Ετοιμότητα με σχεδιασμό για διαχείριση καταστροφών

Πλήρως επικαιροποιημένο είναι το σχέδιο αντιμετώπισης έκτακτων αναγκών και διαχείρισης των συνεπειών από σεισμούς στον Δήμο Σύρου - Ερμούπολης, με ονομασία “ΕΓΚΕΛΑΔΟΣ 2”, σύμφωνα με όσα επισημαίνει ο αν. προϊστάμενος του Τμήματος Περιβάλλοντος, Φυσικών Πόρων και Πολιτικής Προστασίας, Δημήτρης Σκουλάτος, μιλώντας στην “Κοινή Γνώμη”.

Με αφορμή την έγκριση του σχεδίου και αναφορικά με την ετοιμότητα του Δήμου σε κάθε επίπεδο για διαχείριση καταστροφών, ο κ. Σκουλάτος έδωσε αναλυτικές απαντήσεις, προς ενημέρωση της τοπικής κοινωνίας.

Η γνωστοποίηση των σχεδίων, η εκπαίδευση υπαλλήλων, πολιτών και μαθητών, όπως και της κάθε οικογένειας σύμφωνα με τις οδηγίες της Γενικής Γραμματείας Πολιτικής Προστασίας κρίνονται περισσότερο από ποτέ αναγκαίες προϋποθέσεις για τη διασφάλιση των μικρότερων συνεπειών, σε περίπτωση που προκύψει οποιοδήποτε φαινόμενο.

Κύριος στόχος όλων των σχεδίων για φυσικές καταστροφές είναι η προστασία της ανθρώπινης ζωής και ως εκ τούτου, ο Δήμος τηρεί πιστά τις κατευθύνσεις του αρμόδιου Υπουργείου.

Με φόντο το πρόσφατο σεισμικό φαινόμενο στη Σαντορίνη, αλλά κυρίως επειδή την ετοιμότητα την υπαγορεύει η κλιματική κρίση και τα αποτυπώματά της, ο κ. Σκουλάτος παραχώρησε συνέντευξη στην εφημερίδα.

Σημειώνεται πως ο Δήμος εκτός από το σχέδιο ΕΓΚΕΛΑΔΟΣ 2, έχει εκπονημένα και επικαιροποιημένα τα σχέδια για δασικές πυρκαγιές (ΙΟΛΑΟΣ και ΙΟΛΑΟΣ 2), για πλημμύρες (ΔΑΡΔΑΝΟΣ 2), για χιονοπτώσεις και παγετό (ΒΟΡΕΑΣ 2), καθώς και ένα μνημόνιο ενεργειών για εργατικά ατυχήματα.

“Αυτά τα σχέδια μας δείχνουν τις ενέργειες που πρέπει να κάνει ο Δήμος προληπτικά, προπαρασκευαστικά, αυξημένης ετοιμότητας, επιφυλακής, καταστολής στη φάση που γίνεται και δηλώνεται κάποιος σεισμός ή φωτιά ή οτιδήποτε, βραχεία αποκατάσταση που είναι ακριβώς μετά από την εκδήλωση του συμβάντος και η μακροπρόθεσμη αποκατάσταση, δηλαδή να επιστρέψει ο κόσμος στην κανονικότητα”, περιγράφει προλογικά ο κ. Σκουλάτος, σημειώνοντας ακόμη πως είναι μία “κοινή γλώσσα” για όλες τις Υπηρεσίες και κυρίως ένας απαραίτητος σχεδιασμός “μετά από τα φαινόμενα που εμφανίζονται με μεγάλη ένταση τα τελευταία χρόνια, λόγω κλιματικής κρίσης”.

· Ποια η αναγκαιότητα των σχεδίων και εν προκειμένω του ΕΓΚΕΛΑΔΟΣ 2 για τον Δήμο;

“Αυτά τα σχέδια τα επικοινωνούμε μεταξύ μας όλες οι Υπηρεσίες, ώστε να μελετηθούν και να ξέρει ο καθένας τι πρέπει να κάνει. Ελέγχονται και είναι απαιτητά από τον νόμο και από τη Γενική Γραμματεία Πολιτικής Προστασίας. Αν κάποιος Δήμος δεν έχει το σχέδιο, υπάρχουν πειθαρχικές και ποινικές ευθύνες.

