“Εμβάθυνση και όχι ελάφρυνση για το Μεταφορικό Ισοδύναμο”

Καθησυχαστικός αναφορικά με τη διασφάλιση του μέτρου του Μεταφορικού Ισοδύναμου παρουσιάζεται ο γενικός γραμματέας Αιγαίου και Νησιωτικής Πολιτικής, Μανώλης Κουτουλάκης, στη συνέντευξη που παραχώρησε στην “Κοινή Γνώμη”.

Κατά την επίσκεψή του στη Σύρο με αφορμή την ολοκλήρωση της 34ης Συνάντησης των Ερασιτεχνικών Θιάσων Αιγαίου στο νησί, μίλησε στην εφημερίδα τόσο για το πολυσυζητημένο μέτρο και την αγωνία των νησιωτών δεδομένου του υψηλού κόστους ακτοπλοϊκών μετακινήσεων, όσο και για το πλαίσιο επιστροφής των μειωμένων συντελεστών ΦΠΑ.

• Υπάρχουν πολλά παράπονα από την πλευρά των πολιτών για το Μεταφορικό Ισοδύναμο. Διαπιστώνεται μεγάλη καθυστέρηση στην καταβολή του. Ο κύριος φόβος των νησιωτών είναι να μην καταργηθεί. Τι απαντάτε;

“Είναι εύλογο το ερώτημα και απαντάμε πάντα με μεγάλη ειλικρίνεια όλα αυτά τα χρόνια. Νομίζω πως έχει παρέλθει ανεπιστρεπτί η συζήτηση για το Μεταφορικό Ισοδύναμο. Αν θα το καταργήσει ή όχι η κυβέρνηση. Τέσσερα χρόνια, από το 2019 μέχρι το 2023, το Μεταφορικό Ισοδύναμο ως μέτρο, εξελίχθηκε, ανδρώθηκε και ενσωματώθηκε στις πολιτικές του κράτους, διορθώθηκε σε πολλά σημεία. Προφανώς είναι ένας πρώτος κύκλος εφαρμογής που έχει δείξει τη δυναμική του, έχει δείξει φυσικά και τα προβλήματά του. Έχουμε εντοπίσει στοιχεία κακής χρήσης του μέτρου ή γίνονται διασταυρώσεις. Είναι κομμάτι πλέον μίας ολοκληρωμένης νησιωτικής πολιτικής. Προφανώς στο πώς ξεκίνησε το Μεταφορικό Ισοδύναμο και στο πώς εξελίσσεται δημοσιονομικά, δεν είναι το ίδιο. Αυτό το οποίο κάνουμε τα τελευταία χρόνια και βλέπετε είναι ότι ταυτόχρονα με την αποδοχή του μέτρου, ενισχύεται και δημοσιονομικά.

Πέρυσι δώσαμε 71 εκατ. ευρώ πραγματικής ρευστότητας και συνολικά στην τριετία – τετραετία 2019 – 2023 ήταν 152 εκατ. ευρώ. Αντιλαμβάνεστε ότι είναι ποσά που δεν είναι καθόλου αμελητέα. Προφανώς είναι κάτι που αποτελεί δέσμευση του κράτους στους πολίτες και στις επιχειρήσεις και το οποίο καταβάλλεται. Όπως και ο υφυπουργός, Γιάννης Παππάς δήλωσε και στη Βουλή σε αντίστοιχη ερώτηση που έγινε, ο προγραμματισμός ισχύει κανονικά. Έχω πει στο παρελθόν ότι το Μεταφορικό Ισοδύναμο μέχρι και το 2025 είναι εγγεγραμμένο στον κύκλο προγραμματισμού του τομεακού προγράμματος του Υπουργείου Ναυτιλίας. Και οι πιστώσεις. Δεν καταλαβαίνουμε γιατί γίνεται αυτή η συζήτηση. Η ροή της ρευστότητας είναι κάτι το οποίο, προφανώς αναλόγως των εξελίξεων γίνεται σε συνεργασία με το Υπουργείο Οικονομίας. Νομίζω όμως ότι όπως και πέρυσι, πάντα προς το τέλος υπάρχει αποδέσμευση πόρων και επομένως, θα έχουμε και μία σημαντική πληρωμή. Σε κάθε περίπτωση ας περιμένουμε τις εξελίξεις και θα υπάρξουν ανακοινώσεις από τον υφυπουργό”.

