Μακροχρόνια μίσθωση για ακίνητα του Μπαμπαγιώτειου

Με δημόσια πρόσκληση αναζητά ενδιαφερόμενους ενοικιαστές το Μπαμπαγιώτειο Κοινωφελές Ίδρυμα της Σύρου για δύο ακίνητά του, σύμφωνα με την ανακοίνωση που αναρτήθηκε χθες, στην ιστοσελίδα του Δήμου Σύρου – Ερμούπολης.

Πρόκειται για μία ενέργεια που έρχεται σε συνέχεια της πραγματοποίησης του προγραμματισμένου ελέγχου που αποφασίζει η Γενική Διεύθυνση Δημοσιονομικών Ελέγχων του Υπουργείου Οικονομικών για όλα τα Κληροδοτήματα, στην κατεύθυνση της εξάντλησης όλων των δυνατών τρόπων, με σκοπό την αξιοποίηση της ακίνητης περιουσίας τους.

Σύμφωνα με το ρεπορτάζ της εφημερίδας, εκτός από τις στοχευμένες ενέργειες που κάνει ο Φορέας για να βρει ενοικιαστές για τα διαθέσιμα ακίνητά του, έχει τη δυνατότητα αλλά και την υποχρέωση να προβαίνει σε δημόσια πρόσκληση, μέσω της οποίας γνωστοποιεί την περιουσία που επιθυμεί να αξιοποιήσει και να “εκμεταλλευθεί”, με κύριο σκοπό σαφώς, τη θετική οικονομική πορεία του Κληροδοτήματος, προκειμένου να εξυπηρετούνται οι σκοποί του, όπως αυτοί αναφέρονται ρητά στη διαθήκη.

Αξίζει να αναφερθεί πως στη Σύρο το θέμα της περιουσίας των 18 Κληροδοτημάτων έχει απασχολήσει σε μεγάλο βαθμό, ενώ έχει προκαλέσει και έντονο προβληματισμό, δεδομένου ότι τα περισσότερα ακίνητα είναι διατηρητέα κτίρια και νεοκλασικά, ιδιαίτερου αρχιτεκτονικού κάλλους και η μη αξιοποίησή τους, έχει σαν συνέπεια τη σταδιακή “κατάρρευσή” τους.

Στα εμπόδια δε, που δεν επιτρέπουν εύκολα την διάσωσή τους, συμπεριλαμβάνεται και το ζήτημα της υψηλής φορολογίας που πρέπει να πληρώνουν, με αποτέλεσμα πολλά εξ αυτών, να αδυνατούν να φέρουν εις πέρας ακόμη και τον σκοπό τους, όπως αυτός είχε αποφασιστεί από τον κάθε διαθέτη.

Σημειώνεται εξ αρχής πως ο σκοπός του Μπαμπαγιώτειου Κοινωφελούς Ιδρύματος αφορά στην ενίσχυση πολύτεκνων οικογενειών που αντιμετωπίζουν οικονομικές δυσκολίες.

Έως 50 έτη για δύο κεντρικά ακίνητα

Κατόπιν του ελέγχου που γίνεται σε ετήσια βάση, προέκυψαν δύο παρατηρήσεις για το εν λόγω Κληροδότημα, η μία εκ των οποίων αφορά στη γνωστοποίηση ανακοίνωσης πρόσκλησης για την αναζήτηση ενοικιαστών για δύο ακίνητα του Μπαμπαγιώτειου, βάσει της ισχύουσας νομοθεσίας.

Στην απόφαση του προέδρου του ΔΣ του Κληροδοτήματος, Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτη Σύρου κ. Δωροθέου Β΄ αναφέρονται λεπτομερώς τα στοιχεία των δύο ακινήτων που το Ίδρυμα επιδιώκει να ενοικιάσει.

“Το διοικητικό συμβούλιο του Κληροδοτήματος “Αδελφών Μπαμπαγιώτου”, αρμόδιο για τη διαχείριση και την εκπροσώπησή του, γνωστοποιεί ότι σύμφωνα με τον Ν. 4182/2013 (άρθρο 42 κλπ), διαθέτει τα κάτωθι ακίνητα ιδιοκτησίας του, ευρισκόμενα στην Ερμούπολη της Σύρου, προς μακροχρόνια μίσθωση και θα δέχεται έγγραφες προσφορές για την αξιοποίησή τους:

Α. Κτίριο 2όροφον, χαρακτηρισμένο ως “αξιόλογο” (όχι “διατηρητέο”), με εμβαδόν κτισμάτων περίπου 800 τ.μ., επί οικοπέδου 1.688 τ.μ., πανταχόθεν ελεύθερον, υψηλοτάβανο, με χονδρούς τοίχους, μεγάλες αίθουσες και αύλειους χώρους, 550 και 660 τ.μ.., με πρόσοψη επί των οδών Ν. Μανδηλαρ, Αφών Μπαρμπέτα και Ηφαίστου της Ερμούπολης Σύρου.