Υπάρχει ετοιμότητα στον Δήμο και έχουμε τα σχέδια, που πρέπει να μελετηθούν και κυρίως τα τμήματα που αφορούν στους χώρους καταφυγής, καταυλισμού, στους χώρους απόθεσης μπαζών σε περίπτωση πλημμυρών, στο τι θα κάνει ο κάθε ένας κ.α.”.

· Άρα πρέπει να μελετηθεί από τους υπαλλήλους;

“Ναι φυσικά. Το καλό σε εμάς είναι πως επειδή έχουν γίνει κάποια φαινόμενα όπως τώρα με τους σεισμούς ή πολλές φορές με τις φωτιές, μπορείς να δεις την εφαρμογή των σχεδίων στο πεδίο. Το καλύτερο είναι να γίνουν και ασκήσεις. Οι ασκήσεις που ζητά η Γενική Γραμματεία Πολιτικής Προστασίας είναι δύσκολες και με πολλές προδιαγραφές που μπορούν να γίνουν μεταξύ Υπηρεσιών και όχι αυτόνομα, μόνος του ο Δήμος ή η Πυροσβεστική.

Για παράδειγμα την Τρίτη (σ.σ. αύριο) έχουμε μία άσκηση για τεχνολογικό ατύχημα στη SEΚAVIN, που κάνει η Πυροσβεστική”.

· Αναφορικά με τη μαθητική κοινότητα έχετε υποχρέωση ενημέρωσης;

“Σοβαρό και μεγάλο θέμα είναι πως πρέπει να γίνει εκπαίδευση και στα σχολεία της Δευτεροβάθμιας. Δηλαδή στους μαθητές, ώστε να αναπτύξουν μία κουλτούρα ετοιμότητας. Για να κάνουμε εκπαίδευση στα σχολεία πρέπει να έχουμε και την έγκριση του Υπ. Παιδείας. Έχουμε κάνει οχλήσεις και μας γνωστοποιούν πως θα λειτουργήσουν κεντρικά.

Από την πλευρά μας, για όλα τα σχέδια και για το τι πρέπει να γίνει, έχουμε στείλει ενημερώσεις στην Πρωτοβάθμια και Δευτεροβάθμια με οδηγίες αυτοπροστασίας κ.λπ. και περιμένουμε να πάρουμε το “πράσινο φως” από το Υπ. Παιδείας ώστε να κάνουμε κάποιες παρεμβάσεις.

Βασικό είναι πως η Πυροσβεστική κάνει ενημερώσεις στα σχολεία και με ασκήσεις. Τα σχολεία πρέπει να έχουν και τον δικό τους σχεδιασμό”.

· Υπάρχει ανάλογη κατεύθυνση από την Πολιτική Προστασία και για κάθε κατοικία;

“Όλο αυτό αφορά και στα σπίτια του καθενός. Η κάθε κατοικία πρέπει να έχει δικό της επιχειρησιακό σχέδιο (τσάντα πρώτων βοηθειών, φακός, σφυρίχτρα, τόπος συνάντησης σε έκτακτο περιστατικό για τα μέλη της οικογένειας). Για όλα αυτά υπάρχουν οι οδηγίες στην ιστοσελίδα της Πολιτικής Προστασίας, δηλαδή για το τι κάνει μία οικογένεια σε περίπτωση σεισμού, στο σπίτι της.  

Άρα, σε κάθε επίπεδο, πρέπει να υπάρχει μία αυτοοργάνωση και μία ετοιμότητα. Είναι σημαντικό να υπάρξει διαχείριση του πανικού τη στιγμή της κρίσης”.