• Προ ημερών δηλώσατε πως θα υπάρξει εξορθολογισμός του μέτρου. Αυτό πρακτικά τι θα σημάνει;

“Αυτό είναι λογικό. Απάντησα πως αυτό που διερευνούμε είναι πως ακριβώς επειδή το μέτρο εξελίσσεται και θέλουμε κι εμείς να γίνει πιο στοχευμένο, το 2024 φυσικά, - το λέει και ο νόμος -, θα πρέπει να μπούμε σε μία διαδικασία να αξιολογηθεί. Έχει ολοκληρωθεί και η μελέτη του ΚΕΠΕ που έχουμε κάνει. Να αξιολογηθεί για να γίνει ακόμη πιο στοχευμένο. Άρα, όχι σε μία ελάφρυνση του μέτρου, αλλά ναι σε μία εμβάθυνση. Αυτό σίγουρα είναι κάτι πολύ καλό. Όπως έχει πει και ο υφυπουργός, επεξεργαζόμαστε τις προτάσεις για την κάρτα του νησιώτη. Ειδικά να ξεχωρίσουμε τα μικρά νησιά. Αυτή τη στιγμή το μέτρο του Μεταφορικού Ισοδύναμου δεν το απολαμβάνει το σύνολο του πληθυσμού. Το απολαμβάνουν αυτοί που μετακινούνται. Αλλά στο τέλος της ημέρας το κόστος διαβίωσης είναι που πρέπει να αντιμετωπίσουμε, που σε αυτό είναι και η μετακίνηση. Επεξεργαζόμαστε μία συνολικότερη πρόταση ειδικά για τους πολίτες.

Σε κάθε περίπτωση όμως η αποκατάσταση της ροής των πληρωμών είναι θέμα χρόνου. Είναι κάτι που το πιστεύουμε βαθιά γιατί το χρωστάμε και στους νησιώτες μας. Είμαστε κι εμείς νησιώτες.”.

• Μπορεί να υπάρχει ενίσχυση από την Ευρώπη;

  “Και αυτό που πρέπει να δούμε είναι πώς μπορεί και η Ευρώπη να συνδράμει χρηματοδοτικά. Δεν αποτελεί ένα επίδομα. Δεν πρέπει να το βλέπουμε ως ένα επίδομα που απλώς μας το χρωστάει το κράτος και πρέπει να το αποδώσει, αλλά πρέπει να δούμε τα υψηλά κόστη που η νησιωτικότητα επιφέρει είτε στις ψηλές τιμές των εισιτηρίων, είτε λόγω της εγγενούς αδυναμίας. Αυτό είναι και το πνεύμα της συνεργασίας που έχουμε και με τους δημάρχους των μικρών νησιών και όχι μόνο, αλλά και με τα νησιωτικά Επιμελητήρια. Έχουμε αναπτύξει δύο θεσμικές σχέσεις, που όμοιές τους στο παρελθόν δεν έχουν υπάρξει. Για ποιον λόγο; Επειδή όταν πηγαίνεις στις Βρυξέλλες και διαπραγματεύεσαι πρέπει να είσαι σίγουρος ότι εκπροσωπείς τα συμφέροντα των ανθρώπων που επικαλείσαι. Επομένως, όταν είναι μαζί σου τα νησιωτικά Επιμελητήρια και οι κοινωνίες, διεκδικείς το καλύτερο που μπορείς. Ευρωπαϊκοί πόροι λοιπόν είναι η στόχευση για να μπορέσουμε να μετατρέψουμε το Μεταφορικό Ισοδύναμο σε ένα Νησιωτικό Ισοδύναμο, όπου θα έχουμε ένα μόνιμο μέτρο πολιτικής που θα στηρίζει τη νησιωτικότητα στον πυρήνα της και όχι απλώς γιατί κάτι βρέθηκε να μοιράσουμε στους πολίτες. Είναι κάτι πολύ πιο σοβαρό.”.

• Σταθερή διεκδίκηση των νησιωτών είναι και η επαναφορά των μειωμένων συντελεστών ΦΠΑ. Είναι το θέμα στο τραπέζι;

“Σοβαρό θέμα είναι και οι συντελεστές ΦΠΑ. Γνωρίζετε πως προσωπικά και ο πρωθυπουργός σε συνεργασία με τα νησιωτικά Επιμελητήρια – και αυτό πραγματικά τιμά και το Επιμελητήριο Κυκλάδων που μετείχε αθόρυβα σε αυτές τις διαπραγματεύσεις μαζί και με την πρώην συνάδελφο, την κ. Καλύβα -, όπου έγινε μία μάχη στην Ευρώπη, για να μπορέσουμε να τους διεκδικήσουμε. Όπως ξέρετε δεν μπορούμε να ορίσουμε τους δικούς μας κανόνες στα θέματα αγοράς. Επομένως, η ευρωπαϊκή οδός είναι η μόνη. Καταφέραμε να διεκδικήσουμε από το 2025 και έπειτα, να μπορεί η Ελλάδα – αν τα δημοσιονομικά το επιτρέπουν – να συζητήσει την εφαρμογή ειδικών ποσοστών ΦΠΑ. Αυτό είναι κάτι που και ο ίδιος ο πρωθυπουργός αλλά και ο υφυπουργός μας, το έχει θέσει ότι είναι στο τραπέζι.”.