Β. Οικόπεδο, εμβαδού περίπου 2.5000 τ.μ., πλησίον της Πλατείας Ηρώων, (παραπλεύρως του Νοσοκομείου Σύρου) με πρόσοψη επί των οδών Γ. Παπανδρέου, Φ. Κουκουλέ και Ανώνυμης”.

Ολοκληρωμένη πρόταση εκμετάλλευσης από κάθε ενδιαφερόμενο

Σχετικά με τους ειδικότερους όρους που συνδέονται με τη διαδικασία της μίσθωσης, γνωστοποιούνται τα απαραίτητα στοιχεία προς ενημέρωση των ενδιαφερομένων, ενώ καθίσταται σαφές πως, ο εν δυνάμει ενοικιαστής θα πρέπει να καταθέσει ολοκληρωμένη μελέτη και πρόταση εκμετάλλευσης για τα ακίνητα.

Αυτούσιο το σχετικό μέρος της απόφασης του ΔΣ του Κληροδοτήματος, έχει ως ακολούθως: “1. Τα ανωτέρω ακίνητα εκμισθώνονται στην πραγματική κατάσταση που βρίσκονται σήμερα. 2. Οι ενδιαφερόμενοι θα πρέπει να υποβάλουν ολοκληρωμένη πρόταση εκμετάλλευσης, η οποία θα περιλαμβάνει αρχιτεκτονική λύση (επισκευή, συντήρηση, διαμόρφωση χώρων κλπ), προϋπολογισμό έργου, μηνιαίο μίσθωμα, χρήση κλπ. 3. Η επισκευή – ανακαίνιση του ακινήτου θα γίνει με αποκλειστική ευθύνη, φροντίδα και δαπάνη του μισθωτή. 4. Η διάρκεια της μίσθωσης, δεν θα πρέπει να υπερβαίνει τα πενήντα έτη, σύμφωνα με τον Ν.4182/2013. 5. Οι προσφορές των ενδιαφερομένων, με πλήρη στοιχεία όπως ονοματεπώνυμο / επωνυμία εταιρίας, ιδιότητα, τηλέφωνα, διεύθυνση επικοινωνίας, ΑΦΜ κλπ, θα αποστέλλονται έως και τρεις μήνες από την ανάρτηση της παρούσης στην ιστοσελίδα του Δήμου Σύρου – Ερμούπολης, για το εν επικεφαλίδι ίδρυμα, με την ένδειξη “Προσφορά για μακροχρόνια μίσθωση – αξιοποίηση ακινήτου” προκειμένου να ακολουθηθεί η διαδικασία που προβλέπεται από τον νόμο”.

Εκκρεμότητες ανεξάρτητες της διαδικασίας μίσθωσης

Την υπόθεση του κεντρικού κτιρίου του εν λόγω Κληροδοτήματος που βρίσκεται επί της οδού Ν. Μανδηλαρά στην Ερμούπολη, συνοδεύει μία σοβαρή εκκρεμότητα, η οποία όμως δεν επηρεάζει τη διαδικασία μίσθωσης.

Σύμφωνα με το ρεπορτάζ, η νυν Περιφέρεια Ν. Αιγαίου που είναι και ο μεγαλύτερος μέτοχος του ενιαίου ΚΕΚ ν. Κυκλάδων, το οποίο και στεγαζόταν παλιά στο κτίριο της οδού Ν. Μανδηλαρά, χρωστά ένα ποσό προς το Κληροδότημα, που προέρχεται από ενοίκια που αντιστοιχούν σε διάστημα δύο ετών και τα οποία δεν καταβλήθηκαν ποτέ.

Μάλιστα, γι αυτή την υπόθεση το Μπαμπαγιώτειο είχε ακολουθήσει τη δικαστική οδό προκειμένου να διεκδικήσει τα χρήματα που του οφείλονταν ώστε να μην έχει απώλειες σε έσοδα, με δεδομένο τον κοινωφελή χαρακτήρα του και τους σκοπούς που πρέπει να εξυπηρετεί.

Σύμφωνα με την Εφετειακή απόφαση, το οφειλόμενο ποσό πρέπει να αποδοθεί προς το Κληροδότημα, ωστόσο, η εκκαθάριση του ΚΕΚ δεν έχει ολοκληρωθεί μέχρι στιγμής και όπως είναι γνωστό εκκρεμεί τα τελευταία έξι χρόνια.

