Άνω Σύρος: Ο πρώτος πλήρως ψηφιοποιημένος παραδοσιακός οικισμός

Ο μεσαιωνικός οικισμός της Άνω Σύρου αναμένεται να αποτελέσει τον πρώτο - πλήρως – ψηφιοποιημένο παραδοσιακό οικισμό στη χώρα, που θα προκύψει ως αποτέλεσμα του ερευνητικού έργου “5D ARCHitectural AIr Documentation – 5D ARCH AID”, προκειμένου να υπάρξει η δυνατότητα ψηφιακής προστασίας του.

Το εν λόγω έργο που υλοποιείται από μία συνεργατική ομάδα τεσσάρων εταίρων (Asociatia Monumentum, JGC Συστήματα Γεωπληροφορικής Α.Ε. , Heritage Management e-Society - NGO (HERMES) και Geospatial EnablingTechnologies (GET)) και χρηματοδοτείται από το HORIZON 2020 (project “UFO”), προσφέρει εντυπωσιακά αποτελέσματα όσον αφορά στο κομμάτι της 3D αποτύπωσης και καταγραφής του παραδοσιακού οικισμού, αλλά και σημαντικών κτηρίων του, το οποίο προσεχώς θα έχει τη δυνατότητα να το απολαύσει ο κάθε ενδιαφερόμενος, μέσω ειδικής πλατφόρμας που θα δημιουργηθεί με την ολοκλήρωση του έργου.

Μία πρώτη “γεύση” μπορούν να πάρουν οι αναγνώστες από την εντυπωσιακή 3D (τρισδιάστατη) αποτύπωση του Ι.Ν. του Αγίου Γεωργίου, η οποία γνωστοποιήθηκε στη σελίδα του Heritage Management e-Society – NGO και ήδη έχει μαγέψει τους διαδικτυακούς επισκέπτες.

Αναφορικά με το έργο μίλησε στην “Κοινή Γνώμη” ο Παύλος Χατζηγρηγορίου καθώς στο έργο έχει αξιοποιηθεί η μεθοδολογία καταγραφής HERMeS, η οποία υπενθυμίζεται ότι πρωτίστως εφαρμόστηκε στον ιστορικό τόπο της Ερμούπολης Σύρου.

• Ποιος είναι ο χαρακτήρας του ερευνητικού προγράμματος και που στοχεύετε μέσα από το εν λόγω έργο όσον αφορά την ψηφιακή και τρισδιάστατη αποτύπωση του μεσαιωνικού οικισμού της Άνω Σύρου και σημαντικών κτιρίων του;

“Στο συγκεκριμένο έργο προσεγγίζουμε ερευνητικά τον παραδοσιακό οικισμό της Άνω Σύρου, εφαρμόζοντας μία σειρά τεχνολογικών “εργαλείων” αιχμής στην ψηφιακή πολιτιστική κληρονομιά, με στόχο να καταλήξουμε σε μια καινοτομική μεθοδολογία ψηφιακής διαχείρισης και προστασίας των παραδοσιακών οικισμών. Συγκεκριμένα, έχοντας ως βάση τη μεθοδολογία καταγραφής «HERMeS» που εφαρμόστηκε στην Ερμούπολη, διερευνούμε νέες τεχνολογίες με συνδυασμό drone, επίγειων ειδικών καμερών, και ψηφιακών σαρωτών. Τα δεδομένα τα ελέγχουμε ως προς την ακρίβεια και την αυτοματοποίηση της καταγραφής με έμφαση στην παθολογία (προβλήματα) των κτηρίων. Ευελπιστούμε ότι θα προκύψει μια νέα μεθοδολογία ταχείας αξιολόγησης της κατάστασης των παραδοσιακών οικισμών η οποία θα είναι ιδιαίτερα πολύτιμη καθώς οι κοινωνικό-οικονομικές συνθήκες σε συνδυασμό με την κλιματική αλλαγή οδηγούν τα ιστορικά κτήρια σε εγκατάλειψη ή κατάρρευση.”.

