ΛΥΣΗ ΤΩΡΑ: Η Ερμούπολη καταρρέει με πάταγο

Απάντηση του ΣΥΜΜΗΚ σε έγγραφο που έστειλε ο Γεν. Γραμματέας Πολιτισμού για το θέμα της Ερμούπολης. Επισυνάπτεται και η επιστολή του Γεν. Γραμματέα Πολιτισμού προς τον ΣΥΜΜΗΚ.

Θέμα : Λύση τώρα. Η Ερμούπολη καταρρέει με πάταγο!

Σε απάντηση του με αρ. πρωτ. 79851/2021 εγγράφου του Γ.Γ. Υπ. Πολ. κ. Γ. Διδασκάλου την οποία για λόγους πληρότητας επισυνάπτουμε σας εκθέτουμε τα παρακάτω, άκρως σημαντικά για την Ερμούπολη και την Άνω Σύρο της Νήσου Σύρου του Νομού Κυκλάδων και παρακαλούμε θερμά το συντομότερο δυνατόν για τις ενέργειες σας:

1. Τα κελύφη των κτιρίων της Ερμούπολης είναι πλέον οριακά εύθραυστα, και όπως αποδείχθηκε πρόσφατα για μια ακόμη φορά, δεν χρειάζεται σεισμική δράση ή πλημμυρικό φαινόμενο για να καταπέσουν. Αρκεί μια ριπή ανέμου για να επέλθει το κακό. Ο Σύλλογος μας έχει διαγνώσει προ δεκαετίας τα βαθιά αίτια του προβλήματος και ζητά επιτακτικά και διαρκώς την λήψη μέτρων. Πριν ένα μήνα (02/2/2021) παρουσία του Γ.Γ. κ. Γ. Διδασκάλου όπως και της Υπουργού κ. Λ. Μενδώνη σε τηλεδιάσκεψη τεκμηριώσαμε ότι στα οικοδομικά έργα, εκτός από το τι και το πως, εξίσου σημαντικό είναι και το πότε.

Τα τελευταία 16 έτη στην Ερμούπολη, η προοπτική εκτέλεσης ενός έργου μετά από 2 ως 5 έτη αναμονής για τη λήψη της απαιτούμενης έγκρισης από το ΥΠΠΟΑ , λειτούργησε αποτρεπτικά και εντέλει καταστροφικά. Το ίδιο συνέβη τις τελευταίες δεκαετίες στην Άνω Σύρο (μεσαιωνικός οικισμός). Αυτή είναι και η βασικότερη αιτία που η μεν Ερμούπολη καταρρέει η δε Άνω Σύρος έχει ερημώσει. Είχατε ενημερωθεί για αυτό εκτός από εμάς, με το από 14/2/2020 με αρ. πρωτ. 4186/14-02- 2020 ερώτημα του Βουλευτή Κυκλάδων (Νέας Δημοκρατίας) κ. Φίλιππου Φόρτωμα, με την 558/16-01-20 αναφορά της Αικ. Μονογυιού (Βουλ. Κυκλάδων Νέας Δημοκρατίας) προς το Προεδρείο της Βουλής, με την αρ. Πρωτ. 967/1 (03/1/2020) επιστολή του Αντιπεριφερειάρχη Κυκλάδων κ. Γ. Λεονταρίτη και με την από 13/02/2020 (αρ. Πρωτ. 19653/84) επιστολή του Δημάρχου Σύρου Ερμούπολης κ. Ν. Λειβαδάρα. Είχε προηγηθεί μια άλλη κατάρρευση, ευτυχώς πάλι δίχως να χαθούν ανθρώπινες ζωές (Εργοστάσιο Λαδόπουλου πλησίον Λυκείων και Γηπέδου Ποδοσφαίρου).

Η Ερμούπολη όπως και η Άνω Σύρος έλκει, ενδιαφέρει και γοητεύει. Όμως, ποιος θα τολμήσει να μπει σε μια ατέρμονη, τυρρανική, πολλές φορές προσβλητική γραφειοκρατική διαδικασία που απαιτείται για μια απλή αδειοδότηση!