Η συνέχιση των προσπαθειών και ο “αγώνας” για τη λήξη αυτής της εκκρεμότητας αποτέλεσε μάλιστα τη δεύτερη παρατήρηση στο πλαίσιο του ελέγχου που έγινε, προκειμένου το Κληροδότημα να λάβει τα χρήματα που με δικαστική πλέον απόφαση πρέπει να βάλει στο ταμείο του.

Αξίζει να αναφερθεί τέλος, πως, στο πλαίσιο των πληροφοριών της εφημερίδας, έγινε σαφές πως το Ίδρυμα με την έναρξη της οικονομικής κρίσης απέκτησε “πληγές”, ωστόσο, ως και σήμερα, έχει καταφέρει να επιτύχει “άριστη διαχείριση των οικονομικών του”.

Σταθερός “πονοκέφαλος” η ανάγκη αξιοποίησης των Κληροδοτημάτων

Με αφορμή τα παραπάνω έρχεται στο προσκήνιο και η περίπτωση του κληροδοτήματος της Άννης Κουτσοδόντη, με φόντο δε, την κατάρρευση εσωτερικών τοίχων του προ δύο ετών και συγκεκριμένα στις 9 Μαρτίου του 2017.

Η μη δυνατότητα συντήρησής του, αλλά και η άκαρπη – τελικώς – προσπάθεια της Περιφέρειας Ν. Αιγαίου προκειμένου αυτό να δοθεί προς αξιοποίηση, προκάλεσε δυσάρεστη εικόνα στο πιο κεντρικό σημείο της Ερμούπολης, πλησίον της πλατείας Μιαούλη, με ό,τι αυτό συνεπάγεται και για την ασφάλεια των πολιτών στον δημόσιο χώρο και κυρίως περιμετρικά αυτού.

Για το θέμα είχε ενεργοποιηθεί κάθε αρμόδια Αρχή προκειμένου ενεργήσει κατάλληλα ενώ και ο Δήμος Σύρου – Ερμούπολης είχε μεριμνήσει για τον προσωρινό αποκλεισμό του δρόμου πλησίον του κτιρίου.

Τα ανωτέρω γεγονότα είχαν πυροδοτήσει συζητήσεις σχετικά με τα κληροδοτήματα και την αξιοποίησή τους στην πρωτεύουσα των Κυκλάδων, ενώ πρέπει να σημειωθεί πως συνάντηση για το θέμα είχε πραγματοποιηθεί και στην έδρα της Περιφέρειας Ν. Αιγαίου στη Σύρο τον Σεπτέμβρη του 2018 παρουσία του τότε Συντονιστή της Αποκεντρωμένης Διοίκησης Αιγαίου, Νίκου Θεοδωρίδη. Κατά τη διάρκεια αυτής είχε τονισθεί κι επισημανθεί ιδιαιτέρως από την ΠΝΑι ότι απαιτείται σε κεντρικό επίπεδο η λήψη αποφάσεων για την τροποποίηση και αλλαγή του ισχύοντος νομικού πλαισίου, προκειμένου να είναι ευνοϊκότερες οι συνθήκες για την κτιριακή αξιοποίηση των Κληροδοτημάτων.

Το θέμα μέχρι σήμερα αποτελεί έναν σταθερό πονοκέφαλο για τα ΔΣ των Κληροδοτημάτων στη Σύρο, πολλώ δε μάλλον επειδή η ακίνητη περιουσία είναι ξεχωριστής αρχιτεκτονικής αξίας και βρίσκεται κατά κύριο λόγο εντός του ιστορικού τόπου.

18 Κληροδοτήματα στη Σύρο - 4 αναγκαίες παρεμβάσεις

Στο πλαίσιο του ρεπορτάζ, κρίνεται απαραίτητο να υπενθυμιστεί το άρθρο - παρέμβαση της Διευθύντριας της Υπηρεσίας Δημοσιονομικού Ελέγχου Ν. Κυκλάδων, Μαρίας Μαυρίκου, που είχε δημοσιοποιηθεί 8 Μαΐου 2019 και αφορούσε σε σαφείς παρατηρήσεις – προτάσεις για τα Κληροδοτήματα στη Σύρο. Κατεύθυνση της εν λόγω αναφοράς ήταν η βελτίωση του πλαισίου εντός του οποίου γίνεται η διαχείρισή τους, προκειμένου να υπάρξει θετική εξέλιξη για τη διάσωση και την αξιοποίησή τους.

