“Θύελλα” αντιδράσεων για το κτήριο Σένγκεν

Σε δύο αντίπαλα “στρατόπεδα” έχει χωριστεί η Σύρος αναφορικά με το κτήριο Σένγκεν που προβλέπεται να τοποθετηθεί στο κρηπίδωμα της κρουαζιέρας στο Νησάκι, προκειμένου να λειτουργήσει το λιμάνι της Ερμούπολης ως πύλη που θα εξασφαλίζει διασυνοριακούς ελέγχους.

Τα αρχιτεκτονικά σχέδια όπως παρουσιάστηκαν δημοσίως προχθές, από το Λιμενικό Ταμείο, υποστηρίχθηκαν από ορισμένες πλευρές, όμως παράλληλα, προκάλεσαν μεγάλες αντιδράσεις στην τοπική κοινωνία από επιστημονικούς φορείς, αλλά και από ορισμένους υποψήφιους δημάρχους.

Το ένα μέτωπο των ανθρώπων που μιλούν στην “Κοινή Γνώμη” σχετικά με την εγκατάσταση προκατασκευασμένου κτηρίου σε απόσταση κάποιων μέτρων από το Τελωνείο, αναγνωρίζει αρχιτεκτονική αρμονία με την ιστορικότητα της περιοχής και του κτηρίου, ενώ το άλλο μέτωπο κάνει λόγο για μία άκρως προσβλητική απομίμηση στην Ερμούπολη.

Υπενθυμίζεται πως η πρόεδρος του Δ.Σ. του Λιμενικού Ταμείου Σύρου, Κανδιώ Μαραγκού υπεραμύνεται του σχεδίου και του έργου, καθώς όπως δήλωσε χαρακτηριστικά κατά την παρουσίαση, “η μη συμμόρφωσή μας μπορεί να στερήσει στα λιμάνια που δεν έχουν πράξει ως οφείλουν, τη δυνατότητα πρόσβασης κρουαζιεροπλοίων, θαλαμηγών, σκαφών αναψυχής από τρίτες χώρες”.

Αναλυτικά μιλούν στην “Κοινή Γνώμη” ο πρόεδρος του Συλλόγου Μελετητών Μηχανικών ν. Κυκλάδων, Μηνάς Μπουγιούρης, ο πρόεδρος του Συλλόγου Εστίασης “Τερψιχόρη”, Γιώργος Χατζαντώνης και οι υποψήφιοι δήμαρχοι, Αλέξης Αθανασίου, Χάρης Βεκρής και Άρης Ρώτας.

Η εφημερίδα επικοινώνησε με τον πρόεδρο των τουριστικών καταλυμάτων Σύρου, Αντώνη Καρατάσο, ο οποίος δεν θέλησε προς το παρόν να τοποθετηθεί.

Μ. Μπουγιούρης: Αρχιτεκτονικό αφήγημα κενό νοήματος

Την πλήρη αντίθεσή του με τη στάση της διοίκησης του Λιμενικού Ταμείου Σύρου δηλώνει ο πρόεδρος του Συλλόγου Μελετητών Μηχανικών ν. Κυκλάδων, Μηνάς Μπουγιούρης, κάνοντας λόγο για ένα σχέδιο κτηρίου “σοκαριστικά αναχρονιστικό”.

Ο ίδιος τονίζει πως το κτήριο Σένγκεν όπως σχεδιάστηκε αποτελεί μία προσβολή για την αρχιτεκτονική της Ερμούπολης και της περιοχής, με φόντο και την ιστορικότητα του Τελωνείου.

