Επεκτείνεται το Αρχαιολογικό Μουσείο Σύρου

Τη δυνατότητα να επεκταθεί σε δύο ακόμη αίθουσες εντός του Δημαρχιακού Μεγάρου Ερμούπολης έχει το Αρχαιολογικό Μουσείο Σύρου, μετά τη σύμφωνη γνώμη του Δήμου για παραχώρησή τους προς το Υπουργείο Πολιτισμού, σε συνέχεια αιτήματος της Εφορείας Αρχαιοτήτων Κυκλάδων.

Αν και η πλευρά της Εφορείας διατηρεί το ενδιαφέρον της για αξιοποίηση των πρώην αποθηκών του δημοτικού ακινήτου στην Ακτή Παπάγου (πλησίον Καζίνο), οι οποίες σήμερα αξιοποιούνται από το Πανεπιστήμιο Αιγαίου για εργαστήρια του Τμήματος Μηχανικών Σχεδίασης Προϊόντων και Συστημάτων Σύρου, ωστόσο, η μη δυνατότητα μεταφοράς τους σε άλλον χώρο - κατάλληλο και ασφαλή -, την οδήγησε να επανέλθει στο αίτημά της για “απόκτηση” δύο ακόμη χώρων εντός του Δημαρχείου.

Το θέμα θα συζητηθεί σήμερα στο Δημοτικό Συμβούλιο, προκειμένου να μπορέσει άμεσα το Αρχαιολογικό Μουσείο Σύρου να αξιοποιήσει τις δύο αίθουσες πλησίον του σημερινού χώρου στον οποίον βρίσκεται, ώστε να εκθέσει περισσότερο όγκο ευρημάτων που κατέχει, αλλά και για να υπάρχει ομαλή πρόσβαση σε ΑΜΕΑ. Συγκεκριμένα, άτομα με κινητικά προβλήματα θα μπορούν να επισκέπτονται το Μουσείο από την πίσω είσοδο του Δημαρχιακού Μεγάρου, που υπάρχει ράμπα για τη μετακίνηση των συμπολιτών μας με αναπηρικά αμαξίδια.

Αναδρομή στην ιστορία του Αρχαιολογικού μουσείου και στις αποφάσεις παραχωρήσεων

Με μία ιδιαιτέρως αναλυτική επιστολή της, η Εφορεία Αρχαιοτήτων Κυκλάδων απευθύνεται προς τη σημερινή Δημοτική Αρχή, επαναφέροντας την ανάγκη επέκτασης του Αρχαιολογικού Μουσείου Σύρου, για το οποίο μάλιστα υπενθυμίζει και όλες τις αποφάσεις που υπήρξαν σχετικά με την παραχώρηση χώρων για την καλύτερη λειτουργία του.

Παρακάτω ακολουθούν τα σημαντικότερα σημεία της συγκεκριμένης επιστολής.

“Όπως γνωρίζετε το Αρχαιολογικό Μουσείο Σύρου είναι ένα από τα παλαιότερα μουσεία της Ελλάδας. Ιδρύθηκε το 1835 ως κεντρικό μουσείο των Κυκλάδων και οι συλλογές του φιλοξενήθηκαν αρχικά στο κτίριο του Γυμνασίου. Στη συνέχεια με αφορμή ανασκαφές του Χρ. Τσούντα στο Καστρί και τη Χαλανδριανή (1898) οι τότε δήμαρχοι Ερμούπολης και Άνω Σύρου προέβησαν στις απαραίτητες ενέργειες εν μέσω μαχητικών άρθρων στον τοπικό Τύπο της εποχής, που οδήγησαν στην ίδρυση Κεντρικού Νομαρχιακού Μουσείου στην Ερμούπολη από την Αρχαιολογική Υπηρεσία. Έτσι ικανοποιήθηκε το αίτημα των Συριανών για επιστροφή από το Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο Αθηνών, τμήματος του υλικού των ανασκαφών του Χ. Τσούντα στο Καστρί και στη Χαλανδριανή.