Ακολουθεί αυτούσια η παρέμβαση της κ. Μαυρίκου: Στη Σύρο υπάρχουν 18 Κληροδοτήματα με κοινωφελείς σκοπούς από το 1890. Η βούληση των διαθετών την εποχή εκείνη ήταν να βοηθήσουν ευάλωτες κοινωνικές ομάδες μέσα από τη σύσταση ενός Ιδρύματος. Έτσι η διαχείριση της κινητής και ακίνητης περιουσίας τους, σύμφωνα με τη διαθήκη τους, περιερχόταν σε διοικούσα επιτροπή στην οποία συμμετείχαν κατά κύριο λόγο εκπρόσωποι του κλήρου, ανώτατα υπηρεσιακά στελέχη και αιρετά πρόσωπα της αυτοδιοίκησης. 

Σήμερα, πολλά από τα Ιδρύματα αδυνατούν να εκπληρώσουν τον σκοπό τους, αρκετά βρίσκονται σε κρίσιμο σημείο ως προς τη βιωσιμότητά τους λόγω έλλειψης εσόδων, ενώ είναι κοινή παραδοχή πλέον ότι τα σημαντικά κτίρια στο κέντρο της πόλης μας, λίγο πολύ γνωστά σε όλους μας, βρίσκονται σε κατάσταση κατάρρευσης.

Από τη μελέτη της διαχείρισης του κάθε Ιδρύματος προκύπτει ότι, τα Κληροδοτήματα αντιμετωπίζουν κοινά ζητήματα σε όλη την επικράτεια και ότι το πρόβλημα με τη διαχείριση της δημόσιας ακίνητης περιουσίας τους συνδέεται με την απουσία ολοκληρωμένης πολιτικής σε περιφερειακό επίπεδο και ενός συνεκτικού σχεδίου αξιοποίησης, με έμφαση στη διαφάνεια και την αποδοτικότητα.

Ως προς το σχέδιο αξιοποίησης, ο νόμος 4182/13 επιτρέπει τη σύσταση ειδικού φορέα για την αξιοποίηση της περιουσίας τους. Ως προς την ανάπτυξη ολοκληρωμένης πολιτικής, η Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου, ως Αρχή Συντονισμού, πρέπει και οφείλει να ασκήσει πίεση και να διαπραγματευτεί με την πολιτική ηγεσία για :

1) την απαλλαγή ή τη μείωση της φορολογίας τους. Με την υψηλή φορολογία που ισχύει περιορίζεται η βούληση του διαθέτη και ο κοινωφελής σκοπός τους. Πολλά από τα Ιδρύματα έχουν αναστείλει την κοινωνική συνεισφορά τους διότι με τα περιορισμένα έσοδά τους αναγκάζονται να καλύπτουν πρωτίστως τις φορολογικές υποχρεώσεις τους.

2) την κατά προτεραιότητα εξέταση, από το Υπουργείο Πολιτισμού, των περιπτώσεων ιστορικών κτιρίων, χαρακτηρισμένων ως έργων τέχνης και διατηρητέων, που χρήζουν άμεσων παρεμβάσεων αλλά και την κατά περίπτωση εξαίρεσή τους από γραφειοκρατικές διαδικασίες.

4) την τροποποίηση του νομοθετικού πλαισίου που τα διέπει σε συνεργασία με τα Ιδρύματα με εμπεριστατωμένη τεκμηρίωση. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί η αλλαγή ή η επέκταση του σκοπού τους που με τα σημερινά δεδομένα ολοκληρώνεται σε 2-3 περίπου χρόνια.

5) την κατά περίπτωση σύναψη προγραμματικών συμβάσεων της Περιφέρειας με τον Δήμο και άλλων φορέων με τα Ιδρύματα.  Ο νόμος επιτρέπει τη σύναψη τέτοιας μορφής συμφωνίας για τη μελέτη και εκτέλεση έργων με κληροδοτήματα που επιδιώκουν κοινωφελείς σκοπούς.

Απαιτείται λοιπόν Συνεργασία της Περιφέρειας με τους Δήμους και  Συντονισμός όλων των φορέων διαχείρισης. Έτσι, όχι μόνο θα υπάρξει αποτελεσματική διαχείριση και αξιοποίηση της ακίνητης περιουσίας τους, που θα διασφαλίσει το κοινωνικό συμφέρον, την τοπική αρχιτεκτονική ταυτότητα και κληρονομιά μας, αλλά και θα εξασφαλιστούν σημαντικά, σταθερά αναπτυξιακά οφέλη  για τη Σύρο και τα νησιά μας.”.