλουν συγκεντρωτικά στοιχεία με τις περιοχές όπου εντοπίζονται οι πληγείσες εγκαταστάσεις στον περιφερειακό συντονιστή κρατικής αρωγής, ο οποίος τα διαβιβάζει στο τμήμα πολιτικής προστασίας της οικείας Περιφερειακής Ενότητας προκειμένου να αποσταλούν στην ΓΔΑΕΦΚ.

 3. Οι ζημίες στα μέσα παραγωγής και τον εξοπλισμό καλύπτονται μόνο εφόσον έχουν συνάφεια με το αντικείμενο και τη δραστηριότητα της επιχείρησης. Ειδικά για τις περιπτώσεις των αγροτικών εκμεταλλεύσεων στα μέσα παραγωγής συμπεριλαμβάνεται και το έγγειο κεφάλαιο. Για θεομηνίες που εκδηλώθηκαν μετά την ημερομηνία έναρξης ισχύος του π.δ. 77/2023 (Α` 130), στον εξοπλισμό περιλαμβάνονται κινητά ή αποσπώμενα στοιχεία του ενεργητικού ή στοιχεία που προστίθενται, και είναι απαραίτητα για τη διαμόρφωση του χώρου λειτουργίας και τη λειτουργία της επιχείρησης. Για θεομηνίες που εκδηλώθηκαν μετά την 1.6.2020 οι ζημίες στα μέσα παραγωγής και τον εξοπλισμό καλύπτονται και στην περίπτωση που αυτά βρίσκονται εγκατεστημένα για χρήση σε χώρο τρίτων εντός της οριοθετημένης περιοχής, εφόσον έχουν καταγραφεί ως ζημιωθέντα και αποδεικνύεται ότι ήταν εγκατεστημένα σε αυτές από ενεργά συμβατικά έγγραφα ή άλλα οικονομικά στοιχεία, όπως αυτό προκύπτει από ενεργή κατά την ημερομηνία της θεομηνίας σύμβαση παραχώρησης χρήσης ή άλλο ανάλογο συμβατικό έγγραφο, τα οποία και έχουν δηλωθεί στην ΑΑΔΕ πριν την εκδήλωση της θεομηνίας.

 4. Οι ζημίες στα αποθηκευμένα προϊόντα, στα φορτηγά αυτοκίνητα δημόσιας και ιδιωτικής χρήσης και στα αυτοκίνητα επαγγελματικής χρήσης καλύπτονται εφόσον έχουν καταγραφεί ως κατεστραμμένα, ανήκουν στην επιχείρηση και βρίσκονται εντός της οριοθετημένης περιοχής. Για θεομηνίες που εκδηλώθηκαν μετά την 1.6.2020, σε περίπτωση οχημάτων επιχειρήσεων που δεν διαθέτουν έδρα ή υποκατάστημα στην οριοθετημένη περιοχή, οι ζημιές στα οχήματα καλύπτονται μόνο εφόσον αυτά έχουν καταγραφεί ως ζημιωθέντα εντός της οριοθετημένης περιοχής και αυτό αποδεικνύεται από επίσημο έγγραφο της Ελληνικής Αστυνομίας ή του Πυροσβεστικού Σώματος ή του Λιμενικού Σώματος και εφόσον αποδεικνύεται και η εκτέλεση οικονομικής δραστηριότητας στην περιοχή από συμβατικό ή άλλο οικονομικό στοιχείο. Ειδικά για τις περιπτώσεις ταξί καλύπτονται μόνο εφόσον αυτές αποδεικνύονται από επίσημο έγγραφο της Ελληνικής Αστυνομίας ή του Πυροσβεστικού Σώματος. Αντίστοιχα, σε περίπτωση σκαφών επιχειρήσεων που δεν διαθέτουν έδρα ή υποκατάστημα στην οριοθετημένη περιοχή, οι ζημιές στα σκάφη καλύπτονται μόνο εφόσον έχουν καταγραφεί ως ζημιωθέντα εντός της οριοθετημένης περιοχής και αυτό αποδεικνύεται από επίσημο έγγραφο του Λιμενικού Σώματος και εφόσον αποδεικνύεται και η εκτέλεση οικονομικής δραστηριότητας στην περιοχή από συμβατικό ή άλλο οικονομικό στοιχείο.».