“Από αυτά που είδαμε στα ΜΜΕ γιατί ούτε προσκληθήκαμε, ούτε λάβαμε μέρος στη διαδικασία και δεν μας έχουν σταλεί τα σχέδια έχω να πω τα εξής. Ο μιμητισμός αυτός που επιχειρεί το αρχιτεκτόνημα είναι προσβλητικός στα κτήρια τοπόσημα του συγκεκριμένου σημείου, που είναι κατά κύριο λόγο το “ανάπτυγμα” του Τελωνείου. Είναι ένα αρχιτεκτονικό αφήγημα κενό νοήματος. Το μέγεθός του πολύ μεγάλο, το ύψος του πολύ μεγάλο, προκάτ κτήριο και δημιουργεί έναν διακριτό υπέργειο όγκο σαν “μανιτάρι”, που με τη σειρά του αυτό θα δημιουργήσει ένα οπτικό εμπόδιο, τόσο γι αυτούς που έρχονται, όσο και γι αυτούς που φεύγουν” σχολίασε πρωτίστως, σημειώνοντας παρακάτω πως θα διακρίνεται από όποια οπτική γωνία και θα αποτελεί αισθητική “παραφωνία” στην περιοχή.

“Και από ψηλά θα είναι κακή η εικόνα, από τους λόφους της Ανάστασης και της Άνω Σύρου και από το ανάπτυγμα του λιμένα, ενώ και ο ερχομός του πλοίου θα “χάνεται”. Γενικά κάτι θετικό, δεν μπορώ να βρω” υποστήριξε ο κ. Μπουγιούρης, σημειώνοντας πως, “Η αρχιτεκτονική προοδεύει, οι κοινωνίες προοδεύουν. Αυτό είναι τελείως αναχρονιστικό. Σοκαριστικά αναχρονιστικό”.

Στην ερώτηση ότι ο ίδιος ενδεχομένως να αντιδρά επειδή ο Σύλλογος δεν προσκλήθηκε για συνεργασία από το Λιμενικό Ταμείο Σύρου, ο Μηνάς Μπουγιούρης παρουσιάζεται σαφής, υπενθυμίζοντας μάλιστα τον ρόλο που έχει επιλέξει να έχει ο Σύλλογος αναφορικά με σοβαρές υποθέσεις της Σύρου.

“Θα εξηγήσω τα αυτονόητα. Εμείς εδώ βρισκόμαστε για να βοηθήσουμε τον τόπο και όχι για να βοηθηθούμε από αυτόν. Οπότε δεν μας ενδιαφέρει να κλείσουμε οποιαδήποτε δουλειά. Είμαστε ξεκάθαροι” τονίζει, λέγοντας ακόμη πως τα μέλη του Συλλόγου επιχειρούν να έχουν μία εποικοδομητική στάση, όποτε τους ζητείται.

“Το προφίλ του Συλλόγου και η φιλοσοφία είναι ότι θέλει να είναι μέρος της λύσης των προβλημάτων. Όποιος μας χρειαστεί εμείς θα δίνουμε πάντα το παρόν με θετική προαίρεση ώστε να βοηθήσουμε με τις τεχνικές μας γνώσεις. Από την άλλη πλευρά όμως, δεν μπορούμε να επιβάλουμε την παρουσία μας” συμπλήρωσε χαρακτηριστικά.

Στην παρατήρηση πως η διοίκηση – βάσει όσων ειπώθηκαν στην προχθεσινή δημόσια συνεδρίαση – δεν συνεργάστηκε με τον Σύλλογο καθώς για μία τόσο σημαντική εγκατάσταση απαιτείται αμεσότητα και εμπειρία, ο κ. Μπουγιούρης απαντά ευθέως και με ελαφρώς ειρωνικό τόνο.

“Εμπειρία από τέτοια εκτρώματα, δεν έχουμε. Και ευτυχώς. Αυτό είναι προσβλητικό για την πόλη. Εμένα με σοκάρει το γεγονός πως δεν διακρίνουν την ασχήμια” υποστήριξε απέναντι σε όσα έχουν αποφασιστεί για το κρηπίδωμα της κρουαζιέρας, διερωτώμενος μάλιστα το εξής: “Δηλαδή τι έχει πάει τόσο στραβά και μισούν την πόλη; Γιατί για να κάνεις κάτι τέτοιο δεν αγαπάς την πόλη σου”.

