Μεταφορικό Ισοδύναμο στο “ταμείο” για τους νησιώτες

Την έκπτωση των εισιτηρίων για τους νησιώτες, απευθείας στο “ταμείο”, παράλληλα με την έκδοση των εισιτηρίων, καθώς και μία σειρά μέτρων για στήριξη των νησιωτικών επιχειρήσεων, που πλήττονται από το υψηλό θαλάσσιο μεταφορικό κόστος, γνωστοποίησε χθες ο υφυπουργός Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής, Στέφανος Γκίκας, κατά την τοποθέτησή του στη συνεδρίαση της Υποεπιτροπής Νησιωτικών Περιοχών της Ειδικής Μόνιμης Επιτροπής Περιφερειών.

Ο υφυπουργός, πλαισιωμένος από τον γ.γ. Αιγαίου και Νησιωτικής Πολιτικής, Μανώλη Κουτουλάκη μίλησε για τις εξελίξεις που θα προκύψουν για το Μεταφορικό Ισοδύναμο – κατ΄ εκτίμησή του -, περί τα τέλη της άνοιξης και το αργότερο αρχές καλοκαιριού, μετά από θεσμικές παρεμβάσεις που θα έρθουν με τη μορφή νόμου.

Με κεντρικό θέμα της Υποεπιτροπής “Προς μία σύγχρονη δημόσια πολιτική για τη νησιωτικότητα”, ο κ. Γκίκας προλογικά έκανε αναφορά και στο σχέδιο του Υπουργείου για 12ετεις συμβάσεις στις άγονες γραμμές, καθώς και σε μέτρα για τη στήριξη της πράσινης μετάβασης στη ναυτιλία, με σκοπό την καλυτέρευση των θαλάσσιων συγκοινωνιών και την κάλυψη των αναγκών των νησιωτών, που σήμερα αντιμετωπίζουν σοβαρότατη ταλαιπωρία.

Στην ίδια συνεδρίαση, συμμετείχε και έκανε αναλυτική παρέμβαση, ο χωρικός αντιπεριφερειάρχης Κυκλάδων και μέλος του Δ.Σ. της Ένωσης Περιφερειών Ελλάδος (ΕΝΠΕ) ως εκπρόσωπός της, Γιώργος Λεονταρίτης.

Αφού άκουσε τον σχεδιασμό από πλευράς ηγεσίας Υπουργείου, ανέφερε σε καυστικό τόνο, πως, αυτό που λείπει προς ουσιαστική ανακούφιση των νησιωτών, διαχρονικά, είναι η εφαρμογή των λύσεων και όχι η θεωρητική προσέγγισή τους. Από την πλευρά του, μετέφερε γλαφυρά τις αγωνίες των ανθρώπων που ζουν στα νησιά, ζητώντας υλοποίηση πολιτικών για τη νησιωτικότητα και άμεσες απαντήσεις στη πράξη.

Αξίζει να αναφερθεί πως ο κ. Γκίκας έθεσε επί τάπητος το θέμα της “μετατροπής” της Υποεπιτροπής σε μία Μόνιμη Επιτροπή της Βουλής.

“Σε μεταβατική φάση για την αναβάθμιση των θαλάσσιων συγκοινωνιών”

Ο κ. Γκίκας άρχισε την τοποθέτησή του, με τα βασικά σημεία του πλάνου του Υπουργείου για την πλήρη αναβάθμιση των θαλασσίων συγκοινωνιών.

“Είμαστε σε μία μεταβατική φάση”, εξήγησε αρχικά, λέγοντας πως “καταλαβαίνω ότι διαμαρτύρονται πολλοί νησιώτες για τις άγονες γραμμές, για τη θαλάσσια συγκοινωνία, είμαστε όμως πραγματικά έτοιμοι να προχωρήσουμε και στην επόμενη ημέρα”.