  5. Για θεομηνίες που εκδηλώθηκαν μετά την ημερομηνία έναρξης ισχύος του π.δ. 77/2023 (Α` 130), οι ζημιές σε έγγειο κεφάλαιο καλύπτονται εφόσον το αγροτεμάχιο ανήκει στην αγροτική εκμετάλλευση ως ιδιόκτητο ή υφίσταται μίσθωση που έχει συναφθεί με ημερομηνία προγενέστερη της επελεύσεως της θεομηνίας ή υφίσταται χρησιδάνειο μεταξύ συζύγων και γονέων - τέκνων που έχει συναφθεί με ημερομηνία προγενέστερη της επελεύσεως της θεομηνίας. Η ιδιοκτησία στο πλαίσιο της οικογένειας θεωρείται ότι υφίσταται στο πρόσωπο και των δύο συζύγων. Στην περίπτωση μίσθωσης ή χρησιδανείου, ο δικαιούχος υποχρεούται σε αποκατάσταση των ζημιών στο έγγειο κεφάλαιο, εντός δύο (2) ετών από την ημερομηνία επέλευσης της θεομηνίας. Για τη διαπίστωση της αποκατάστασης διενεργείται σχετικός έλεγχος από τις αρμόδιες επιτροπές. Ο δικαιούχος μετά την ολοκλήρωση της αποκατάστασης υποχρεούται να ενημερώσει σχετικά την αρμόδια Περιφέρεια προκειμένου να διενεργηθεί ο έλεγχος. Η Περιφέρεια αποστέλλει στη Διεύθυνση Κρατικής Αρωγής βεβαίωση για την ολοκλήρωση ή μη της αποκατάστασης. Σε περίπτωση μη τήρησης της υποχρέωσης αποκατάστασης το μέρος της επιχορήγησης που αφορά τις ζημιές στο έγγειο κεφάλαιο επιστρέφεται στο Ελληνικό Δημόσιο ως αχρεωστήτως καταβληθέν ποσό, εντόκως από τη στιγμή που τέθηκε στη διάθεση του δικαιούχου με βάση το επιτόκιο ανάκτησης της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, εφαρμοζόμενου κατά τα λοιπά του ν. 4978/2022 (Α` 190). Σε κάθε περίπτωση δεν καλύπτονται ζημιές σε έγγειο κεφάλαιο που δεν ανήκει σε αγροτική εκμετάλλευση ή δεν υφίσταται μίσθωση ή χρησιδάνειο σε αγροτική εκμετάλλευση, η οποία πληροί τις προϋποθέσεις υποβολής Ενιαίας Αίτησης Ενίσχυσης στο ΟΣΔΕ και εξόφλησης της ασφαλιστικής εισφοράς στον ΕΛΓΑ.

Ασφαλισμένες επιχειρήσεις (Άρθρο 7)

 1. Για τις επιχειρήσεις οι οποίες έχουν ασφαλιστήριο συμβόλαιο, η επιχορήγηση συνίσταται σε δωρεάν χρηματική ενίσχυση του Δημοσίου και είναι ίση με το ποσοστό επί του ποσού της εκτιμηθείσας ζημίας το οποίο δεν καλύπτεται από το ασφαλιστήριο συμβόλαιο, όπως το ποσοστό καθορίζεται στην απόφαση του Υπουργού Οικονομικών της παρ. 5 του άρθρου 7 του ν. 4797/2021.

 2. Για τον υπολογισμό της ενίσχυσης, από το ύψος της εκτιμηθείσας ζημίας αφαιρείται τυχόν ασφαλιστική αποζημίωση που έλαβε ή πρόκειται να λάβει ο δικαιούχος. Σε κάθε περίπτωση, για την καταβολή της επιχορήγησης απαιτείται η ολοκλήρωση του προσδιορισμού του ποσού της ζημίας που καλύπτεται από ασφαλιστήριο συμβόλαιο.