• Ποιες αποτυπώσεις και καταγραφές έγιναν στην Άνω Σύρο; Εστιάσατε αποκλειστικά σε σημαντική κτήρια όπως ενδεικτικά τον Ι.Ν. Αγίου Γεωργίου ή και συνολικά στο εσωτερικό του οικισμού;

“Στην Άνω Σύρο καταγράψαμε με τη μεθοδολογία της «HERMeS» 175 αξιόλογα κτήρια με επιτόπιες επισκέψεις ομάδας Αρχιτεκτόνων και Πολιτικών Μηχανικών δημιουργώντας μία πρώτη αναλυτική ψηφιακή βάση δεδομένων. Παράλληλα, η εταιρεία "JGC Συστήματα Γεωπληροφορικής Α.Ε." (σ.σ. συνεργάτες στο έργο αυτό) αποτύπωσε 5 ιστορικά κτήρια σε υψηλή ακρίβεια με ειδικούς σαρωτές: Τον Ι.Ν. Αγίου Γεωργίου, την Ι.Μ. Καπουτσίνων, το κτήριο του πρώην δήμου Άνω Σύρου, το Μουσείο παραδοσιακών επαγγελμάτων και την οικία Προβελέγγιου. Η επιλογή έγινε με βάση τις υποδείξεις της έρευνας της ιστορίας και της αρχιτεκτονικής του οικισμού από το Χαροκόπειο Πανεπιστήμιο. Ειδικά στον Ι.Ν. Αγίου Γεωργίου, έχουμε και μια αποτύπωση του εσωτερικού του Ναού με εικονική περιήγηση και εντυπωσιακή μετρητική πληροφορία. Μια σειρά 18 πτήσεων drone, αποτύπωσε όλον τον οικισμό (3.286 φωτογραφίες) και δημιουργήθηκε ένα ψηφιακό τρισδιάστατο φωτορεαλιστικό μοντέλο ακριβές αντίγραφο της Άνω Σύρου. Τέλος, η ομάδα HERMeS κατέγραψε με ειδική κάμερα 360 μοιρών, 9 φυσικές διαδρομές (4.896 φωτογραφίες) στον οικισμό οι οποίες είναι σήμερα υπό επεξεργασία σε ειδικό λογισμικό αναγνώρισης εικόνων.”.

• Στο σύνολο της πολύ σπουδαίας δουλειάς θα έχει πρόσβαση ο κάθε ενδιαφερόμενος πολίτης; Πότε αναμένεται να ολοκληρωθεί;

“Όλα τα παραπάνω μετά την επεξεργασία τους, θα ενοποιηθούν σε μια καινοτόμα διαδικτυακή πλατφόρμα την οποία θα αναπτύξει ο συντονιστής του έργου (GET - Geospatial Enabling Technologies). Στην πλατφόρμα αυτή ο χρήστης θα μπορεί να περιηγηθεί σε τρεις διαστάσεις και να αντλήσει πληροφορίες για τον οικισμό, τα κτήρια, την ιστορία και την αρχιτεκτονική. Αξίζει να σημειωθεί ότι βρίσκεται σε εξέλιξη διαδικασία συλλογής μαρτυριών και συνεντεύξεων από κατοίκους της Άνω Σύρου, προκειμένου να ενταχθούν στοιχεία άυλου πολιτισμού στην παραπάνω πλατφόρμα. Η ολοκλήρωση του έργου τον Ιούνιο 2022, θα μας δώσει την ευκαιρία να έχουμε σε δημόσια θέαση τον πρώτο πλήρως ψηφιοποιημένο (σε 3D) και τεκμηριωμένο παραδοσιακό οικισμό, ο οποίος θα αποτελέσει βάση για την αξιολόγηση και άλλων οικισμών εντός και εκτός της Χώρας. Τα αποτελέσματα του έργου θα παρουσιαστούν (μαζί με άλλες εκπαιδευτικές δράσεις) στο πενθήμερο Εργαστήριο Ψηφιακού Πολιτισμού «ΦΕΡΕΚΥΔΗΣ» για το οποίο σύντομα θα υπάρξει αναλυτική ανακοίνωση/κάλεσμα συμμετοχής. Στο Εργαστήριο θα συμμετέχει και η ομάδα με το εξαιρετικό πετυχημένο και βραβευμένο έργο «Ambulance for Monuments» (Ρουμανία) η οποία είναι και ο τέταρτος συνεργάτης στο έργο μας. Η χρηματοδότηση του έργου είναι από το HORIZON 2020 (project “UFO”).”.