Κτήριο Σένγκεν: Αρχιτεκτονική συνάφεια με την Ερμούπολη

Την ηπιότερη δυνατή αισθητική όχληση στο Νησάκι αναφορικά με την εγκατάσταση του κτηρίου Σένγκεν στο κρηπίδωμα των κρουαζιερόπλοιων επιτυγχάνει το Λιμενικό Ταμείο Σύρου, σύμφωνα με τα σχέδια που παρουσιάστηκαν χθες για πρώτη φορά, σχετικά με το προκατασκευασμένο κτήριο.

Η κατασκευή κλειστών εσωτερικών χώρων συνολικής έκτασης 532 τ.μ. σε ένα ισόγειο κτίριο με δώμα, στη θέση που προσεγγίζουν σήμερα τα κρουαζιερόπλοια, - το οποίο αρχιτεκτονικά θα είναι πλήρως εναρμονισμένο με την εικόνα της νεοκλασικής Ερμούπολης και του Τελωνείου -, έρχεται να περιορίσει σημαντικά τη μέχρι πρότινος εύλογη ανησυχία για το αισθητικό αποτέλεσμα στην περιοχή.

Ειδικότερα, η Σύρος και το λιμάνι της, (όπως και πάνω από 60 λιμάνια της χώρας) υποχρεώνονται – βάσει Κοινοτικής Οδηγίας – να προσαρμοστούν πλήρως σε όσα υπαγορεύονται για την υποδοχή πλοίων που προέρχονται εκτός ζώνης Σένγκεν, αποκτώντας έναν τερματικό σταθμό για τον έλεγχο των επισκεπτών.

Με αυτόν τον τρόπο, η Σύρος θα μπορέσει να εξακολουθήσει να στοχεύει υψηλότερα στην κρουαζιέρα, καθώς επίσης και να εξασφαλίσει τη συνέχιση του κατάπλου θαλαμηγών και σκαφών στο νησί, όπως όμως και πλοίων που εξυπηρετούνται από το ναυπηγείο του Νεωρίου και προέρχονται εκτός ζώνης Σένγκεν, σύμφωνα με όσα δήλωσε η πρόεδρος, Κανδιώ Μαραγκού κατά τη χθεσινή συνεδρίαση.

Η παρουσίαση της μελέτης έγινε χθες, στο Δημαρχιακό Μέγαρο, από την εκπρόσωπο της Ένωσης Οικονομικών Φορέων Γ. ΚΩΤΣΟΓΙΑΝΝΗΣ ΚΑΙ ΣΙΑ ΕΕ δ.τ. ALDES EE και ΠΑΝΑΓΙΩΤΟΥ ΜΑΡΙΑΝΘΗ, προκειμένου να υπάρξει αναλυτική ενημέρωση για τη νέα εγκατάσταση που θα τοποθετηθεί στη θέση Νησάκι.

Διευκρινίζεται εξ αρχής πως σε αυτό το κτήριο Σένγκεν θα γίνονται όλοι οι διαβατηριακοί έλεγχοι καθώς θα στεγάζονται υπηρεσίες της Ελληνικής Αστυνομίας και του Λιμενικού Σώματος, ενώ θα υπάρχουν και χώροι αναμονής επιβατών.

Επί της σοβαρής υπόθεσης τοποθετήθηκε ο Δήμαρχος, Νίκος Λειβαδάρας, ο οποίος εξ αρχής τόνισε πως τη Δημοτική Αρχή την ενδιέφερε το αρχιτεκτονικό αποτέλεσμα να συμπλέει με την εικόνα της πόλης.

Από την πλευρά της μείζονος αντιπολίτευσης, ο δημοτικός σύμβουλος και πρώην Λιμενάρχης Σύρου, Νίκος Σκευοφύλακας τόνισε πως συναινεί με τη λειτουργία του λιμένα ως πύλη Σένγκεν, ωστόσο, καταψήφισε, επειδή πρότεινε ότι αυτός ο τερματικός σταθμός θα έπρεπε να λειτουργήσει εντός του Τελωνείου.

Σύμφωνα με όσα διευκρινίστηκαν, το Λιμενικό Ταμείο υποχρεώνεται να εγκαταστήσει το terminal αποκλειστικά σε χώρο χερσαίας ζώνης, στην οποία δυστυχώς δεν ανήκει το κτήριο του Τελωνείου.

