Ευρωπαϊκό “ταξίδι” των ταφικών μνημείων

Τις “πύλες” του Οργανισμού Σημαντικών Κοιμητηρίων της Ευρώπης (ASCE) επιδιώκει να “περάσει” ο Δήμος Σύρου – Ερμούπολης με σκοπό την ανάδειξη των ιδιαίτερων ταφικών μνημείων της Ερμούπολης, που βρίσκονται συγκεντρωμένα πλησίον του Ι.Ν. Αγίου Γεωργίου, τα οποία και θα επιχειρήσει να εντάξει στις Πολιτιστικές Διαδρομές των Ευρωπαϊκών Κοιμητηρίων.

Πρόκειται για μία απόφαση που έλαβε η πλευρά της Δημοτικής Αρχής, αποδεχόμενη την πρόσκληση του Χαροκόπειου Πανεπιστημίου Αθηνών, το οποίο θα υποδεχθεί και θα διοργανώσει φέτος το νέο Συνέδριο του Οργανισμού Σημαντικών Κοιμητηρίων της Ευρώπης τον προσεχή Οκτώβριο στην Αθήνα, αφού επελέγη η Ελλάδα ως τόπος διεξαγωγής του, με βασικό θέμα τον τρόπο με τον οποίο έχει επηρεαστεί η νεοκλασική κοιμητηριακή τέχνη από την αρχαία ελληνική.

Σύμφωνα με το ρεπορτάζ της εφημερίδας, ο Δήμος Σύρου – Ερμούπολης και συγκεκριμένα ο μνημειακός – ταφικός πλούτο που διαθέτει το νησί, θα παρουσιασθεί μέσω ενός προγράμματος του Χαροκόπειου Πανεπιστημίου, μαζί με μία λίστα σημαντικών ταφικών μνημείων που ανήκουν σε άλλους εννέα Δήμους της χώρας.

Αναφορικά με το θέμα κλήθηκε να τοποθετηθεί στην εφημερίδα ο πρόεδρος της Επιτροπής Διάσωσης Ταφικών Μνημείων του Δήμου Σύρου - Ερμούπολης, Δομένικος Σαγκινέτος, επιβεβαιώνοντας την προσπάθεια που θα πραγματοποιηθεί, αλλά και γνωστοποιώντας τις ενέργειες που οφείλει να υλοποιήσει η δημοτική πλευρά, προκειμένου να συμμετάσχει στο Συνέδριο, αλλά και να επιτύχει τον υψηλό στόχο της, μέσω της συνεργασίας με το Πανεπιστημιακό Ίδρυμα.

Αξίζει να τονισθεί πως, το θέμα πρόκειται να απασχολήσει το δημοτικό συμβούλιο, με δεδομένο πως, η συνολική προσπάθεια του Οργανισμού Σημαντικών Κοιμητηρίων της Ευρώπης (ASCE) εστιάζει στην ανάπτυξη ενός “ρεύματος” θεματικού τουρισμού, που επικεντρώνει στις πολιτιστικές διαδρομές του στα σημαντικότερα και πιο αξιόλογα μνημεία των Ευρωπαϊκών πόλεων.

Τα κοιμητήρια με τα μνημεία, ανοικτοί κι επισκέψιμοι χώροι

Αναφορικά με τον σκοπό του Οργανισμού Σημαντικών Κοιμητηρίων της Ευρώπης πρέπει να καταστεί σαφές πως σήμερα συμμετέχουν περίπου 180 κοιμητήρια από 22 χώρες που “αγκαλιάζουν” μοναδικής αρχιτεκτονικής κληρονομιάς ταφικά μνημεία και μαυσωλεία, μέσω των οποίων μεταφέρεται η ιστορία ενός τόπου, καθώς παράλληλα και η πορεία σημαντικών ανθρώπων που “πρωταγωνίστησαν” με τη δραστηριότητά τους σε κάθε επίπεδο στη διάρκεια της ζωής τους.

