Το Βιομηχανικό Μουσείο να περάσει σε νέα “εποχή”

Τη θέση που του αρμόζει πανελλαδικά επιβάλλεται να πάρει το Βιομηχανικό Μουσείο Ερμούπολης, για το οποίο προβάλλει επιτακτικά η ανάγκη να εκσυγχρονιστεί, να εμπλουτιστεί και να φιλοξενήσει στους χώρους του την πλούσια βιομηχανική κληρονομιά που κρατά στις αποθήκες του και οι οποίες προέρχονται από δωρεές ιδιωτών, αλλά και αγορές, αποτελώντας σπουδαίο κομμάτι της ιστορίας του τόπου.

Προς τη συγκεκριμένη κατεύθυνση, κλήθηκε να δώσει απαντήσεις η αντιδήμαρχος Πολιτισμού, Θωμαή Μενδρινού για τον σχεδιασμό της νυν Δημοτικής Αρχής σχετικά με τον πολύτιμο θησαυρό παλαιών μηχανών και μηχανημάτων που φυλάσσονται σε δημοτικές αποθήκες, που ζητούν συντηρήσεις και που σήμερα δυστυχώς ρημάζουν.

Το σοβαρό θέμα της ανάδειξης του Βιομηχανικού Μουσείου έρχεται στο προσκήνιο σε συνέχεια της κατά πλειοψηφίας απόφασης που ελήφθη από το Δημοτικό Συμβούλιο και με εισήγηση της κ. Μενδρινού, ώστε να παραχωρηθεί ένας αργαλειός του 1910 για 15 έτη, σε ιδιώτη που έχει μετατρέψει επιτυχώς(!) σε ένα “ζωντανό” μουσείο, το παλαιό εργοστάσιο Ζησιμάτου.

Οι αντιδράσεις για τη συγκεκριμένη απόφαση προήλθαν εξ αρχής κυρίως από την πλευρά του Συλλόγου Φίλων του Βιομηχανικού Μουσείου Ερμούπολης, με την πρόεδρό του, Μαργαρίτα Καλουτά - που βρέθηκε στο Δημοτικό Συμβούλιο - να υποστηρίζει με σαφήνεια πως ο ρόλος του  Δήμου δεν είναι να ενισχύει ιδιώτες, αλλά να συντηρεί και να αναδεικνύει την πολύτιμη βιομηχανική κληρονομιά του, ώστε να εμπλουτίζει το Μουσείο. Η ίδια, μάλιστα, κατέθεσε στο προεδρείο τις επιστολές διαμαρτυρίας σοβαρών προσωπικοτήτων που ασχολήθηκαν αλλά και έστησαν το Βιομηχανικό Μουσείο, όπως του ιστορικού και ακαδημαϊκού, Χρήστου Λούκου, του εφοπλιστή Μιχάλη Πατέρα, του καθηγητή του ΕΜΠ, Νίκου Μπελαβίλα και της Μαρίας Μαυροειδή από τη Διεθνή Επιτροπή για τη Διατήρηση της Βιομηχανικής Κληρονομιάς, τονίζοντας πως αυτές οι θέσεις πρέπει να ληφθούν σοβαρά υπόψιν.

Επιπλέον, στους διαφωνούντες με τις ενέργειες της αντιδημάρχου ήταν και η Άννα Βαφία, παλιά αιρετή και πρώην μέλος του Συλλόγου Φίλων που προέβη σε τοποθέτηση.

Πρέπει να σημειωθεί, πως το σύνολο των τριών παρατάξεων της αντιπολίτευσης εξέφρασαν τους προβληματισμούς τους για τις κινήσεις της Δημοτικής Αρχής, ζητώντας να αποσυρθεί το θέμα, καθώς δεν υπήρχε νομική τεκμηρίωση για το αν επιτρέπεται ή όχι, να παραχωρηθεί περιουσιακό στοιχείο του Δήμου και του Μουσείου για εκμετάλλευση από ιδιώτη. Στηλίτευσαν δε, την απουσία γνωμοδότησης από την Επιτροπή Πολιτισμού που δεν συνεδρίασε με ευθύνη της κ. Μενδρινού και τόνισαν πως θα έπρεπε να συζητηθεί η πρόταση του κ. Πατέρα να αναλάβει ο ίδιος τη συντήρηση του αργαλειού.

· Βρίσκεστε ξανά στο “τιμόνι” της αντιδημαρχίας Πολιτισμού, ωστόσο και στην παλαιότερη θητεία σας και από την ίδια θέση, είχατε μεριμνήσει για τη μεταφορά και φύλαξη μηχανημάτων στην αποθήκη Βελισσαρόπουλου. Σήμερα ποιος είναι ο στόχος σας για το Βιομηχανικό Μουσείο; Μιλήσατε για εκπόνηση νέας μουσειολογικής μελέτης. Σε τι χρονοδιάγραμμα θα το επιτύχετε; Υπάρχουν πόροι;  