Κατά την προσέγγισή του, τόνισε πως “το 2030 η κατάσταση θα είναι τελείως διαφορετική, επί τα βελτίω, γιατί έχουμε στα σκαριά αυτή τη στιγμή μία εμβληματική δράση για τη βελτίωση προσβασιμότητας των νησιών, την ανάπτυξη συστήματος θαλασσίων συγκοινωνιών ως έργο ΣΔΙΤ – αφορά στις άγονες γραμμές – με προϋπολογισμό 1 δισ. ευρώ, εκ των οποίων περίπου τα 500 εκατ. ευρώ θα είναι δημόσια δαπάνη και το υπόλοιπο από τη μόχλευση ιδιωτικών κεφαλαίων”. Όπως σημείωσε, αυτό το έργο θα στοχεύει “στη διασφάλιση της διασυνδεσιμότητας των νησιών σε συνδυασμό με την προώθηση πράσινων τεχνολογιών για την ακτοπλοΐα”.

Σε συνέχεια των ανωτέρω, μίλησε για την κατασκευή πράσινων πλοίων. “Για το πιλοτικό πρόγραμμα έχουμε 265 εκατ. ευρώ διαθέσιμα και αυτά τα πράσινα πλοία θα μπουν στις άγονες γραμμές κυρίως στις δια-νησιωτικές συγκοινωνίες, αλλά και με την ηπειρωτική χώρα και με 12ετεις συμβάσεις. Είναι κάτι που διαπραγματεύτηκε και πέτυχε ο υπουργός, κ. Στυλιανίδης”, γνωστοποίησε, ενώ δεν παρέλειψε να σημειώσει πως η δράση εντάσσεται στο τομεακό πρόγραμμα του ΕΣΠΑ “Μεταφορές 2021 – 2027”, με στόχο τα πράσινα πλοία να είναι 12ετους διάρκειας στα νησιά.

Επίσης, μίλησε για την “υλοποίηση μελέτης για την ανανέωση του ελληνικού στόλου επιβατηγού ναυτιλίας με χρηματοδότηση από το Ταμείο Ανάκαμψης, συνολικού προϋπολογισμού 1,2 εκατ. ευρώ”.

Ακόμη, πρόσθεσε πως για ναυπήγηση πράσινων πλοίων “προωθούνται δράσεις συνεργατικών σχημάτων που αφορούν την παραγωγή και του ναυτιλιακού εξοπλισμού αλλά και υπηρεσίες ναυπηγοεπισκευής”.

Ακολούθως αναφέρθηκε στο σύστημα χρονοθυρίδων (slots), που όπως υπενθύμισε αποτελεί μία πλατφόρμα, δηλαδή ένα ολοκληρωμένο πληροφοριακό σύστημα για την ακτοπλοΐα, με στόχο “την ψηφιοποίηση και αυτοματοποίηση των διαδικασιών απόπλου – κατάπλου των πλοίων” και την εν γένει παρακολούθηση των δρομολογίων.

Προχωρούν οι εξελίξεις στο Μεταφορικό Ισοδύναμο

Ιδιαίτερη έμφαση έδωσε στις εξελίξεις που θα συνοδεύσουν το μέτρο του Μεταφορικού Ισοδύναμου, για το οποίο νησιώτες κάτοικοι και επιχειρηματίες έχουν ταλαιπωρηθεί τόσο πολύ, σηκώνοντας δυσβάσταχτα οικονομικά κόστη.

Το Μεταφορικό Ισοδύναμο θα εξορθολογιστεί πάνω σε τέσσερις άξονες. Αρχικά για τις νησιωτικές επιχειρήσεις είπε:

“Ο πρώτος είναι κλαδική και χωρική εξειδίκευση του μέτρου του Μεταφορικού Ισοδυνάμου επιχειρήσεων ώστε σε κάθε γεωγραφική περιοχή - νησί και σε συνεργασία βεβαίως με τους θεσμικούς φορείς να στηρίζονται κλάδοι που πλήττονται περισσότερο από τα υψηλά κόστη που συνδέονται με το θαλάσσιο κόστος μεταφοράς.

Δεύτερον, άμεση ενεργοποίηση του προγράμματος της νησιωτικής επιχειρηματικότητας σε συνεργασία με την ελληνική αναπτυξιακή τράπεζα. Τι σημαίνει αυτό; Παροχή δανείων και εγγυήσεων για παροχή ρευστότητας στις επιχειρήσεις των νησιών μας με κριτήρια και χαρακτηριστικά που αναγνωρίζουν τη νησιωτικότητα.