Σκοπός και όφελος

Αναφορικά με το λιμάνι της Ερμούπολης τονίσθηκε πως σήμερα είναι “ένα από τα 66 αδειοδοτημένα θαλάσσια συνοριακά σημεία διέλευσης της χώρας μας - η γνωστή θαλάσσια πύλη Σένγκεν” και ως εκ τούτου, οφείλει να προσαρμοστεί σε όσα υπαγορεύει η Ε.Ε. σχετικά με τους νέους κανόνες εισόδου – εξόδου άλλων χωρών εκτός Σένγκεν, στην Ελλάδα.

Οι διαδικασίες για όλα τα λιμάνια και τις σχετικές μελέτες έχουν καθυστερήσει και από το Υπ. Ναυτιλίας, δόθηκε παράταση μέχρι την 1η Μαΐου του 2023. “Όλοι ελπίζουμε σε νέες παρατάσεις γιατί κανένας λιμένας της Ελλάδας δεν είναι έτοιμος” σχολίασε η Κανδιώ Μαραγκού, επισημαίνοντας πως, η μη συμμόρφωση “μπορεί να στερήσει στα λιμάνια που δεν έχουν πράξει ως οφείλουν, από τη δυνατότητα πρόσβασης κρουαζιεροπλοίων, θαλαμηγών, σκαφών αναψυχής από τρίτες χώρες”. Στα παραπάνω πρόσθεσε μάλιστα τα εξής: “Στο λιμάνι της Ερμούπολης έχουμε και την επιχείρηση του Νεωρίου που κι αυτή δέχεται πλοία εκτός χωρών Σένγκεν και αυτά τα πλοία πρέπει να περάσουν τους αντίστοιχους ελέγχους. Οπότε είναι ένα επιπλέον κομμάτι που πρέπει να το λάβουμε υπόψιν μας για την προσαρμογή μας στη Συνθήκη Σένγκεν”.

Επιπρόσθετα, μίλησε για υπεραξία που θα αποκτήσει η μαρίνα στη θέση Πηδάλι, λέγοντας πως, “η πύλη Σένγκεν είναι πραγματικό πλεονέκτημα και για τη μαρίνα έτσι όπως στοχεύουμε να δημοπρατηθεί και να λειτουργήσει αργότερα, από ιδιώτη”.

Αναφορικά με τις προσπάθειες των αρμόδιων φορέων για την προσαρμογή των λιμένων σε όσα υπαγορεύονται για τις πύλες Σένγκεν, η ίδια γνωστοποίησε πως, “το Λιμενικό Ταμείο Σύρου και ο Οργανισμός Λιμένος Καβάλας είναι αυτοί που έχουν προχωρήσει ένα βήμα μπροστά σε σχέση με τους υπόλοιπους, από την άποψη ότι έχουμε ολοκληρώσει και εμείς, τη μελέτη χωροθέτησης του συγκεκριμένου κτηρίου, στο Νησάκι. Έχουμε πάρει όλες τις γνωμοδοτήσεις”.

Χρηματοδότηση από το Ταμείο Ανάκαμψης

Αμέσως μετά μίλησε για το θέμα της χρηματοδότησης που μοιραία συνοδεύει την προσπάθεια της εγκατάστασης του κτηρίου Σένγκεν στο Νησάκι.

“Δεν νομίζω ότι θα βρεθεί λιμάνι που θα μπορέσει να υλοποιήσει τελικά μία τέτοια εγκατάσταση από ίδιους πόρους. Τα περισσότερα θα περιμένουν κρατική επιχορήγηση. Το Υπουργείο Ναυτιλίας δια στόματος Γενικού Γραμματέα, του κ. Κυριαζόπουλου και αργότερα ακολούθησε νομοθετική ρύθμιση, ανέφερε ότι αυτό είναι αδύνατον να χρηματοδοτηθεί από χρήματα του Υπουργείου και ανέφερε ότι είναι συγκριτικό πλεονέκτημα για κάθε λιμάνι. Αυτή τη στιγμή περιμένουμε χρηματοδότηση από το Ταμείο Ανάκαμψης” ανέφερε η ίδια, εξηγώντας πως, “ σήμερα, “τρέχουμε” όλοι οι λιμένες να προλάβουμε να ωριμάσουμε μελέτες προκειμένου να χρηματοδοτηθούμε”.