Σωστή επιλογή, ένας διεθνής διαγωνισμός και διαβούλευση

Ο πρόεδρος ρωτήθηκε και για την ουσία του θέματος, που θέλει την ανάσχεση της ανάπτυξης της κρουαζιέρας, στην περίπτωση που δεν λειτουργήσει το λιμάνι ως πύλη Σένγκεν άμεσα. “Αυτό είναι ένα ψευτοδίλημμα. Άρα, στο ψευτοδίλημμα, είτε είσοδος για τους εκτός Σένγκεν επισκέπτες, είτε αυτή η προκάτ παγόδα, προφανώς δεν θα πάρουμε μέρος. Τι μου λέτε; Ότι έχουμε μόνο δύο λύσεις;” σχολίασε ο ίδιος.

Επιπλέον, δεδομένης της διαφωνίας του με όσα είδαν το φως της δημοσιότητας, ρωτήθηκε για το ποια είναι η δική του πρόταση και ιδανικά ο ορθός τρόπος για την απόκτηση ενός κτηρίου Σένγκεν.

“Όταν θέλεις να βάλεις χέρι σε τόσο ιστορικά μνημεία, δεν πηγαίνεις να κάνεις ανάθεση σε ένα γραφείο. Πηγαίνεις να κάνεις έναν διεθνή ανοικτό διαγωνισμό προκειμένου να προχωρήσει μπροστά η κοινωνία. Και πριν από αυτό πρέπει να υπάρχει δημόσια διαβούλευση. Να ζυμωθεί ο τόπος. Ανταλλαγή απόψεων. Στη χειρότερη των περιπτώσεων απευθύνεσαι σε τρία – τέσσερα κορυφαίου επιπέδου γραφεία” υποστήριξε, λέγοντας ακόμη πως, “με ενοχλεί ότι δεν έχουν συναίσθηση της σπουδαιότητας αυτού που κάνουν. Ουσιαστικά πας να παρέμβεις σε ένα πολύ ιδιαίτερο σημείο. Δεν κατανοείς ότι προσβάλλεις βάναυσα όλη την πόλη;”.

Κλείνοντας τις δηλώσεις του, ο κ. Μπουγιούρης τόνισε πως πρέπει να υπάρξει ουσιαστική προσέγγιση αναφορικά με αυτό που ζητά ο επισκέπτης.

“Πρέπει να σκεφτούμε κάτι. Για ποιον λόγο επισκέπτεται κάποιος την Ερμούπολη και τι τον μαγεύει; Η μικροκλίμακα του αρέσει, η αντίθεση του Κυκλαδίτικου τοπίου, του έντονου αναγλύφου με τα αρχιτεκτονικά στοιχεία δύο αιώνων και αυτός ο πλούτος των δύο αιώνων πώς αποτυπώνεται στο κτισμένο περιβάλλον” σχολίασε, επισημαίνοντας τέλος τα εξής: “Έρχεσαι το 2023 που έχεις ό,τι υλικό θέλεις και κάνεις προκάτ; Αυτή η εγκατάσταση κάνει ανάκληση του λόγου για τον οποίον έρχεται ο επισκέπτης στο νησί”.

Γ. Χατζαντώνης: Η ουσία είναι η προσέλκυση επισκεπτών

Στην ουσία του θέματος επέμεινε με τις δηλώσεις του ο πρόεδρος του Συλλόγου Εστίασης Σύρου “Τερψιχόρη”, Γιώργος Χατζαντώνης, τονίζοντας πως επί του αισθητικού αποτελέσματος στις μακέτες, δεν έχει το κριτήριο να τοποθετηθεί.

“Για το κτίριο όπως παρουσιάστηκε, στο αρχιτεκτονικό κομμάτι δεν μπορώ να τοποθετηθώ. Αυτό που μπορώ να πω και επειδή το θέμα για την πύλη Σένγκεν το έχουμε συζητήσει στην Τουριστική Επιτροπή, πραγματικά είναι κάτι αναγκαίο να γίνει” τόνισε, αναφερόμενος και στο σημείο που θα γίνει η εγκατάσταση του κτηρίου. “Λογικά γίνεται εκεί γιατί σε αυτό το σημείο είναι και οι αφίξεις των κρουαζιερόπλοιων. Δεν μπορεί ο επισκέπτης να φθάνει εκεί και να χρειαστεί να διανύσει μία μεγάλη απόσταση για τον έλεγχο”.

