Στην κρίση πολιτών και αρχιτεκτόνων οι προμελέτες

Η παρουσίαση των τριών προμελετών, οι οποίες εκπονήθηκαν προγενέστερα για λογαριασμό του Δήμου Σύρου – Ερμούπολης και αφορούν στο έργο κατασκευής και τοποθέτησης στεγάστρων στην οδό Χίου (αγορά), πραγματοποιήθηκε παρουσία εκπροσώπων τοπικών φορέων και συλλόγων.

Στην αίθουσα του Δημοτικού Συμβουλίου και με την συνδρομή των στελεχών της Τεχνικής Υπηρεσίας του Δήμου Σύρου – Ερμούπολης, παρουσιάστηκαν το απόγευμα της Δευτέρας, 19 Δεκεμβρίου, οι τρεις επιλεγμένες προμελέτες, που είχαν εκπονηθεί το 2012, από μελετητικά γραφεία, στο πλαίσιο αρχιτεκτονικού διαγωνισμού, που αφορούσε στην τοποθέτηση ομοιόμορφων στεγάστρων στην παραδοσιακή αγορά της οδού Χίου στο ιστορικό κέντρο της Ερμούπολης, παρουσία του προέδρου του Επιμελητηρίου Κυκλάδων, του προέδρου του Εμπορικού Συλλόγου, της προέδρου του Συλλόγου Μελετητών Μηχανικών Κυκλάδων, της προέδρου της Δημοτικής Κοινότητας Ερμούπολης, του ομότιμου καθηγητή του Εθνικού Μετσόβιου Πανεπιστημίου, κ. Ιωσήφ Στεφάνου, εκπροσώπου των εμπόρων της οδού Χίου και λοιπών εκπροσώπων της τοπικής κοινωνίας.

Σημαντική παρατήρηση, η οποία έγινε από το Δήμαρχο Σύρου – Ερμούπολης, κ. Γιώργο Μαραγκό, ο οποίος και συντόνιζε τη συζήτηση, ήταν η απουσία, πλην ενός, των καταστηματαρχών και επιχειρηματιών της οδού Χίου, οι οποίοι είναι και οι άμεσα ενδιαφερόμενοι φορείς.

Παρόντες ήταν επίσης στη συνάντηση, ο Αντιδήμαρχος Τεχνικών Υπηρεσιών, κ. Σταύρος Γουσγουνέλης, ενώ από την πλευρά του Λιμενικού Ταμείου, αλλά και ο δημοτικός σύμβουλος, κ. Φραγκίσκος Βακόνδιος.

Τι προβλέπουν οι προμελέτες

Την παρουσίαση ανέλαβαν ο προϊστάμενος της Τεχνικής Υπηρεσίας, κ. Παναγιώτης Καρακατσάνης και το στέλεχος, κ. Ελεάννα Σαμουτζάκη, παρουσιάζοντας τις προμελέτες, με τη σειρά με την οποία βαθμολογήθηκαν από την Επιτροπή, η οποία είχε αναλάβει την αξιολόγηση των κατατεθειμένων σχεδίων του διαγωνισμού.

Η πρώτη προμελέτη αφορά στην τοποθέτηση 14 στεγάστρων, με φεγγίτη, εγκατεστημένα έτσι ώστε να είναι αυτοφερόμενα, δηλαδή να μην ακουμπούν σε κτίρια, αλλά να στηρίζονται σε κολόνες, ανισόπεδα, ανάλογα με το ύψος των κτιρίων. Η οροφή προτείνεται να κατασκευαστεί από φύλλα τιτανίου – ψευδαργύρου, μία καλαίσθητη και περισσότερο λειτουργική παραλλαγή του νοβοπάν. Προτείνεται στα υψηλότερα στέγαστρα και κατ’ επέκταση αυτά που έχουν μεγαλύτερη έκθεση στον ήλιο να τοποθετηθούν φωτοβολταϊκά πάνελ, ενώ πάνελ με περσίδες στα χαμηλότερα, για σκίαση και ανακύκλωση του αέρα. Στη συμβολή με την οδό Στ. Πρωίου το στέγαστρο διακόπτεται. Επιπλέον, προτείνεται η αναρτημένη σε ψηλά σημεία φύτευση, για επιπλέον δροσιά, αλλά και αισθητική αναβάθμιση.

Η συγκεκριμένη προμελέτη έχει κοστολογήσει το έργο στα 281.000 ευρώ, με ετήσιες ανάγκες συντήρησης 1.000 ευρώ.