Όχι μόνιμη κατασκευή

Σαφείς πληροφορίες αναφορικά με το κτήριο Σένγκεν δόθηκαν στη χθεσινή παρουσίαση.

Αρχικά ειπώθηκαν στοιχεία για το μέγεθος αλλά και τη δυνατότητα εγκατάστασής του, αφού αποτελεί ένα προκατασκευασμένο κτήριο αρκετών τετραγωνικών.

“Τα τετραγωνικά που έχουν προκύψει, έχουν προκύψει και μετά από απαιτήσεις των αρμόδιων Υπουργείων και βέβαια έχουν ληφθεί υπόψιν οι ροές που θα δεχθεί το συγκεκριμένο κτήριο είτε από κρουαζιερόπλοια, είτε από προβλέψεις του master plan” τόνισε αρχικά η πρόεδρος, υπογραμμίζοντας μάλιστα πως, “για τη δημιουργία αυτού του κτηρίου υπάρχουν ειδικές νομοθετικές διατάξεις οι οποίες επιτρέπουν κατά παρέκκλιση όρων δόμησης και κάλυψης την κατασκευή αυτών των κτηρίων. Δίνεται η δυνατότητα μάλιστα κατασκευής προκατασκευασμένων κτηρίων, όπως στην προκειμένη περίπτωση έχουμε επιλέξει μία τέτοια λύση, προκειμένου να αποφύγουμε κάτι μόνιμο που μπορεί να δεσμεύσει το λιμάνι και οποιαδήποτε αλλαγή στο λιμάνι τα επόμενα χρόνια”. Σύμφωνα με όσα πρόσθεσε μάλιστα και ο προϊστάμενος της Τεχνικής Υπηρεσίας του ΔΛΤΣ, Ρένος Ζερβός, δεν αποτελεί μία μόνιμη κατασκευή, ενώ συμπλήρωσε πως, “O λιμένας της Ερμούπολης ανήκει στο διευρωπαϊκό δίκτυο μεταφορών και είναι από τους λίγους νησιωτικούς λιμένες που είναι εκεί. Οπότε δεν θα μπορούσε να έχει και κάτι εξαιρετικά μικρό”.

Από την πλευρά της, η μελετήτρια, διευκρίνισε πως, “Έχουμε περιορίσει στο ελάχιστο της διαστάσεις του κτηρίου, γιατί δεν υπάρχει και άλλος χώρος”.

Το κτήριο Σένγκεν

Κατά τη διάρκεια της παρουσίασης, δόθηκαν στη δημοσιότητα αρκετά σημαντικά στοιχεία για το πώς θα είναι αυτό το κτήριο και για το πώς θα δένει αρχιτεκτονικά με το Τελωνείο και την Ερμούπολη.

“Εξ αρχής ήμουν κάθετος για το ότι θα πρέπει να είναι ένα κτήριο που θα σεβαστεί και θα εναρμονιστεί με τον περιβάλλοντα χώρο. Έχουμε μία νεοκλασική Ερμούπολη και έχουμε κι ένα Τελωνείο” σχολίασε προλογικά ο Δήμαρχος, με τη μελετήτρια να επισημαίνει τα ακόλουθα.

“Ο σκελετός του κτηρίου είναι μεταλλικός για γρήγορη σύνδεση, αλλά και για τη δυνατότητα να λυθεί κάποια στιγμή εύκολα. Έχει και χτιστά μέρη γιατί μας ενδιαφέρει και το αισθητικό αποτέλεσμα. (…) Υπάρχουν καθαρά 60 τ.μ. εσωτερικοί χώροι για αναμονή επιβατών και χρησιμοποιούμε πολύ τον ημιυπαίθριο χώρο και για τον διαχωρισμό των κινήσεων αλλά και για την αναμονή τους, για να προχωρούν οι έλεγχοι μέσα σε αυτό”.

