Ταφόπλακα στις αναπτυξιακές προοπτικές της Βορείου Ελλάδας η παραχώρηση της Εγνατίας

Έγκλημα σε βάρος τόσο της Εθνικής Οικονομίας, όσο και των αναπτυξιακών προοπτικών της Βόρειας Ελλάδας, χαρακτήρισαν την επικείμενη παραχώρηση της Εγνατίας Οδού τα μέλη του Συλλόγου Εργαζομένων της «Εγνατία Οδός Α.Ε.» (ΣΕΤΕΟ) κατά την διάρκεια της συνέντευξης τύπου που παραχώρησαν την Τρίτη, ενόψει των απεργιακών κινητοποιήσεών τους την Πέμπτη 1 Απριλίου.

Σε αυτή παρουσιάστηκαν και τα συμπεράσματα της τεχνικοοικονομικής μελέτης που εκπόνησε ο Σύλλογος Εργαζομένων, σε συνεργασία με καταξιωμένους επιστήμονες, η οποία αποτυπώνει πως η παραχώρηση της Εγνατίας όχι μόνο δεν θα έχει οφέλη για το Ελληνικό κράτος και τις τοπικές κοινωνίες, αντίθετα είναι ενάντια στο δημόσιο συμφέρον από οικονομική, κοινωνική και πολιτική άποψη.

Κατά την διάρκεια της συνέντευξης μάλιστα καυτηρίασαν και τη διαδικασία της παραχώρησης και τις κινήσεις του ΤΑΙΠΕΔ, αλλά και των μεγάλων κατασκευαστικών ομίλων που συμμετέχουν στην διαδικασία, τόσο όσο αφορά τα ιδιοκτησιακά τους καθεστώτα, που αλλάζουν συνεχώς κατά τη διάρκεια της διαδικασίας. Σχολίασαν δε αρνητικά και την μεταπήδηση στελεχών από το ΤΑΙΠΕΔ, στις συγκεκριμένες εταιρείες, ενώ ήταν -και είναι- σε εξέλιξη ο διαγωνισμός παραχώρησης. Το μοντέλο της παραχώρησης που επιλέχθηκε, σημείωσαν, είναι εξ αρχής στρεβλό καθότι τα έσοδα διοδίων και εκμετάλλευσης υπερεπαρκούν για την αυτοχρηματοδότηση τόσο της συντήρησης και λειτουργίας όσο και των νέων κατασκευών και άρα δεν υφίστανται ανάγκες προσέλκυσης ιδιωτικών κεφαλαίων μέσω μιας σύμβασης παραχώρησης.

Τι πρόκειται να παραχωρηθεί

Το έργο της Εγνατίας Οδού & των Κάθετων Αξόνων που πρόκειται να παραχωρηθεί αποτελείται από 900χλμ κατασκευασμένων αυτοκινητόδρομων (40% της Ελλάδας) εκ των οποίων 110 χλμ αποτελούν σήραγγες και 50 χλμ γέφυρες.

Η σημασία του έργου, τόνισαν φαίνεται αν αναλογιστεί κανείς πως μαζί με τους κάθετους άξονες, καλύπτει όλες τις υπεραστικές μεταφορές της Βόρειας Ελλάδας και τις συνοριακές συνδέσεις με γειτονικά κράτη.

Το καταβληθέν κόστος κατασκευής είναι περίπου 7 δις ευρώ, που καλύφθηκαν από εθνικούς πόρους και προγράμματα της ΕΕ, ενώ τα δάνεια της Εγνατία Οδός ΑΕ, που λήφθηκαν για την αποπεράτωση της κατασκευής, ύψους 1,1 δις ευρώ έχουν αποπληρωθεί εξ ολοκλήρου.

Οι μόνες κατασκευαστικές εκκρεμότητες που απομένουν είναι 250.000 ευρώ, που αφορούν τους Σταθμούς Εξυπηρέτησης και το τμήμα 44χλμ Χαλάστρα – Εύζωνοι.

Απώλεια 3-6 δις για το Δημόσιο

Η παραχώρηση της Εγνατίας Οδού, υπό τις παρούσες προβλέψεις του διαγωνισμού, θεωρούν πως θα σημάνει απώλεια από το δημόσιο εξασφαλισμένων ετήσιων κερδών 90 ως 175 εκ. ευρώ ανά έτος, δηλαδή 3-6 δις για 35 έτη, ανάλογα το κόστος των διοδίων. Αντί αυτού, θα υπάρξει εφάπαξ είσπραξη ποσού 0,5-1 δις ευρώ.