Θα πρέπει να τονισθεί πως, ανάμεσα σε υποψήφιες πόλεις για τη διεξαγωγή του Συνεδρίου που θα διοργανώσει το Χαροκόπειο, υποδεχόμενο τον Οργανισμό, ήταν η Ρώμη, το Βερολίνο, το Πόρτο αλλά και το Ινσμπρουκ, με την Ελλάδα τελικώς να αποτελεί την οριστική επιλογή. Πρόκειται για μία εξέλιξη που ευνοεί περισσότερο και την παρουσία του Δήμου Σύρου – Ερμούπολης, καθώς επίσης και των εννέα ακόμη Δήμων και πόλεων της χώρας, οι οποίοι έχουν ως ακολούθως: Ναύπλιο, Λεωνίδιο, Τρίπολη, Χαλκίδα, Γιάννενα, Θεσσαλονίκη, Κεφαλονιά, Μυτιλήνη και Βόλος.

Με δεδομένο ότι σκοπός του Οργανισμού αποτελεί η ανάπτυξη πολιτιστικών τουριστικών διαδρομών στην κατεύθυνση της προβολής των κοιμητηρίων που είναι μοναδικά μνημεία στο σύνολό τους περιλαμβάνοντας ξεχωριστής αρχιτεκτονικής τέχνης ταφικά σύνολα, η Σύρος έλαβε την απόφαση να συμμετάσχει στο Συνέδριο.

Όπως χαρακτηριστικά ανέφερε ο κ. Σαγκινέτος για την εν λόγω απόφαση, “Εμείς αποφασίζουμε ως Τουριστική Επιτροπή – θα περάσει και από το δημοτικό συμβούλιο – να συμμετέχουμε στην προσπάθεια του Χαροκόπειου Πανεπιστημίου και ειδικότερα της Σχολής Περιβάλλοντος, Γεωγραφίας και Εφαρμοσμένων Οικονομικών ώστε να προσπαθήσουμε να συμμετέχουμε στον Οργανισμό Σημαντικών Κοιμητηρίων της Ευρώπης στον άξονα που θέλει πλέον τα κοιμητήρια με τα μνημεία που έχουν χαρακτηριστεί διατηρητέα να θεωρούνται ως ανοικτά κι επισκέψιμα μουσεία”. Ο ίδιος πρόσθεσε δε, πως, αποδεχόμενος την πρόσκληση του Χαροκόπειου Πανεπιστημίου, “Ήρθα σε επικοινωνία με την αρμόδια καθηγήτρια για τις λεπτομέρειες της παρουσίας του κοιμητηρίου μας στο πλαίσιο του Συνεδρίου τον Οκτώβριο του 2017 καθώς έχει επισκεφθεί και η ίδια το Κοιμητήριο εδώ και είχε εκδηλώσει τον ενθουσιασμό της”.

Ενέργειες από την πλευρά του Δήμου έως το Συνέδριο

Με απώτερο σκοπό την ανάδειξη του ταφικού πλούτου καθώς επίσης και την ένταξη των αρχιτεκτονικών μνημείων στις πολιτιστικές διαδρομές, ο κ. Σαγκινέτος επεσήμανε την ανάγκη “ό,τι αξιόλογο διαθέτουμε ως πολιτιστική κληρονομιά, να το εντάξουμε οργανωμένα στην προβολή του Δήμου” προκειμένου όπως εξήγησε “να γνωρίζει ο κάθε επισκέπτης τί μπορεί να γνωρίσει στο νησί και τί έχει ιδιαίτερη σημασία από άποψη πολιτισμού και ιστορίας”.

Στο πλαίσιο της ενημέρωσης για τις ενέργειες που πρέπει να προωθήσει ο Δήμος Σύρου – Ερμούπολης για τη συμμετοχή του στο Συνέδριο του Οκτωβρίου, σε πρώτο επίπεδο μέχρι σήμερα, έχει καταστεί σαφές προς τον κ. Σαγκινέτο ότι οφείλει να προετοιμάσει προωθητικό video και έντυπο ενημερωτικό υλικό. “Πρέπει να προχωρήσουμε σε ένα βίντεο, στο οποίο θα προβάλλονται τα ταφικά μνημεία και ίσως η ιστορία των σημαντικότερων από αυτά που έχουμε, ενώ θα πρέπει να δημιουργήσουμε έντυπο υλικό που θα χρησιμοποιηθεί προς ενημέρωση και διάθεση στους συμμετέχοντες του Συνεδρίου” ανέφερε, τονίζοντας επιπλέον πως, “Δίδεται η δυνατότητα κατά τη διάρκεια διεξαγωγής του Συνεδρίου να συμμετέχει ο Δήμος και στις παράλληλες δράσεις που έχουν προγραμματισθεί οι οποίες θα αφορούν σε εκθέσεις φωτογραφίας, εικαστικές εκθέσεις και δράσεις με αφορμή τις θεματικές ενότητες του Συνεδρίου”. Τόνισε δε, πως, “Θέλουμε να δείξουμε τα ταφικά μνημεία, τουλάχιστον τα πιο σπουδαία, σε όσα προετοιμάσουμε. Θα υπάρξει και μία διάλεξη, οπότε θα εξετάσουμε και ποιός θα μιλήσει”.