Στο σημείο αυτό ο κ. Ζερβός σχετικά με την αξιοποίηση των ανοικτών χώρων, τόνισε πως, “Η λειτουργία του συγκεκριμένου κτηρίου αναμένεται κυρίως σε μήνες από άνοιξη έως και φθινόπωρο, που θα επιτρέπεται κυρίως η παραμονή επιβατών σε ημιυπαίθριους χώρους”.

Εν συνεχεία, η μελετήτρια έδωσε αναλυτικά στοιχεία για το μέγεθος του κτηρίου Σένγκεν.

“Πίσω από το κρηπίδωμα, η τοποθέτηση του κτηρίου θα είναι 750 τ.μ. η συνολική κάλυψη και περιμετρικά του κτηρίου οι χώροι. (…) Στο εσωτερικό του κτηρίου, το συνολικό εμβαδό των κλειστών χώρων θα είναι 532 τ.μ. σε ισόγειο (450 τ.μ.) και οροφή, τα 300 τ.μ. θα είναι στεγασμένοι χώροι και το κτήριο στο ψηλότερο σημείο του θα είναι 7,5 μ. (συν 1,20 μ. η στέγη). Το ύψος του Τελωνείου είναι 11-12 μέτρα. Θα υπάρχουν ζώνες διακριτές για εισερχόμενους και εξερχόμενους επισκέπτες.

Επίσης, προβλέπονται περί τα 140 τ.μ. καθαρών χώρων για σημεία ελέγχων κλπ, κλειστούς γραφειακούς χώρους υποστήριξης και εξυπηρέτησης, χώρους υγιεινής εσωτερικά αλλά και στον ημιυπαίθριο χώρο με πρόβλεψη και για ΑΜΕΑ. (…)

Στον “όροφο” που διακρίνεται στο σχέδιο θα βρίσκονται οι μηχανολογικές εγκαταστάσεις και στο δώμα σε οριζόντια θέση για να μη φαίνονται από την πλευρά της πόλης, έχει προβλεφθεί η τοποθέτηση φωτοβολταϊκών.

Περιμετρικά διαμορφώνεται ένα περιστύλιο με καμάρες, το οποίο αρχιτεκτονικά βοηθά. (…) Η θέση κοντά στο κρηπίδωμα διευκολύνει τους επιβάτες να προσεγγίσουν και διευκολύνει και την αναμονή των τουριστικών λεωφορείων στο Νησάκι, των ταξί για αναμονή και αποεπιβίβαση”.

Αδύνατη η στέγαση στο Τελωνείο

Ο πρώην λιμενάρχης Σύρου και νυν δημοτικός σύμβουλος της παράταξης του Αλέξη Αθανασίου, ρώτησε για ποιον λόγο το terminal δεν αποφασίστηκε να λειτουργήσει εντός του Τελωνείου, ώστε το Νησάκι να μην επιβαρυνθεί με ένα ακόμη κτήριο.

“Από τη νομοθεσία προβλέπεται ότι αυτό πρέπει να είναι εντός χερσαίας ζώνης λιμένα και μόνον έτσι μπορεί να χρηματοδοτηθεί. Καλύπτει ανάγκες λιμένα, άρα, δεν μπορεί να είναι σε οποιοδήποτε άλλο σημείο. Τα κτήρια του Τελωνείου είναι εκτός χερσαίας ζώνης” διευκρίνισε η κ. Μαραγκού, γνωστοποιώντας μάλιστα πως στο Λιμενικό Ταμείο “είχαμε εξετάσει και αυτό το σενάριο, αλλά και το κτίριο του Ναυτικού Ομίλου”.

Σημειώνεται πως ο κ. Σκευοφύλακας επέμεινε στην άποψή του, καταψηφίζοντας το θέμα, ασχέτως αν η συζήτηση για τη χωροθέτηση δεν αφορούσε τη χθεσινή συνεδρίαση, αλλά αφορούσε τη μελέτη για την έκδοση του φακέλου οικοδομικής άδειας.

Αποφεύχθηκε το διώροφο κτήριο βάσει master plan

Διευκρινίσεις δόθηκαν και για τη χωροθέτησή του στο κρηπίδωμα της κρουαζιέρας, με την πρόεδρο να υπογραμμίζει πως η εν λόγω θέση είναι καταλληλότερη, καθώς εναλλακτικά το master plan, πρότεινε να μπαζωθεί ο ακριβώς δίπλα θαλάσσιος σήμερα χώρος, ώστε να ανεγερθεί διώροφο κτήριο.