Ο τρίτος άξονας είναι η δημιουργία σε συνεργασία με το Κέντρο Προγραμματισμού και Οικονομικών Ερευνών (ΚΕΠΕ), παρατηρητηρίου τιμών, κόστους πρώτων υλών, προϊόντων και υπηρεσιών μεταφοράς, ώστε να υπάρχει μία συστηματικότητα στην παρακολούθηση και ανάλυση του νησιωτικού επιχειρείν.

Ο τέταρτος άξονας είναι η διάκριση του Μεταφορικού Ισοδυνάμου επιχειρήσεων για τα μικρά νησιά και θέσπιση ειδικού μέτρου - προγράμματος - για πάγια ενίσχυση των μικρομεσαίων επιχειρήσεων με 12μηνη λειτουργία. Επιχειρήσεις δηλαδή που είναι 12 μήνες ανοικτές να έχουν μία διαφορετική αντιμετώπιση”.

Όσον αφορά για τους επιβάτες, γνωστοποίησε: “Για το Μεταφορικό Ισοδύναμο επιβατών η πρόθεσή μας είναι να είναι αμέσου καταβολής, δηλαδή ένας νησιώτης δικαιούχος, ο οποίος πηγαίνει να βγάλει ένα εισιτήριο, να παρακρατείται το Μεταφορικό Ισοδύναμο και να πληρώνει το υπόλοιπο”.

Καταλήγοντας για όλα τα παραπάνω, πρόσθεσε πως “με αυτές τις θεσμικές παρεμβάσεις που θα έρθουν με μορφή νόμου, πιστεύουμε μέχρι το τέλος της άνοιξης, αρχές του καλοκαιριού, θα το έχουμε ολοκληρώσει αυτό”.

“Πρέπει να έχουμε και σωστά λιμάνια”

Παρακάτω, μίλησε για το θέμα της βελτίωσης και αναβάθμισης των λιμανιών των νησιών. “Για να έχεις σωστές θαλάσσιες συγκοινωνίες πρέπει να έχεις και σωστά λιμάνια. Αναβαθμισμένες λιμενικές υποδομές. Στο πρόγραμμα ΕΣΠΑ 2021-2027 έχουμε εξασφαλίσει ένα χρηματικό ποσό της τάξεως των 440 εκατ. ευρώ (προέρχεται και από ΕΣΠΑ και από Ταμείο Ανάκαμψης) που προβλέπει σημαντικές παρεμβάσεις σε πάνω από 40 νησιωτικούς λιμένες”, γνωστοποίησε, επισημαίνοντας πως οι 21 παρεμβάσεις εξ αυτών ώστε να προχωρήσουν άμεσα “έχουν ενταχθεί από την κυβερνητική Επιτροπή στη μονάδα στρατηγικών συμβάσεων του Υπερταμείου του ΤΑΙΠΕΔ για να είναι πιο γρήγορη η διαδικασία υλοποίησης”.

Επεσήμανε, δε, πως “με την αναβάθμιση των λιμενικών υποδομών θα τονιστεί η ανταγωνιστικότητα των λιμένων, η διασυνδεσιμότητά τους και η οικονομία στο νησιωτικό χώρο”. Για τις εν λόγω παρεμβάσεις μέσω του ΤΑΙΠΕΔ διευκρίνισε πως θα “τρέξουν” μέχρι το 2027.

Τέλος, δεν παρέλειψε να αναφερθεί και στο πρόγραμμα ΝΕΑΡΧΟΣ που, όπως σημείωσε, είναι ένας “κουμπαράς” για μικρά έργα στα λιμάνια. “Είμαστε σε επαφή με την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων προκειμένου ακριβώς να αρχίσει το πρόγραμμα”, δήλωσε χαρακτηριστικά.

Γ. Λεονταρίτης: Λείπει η αποφασιστικότητα για εφαρμογή πολιτικών

Σε τοποθέτηση προχώρησε ο χωρικός αντιπεριφερειάρχης Κυκλάδων και εκπρόσωπος της ΕΝΠΕ, Γιώργος Λεονταρίτης στη χθεσινή συνεδρίαση της ζητώντας άμεση εφαρμογή πολιτικών και όχι θεωρητικά λόγια.