Ανασυστάθηκε το Μουσείο Σύρου και μεταφέρθηκε στο Δημαρχιακό Μέγαρο στο οποίο στεγάζεται μέχρι σήμερα, συμπεριλαμβάνοντας τα αρχαία του παλαιού μουσείου (Μουσείο Γυμνασίου), καθώς και ευρήματα από άλλα Κυκλαδονήσια.

Οι διαδικασίες για την ανασύστασή του δια της παραχώρησης τριών αιθουσών από τον Δήμο Ερμουπόλεως ξεκίνησαν το 1898 και ολοκληρώθηκαν το 1901. Το 1965 ο Δήμος παραχώρησε και τέταρτη αίθουσα για την καλύτερη οργάνωση του Μουσείου και το 1968 ελήφθη πρόνοια από την Υπηρεσία μας για επιστροφή στη Σύρο και άλλου τμήματος του υλικού του Χ. Τσούντα. Η Υπηρεσία μας μέχρι σήμερα διαθέτοντας σημαντικά κονδύλια συντηρεί ανελλιπώς το παραχωρηθέν κτίριο, έχει οργανώσει αποθήκες και εργαστήριο που να ανταποκρίνονται στις ανάγκες ενός σύγχρονου μουσείου και οργανώνει περιοδικές εκθέσεις και εκδηλώσεις.

Κατά το έτος 1995 η Εφορεία Αρχαιοτήτων Κυκλάδων είχε αιτηθεί την παραχώρηση και των υπολοίπων ισογείων αιθουσών του Δημαρχιακού Μεγάρου. Το 2001 ο Δήμος Σύρου με την έγκριση της Περιφέρειας παραχώρησε στο Υπουργείο Πολιτισμού το διατηρητέο ακίνητο Προβελεγγίου στην Άνω Σύρο για τη δημιουργία Αρχαιολογικού Μουσείου και το 2004 έγινε αποδοχή της παραχώρησης από το Υπουργείο Πολιτισμού. Το 2011 ωστόσο το Συμβούλιο του Δήμου Σύρου – Ερμούπολης αναίρεσε κατά πλειοψηφία την παραπάνω παραχώρηση, αντικαθιστώντας την με το κτίριο των δημοτικών αποθηκών στην Ακτή Παπάγου. Εν τω μεταξύ το θέμα είχε παγώσει και το κτίριο σήμερα χρησιμοποιείται από το Πανεπιστήμιο Αιγαίου.

Η παραχώρηση χώρου του δημοτικού ακινήτου στην Ακτή Παπάγου εξακολουθεί να ενδιαφέρει την Υπηρεσία μας. Ωστόσο, προκειμένου να επιλυθεί άμεσα το πρόβλημα της έλλειψης χώρου στο υπάρχον – ιστορικής σημασίας για την Αρχαιολογική Υπηρεσία – μουσείο, επανερχόμαστε στο παλαιότερο αίτημα της Εφορείας, για την παραχώρηση τουλάχιστον δύο ισογείων αιθουσών της πτέρυγας του Δημαρχιακού Μεγάρου, που στεγάζεται το Αρχαιολογικό Μουσείο.”.

Πολυάριθμα ευρήματα στη διάθεση του κοινού

Στην ίδια επιστολή, ο προϊστάμενος της Εφορείας Αρχαιοτήτων Κυκλάδων, Δημήτρης Αθανασούλης επισημαίνει στον σκοπό για τον οποίο ζητά από τον Δήμο την επιπλέον παραχώρηση, τονίζοντας την αξία της επέκτασης του Αρχαιολογικού μουσείου, ώστε το κοινό να απολαύσει περισσότερα ευρήματα που έχει στη διάθεσή του το Μουσείο.

“Οι δύο αίθουσες θα διατεθούν για την έκθεση των πολυάριθμων προϊστορικών ευρημάτων από το Καστρί και τη Χαλανδριανή και των σημαντικών ευρημάτων από την ανασκαφή της αρχαίας πόλης του Γαλησσά που φυλάσσονται στις αποθήκες του Μουσείου.

