Γυάρος: Παράδειγμα τουρισμού χαμηλού αντίκτυπου

Στην υλοποίηση ενός έργου για την ανάπτυξη ενός παραδείγματος για τουρισμό χαμηλού αντίκτυπου που θα αφορά στην θαλάσσια προστατευόμενη περιοχή της Γυάρου, προχωρούν από κοινού, ο Δήμος Σύρου – Ερμούπολης, με τον Οργανισμό Περιβάλλοντος και Κλιματικής Αλλαγής (ΟΦΥΠΕΚΑ) και το Κοινωφελές Ίδρυμα WWF Ελλάς

Για τη σύναψη προγραμματικής σύμβασης ανάμεσα στις τρεις πλευρές, ελήφθη θετική απόφαση από τη Δημοτική Επιτροπή σε πρόσφατη συνεδρίασή της, στην οποία μίλησε για τη συγκεκριμένη πρόταση η προϊσταμένη της Διεύθυνσης Περιβάλλοντος του Δήμου, Ολυμπία Τασσοπούλου και ο εκπρόσωπος του WWF Ελλάς, που επισκέφθηκε τη Σύρο, Σπύρος Κοτομάτας.

Ειδικότερα, με χρηματοδότηση ύψους 321.614 ευρώ που θα προέλθει από τον ΟΦΥΠΕΚΑ και σε χρονικό ορίζοντα 26 μηνών, θα πρέπει να έχει εκπονηθεί και αναπτυχθεί ένα σχέδιο για το παράδειγμα ανάπτυξης ήπιου τουρισμού στο Γυάρο, χωρίς παρεμβάσεις στο νησί και στην “πύλη” εισόδου του, που θα προκαλέσουν αλλοιώσεις.

Σημειώνεται πως η εμπλοκή του Δήμου Σύρου – Ερμούπολης προκύπτει από το γεγονός πως η Γυάρος και η θαλάσσια προστατευόμενη περιοχή της υπάγονται διοικητικά σε αυτόν και ως εκ τούτου, όπως ανέφερε η κ. Τασσοπούλου, χρήσιμο και αναγκαίο είναι να υπάρξει βασική συμμετοχή στον σχεδιασμό του έργου.

Πρέπει να αναφερθεί εξ αρχής πως, η χρηματοδότηση του έργου θα γίνει με πόρους του ΟΦΥΠΕΚΑ, που είναι και ο κύριος του έργου και η σύμβαση αναμένεται να υπογραφεί προσεχώς από τον διευθύνοντα σύμβουλο του ΟΦΥΠΕΚΑ, Κώστα Τριάντη, τον δήμαρχο Σύρου – Ερμούπολης, Αλέξη Αθανασίου και τον γενικό διευθυντή του WWF Ελλάς, Δημήτρη Καραβέλλα. 

Τουριστική δραστηριότητα με ήπιο αποτύπωμα

Σύμφωνα με όσα διευκρινίστηκαν στη Δημοτική Επιτροπή, το συγκεκριμένο έργο στοχεύει στην ανάπτυξη των απαραίτητων εργαλείων με τα οποία ο ΟΦΥΠΕΚΑ θα μπορεί να αναπτύξει τουριστική δραστηριότητα χαμηλού αντίκτυπου για τη θαλάσσια προστατευόμενη περιοχή (ΘΠΠ) της Γυάρου.

“Η τουριστική δραστηριότητα χαμηλού αντίκτυπου αποσκοπεί στην ενίσχυση της διατήρησης και ανάδειξης της φυσικής και ιστορικής κληρονομιάς της ΘΠΠ της Γυάρου, με τρόπο που θα συμπεριλαμβάνει την κοινωνική γνώση, θα συμβάλει στην αποδοχή της προστασίας της περιοχής, θα υποστηρίζει τη βιώσιμη ανάπτυξη των τοπικών κοινωνιών, θα δημιουργεί πόρους για τις υπηρεσίες με ευθύνη διαχείρισης και θα αποτελέσει παράδειγμα για άλλες θαλάσσιες προστατευόμενες περιοχές της χώρας”, ειπώθηκε στη συνεδρίαση.

Σύμφωνα με το σχέδιο της σύμβασης, τα παραδοτέα του έργου είναι:

1. Μελέτη ολοκληρωμένου αφηγήματος τουριστικού προορισμού χαμηλού αντίκτυπου και πλάνου ερμηνείας περιβάλλοντος ΘΠΠ της Γυάρου.

2. Μελέτη οδικού χάρτη διαχείρισης του προορισμού και των επισκεπτών της ΘΠΠ της Γυάρου.

3. Εργαλειοθήκη με τη μεθοδολογία διαμόρφωσης αφηγήματος τουριστικού προορισμού χαμηλού αντίκτυπου/πλάνου ερμηνείας περιβάλλοντος και οδικού χάρτη διαχείρισης προορισμού και επισκεπτών για την εφαρμογή σε άλλες ΠΠ/ΘΠΠ σε εθνικό επίπεδο.

4. Υλικό προώθησης ΘΠΠ Γυάρου.

5. Υλικό εκπαίδευσης.