“Ο χώρος που επιλέγεται να τοποθετηθεί το κτήριο είναι πλησίον αντίστοιχης προτεινόμενης θέσης από το master plan όπου εκεί προβλεπόταν ο σταθμός υποδοχής και ελέγχων κρουαζιέρας.

Προβλεπόταν να τοποθετηθεί στο σημερινό διπλανό θαλάσσιο τμήμα, μετά το μπάζωμα της περιοχής για δημιουργία χερσαίου χώρου και το κτήριο σε αυτό το σημείο προβλεπόταν να είναι διώροφο. Σήμερα μιλάμε για ισόγειο” επανέλαβε, με τη μελετήτρια να προσθέτει τα εξής. “Το σημείο που τελικώς εμείς προτείνουμε, στον χώρο της προβλήτας, δεν χρειάζεται λιμενικά έργα, δεν χρειάζεται επιχώσεις. Μπορεί άμεσα να υλοποιηθεί το έργο”.

Αμεσότητα και εμπειρία

Σε μία σημαντική ερώτηση προέβη ο Νίκος Σκευοφύλακας σχετικά με το γιατί το Λιμενικό Ταμείο Σύρου δεν επέλεξε συνεργασία με τον Σύλλογο Μελετητών Μηχανικών ν. Κυκλάδων.

“Δεν κριτικάρω καθόλου την αξιοπιστία του συγκεκριμένου μελετητικού γραφείου, αλλά ως διοίκηση δεν θα μπορούσαμε να απευθυνθούμε σε τοπικούς μελετητές που έχουν μία ιδιαίτερη ευαισθησία και να είχαμε κι από αυτούς σχέδια και μελέτες;” ρώτησε χαρακτηριστικά, με την Κανδιώ Μαραγκού να επισημαίνει πως μία τέτοια μελέτη προϋποθέτει εμπειρία σε αντίστοιχα έργα.

Κι αυτό καθώς το Υπουργείο πιέζει για αμεσότητα στο θέμα της προσαρμογής των λιμένων.

“Χρειάζεται εμπειρία για την εκπόνηση μίας τέτοιας μελέτης. Κάναμε σχετικές αναζητήσεις και με τη βοήθεια της Υπηρεσίας. Έχει εμπειρία το συγκεκριμένο γραφείο σχετικά με λιμενικές υποδομές” τόνισε η ίδια μεταξύ άλλων, επισημαίνοντας τέλος πως, “Έπρεπε να “τρέξουμε” σε πάρα πολύ σύντομους χρόνους και να εμπιστευθούμε γραφεία με εμπειρία σε αυτό το αντικείμενο”.

Καμία συνεργασία με ΤΑΙΠΕΔ

Τέλος υπήρξε ενημέρωση και για τη μη συνεργασία με το ΤΑΙΠΕΔ, που αυτό λειτουργεί θετικά σε επίπεδο αποτελέσματος όπως φάνηκε από τα σχέδια του κτηρίου.

“Σύμφωνα με πρόσφατη νομοθετική ρύθμιση την ανάθεση και την εκπόνηση των μελετών αλλά και την κατασκευή αυτών των κτηρίων για επίσπευση διαδικασιών το Υπουργείο Ναυτιλίας, τις ανέθεσε στο ΤΑΙΠΕΔ. Ήταν μία νομοθετική ρύθμιση που ήρθε μετά από την ανάθεση της δικής μας σύμβασης” εξήγησε η ίδια, τονίζοντας πως το ΔΛΤΣ επέλεξε να προχωρήσει στη σύμβασή του, ώστε να επιτύχει ένα αισθητικά καλό αποτέλεσμα για τον τόπο.

Σύμφωνα μάλιστα με τον Ρένο Ζερβό, το ΤΑΙΠΕΔ κατά πάσα πιθανότητα θα προτείνει ISOBOX στους λιμένες που έχει αναλάβει, κάτι που θα προσέκρουε έντονα με την εικόνα της πόλης.