Συνοψίζοντας τη θέση του, επεσήμανε πως, “για εμένα προτεραιότητα έχει η ουσία” και ως εκ τούτου, εξήγησε πως, “Είναι απαραίτητη αυτή η διαδικασία για να έρθουν οι επισκέπτες της κρουαζιέρας στο νησί. Θεωρώ απαραίτητο να γίνει το έργο, χωρίς να μπω στο θέμα της αισθητικής”.

Άλλωστε, όπως πρόσθεσε, στόχος είναι η τουριστική ανάπτυξη της Σύρου. “Και η Τουριστική Επιτροπή και η Τερψιχόρη γι αυτό προσπαθούν, για να προσελκύσουν τουρισμό και επισκέπτες. Θέλουμε να τονωθούν η αγορά και οι επιχειρήσεις. Επιβάλλεται αυτό, πλέον η κατάσταση στις επιχειρήσεις είναι τραγική”.

Αλ. Αθανασίου: Όφειλαν ενέργειες για αξιοποίηση του Τελωνείου

Τη θέση της παράταξης “Η Σύρος που αξίζουμε” εξέφρασε ο επικεφαλής της και υποψήφιος Δήμαρχος, Αλέξης Αθανασίου. Ο ίδιος επέμεινε στο γεγονός πως η διοίκηση του Λιμενικού Ταμείου όφειλε προ καιρού να είχε κάνει προεργασία ώστε να “άνοιγε” τη δυνατότητα λειτουργίας της πύλης Σένγκεν εντός του Τελωνείου.

“Εμείς διαφωνήσαμε καθέτως, οριζοντίως και διαγωνίως με τη χθεσινή πρόταση. Οι λόγοι είναι πάρα πολλοί. Πρώτον έπρεπε να γίνει προσπάθεια αυτά τα δύο χρόνια με το Υπουργείο Οικονομικών, με το ΤΑΙΠΕΔ για τους χώρους του Τελωνείου και τις αποθήκες διαμετακομίσεως, ούτως ώστε να μπει εκεί η εγκατάσταση” ανέφερε αρχικά, τονίζοντας πως συμπλέει με τις θέσεις του Συλλόγου Μελετητών Μηχανικών όσον αφορά το αρχιτεκτονικό αποτέλεσμα.

“Συντασσόμαστε 100% με τον Σύλλογο Μελετητών Μηχανικών ν. Κυκλάδων και με τον Μηνά Μπουγιούρη σε αυτά που λέει. Δεν μπορεί να κάνεις μία ρέπλικα του πιο ιστορικού κτηρίου του τόπου αλλά και της νεότερης Ελλάδας που είναι το συγκρότημα στο Τελωνείο από το 1834 και να λες ότι θα συνάδει με την αρχιτεκτονική” πρόσθεσε, υπενθυμίζοντας μάλιστα και την ύπαρξη της περίφραξης στο Νησάκι, που προκάλεσε κι αυτή πολλά σχόλια.

Επανερχόμενος στο θέμα του κτηρίου, ο κ. Αθανασίου επεσήμανε πως, “Δεν λέω ότι είναι παράνομο, διότι υπάρχει μια διαδικασία fast track, αλλά αυτή η διαδικασία αφορά κυρίως τα λιμάνια της Πάτρας, της Ηγουμενίτσας, του Πειραιά και πάει λέγοντας. Όταν λέμε στον δημότη μας και στον κάτοικο ότι δεν μπορείς να αλλάξεις ένα παντζούρι και έχε το σε κακή κατάσταση μέχρι να πάρεις άδεια, ταυτόχρονα να χρησιμοποιούμε fast track διαδικασίες σε ένα από τα ωραιότερα σημεία της πόλης είναι κάπως...”.

Ο επικεφαλής της μείζονος αντιπολίτευσης πρόσθεσε τέλος, πως δεν κατανοεί “προς τι όλη αυτή η βιασύνη; Είπε η πρόεδρος ότι δεν θα υπήρχε μηχανικός του Συλλόγου που να έχει δυνατότητα να κάνει αυτό το πρότζεκτ. Ένας ντόπιος μηχανικός θα σεβόταν 1000% περισσότερο την αισθητική”.