2. Η άμεση – αυθημερόν- απάντηση του Υπουργείου Πολιτισμού μετά την πρόσφατη κατάρρευση κτιρίου στο κέντρο της πόλης ήταν προφανώς ευχάριστη και απρόσμενη, όταν η ανταπόκριση των στελεχών του υπουργείου είναι μάλλον δυσκίνητη. Όμως ο κοινός νους αντιλαμβάνεται ότι η διαπιστωτική αυτή επιστολή δεν προτείνει καμία διέξοδο και λύση στο καίριο πρόβλημα που αντιμετωπίζει η Ερμούπολη κυρίως δε ο ιστορικός της τόπος. Επιθυμία όλων μας είναι να εφαρμοστούν πολιτικές που θα φέρουν ανάπτυξη, αποκαταστάσεις και επαναχρήσεις κτιρίων, επιχειρηματική δραστηριότητα, επανακατοίκηση. Ο οικονομικός μαρασμός οδηγεί στα ερείπια, αυτά με την σειρά τους στον κίνδυνο για κατοίκους και επισκέπτες και τελικά στην ερήμωση και την καταστροφή. Αυτόν τον κύκλο μιζέριας όπως έχουμε τονίσει τόσο στις τηλεδιασκέψεις (02/02/2021 και 01/3/2021) όσο και στα έγγραφα μας προσπαθούμε να σπάσουμε. Η άμεση άρση επικινδυνότητας των κτιρίων είναι απαραίτητη πλην όμως, αυτή είναι μια προσωρινή και όχι οριστική λύση. Σε σύντομο χρονικό διάστημα η επικινδυνότητα εντείνεται. 

Η ευκτέα αποκατάσταση και η επανάχρηση θα έρθει μέσα από μέτρα που θα αλλάξουν άρδην την σημερινή κατάσταση.

Η πρόταση που τέθηκε στο τραπέζι μετά από σοφή επεξεργασία είναι τα διευρυμένα κατά τόπους Συμβούλια Αρχιτεκτονικής με συμμετοχή και μελών του Υπουργείου Πολιτισμού για υποθέσεις που εντάσσονται εντός περιγράμματος ΙΣΤΟΡΙΚΩΝ τόπων. Μια επιτροπή μιας στάσης (one stop shop) ως ήδη σας έχουμε περιγράψει.

Κάθε κάτοικος ή επενδυτής (μικρός ή μεγάλος), λειτουργεί μόνο μέσα σε καθορισμένο χρονοδιάγραμμα. Διαφορετικά δεν αποφασίζει να μπει στην διαδικασία. Παράλληλα ο πολίτης έχει ανάγκη να νοιώσει ότι ο κρατικός μηχανισμός βρίσκεται στο πλάι του όχι απέναντι του. Στην Ερμούπολη και στην Άνω Σύρο ο πολίτης που επιθυμεί να δραστηριοποιηθεί αντιμετωπίζεται σχεδόν «τιμωρητικά».