Πολύτιμη η βάση του WWF Ελλάς για το νέο έργο

Από την πλευρά του, ο κ. Κοτομάτας μίλησε για τον ρόλο του WWF Ελλάς που θα είναι ένας εκ των φορέων υλοποίησης, καθώς πάνω σε έργο που έχει αναπτύξει ήδη για τη Γυάρο, θα προχωρήσει το παράδειγμα ανάπτυξης τουρισμού χαμηλού αντίκτυπου.

“Είμαστε περιβαλλοντική μη κερδοσκοπική οργάνωση, με τη νομική μορφή του Κοινωφελούς Ιδρύματος, με αντικείμενο την προστασία του περιβάλλοντος στην Ελλάδα. Αποστολή του WWF είναι η προστασία της βιοποικιλότητας και η επίτευξη της κλιματικής σταθερότητας, διασφαλίζοντας ένα μέλλον αρμονικής συνύπαρξης ανθρώπου και φύσης, μέσω: α. της διατήρησης σημαντικών φυσικών οικοσυστημάτων και ειδών, β. της προώθησης λύσεων για την αναχαίτιση της κλιματικής κρίσης και γ. της μείωσης του αποτυπώματος των ανθρωπογενών δραστηριοτήτων από τη χρήση των φυσικών πόρων”.

Ειδικότερα,  για το έργο του WWF Ελλάς επάνω στο οποίο θα “πατήσει” εν μέρει το έργο για την ανάπτυξη του παραδείγματος ήπιου τουρισμού, αναφέρθηκαν τα εξής: “Από το 2014 το WWF Ελλάς δραστηριοποιείται στη  Γυάρο όπου παρακολουθεί, μελετάει και συντονίζει δράσεις που στοχεύουν στην θεσμοθέτηση και ορθολογική διαχείριση των θαλάσσιων και χερσαίων στοιχείων βιοκοινότητας εντός της θαλάσσιας προστατευόμενης περιοχής με απώτερο σκοπό την αποτελεσματική διαχείριση και προστασία της ιδιαίτερα σημαντικής αυτής περιοχής. Το WWF Ελλάς έχει μία μακρά εμπειρία στα ζητήματα του τουρισμού χαμηλού αντικτύπου, έχοντας αναπτύξει το πρώτο σύστημα οικοτουρισμού στη χώρα (Δάσος Δαδιάς, δεκαετία του 90) και έχοντας έκτοτε συμβάλλει στην ανάπτυξη πολλών αντίστοιχων τοπικών εφαρμογών σε περιοχές σημαντικές για τη φύση, καθώς και στην εκπαίδευση των ενδιαφερομένων μερών.

Τέλος, το WWF Ελλάς έχει πρόσφατα υλοποιήσει στην περιοχή της Γυάρου το έργο «Ολοκληρωμένο Σύστημα Περιβαλλοντικής Ενημέρωσης και Ευαισθητοποίησης και Δράσεις Αναβάθμισης για την Προστατευόμενη Περιοχή της Νήσου Γυάρου» με χρηματοδότηση κατά 100% από το χρηματοδοτικό μέσο «CLLD/LEADER» », συνολικού προϋπολογισμού 180.000 ευρώ”. Όπως επισημάνθηκε, μέσα από αυτό, “σχεδιάστηκαν και διαμορφώθηκαν διαδρομές ερμηνείας περιβάλλοντος, κατασκευάστηκαν και εγκαταστάθηκαν πινακίδες ερμηνείας περιβάλλοντος και ενημερωτικής σήμανσης και αναπτύχθηκε ένα καινοτόμο λογισμικό για έξυπνες συσκευές (smartphones, tablets), βασισμένο στην τεχνολογία Bluetooth Low Energy (BLE) και δημιουργήθηκε μια ψηφιακή/ διαδικτυακή υποδομή ενημέρωσης (portal ενημέρωσης, εικονική ξενάγηση) για την περιοχή της Γυάρου”.

Κατά συνέπεια, τα παραπάνω θα αποτελέσουν βάση και θα αξιοποιηθούν κατά την υλοποίηση και του νέου έργου.

Κύριος του έργου ο ΟΦΥΠΕΚΑ

Αξίζει να αναφερθεί πως ο ΟΦΥΠΕΚΑ εποπτεύεται από το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας, έχει διοικητική και οικονομική αυτοτέλεια και λειτουργεί προς όφελος του δημόσιου συμφέροντος κατά τους κανόνες της ιδιωτικής οικονομίας σύμφωνα με τις διατάξεις σχετικής νομοθεσίας. Ο ΟΦΥΠΕΚΑ έχει ως σκοπό την εφαρμογή που χαράσσει το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας για τη διαχείριση και διατήρηση των προστατευόμενων περιοχών στην Ελλάδα, την προώθηση και υλοποίηση δράσεων αειφόρου ανάπτυξης και την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής. Στο πλαίσιο των αρμοδιοτήτων του αναλαμβάνει την υποστήριξη δικτύων παρακολούθησης της κατάστασης του φυσικού περιβάλλοντος. Για την υλοποίηση του σκοπού του συνάπτει κάθε είδους συμβάσεις, συμφωνίες, μνημόνια συνεργασίας και προγραμματικές συμβάσεις με φορείς του στενού και ευρύτερου δημοσίου τομέα, ή με φυσικά και νομικά ημεδαπά και αλλοδαπά πρόσωπα.