"Το 2017 με πολιτική πρωτοβουλία του Γραφείου Πολιτισμού και σε συνεργασία με τον Σύλλογο Φίλων, ο αργαλειός καθαρίστηκε και μεταφέρθηκε στην αποθήκη Βελισσαρόπουλου, καθώς μέχρι τότε βρισκόταν στην ΑΚΕΣ (Ανώνυμος Κλωστοϋφαντοργική Εταιρεία Σύρου), που ήταν χωρίς πόρτα και είχαν κλαπεί πολλά πράγματα. Μηχανήματα πολλά βρίσκονταν εκτεθειμένα στην ΑΚΕΣ από το 2000 μέχρι το 2017. Μετά, ο Δήμος τα μετέφερε στο αμαξοστάσιο όπου και καθαρίστηκαν και ακολούθως τα πήγαμε στο κτήριο Βελισσαρόπουλου. Μεταξύ αυτών ήταν και ο αργαλειός. Θεώρησα υποχρέωσή μου να μεταφερθεί αυτός ο πολύτιμος θησαυρός για να διαφυλαχτεί. Θεωρώ άδικη την επίθεση από δημοτικούς συμβούλους, που ήταν μέλη από το 2000 και έπειτα, στον Σύλλογο Φίλων. Όλα αυτά τα χρόνια, τι ενέργειες είχαν κάνει; Είναι άδικο να έχει πάρει τέτοια έκταση το θέμα”.

· Για τη νέα μουσειολογική μελέτη του Βιομηχανικού πώς θα προχωρήσετε;

“Αρχικά να πω ότι εδώ και χρόνια υπάρχει η εκκρεμότητα να επιστρέψουν τα πρωτότυπα σχέδια του Ερνέστο Τσίλερ για το δημαρχείο μας, στο ΓΑΚ, γιατί υπάρχει μεγάλη φθορά και πρέπει να τα διασώσουμε. Και φυσικά να γίνει μία αναβάθμιση της βασικής έκθεσης που βρίσκεται στον χώρο δεξιά, μόλις μπει κάποιος στο Βιομηχανικό Μουσείο. Γι’ αυτόν τον πρώτο σκοπό έχουμε βάλει χρήματα και στον προϋπολογισμό του Δήμου. Αρχίζουμε από εκεί.

Στις προθέσεις μας φυσικά είναι να γίνει μία νέα μουσειολογική μελέτη ώστε να αξιοποιήσουμε όσα μηχανήματα μέχρι σήμερα, βρίσκονται αποθηκευμένα και βρίσκονται σε αυτή την κατάσταση.

Επίσης, στις προθέσεις μας και αυτό που επιδιώκουμε πάντα είναι οι συνέργειες. Και το πρωί μίλησα με την κα Δεληγιάννη από το Υπουργείο Πολιτισμού ώστε να πάρει τη θέση που του αξίζει το Βιομηχανικό Μουσείο. Για να γίνει αυτό, πρέπει να υπάρξει ένα νοικοκύρεμα. Αυτό πράττουμε.

Το ότι με κατηγορούν συνεχώς ότι υποβάθμισα τον α΄ όροφο του Βιομηχανικού γιατί μεταφέρθηκε η αρμόδια Υπηρεσία εκεί, αυτό δεν συνιστά υποβάθμιση, αλλά ένα πραγματικό ενδιαφέρον για το Μουσείο. Άλλωστε ο α΄ όροφος ποτέ δεν ήταν εκθεσιακός χώρος και ένα ξύλινο πατάρι, δεν αντέχει τέτοια μηχανήματα. Πάντα ήταν αποθήκες και γραφεία”.

· Χρονικά πότε εκτιμάτε ότι θα γίνει η μουσειολογική μελέτη; Υπάρχουν χρήματα;

“Πάντα εξετάζουμε και το νέο ΕΣΠΑ 2021-2027 για αναζήτηση χρηματοδοτήσεων. Και να πω πως μέσα σε τέσσερις μήνες καταθέσαμε την πρόταση για τη χρηματοδότηση της έκθεσης Μάνου Ελευθερίου. Δεν έχει υπάρξει χρηματοδότηση στον πολιτισμό που δεν έχουμε καταθέσει πρόταση. Το ίδιο θα πράξουμε και για το Βιομηχανικό”.

· Στο προεκλογικό σας πρόγραμμα είχατε αναφέρει πως θα επιδιώξετε τη διάσωση του Σκαγιοποιείου Αναιρούση και την αξιοποίηση των αποθηκών Βελισσαρόπουλου. Προς αυτή την κατεύθυνση, τι κινήσεις δρομολογείτε στη θητεία σας;

“Στον προϋπολογισμό του Δήμου αυξήσαμε το ποσό που υπήρχε στα 96 χιλ. ευρώ που αφορά στη μελέτη αποκατάστασης του πυργίσκου του Σκαγιοποιείου Αναιρούση. Αυτό έγινε σε αυτούς τους πρώτους τέσσερις μήνες. Σήμερα η μελέτη έχει ήδη σταλεί στο Υπ. Πολιτισμού προς έγκριση. Έγινε σε συνεργασία με την Τεχνική Υπηρεσία και τον αντιδήμαρχο, κ. Βακόνδιο. Με πράξεις δείχνουμε το ενδιαφέρον μας για τη διάσωση αυτού του θησαυρού.