“Οι 12ετεις συμβάσεις που ακούμε για τα πλοία των νησιών, πρωτο-εισήλθαν στο δημόσιο διάλογο της δεκαετίας του ‘90”, ανέφερε αρχικά, καυτηριάζοντας τη στάση του Υπουργείου και λέγοντας τα εξής: “Το ζητούμενο είναι σήμερα, τι απαντάτε στους νησιώτες; Που έναν ολόκληρο χρόνο στις Κυκλάδες κύριοι υπουργοί έχουμε ένα πλοίο, αντί για τρία; Ότι θα(!) φτιάξουμε πλοία.

Τι απαντάμε για την τρομακτική υποστελέχωση των υπηρεσιών βορείου, νοτίου Αιγαίου και Ιονίων Νήσων, πώς θα(!) απορροφήσουμε προγράμματα και χρηματοδοτήσεις όταν οι ΟΤΑ που είναι οι κύριοι φορείς των έργων είναι υποστελεχωμένοι στο 50%; Αυτά θα(!) τα λύσουμε; Πώς θα αντιμετωπίσουμε τα προβλήματα υγείας στα νησιά μας, που το καλοκαίρι από ελάχιστες χιλιάδες πληθυσμού που είναι τους χειμερινούς μήνες, το καλοκαίρι μιλάμε για κάποια εκατομμύρια; Και εδώ σχεδιάζουμε τις λύσεις;”.

Την ίδια ώρα, ο αντιπεριφερειάρχης μιλώντας και για άλλα θέματα όπως για τη διεξαγωγή αγώνων με ομάδες των Κυκλάδων στην Αθήνα, λόγω προβλημάτων στη μεταφορά, επεσήμανε πως “νομίζω πως αυτό που μας λείπει  - το λέω με σεβασμό – είναι η αποφασιστικότητα διαχρονικά του πολιτικού προσωπικού και διαχρονικά των κυβερνήσεων για λήψη αποφάσεων”.

Μάλιστα, αναρωτήθηκε “με ποιες πολιτικές θα κρατήσουμε τους πολίτες των μικρών ακριτικών νησιών; Με τις εξαγγελίες για λύση των προβλημάτων στο μέλλον; Τι να πούμε για τις λιμενικές υποδομές των νησιών; Δεν έχει γίνει καμία παρέμβαση σε λιμάνι τα τελευταία 30 χρόνια. Τι κουβεντιάζουμε; Για την ενίσχυση του ιδιωτικού τομέα στα νησιά που για να σταθεί στα πόδια του έχει διπλάσιο και τριπλάσιο ανταγωνιστικό κόστος από την ηπειρωτική Ελλάδα;”.

Ακόμη στην παρέμβασή του, σημείωσε πως το Υπουργείο και η ηγεσία του όταν ήρθαν στη Σύρο είχαν σαν κεντρικό συνομιλητή τους το Επιμελητήριο Κυκλάδων, “παρακάμπτοντας τους θεσμούς” και κάνοντας σύντομες επαφές με Περιφέρεια και Δήμο. Επιπλέον, σχολίασε πως “έχουμε καταθέσει ολοκληρωμένη πρόταση στο Υπουργείο Ναυτιλίας σε συμφωνία με την ΠΕΔ Ν. Αιγαίου για το ακτοπλοϊκό. Ουδέποτε έχουμε προσκληθεί στο Υπουργείο να το κουβεντιάσουμε, παρότι επανειλημμένα έχουμε κάνει επαφές για συνεργασία”.

Ο κ. Λεονταρίτης έκλεισε την τοποθέτησή του, λέγοντας πως “η νησιωτική πολιτική είναι εθνική πολιτική. Δυστυχώς, δεν έχουμε δει αποτελέσματα και δεν έχουμε δει εφαρμογή εθνικής πολιτικής για τα νησιά μας. (…) Χρειάζεται αποφασιστικότητα. Τα προβλήματα είναι εδώ. Δεν μας λείπει η νομοθεσία. Η αποφασιστικότητα λείπει για να εφαρμοστούν πολιτικές”.