Πέραν των ανωτέρω, παρενθετικά, αξίζει να σχολιαστεί πως, για την ένταξη των μνημείων στον συγκεκριμένο ευρωπαϊκό Οργανισμό, απαιτείται καταγραφή ολοκληρωμένων στοιχείων για κάθε ένα που έχει χαρακτηριστεί ως διατηρητέο κι ως εκ τούτου, στον διάλογο εντός του δημοτικού συμβουλίου σε μελλοντική συνεδρίαση, χρήσιμο θα είναι να υπάρξει λεπτομερέστατη ενημέρωση.

Αφορμή διαλόγου για το θέμα της διάσωσής τους. Προσπάθεια ευαισθητοποίησης κάθε πλευράς

Κατόπιν των προαναφερθέντων, ο πρόεδρος της Επιτροπής Διάσωσης Ταφικών Μνημείων του Δήμου Σύρου - Ερμούπολης υπογράμμισε στην επικοινωνία του με την εφημερίδα πως, η ανάδειξη των ταφικών μνημείων, δεν θα αποφέρει όφελος μόνο σε επίπεδο προβολής αυτών, αλλά σε επίπεδο προβολής του νησιού σε ευρωπαϊκό επίπεδο, μέσω της κάλυψης του Συνεδρίου και από μεγάλα ΜΜΕ, ενώ τόνισε επιπλέον πως, δεν αποκλείεται να αποτελέσει μία σοβαρή αφορμή οργανωμένου διαλόγου με την πλευρά του Υπουργείου Πολιτισμού για το κρίσιμο θέμα της διάσωσής τους.

“Είναι σημαντικό να κάνουμε κάτι για τα ταφικά μνημεία μας και να ευαισθητοποιήσουμε μέσα από αυτήν την προσπάθεια όλους τους ενδιαφερόμενους. Σκοπός είναι να υπάρξει ανταπόκριση και από το Υπουργείο Πολιτισμού προκειμένου να δούμε τί θα γίνει με φόντο τη συνεχή αποσύνθεση και καταστροφή τους”. Όπως πρόσθεσε, “Εμείς στοχεύουμε στο αποτέλεσμα που θέλουμε να υπάρξει αναφορικά με τη συντήρηση και την αποκατάστασή τους”, επαναφέροντας στο προσκήνιο μία πρόταση που είχε γνωστοποιήσει με αφορμή σχετική ερώτηση στο δημοτικό συμβούλιο προ τριμήνου.

“Ίσως ήταν ωφέλιμο να αναζητηθούν μέλη – απόγονοι εκείνων των οικογενειών που ανήκουν τα ταφικά μνημεία (τα περισσότερα εκ των οποίων δεν είναι ενεργά), οι οποίοι μπορεί να έχουν τη δυνατότητα να συνδράμουν σε οικονομικό επίπεδο για τη συντήρησή τους”. Σύμφωνα με όσα υποστήριξε, “Έστω και κάποια από αυτά να μπορέσουν να αποκατασταθούν, θα είναι όφελος για το νησί”. Άλλωστε όπως περιέγραψε, “Στα ταφικά μνημεία της Ερμούπολης αποτυπώνεται όλη η ιστορία του τόπου, η δημιουργία της πόλης, καθώς επίσης και η σημαντική εμπορική και οικονομική άνθιση που γνώρισε η πρωτεύουσα των Κυκλάδων. Υπάρχουν ταφικά μνημεία για προσωπικότητες της Επανάστασης, καθώς και για τις οικογένειες εργοστασιαρχών και σημαντικών ανθρώπων που υπηρέτησαν την πρόοδο του νησιού. Ταυτόχρονα με την ανάδειξή τους, πρέπει να μην ξεχνάμε τη διάσωσή τους” υποστήριξε κατηγορηματικά, δηλώνοντας τέλος πως, “Αυτά τα ταφικά μνημεία είναι ντροπή να μείνουν στα αζήτητα...”.