Η δεύτερη προμελέτη αφορά και πάλι σε διασπώμενα τμήματα, που ακολουθούν τα μορφολογικά στοιχεία των όψεων των καταστημάτων και δύο ασύμμετρες ζώνες ύψους και πλάτους. Έτσι, σύμφωνα με τον μελετητή επιτυγχάνεται η βέλτιστη ενσωμάτωση στα υφιστάμενα κλιμακούμενα ύψη, καθώς όπως σημείωσε η κ. Σαμουτζάκη, αποτελούσε ένα από τα πιο σοβαρά προβλήματα στη στέγαση της αγοράς, το γεγονός ότι τα κτίρια έχουν διαφορετικά ύψη και στις δύο πλευρές, η διάθεση επαρκούς φωτός και η διείσδυση αέρα στο χώρο της αγοράς, εξαιτίας των διαφορετικών επιπέδων των στεγάστρων, η δημιουργία οπτικών φυγών για τη θέαση των κτιρίων και η αποφυγή του αισθήματος καταπίεσης, που θα μπορούσε να δημιουργήσει μία ενιαία κατασκευή. Προτείνεται η στέγαση από πανί ή άλλο αντίστοιχο υλικό στα φαρδιά ηλιασμένα τμήματα και διάφανη περσιδωτή επιστέγαση στα στενότερα και περισσότερο σκιερά. Επιπλέον και σε αυτή την πρόταση περιλαμβάνεται η εγκατάσταση φωτοβολταϊκών πάνελ σε επιλεγμένες θέσεις. Τέλος, η τοποθέτηση των υποστυλωμάτων έγινε, σύμφωνα με τις υφιστάμενες εισόδους και ανοιγμάτων των καταστημάτων του ισογείου.

Η συγκεκριμένη μελέτη κοστολογήθηκε στα 129.000 ευρώ και παρά το γεγονός, ότι θεωρήθηκε η πλέον εφαρμόσιμη, ήλθε στη δεύτερη θέση στο πλαίσιο της αξιολόγησης, καθώς δεν κοστολογήθηκε το ετήσιο κόστος συντήρησης.

Η τρίτη προμελέτη αφορά σε έναν μεταλλικό φορέα με υπερυψωμένο φεγγίτη, ο οποίος στηρίζεται στα κτίρια της οδού Χίου και οριζόντια, ίσα επίπεδα, που στεγάζουν τη ζώνη μπροστά από τα καταστήματα. Το υλικό του κεντρικού φεγγίτη είναι ειδικό κρύσταλλο ασφαλείας, άθραυστα, ενεργειακά, με δείκτη απορρόφησης της UV ακτινοβολίας και ποσοστό φωτοπερατότητας περίπου 50%. Οι δύο πλευρικές ζώνες διατηρούν τη θέση και τη μορφή, που έχουν περίπου σήμερα και καλύπτονται με κυματοειδή χαλύβδινα φύλλα, πάνω στα οποία προτείνεται η τοποθέτηση θερμομονωτικών πάνελ έχει τη δυνατότητα να προσαρμόζεται καθ’ ύψος, σε αντίθεση με τον κεντρικό φεγγίτη, ο οποίος παραμένει σε σταθερό ύψος.

Σύμφωνα με το μελετητή, με αυτή την πρόταση δεν γίνεται καμία παρέμβαση εκσκαφών, θεμελιώσεων στον πεζόδρομο και η αγορά παραμένει ελεύθερη, χωρίς εμπόδια, αλλά προστατευμένη από τις καιρικές συνθήκες. Στην περίπτωση που απαιτηθεί περαιτέρω σκίαση, προτείνεται η εγκατάσταση είτε πανιού, είτε περσίδων ξύλινων ή αλουμινίων κάτω από τα κρύσταλλα του φεγγίτη.

Η προβλεπόμενη δαπάνη κατασκευής αγγίζει τα 210.000 ευρώ, ενώ η ετήσια συντήρηση τα 3.000 ευρώ.

Παρά το γεγονός, ότι η τρίτη αυτή λύση συγκέντρωσε και τα θετικότερα σχόλια εκ μέρους των παρευρισκόμενων στη συνάντηση, σημειώθηκε από τον κ. Καρακατσάνη, πως ήλθε στην τρίτη θέση, καθώς ο στατικός φορέας για το φεγγίτη, θα ήταν σχεδόν αδύνατον να στηριχθεί στις παλιές όψεις των κτιρίων.

Ευρεία διαβούλευση – Δεκτές και νέες προτάσεις

Από την πλευρά του ο Δήμαρχος, κ. Μαραγκός τόνισε, πως η δημοτική αρχή είναι αποφασισμένη να προχωρήσει στον εξωραϊσμό της παραδοσιακής αγοράς, δεδομένου, ότι αποτελεί χρόνιο αίτημα της τοπικής κοινωνίας, αλλά ουδέποτε προχώρησε σε στάδιο εφαρμογής κάποια λύση. Παράλληλα διευκρίνισε, πως στην περίπτωση που δεν υπάρξει συμφωνία για καμία από τις τρεις προμελέτες, υπάρχει η δυνατότητα για περίληψη και νέων προτάσεων.