3. Σε πλήρη αντίθεση με την παραπλανητική πληροφόρηση του κ. Γ. Διδασκάλου ενημερώνουμε ότι μέσα στο έτος 2020 διεκπεραιώθηκαν από την Υπηρεσία Νεωτέρων Μνημείων (ΥΝΜΤΕΑΑΣΕΚ) μόλις 6 (!) υποθέσεις που αφορούν την Ερμούπολη και αναρτήθηκαν στο ΔΙΑΥΓΕΙΑ. Από αυτές η μια είναι αρνητική απάντηση για αποκατάσταση κτιρίου μετά από 15 έτη (οι ιδιοκτήτες – ενδιαφερόμενοι έχουν προσφύγει στα δικαστήρια) και απίστευτη σε όγκο αλληλογραφία, ενώ οι άλλες 4 δεν αφορούν αποκαταστάσεις ή οικοδομικές εργασίες επί κτιρίων (είναι ρύθμιση αυθαιρέτου, υπόθεση του οικείου ΟΤΑ, τροποποιήσεις μελέτης). Προχωρώντας στα προηγούμενα έτη: το 2019 διεκπεραιώθηκαν από την ΥΝΜΤΕΑΑΣΕΚ μόλις 11 (!) υποθέσεις που αφορούν στην Ερμούπολη. Από αυτές οι 4 αφορούν σε Κ.Υ.Ε., οι 6 σε αποκαταστάσεις/προσθήκες και η μία σε ρύθμιση αυθαιρέτου. Αντίστοιχα το 2018 διεκπεραιώθηκαν από την ΥΝΜΤΕΑΑΣΕΚ μόλις 7 (!) υποθέσεις που αφορούν στην Ερμούπολη. Από αυτές οι 3 αφορούν σε Κ.Υ.Ε., οι 3 σε αποκαταστάσεις/προσθήκες και 1 σε αλλαγή χρήσης. Μια απλή έρευνα στο ΔΙΑΥΓΕΙΑ θα πείσει κάθε ενδιαφερόμενο. Ο όγκος των εισερχομένων για ανεγέρσεις, επισκευές, αποκαταστάσεις, αλλαγές χρήσεις κτιρίων, είναι τραγικά μικρός αν λάβει κανείς υπόψιν τα πληθυσμιακά χαρακτηριστικά της Ερμούπολης ενώ ο όγκος των εξερχομένων - των υποθέσεων που διεκπεραιώνονται - είναι ουσιαστικά μηδενικός. Τι αποθαρρύνει τους πολίτες τα τελευταία 15 έτη ενώ είναι δεδομένο το ενδιαφέρον τους για αποκαταστάσεις και επαναχρήσεις των κτιρίων της πόλης; Ελπίζουμε μέχρι την λήψη μέτρων για άρση του προβλήματος, μέτρων όπως αυτών που σας προτείνουμε, που θα δώσουν ουσιαστική ώθηση στον τόπο, η πρόσφατη αντικατάσταση της προϊσταμένης του τμήματος Προστασίας Νεωτέρων Μνημείων και Κινητών Πολιτιστικών Αγαθών να συμβάλει στην όσο το δυνατόν πιο εύρυθμη λειτουργία της υπηρεσίας προς όφελος των πολιτών. Να γίνει μια επανεκκίνηση, κάτι που έχουμε ανάγκη άπαντες.

4. Η νήσος Θήρα περιήλθε σε τέλμα εντός μόλις 16 μηνών από την στιγμή που ενεπλάκη στην διαδικασία έγκρισης αδειών η Εφορεία Νεωτέρων Μνημείων. Η Ερμούπολη βιώνει την αποκαρδιωτική αυτή αντιμετώπιση πάνω από 15 έτη. Χάθηκαν αναπτυξιακές προτάσεις που θα άλλαζαν την εικόνα του τόπου, χάθηκε η εμπιστοσύνη του πολίτη προς το Υπουργείο Πολιτισμού. Οι σχέσεις υγιούς και διεπιστημονικής συνεργασίας μελετητών μηχανικών και υπαλλήλων της Εφορείας Νεωτέρων Μνημείων έγιναν σχέσεις θύματος και θύτη. Οι νέοι συνάδελφοι βλέπουν ως βαριά τιμωρία την επαφή με την υπηρεσία. Εν μέσω πανδημίας καλούμαστε να δώσουμε τις λύσεις που ατυχώς δεν δώσαμε υπό φυσιολογικές συνθήκες. 

5. Είναι πλέον σαφές, ότι δεν επιθυμούμε εκπτώσεις στην ποιότητα των μελετών μας ή ιδιαίτερη μεταχείριση. Αντιθέτως, είναι επιτακτική ανάγκη να δημιουργηθεί ένα σύγχρονο, λειτουργικό, νόμιμο σύστημα ελέγχου και έγκρισης των μελετών εντός ιστορικών τόπων, όπως στην περίπτωση της Ερμούπολης, που θα προστατεύει το φυσικό περιβάλλον και την πολιτισμική μας κληρονομιά ταυτόχρονα. Η προστασία του δομημένου παρελθόντος μας θα πρέπει να είναι στόχος όλων μας. Προστασία δεν είναι η νεκροφιλία, προστασία είναι η αναβίωση των κτιρίων και η αναζωογόνηση του κοινωνικού ιστού. Είναι η οικονομική ένεση σε στάσιμες κοινωνικές δομές.

6. Αν και για την πρωτεύουσα των Κυκλάδων ισχύει το μήνυμα που θέλει να στείλει η Κυβέρνηση για έναν τόπο που αλλάζει προς το καλύτερο και γίνεται φιλικός στις επενδύσεις, η κατάλληλη στιγμή είναι τώρα. Η Ερμούπολη καταρρέει με πάταγο!

Δείτε τα επισυναπτόμενα έγγραφα