Χ. Βεκρής: Συνεχίζεται η υποβάθμιση του παραλιακού μετώπου

Καυστικός παρουσιάστηκε και ο υποψήφιος δήμαρχος και επικεφαλής της κίνησης “ΣΥΡΑ, ΣΕΙΡΑ ΣΟΥ”, Χάρης Βεκρής, υποστηρίζοντας πως με τις συγκεκριμένες αποφάσεις η Ερμούπολη αποκτά μία κακόγουστη απομίμηση, που θίγει τον ιδιαίτερο χαρακτήρα της.

“Η υποβάθμιση του παραλιακού μετώπου που ξεκίνησε με το συρματόπλεγμα και συνεχίστηκε με τους βυθιζόμενους κάδους, συμπληρώνεται τώρα με ένα προκατασκευασμένο κτίριο 532 τ.μ. και ύψους 8,5 μ. στο ωραιότερο σημείο – τοπόσημο – του νησιού. Ειλικρινά, δεν ξέρω τι - ακόμα χειρότερο - μπορούμε να περιμένουμε από τους ανθρώπους που λαμβάνουν αυτές τις αποφάσεις” σχολίασε αρχικά ο ίδιος, ασκώντας κριτική για το γεγονός πως η σημερινή γενιά που λαμβάνει αποφάσεις δεν σέβεται την κληρονομιά της.

“Το Δημαρχείο καταρρέει, το Λοιμοκαθαρτήριο και το Κυκλαδικό μετρούν μέρες, ο αρχιτεκτονικός πλούτος που κληρονομήσαμε και μας κάνει να ξεχωρίζουμε από τα γύρω νησιά, καταστρέφεται και τη θέση του καταλαμβάνουν απωθητικές κατασκευές και κακόγουστες απομιμήσεις. Όταν μια γενιά σέβεται την αρχιτεκτονική της κληρονομιά και την ιστορία της, συνεχίζει γράφοντας την αντάξια δική της”. Ο κ. Βεκρής κλείνοντας τις δηλώσεις του, υπογράμμισε τα εξής: “Δεν γνωρίζω ποιο είναι το οικονομικό όφελος για το νησί από αυτές τις αποφάσεις, πάντως είμαι σίγουρος πως έχουν παρθεί στο πόδι, χωρίς την απαραίτητη ανάλυση κόστους – ωφέλειας και σίγουρα, χωρίς τον απαιτούμενο διάλογο με την τοπική κοινωνία”.

Αρ. Ρώτας: Ιστορική απόφαση με “πυξίδα” το μέλλον

Εκ διαμέτρου αντίθετη είναι η οπτική που καταθέτει στην εφημερίδα ο υποψήφιος δήμαρχος, Άρης Ρώτας, συγκριτικά με τις διαφωνίες των ανωτέρω προσώπων, αναφορικά με το κτήριο Σένγκεν. Ο ίδιος τονίζει πως αποτελεί πλεονέκτημα για το νησί η υλοποίηση της θαλάσσιας πύλης, ενώ υπογραμμίζει πως η ανάπτυξη συνολικά του θαλάσσιου τουρισμού κρίνεται επιβεβλημένη.

“Δεν έχει νόημα να αναπτύξουμε επιχειρήματα για το κατά πόσο είναι επιβεβλημένη η υλοποίηση της θαλάσσιας πύλης Σένγκεν στο λιμάνι της Ερμούπολης. Είμαστε μια από τις 61 θεσμοθετημένες θαλάσσιες πύλες σε όλη τη χώρα και αυτό αποτελεί από μόνο του ένα πολύ μεγάλο συγκριτικό πλεονέκτημα” δήλωσε αρχικά ο κ. Ρώτας, υπογραμμίζοντας μάλιστα πως, “είναι από τις λίγες φορές που είμαστε πρωτοπόροι στις εξελίξεις”. Τη στιγμή που όπως αναφέρει “οι υπόλοιπες πύλες Σένγκεν κάνουν αγώνα δρόμου για να προλάβουν να προσαρμοστούν στα προαπαιτούμενα, τη στιγμή που έχει ανατεθεί στο ΤΑΙΠΕΔ να υλοποιήσει τις πύλες σε όλη την Ελλάδα - ενδεχομένως με κατασκευές τύπου κοντέινερ -, το ΔΛΤΣ έχει προχωρήσει σε μια αρχιτεκτονική πρόταση”, που όπως προσθέτει, το καθιστά “πολλά βήματα μπροστά από τις εξελίξεις”.