Επιπλέον, να πω πως θεωρώ ότι εσκεμμένα διαδίδεται πως εμείς δώσαμε σε ιδιώτη τον αργαλειό που εκτίθεται στο Βιομηχανικό Μουσείο, ενώ δεν είναι έτσι. Είναι ένας αργαλειός αποθηκευμένος στο κτήριο Βελισσαρόπουλου, σχεδόν ίδιος με αυτόν που βλέπουν οι επισκέπτες. Ο στόχος είναι μέσα από αυτή τη συνέργεια να υπάρξει επισκεψιμότητα στο Μουσείο.

Όσον αφορά στο κτήριο Βελισσαρόπουλου, η κατάστασή του πριν από τέσσερα χρόνια ήταν πολύ καλύτερη απ΄ ό,τι ήταν τώρα. Βλέπουμε τεράστια φθορά μέσα σε τέσσερα έτη. Από το 2017 που αποτελούσε αποθήκη για τον Δήμο (δημοτικά ποδήλατα, σκηνικά Ομίλου Απόλλωνα, καρναβαλικός εξοπλισμός), όλα αυτά τα αφαίρεσα για να γίνει ένας εκθεσιακός χώρος με όποια μηχανήματα υπήρχαν στον χώρο και με όσα μεταφέραμε από την ΑΚΕΣ.

Σήμερα, στην κατάσταση που είναι μετά από τέσσερα χρόνια, η διαφορά είναι τεράστια. Προ τετραετίας δεν είχαν σπάσει οι οροφές και δεν μπορούσαν να μπουν πτηνά. Τώρα όπως είπε ο δήμαρχος είναι περιστεριώνας. Θέλουμε να αναζητήσουμε χρηματοδότηση για τον χώρο, στον οποίον πρόσφατα με τον αντιδήμαρχο κ. Βακόνδιο βάλαμε νέα πόρτα”.

· Στη συνεδρίαση, από την πρόεδρο του Συλλόγου Φίλων, κ. Καλουτά, κατατέθηκε και μία πρόταση για κάλυψη του κόστους της αποκατάστασης του αργαλειού από τον εφοπλιστή, Μιχάλη Πατέρα. Στην κατάσταση που είναι ο βιομηχανικός πλούτος του τόπου και του Βιομηχανικού, θεωρείτε ότι έχετε την πολυτέλεια να προσπερνάτε τέτοιες χορηγίες; Στο Δ.Σ. φάνηκε να την αγνοείτε…

“Θα πω πως όλες αυτές τις ημέρες υπάρχει ένας συντονισμένος τρόπος απαξίωσης όλων των κινήσεων που έχουμε κάνει ως Δημοτική Αρχή και εγώ ως αντιδήμαρχος. Υπάρχει μία λάθος πληροφόρηση αυτών των σημαντικών ανθρώπων που πραγματικά προσέφεραν και έστησαν από το μηδέν το Βιομηχανικό. Σε καμία περίπτωση δεν τους αγνοούμε, δεν τους παρακάμπτουμε.

Ακόμη και στα αιτήματα που έχω από τον Σύλλογο από τον Γενάρη, δεν περιλαμβάνουν τη συντήρηση του εκθέματος, αλλά τη συντήρηση για τρεις πρέσες που βρίσκονται στου Βελισσαρόπουλου. Στα χέρια μου πρωτοκολλημένο έγγραφο στον Δήμο για τη συντήρηση του αργαλειού, μέχρι και τη συνεδρίαση, δεν είχα. Κανένα αίτημα και καμία πρόταση. Επ΄  ουδενί δεν θέλουμε να φανεί ότι το Δημοτικό Συμβούλιο δεν έθεσε υπόψιν του αυτή τη χορηγία. Θεωρώ ότι η Σύρος χρειάζεται συνέργειες και η σκέψη ήταν η εξής: Ή μένει στην αποθήκη και ρημάζει ο αργαλειός ή συντηρείται και εκτίθεται. Θεωρώ πως το θέμα χρησιμοποιήθηκε πολιτικά και κάνουν επίθεση δημοτικοί σύμβουλοι που είχαν θέσεις ευθύνης παλαιότερα και δεν έκαναν καμία προσπάθεια διάσωσης αυτού του εκθέματος”.

· Εντύπωση προκάλεσε και το γεγονός πως δεν είναι αναγνωρισμένο Μουσείο το Βιομηχανικό. Προχωράτε γι αυτό το θέμα τις ενέργειες προς το Υπ. Πολιτισμού;

“Κάνουμε τις κινήσεις μας και γι αυτό το θέμα γιατί από το 2021 που βγήκε ο νέος νόμος, το Βιομηχανικό δεν έχει ενταχθεί στο σύστημα. Είναι για την αναγνώρισή του. Με τη νέα νομοθεσία έχει 500 μουσεία η χώρα μας (300 δημόσια και 200 ιδιωτικά) και έχει βγει αυτή η δυνατότητα στα Μουσεία”.