Επιπλέον, στις προθέσεις της Υπηρεσίας μας είναι και ο εμπλουτισμός του προς έκθεση υλικού του Μουσείου, με σκοπό να αναδειχθεί διαχρονικά ο πολιτισμικός πλούτος του νησιού. Σε αυτό το πλαίσιο επιδιώκεται να προβληθούν ιστορικές περίοδοι, όπως η πρωτοβυζαντινή, μαρτυρίες της οποίας αποτελούν το πλήθος των πρωτοβυζαντινών επιγραφών στον αρχαιολογικό χώρο Γράμματα, η βενετική κυριαρχία του νησιού, κατά τη διάρκεια της οποίας κυρίως διαμορφώθηκε ο οικισμός της Άνω Σύρου, αλλά και η περίοδος της Τουρκοκρατίας, όπου χρονολογείται το λουτρό του ρέματος της Λαλακιάς το μοναδικό οθωμανικό λουτρό που σώζεται στις Κυκλάδες. (...)” σημειώνει μεταξύ άλλων ο κ. Αθανασούλης, ζητώντας την άμεση ανταπόκριση του Δήμου.

Αυτοψία και ασφαλής αξιοποίηση

Σχετικά με τη διάθεση των δύο αιθουσών πλησίον του Αρχαιολογικού μουσείου, ρωτήθηκαν ο Δήμαρχος, Νίκος Λειβαδάρας, αλλά και ο Αντιδήμαρχος, Μηνάς Αληφραγκής.

“Το θέμα προχωρά. Ήδη υπήρξε η μεταστέγαση του Συλλόγου Πολυτέκνων και τη Δευτέρα (σ.σ. σήμερα) ξεκινά η μεταφορά του αρχείου του Πρωτοδικείου Σύρου. Θα ελευθερωθούν αυτοί οι δύο χώροι ώστε να παραχωρηθούν στην Εφορεία Αρχαιοτήτων Κυκλάδων” ανέφεραν τα δύο πρόσωπα της Δημοτικής Αρχής, γνωστοποιώντας μάλιστα πως, σε αυτούς τους χώρους “έχει κάνει αυτοψία η Υπηρεσία και μπορούν να ανοιχθούν οι ενδιάμεσες πόρτες που υπάρχουν, χωρίς να προκύψει πρόβλημα στατικότητας”. Και οι δύο παρατήρησαν βέβαια πως θα δοθεί η δυνατότητα πρόσβασης σε ΑΜΕΑ, η οποία δεν υπάρχει μέχρι σήμερα, αφού η είσοδος στο Αρχαιολογικό μουσείο γίνεται μόνον μέσω των σκαλοπατιών πλησίον του Δημαρχιακού Μεγάρου.

“Αυτό θα είναι πολύ σημαντικό” τονίζει ο Δήμαρχος, ο οποίος γνωστοποίησε μάλιστα πως, “Έχουμε συζητήσει με τον κ. Αθανασούλη, τον προϊστάμενο της Εφορείας Αρχαιοτήτων, ο οποίος είπε ότι αναλαμβάνουν όσα χρειάζονται οι χώροι για συντηρήσεις κ.α.”.

Καμία μετακόμιση για το ΤΜΣΠΣ

Στην ερώτηση αν σήμερα θα ήταν εφικτή η μετακόμιση του ΤΜΣΠΣ από τον χώρο των πρώην αποθηκών στο Καζίνο, πάνω από τον Επιβατικό Σταθμό Ερμούπολης, ώστε να μεταφερθεί εκεί το Αρχαιολογικό μουσείο, ο κ. Λειβαδάρας, υπήρξε σαφής: “Όχι. Έχουν μεγάλο πρόβλημα (σ.σ. το ΤΜΣΠΣ)”. Σε συνέχεια των ανωτέρω δε, εξήγησε πως δεν μπορεί να μετακομίσει το Πανεπιστημιακό Τμήμα, καθώς ακόμη και το κτίριο του πρώην Ελιζέ, δίπλα στο Τελωνείο παραμένει σε εκκρεμότητα όσον αφορά ζητήματα καταλληλότητάς του. “Όχι. Σε αυτή τη φάση με τίποτε” επανέλαβε ο Δήμαρχος, αναφορικά με τη δυνατότητα μεταφοράς του Πανεπιστημιακού Τμήματος ώστε να ελευθερωθεί ο πολύτιμος χώρος των πρώην αποθηκών σε κεντρικό σημείο της Ακτής Παπάγου.