Ο ίδιος εξήγησε πως η εν λόγω πρόταση αποτελεί “μία προσπάθεια να αποφευχθούν τα κοντέινερ στο λιμάνι της Ερμούπολης”, υπενθυμίζοντας για το σημείο της εγκατάστασης δε, πως “αυτό έχει προβλεφθεί και από το masterplan του λιμανιού” δηλαδή από μία μελέτη “που η εκπόνηση της ξεκίνησε με διαγωνιστική διαδικασία το 2007”.

Σύμφωνα με τον ίδιο, η τοποθέτηση του κτηρίου “είχε κριθεί εξ αρχής από εξειδικευμένους μελετητές”, σημειώνοντας ακόμη πως, το σενάριο του Τελωνείου, δεν θα μπορούσε να υλοποιηθεί, καθώς, “από την αποβίβαση του πλοίου / megayacht / σκαφών αναψυχής μέχρι την πύλη Σένγκεν δεν μπορεί να μεσολαβεί ελεύθερα προσβάσιμος κοινόχρηστος χώρος”, αλλά επίσης, “θα έπρεπε να δεσμευτούν ακόμα περισσότερες θέσεις στάθμευσης από το Νησάκι”. Πέραν τούτου, πρόσθεσε πως, “εκ του νόμου δεν μπορεί να γίνει στα κτήρια του Τελωνείου, διότι, αυτά βρίσκονται εκτός χερσαίας ζώνης λιμένα”.

Παρακάτω, ο υποψήφιος δήμαρχος επεσήμανε πως, η συγκεκριμένη λύση “ήταν η βέλτιστη λύση και όχι μια λύση πρόχειρη ή λύση ανάγκης”, σχολιάζοντας μάλιστα πως, “Θα περίμενα από νυν ή υποψήφιους αιρετούς που τοποθετούνται επί του ζητήματος να το κάνουν με αίσθημα ευθύνης”. Για τον ίδιο, όπως δήλωσε, “Καφενειακές συζητήσεις στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης για μικροπολιτικούς σκοπούς ή για προσωπικές αντιπαραθέσεις για ένα τόσο σημαντικό ζήτημα δεν προσφέρουν στον τόπο”.

Κλείνοντας την τοποθέτησή του στην εφημερίδα, υποστήριξε πως, “κατά την γνώμη μου αυτή είναι μια ιστορική απόφαση, που θα κριθεί στο μέλλον και βέβαια με αυτήν δημιουργούμε όλες τις προϋποθέσεις για την ανάπτυξη του θαλάσσιου τουρισμού και της κρουαζιέρας, δημιουργούμε ‘ένα συγκριτικό πλεονέκτημα για τη μαρίνα στο Πηδάλι και αργότερα για την επέκτασή της στο νυν επιβατικό λιμάνι, όπως επίσης διευκολύνει και την προσέγγιση των υπόχρεων πλοίων στο ναυπηγείο”. Ο Άρης Ρώτας τόνισε τέλος πως, “Ο κόσμος εξελίσσεται, είμαστε μέρος της Ευρωπαϊκής Ένωσης, είμαστε πρωτεύουσα των Κυκλάδων, είμαστε λιμάνι εθνικής σημασίας και είμαστε 1 από τις 61 θεσμοθετημένες θαλάσσιες πύλες Σένγκεν. Μαζί με τους τίτλους, όμως, έρχονται και υποχρεώσεις και ευθύνες. Έχουμε χρέος να σταθούμε στο ύψος των περιστάσεων.”.