Το μικρότερο ποσό, υπολογίζεται με βάση τη χρέωση των 3 λεπτών το χιλιόμετρο που ισχύει σήμερα, όμως αυτό που περιμένουν είναι το κόστος να υπερδιπλασιαστεί στα 6,5 λεπτά/χλμ, μαζί με την κατάργηση απαλλαγών διοδίων για τοπικούς χρήστες και ανέργους.

Την ίδια ώρα, το δημόσιο αναλαμβάνει σημαντικά ρίσκα, (γεωτεχνικά, πανδημίες, οικονομικές κρίσεις) με επιπλέον αποζημιώσεις στον παραχωρησιούχο, όπως φάνηκε από πρόσφατες απαιτήσεις άλλων παραχωρησιούχων εθνικών οδών από την κυβέρνηση.

Μόνο αρνητικά έχει η παραχώρηση

Ανοίγοντας την Συνέντευξη τύπου ο πρόεδρος του ΣΕΤΕΟ κ. Σταύρος Σάκκος, σημείωσε πως στην δεκαετία που η Εγνατία Οδός βρίσκεται υπό παραχώρηση, αντιπαραθέτουν δεδομένα, σε όλες τις κυβερνήσεις, πως αυτή δεν θα έχει όφελος προς το κράτος μεγαλύτερα από τα σημερινά, κάτι που καταδεικνύουν με τη μελέτη που εκπονήθηκε. «Αυτό που θέλουμε να αναδειχθεί, είναι ότι ο αυτοκινητόδρομος υπερβαίνει τις ανάγκες συντήρησης, και μπορεί να καλύψει τόσο τις δικές του ανάγκες, όσο και την μείωση του Εθνικού χρέους, και δεν χρειάζεται να παραχωρηθεί» σημείωσε.

Από την πλευρά τους τα μέλη του συλλόγου Θανάσης Ματθαίου, Θανάσης Τσαντσάνογλου και Γιώργος Γουδέβενος, μίλησαν τόσο για το γεγονός ότι σε αντίθεση με άλλους οδικούς άξονες, ο παραχωρησιούχος αναλαμβάνει όχι την κατασκευή, αλλά μόνο την συντήρηση ενός υφιστάμενου δρόμου.

Εστίασαν δε στο γεγονός πως η οικονομοτεχνική μελέτη που εκπονήθηκε, λαμβάνοντας υπόψη τις ανάγκες συντήρησης της Εγνατίας για τα επόμενα 35 χρόνια, καθορίζει ως νεκρό σημείο (break-even point) χρέωσης των διοδίων, όταν τα έσοδα θα είναι ίσα με τα έξοδα, στα 0,0155 ευρώ/χλμ έναντι της υφιστάμενης χρέωσης 0,03 ευρώ/χλμ και της χρέωσης 0,064 ευρώ/χλμ που προβλέπεται στη σύμβαση παραχώρησης.

Οποιαδήποτε χρέωση πάνω από το «νεκρό σημείο» συνεισφέρει στην κερδοφορία της εκμετάλλευσης του αυτοκινητόδρομου, με τα 0,064 ευρώ/χλμ να δίνουν τεράστια ποσοστά κέρδους στις ενδιαφερόμενες εταιρείες, σε μια περίοδο που δεν υπάρχουν μεγάλα κατασκευαστικά οδικά έργα. Μάλιστα τόνισαν πως η παραχώρηση γίνεται σε μια περίοδο που η Εγνατία Οδός, έχοντας αποπληρώσει όλα τα δάνεια, μπορεί να διαθέσει χρήματα για τη συντήρηση του δρόμου, κάτι που δεν μπορούσε να κάνει μέχρι το 2020, όταν και τα έσοδα είχαν δεσμευτεί από ιδιωτική τράπεζα.

Τέλος οι οικονομολόγοι που συνέταξαν την έκθεση, ο κ. Γρηγόρης Ζαρωτιάδης και ο κ. Λεωνίδας Βατικιώτης, σημείωσαν πως το μοντέλο παραχωρήσεων συντήρησης, τόσο στην Ελλάδα όσο και στο εξωτερικό έχει φανεί ότι έχει αποτύχει. Τόνισαν δε πως δεν πουλιέται απλώς μια πηγή πολύ σημαντικών εσόδων για το Ελληνικό Δημόσιο, αλλά η προοπτική της βιώσιμης ανάπτυξης της βορείου Ελλάδος, και της στρατηγικής συμβολής της χώρας στην Ανατολική Ευρώπη.