Πιο συγκεκριμένα, η πρόεδρος του Συλλόγου Μελετητών Μηχανικών Κυκλάδων, πρότεινε οι τρεις προμελέτες να διατεθούν, μέσω της ιστοσελίδας του Δήμου, σε διαβούλευση, προκειμένου να εκφέρουν άποψη οι πολίτες, οι επιχειρηματίες και όλοι, όσοι δεν ευρίσκονταν στο τραπέζι της συνάντησης, ενώ παράλληλα πρότεινε και την αποδοχή και νέων προτάσεων, ιδέα στην οποία συνηγόρησαν τόσο ο Δήμαρχος, όσο και ο κ. Καρακατσάνης, με τον πρώτο να προτείνει την ανάρτηση των προμελετών για διάστημα του ενός μήνα περίπου.

Δεδομένου, ότι η αναβάθμιση της οδού Χίου, απαιτείται να συμβαδίζει και με την ιστορία της αγοράς, ο καθηγητής, κ. Στεφάνου, πρότεινε, οποιαδήποτε λύση προαχθεί, να προστατεύει μέσω της μορφολογίας της τη χρήση της αγοράς και να διατηρεί τη φυσιογνωμία και το μοναδικό χαρακτήρα της.

Στο ίδιο μήκος κύματος κινήθηκε και η τοποθέτηση του προέδρου του Εμπορικού Συλλόγου, κ. Ευάγγελου Αλεξανδρίδη, ο οποίος επεσήμανε τη θετική αυτή κίνηση εκ μέρους του Δήμου, ευχόμενος μία θετική εξέλιξη, καθώς αρκετές φορές έχει ανακινηθεί το θέμα, χωρίς όμως αποτέλεσμα.

Ο κ. Καρακατσάνης σημείωσε, πως ο χαρακτήρας και η χρήση της αγοράς, ως εμπορικός δρόμος για καταστήματα τροφίμων, προστατεύεται από την πολεοδομική μελέτη, η οποία μάλιστα, όπως τόνισε, θα βρίσκεται λίαν συντόμως προς έγκριση στο Υπουργείο Ναυτιλίας.

Ο Δήμαρχος υπογράμμισε, πως προκειμένου να υπάρξει αισθητική και λειτουργική βελτίωση της αγοράς, η οποία θα συνάδει τόσο με την μορφολογία της παραλίας, όσο και με αυτή της πλατείας, χρειάζεται η συμβολή όλων των φορέων στη διαβούλευση και κυρίως των μηχανικών και των αρχιτεκτόνων, ενώ ανέφερε, πως μία διαφορετική και συνεκτική εικόνα στο κέντρο της Ερμούπολης, θα βελτιώσει και την τουριστική εικόνα του νησιού.

Εστίαση στην επαναφορά της παράδοσης

Σύντομα, η συζήτηση κατευθύνθηκε, πέραν της εμφάνισης, στην ομοιομορφία των επιχειρήσεων και την επαναφορά της παραδοσιακής χρήσης της αγοράς, με πολλούς από τους παρευρισκόμενους, να συνηγορούν στο ότι χρειάζεται τα οπωροπωλεία και εν γένει τα καταστήματα τροφίμων, να επιστρέψουν στην αγορά, προκειμένου αυτή να επανακτήσει την αίγλη της, ενώ προτάθηκε ακόμη και η επαναφορά της μέσα στο χώρο, όπου στεγάζεται σήμερα το θερινό σινεμά «Παλλάς».

Ο πρόεδρος του Επιμελητηρίου, κ. Γιάννης Ρούσσος, πρότεινε το παράδειγμα άλλων, μεγάλων, ανοιχτών αγορών, όπως της Βαρβακείου, ή της αγοράς της Θεσσαλονίκης, όπου οι επιχειρήσεις έχουν έρθει σε συνεννόηση, δημιουργώντας, μέσα από κοινές εμπορικές πολιτικές, προσφορές και διαφήμιση, αγορές τύπου “open mall”, μία ιδέα, η οποία, όπως υπογράμμισε, θα μπορούσε να τονώσει την κίνηση.

Κύριο ζήτημα όλων, κατά τη διάρκεια της συζήτησης, υπήρξε η επαναφορά του παραδοσιακού χαρακτήρα της αγοράς, με το Δήμαρχο να επισημαίνει, πως τόσο το Επιμελητήριο όσο και ο Δήμος, είναι φορείς που μπορούν να ρυθμίσουν, αλλά όχι να ελέγξουν την ελεύθερη αγορά, η οποία θα πάρει το δικό της, σύγχρονο, χαρακτήρα.