 3. Κατά τα λοιπά, εφαρμόζονται τα οριζόμενα στο άρθρο 4.

Προθεσμία (Άρθρο 3 Α)

 Οι αιτήσεις για την επιχορήγηση και τη διενέργεια αυτοψίας υποβάλλονται στην οικεία Περιφερειακή Ενότητα, εντός δύο (2) μηνών από την ημερομηνία επέλευσης του φαινομένου. Κατ` εξαίρεση, για τις πλημμύρες του μηνός Σεπτεμβρίου του 2023, οι αιτήσεις για την επιχορήγηση και τη διενέργεια αυτοψίας υποβάλλονται έως και τη 12η Ιανουαρίου 2024. Οι αιτήσεις από τις επιχειρήσεις υποβάλλονται στην οικεία Περιφερειακή Ενότητα. Οι αιτήσεις από τους αγρότες και τις κτηνοτροφικές μονάδες υποβάλλονται μέσω των ανταποκριτών του Οργανισμού Ελληνικών Γεωργικών Ασφαλίσεων (ΕΛΓΑ) και στη συνέχεια διαβιβάζονται στην οικεία Περιφερειακή Ενότητα. Οι αιτήσεις αφορούν αποκλειστικά ζημιές σε στοιχεία ενεργητικού της παρ. 3 του άρθρου 4 του ν. 4797/2021 (όπως αποθηκευμένα προϊόντα, πάγιο εξοπλισμό) για τις οποίες αρμόδιος φορέας είναι το Υπουργείο Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας. Ζημιές σε φυτικό και ζωικό κεφάλαιο και φυτική παραγωγή που καλύπτονται από τον ΕΛΓΑ δεν εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής του παρόντος άρθρου.

Ύψος  επιχορήγησης (Άρθρο 4)

1. Η επιχορήγηση συνίσταται σε δωρεάν χρηματική ενίσχυση του Δημοσίου και είναι ίση με ποσοστό επί του ποσού της κατά περίπτωση εκτιμηθείσας από την αρμόδια επιτροπή κρατικής αρωγής της Περιφέρειας, ζημίας, που δεν καταβάλλεται από ασφαλιστική εταιρεία βάσει ασφαλιστηρίου συμβολαίου. Το ποσοστό επιχορήγησης καθορίζεται κάθε φορά με την απόφαση της παρ. 5 του άρθρου 7 του ν. 4797/2021. Σε κάθε περίπτωση το ύψος της επιχορήγησης δεν δύναται να υπερβαίνει το ποσό των 120.000 ευρώ ανά δικαιούχο για κάθε θεομηνία, με την εξαίρεση των περιπτώσεων των πυρκαγιών Ιουλίου και Αυγούστου 2023 και των πλημμυρών του Σεπτεμβρίου 2023, για τις οποίες το ύψος της επιχορήγησης καθορίζεται κάθε φορά με την απόφαση της παρ. 5 του άρθρου 7 του ν. 4797/2021 και το οποίο ύψος εφαρμόζεται ανά δικαιούχο ή στην περίπτωση ύπαρξης υποκαταστημάτων ανά υποκατάστημα για μέχρι δύο (2) υποκαταστήματα, ήτοι μέχρι το διπλάσιο του ύψους που εφαρμόζεται ανά δικαιούχο. Αντίστοιχα, για τις περιπτώσεις του προηγούμενου εδαφίου το ανώτατο ύψος της προκαταβολής καθορίζεται κάθε φορά με την απόφαση της παρ. 4 του άρθρου 8 του ν. 4797/2021 και εφαρμόζεται ανά δικαιούχο ή στην περίπτωση ύπαρξης υποκαταστημάτων ανά υποκατάστημα για μέχρι δύο (2) υποκαταστήματα, ήτοι μέχρι το διπλάσιο του ύψους που εφαρμόζεται ανά δικαιούχο".