"Καλό ταξίδι Μάνο"

Συνήθως οι αποχαιρετισμοί και οι επικήδειοι λόγοι συντάσσονται σε χρόνο παρελθόντα.

Στη περίπτωση της εκδημίας του Μάνου Ελευθερίου, ο όποιος τα ξημερώματα της 22ας του Ιούλη ανεπάντεχα και τελεσίδικα ακολούθησε τη κοινή των ανθρώπων μοίρα, θα επιθυμούσαμε να μιλήσουμε σε χρόνο ενεστώτα.

Ο Καζαντζάκης στην Ασκητική γράφει:

«Ερχόμαστε από μια σκοτεινή άβυσσο· καταλήγουμε σε μια σκοτεινή άβυσσο· το μεταξύ φωτεινό διάστημα το λέμε Ζωή. Ευτυς ως γεννηθούμε, αρχίζει κι η προσπάθεια να δημιουργήσουμε, να συνθέσουμε, να κάμουμε την ύλη ζωή· κάθε στιγμή γεννιούμαστε. Γι’ αυτό πολλοί διαλάλησαν: Σκοπός της εφήμερης ζωής είναι η αθανασία».

Ο Μάνος Ελευθερίου στο φωτεινό διάστημα που το λέμε Ζωή δημιουργεί, συνθέτει, κάνει την υλη ζωή κι αποκτά την Αθανασία.

Ο Μάνος Ελευθερίου είναι και θα είναι ευγενής (από τους τελευταίους πλέον των ευγενών), ευαίσθητος και πολύτιμος σα πορσελάνη, βαθύτατα σοφός χωρίς προσποίηση και έπαρση, φιλότιμος και γενναιόδωρος, τρωτός και ανθρώπινος. Είναι εκείνο το μελαγχολικό μειδίαμα και εκείνη η σφιχτή χειραψία. Έχει εκείνη τη κομψότητα ύφους, σκέψης, συμπεριφοράς η όποια πλέον εκλείπουν σταδιακά από τη νεοελληνική πραγματικότητα.

Ο Μάνος Ελευθερίου μας προσφέρει και θα μας προσφέρει απλόχερα όλα όσα χαρακτηρίζουν ένα άνθρωπο της γνώσης, της σκέψης, των αισθημάτων.

Σαν αντίδωρο σε όλα τούτα τα πολύτιμα του προσφέρουμε μια υπόσχεση και μια ευχή: 

Να σε θυμόμαστε πάντα όρθιο, άφοβο, πονώντας και παίζοντας, ανεβαίνοντας ακατάπαυτα από κορυφή σε κορυφή, ξέροντας πως το ύψος δεν έχει τελειωμό, να σιγοτραγουδάς μαζί μας στίχους σου από τραγούδια αγαπημένα και να επαναλαμβάνεις το μαγικό περήφανο ξόρκι:

Μαλαματένια λόγια στο μαντήλι
τα βρήκα στο σεργιάνι μου προχθές
τ’ αλφαβητάρι πάνω στο τριφύλλι
σου μάθαινε το αύριο και το χθες
μα εγώ περνούσα τη στερνή την πύλη
με του καιρού δεμένος τις κλωστές

Καλό ταξίδι Μάνο Ελευθερίου.