• Άρα, χρονικά αυτή τη στιγμή δεν μπορεί να προσδιοριστεί ο χρόνος κατά τον οποίον το ειδικό καθεστώς θα επιστρέψει…

“Όχι. Αυτό είναι σε συνάρτηση και σε συνεργασία με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και με το Υπουργείο Οικονομίας. Αλλά σε κάθε περίπτωση, η νησιωτικότητα δεν είναι αλά καρτ. Πρέπει να έχεις ένα συνολικό σχέδιο και είναι αυτό που προσπαθούμε και ως Γενική Γραμματεία Νησιωτικής Πολιτικής να κάνουμε. Να είμαστε διαρκώς παρόντες, να εξασφαλίζουμε ολιστικά τις λύσεις. Δεν είναι μόνο οι συντελεστές, δεν είναι μόνο το Μεταφορικό Ισοδύναμο, δεν είναι μόνο τα 250 εκατ. ευρώ που έχουμε εξασφαλίσει για νησιωτικές λιμενικές υποδομές, δεν είναι τα 200 εκατ. του προγράμματος ΝΕΑΡΧΟΣ για κρίσιμες υποδομές, δεν είναι μόνο τα GReco Islands. Είναι όλα μαζί ταυτόχρονα. Αντιλαμβάνεστε ότι σε ένα σύνθετο περιβάλλον πρέπει να έχεις και την αναγκαία υποστήριξη και γι αυτό προσπαθούμε και το Υπουργείο να αναβαθμίσει τον τρόπο με τον οποίο υποστηρίζει.”.

• Στη Σύρο προχωρούν σημαντικές μελέτες για μεγάλα λιμενικά έργα σε όλη τη λιμενολεκάνη της Ερμούπολης. Θα είστε αυτονόητα αρωγός σε ό,τι χρειαστεί ώστε να προχωρήσουν αυτά; Θα έχετε συναντήσεις και με τις τοπικές Αρχές;

“Απόλυτα. Αν κάτι έκανε το Υπουργείο τα τελευταία χρόνια και με τη νέα ηγεσία που ενθέρμως στηρίζει την αποκέντρωση σε αυτές τις πολιτικές είναι ότι η Σύρος ως έδρα των Κυκλάδων, αλλά και σε συνεργασία με την Περιφέρεια - και με τον κ. Λεονταρίτη που έχουμε άριστη σχέση στις Κυκλάδες - να δούμε από κοινού πράγματα, σε αναγκαίες υποδομές. Ήδη όπως έχουμε πει από το ΕΣΠΑ και το Ταμείο Ανάκαμψης πάρα πολλά έργα αφορούν τις Κυκλάδες. Νησιωτικές υποδομές που δεν θα είχαν διαφορετικά χρηματοδότηση.

Βέβαια, δεν είναι μόνο τα μεγάλα έργα αλλά είναι και οι μικρές συμβολικές παρεμβάσεις. Θυμίζω πως προ έτους μου είχε τεθεί το ζήτημα του Φάρου, απέναντι από το νησί. Έχουμε προχωρήσει τη συνεργασία μας με την Υπηρεσία Φάρων. Είναι ένα έργο πολύ συμβολικό και με το Υπουργείο Πολιτισμού θα προχωρήσουμε για να μπορέσουμε να χρηματοδοτήσουμε τις μελέτες αποκατάστασης.

Αναμένουμε φυσικά και την ανάληψη των καθηκόντων της νέας Δημοτικής Αρχής με ιδιαίτερη χαρά. Υπήρξε μία πολύ καλή συνεργασία και με την απερχόμενη Δημοτική Αρχή.

Πρέπει να κάνουμε έναν σωστό προγραμματισμό. Η επόμενη 5ετια των Δήμων είναι μία κρίσιμη 5ετια. Έχουν διατεθεί πάρα πολλοί πόροι, έχουν σωρευτεί χρηματοδοτήσεις και πρέπει να είμαστε σίγουροι ότι μπορούν να υλοποιηθούν.

Σε ό,τι αφορά τη Σύρο είναι ο ιδανικότερος τόπος να συζητήσουμε για θέματα θαλάσσιας οικονομίας, γαλάζιας οικονομίας και εκπαίδευσης. Ως Υπουργείο στηρίζουμε την περαιτέρω αναβάθμιση της Ακαδημίας μας, της ΑΕΝ Σύρου. Και φυσικά και με την περαιτέρω στήριξη των ναυπηγείων που πρέπει όλοι μαζί ενωμένοι να διατηρήσουμε αυτή τη σημαντική παραγωγική δραστηριότητα και τη σχέση της Σύρου με τη θάλασσα να μην την ξεχνάμε σε όλα τα επίπεδα. Επομένως, ως Υπουργείο θα είμαστε αρωγοί σε οποιαδήποτε στρατηγική πρωτοβουλία υπάρχει για να ενισχυθεί και το παραγωγικό μοντέλο.”.