· Στην περίπτωση αναγκαστικής εκκένωσης ενός οικισμού, τι γίνεται;

“Είναι σημαντικό να γνωρίζει ο κόσμος τι γίνεται σε περίπτωση ενημέρωσης για εκκένωση. Δηλαδή όταν έρχεται μήνυμα από το 112, ή βγάζει ο δήμαρχος απόφαση σε συνεννόηση με το ΕΣΚΕΔΙΚ (Εθνικό Συντονιστικό Κέντρο Επιχειρήσεων και Διαχείρισης Κρίσεων) και έρχεται μήνυμα για φωτιά και ο κόσμος πρέπει να μεταβεί στους χώρους καταφυγής.

Άρα, είναι βασικό που έχουν επικαιροποιηθεί οι χώροι καταφυγής και αυτό πρέπει να επικοινωνηθεί. Άλλαξαν κάποιοι χώροι στον αστικό ιστό της Ερμούπολης κ.α. και πρέπει να γίνει από εμάς μία καμπάνια ενημέρωσης γι αυτούς τους χώρους. Είχε βγει ανακοίνωση και θα βγάλουμε ξανά. Γι αυτούς τους χώρους, αναφορικά με προμήθειες για νερό, φαγητό κ.α. φροντίζουν ο Δήμος, η Περιφέρεια. Αν πρέπει οι κάτοικοι να παραμείνουν για πάνω από μία ημέρα, θα πρέπει να υπάρχει και χώρος καταυλισμού (προκάτ κοντέινερ, μισθώσεις ξενοδοχείων). Αυτά τα εξετάζει η Κοινωνική Υπηρεσία, που έχει τον δικό της σχεδιασμό”.

· Με αφορμή το τωρινό φαινόμενο των σεισμών, το σχέδιο αναφέρει πως υπαγορεύονται και έλεγχοι σε δημόσια κτήρια και σχολεία. Ποιος είναι ο σχεδιασμός;

“Από το 2013 υπήρχε ο πρωτοβάθμιος προσεισμικός έλεγχος και είχαμε ορίσει Επιτροπές από Δήμο και Περιφέρεια και είχαν κάνει οπτικό έλεγχο, σύμφωνα με ένα μοτίβο που έδινε ο ΟΑΣΠ για τα σχολεία και τα δημοτικά κτήρια. Ακολούθως, οργανώθηκε πιο κεντρικά από τον ΟΑΣΠ και πλέον με τη σεισμική δραστηριότητα σε Αμοργό και Σαντορίνη πραγματοποιήθηκαν τρεις έλεγχοι. Πρωτοβάθμιος προσεισμικός από ΟΑΣΠ και ΤΕΕ και από ΚΤ.ΥΠ. Α.Ε., πρωτοβάθμιος μετασεισμικός έλεγχος. Και από την ΓΔΑΕΦΚ (Γενική Διεύθυνση Αποκατάστασης Επιπτώσεων Φυσικών Καταστροφών), δευτεροβάθμιος μετασεισμικός έλεγχος και σε δημοτικά και δημόσια κτήρια. Όταν διαπιστώνεται κάτι ανησυχητικό, τότε επισημαίνονται οι ενέργειες για τα κτήρια, αν κάποιο μάλιστα κριθεί επικίνδυνο”.

· Είναι σημαντικό ο Δήμος να έχει εθελοντική ομάδα; Στη Σύρο πόσα μέλη είναι; Είναι εκπαιδευμένα;

“Ο εθελοντής εκπαιδεύεται και είναι καταχωρημένος με Μητρώο και αφού είναι εκπαιδευμένος προσφέρει στις Υπηρεσίες. Κι αυτό, καθώς το ανθρώπινο δυναμικό, ποτέ, σε μία καταστροφή δεν φτάνει. Είχαμε ενταχθεί το 2017 στα Μητρώα της Πολιτικής Προστασίας ως ομάδα του Δήμου Σύρου – Ερμούπολης. Τότε η ομάδα αριθμούσε 60 μέλη, ενώ από πρόπερσι έχει γίνει ένα νέο Μητρώο, ενταχθήκαμε και εμείς. Εκπαιδευμένοι και εθελοντές είμαστε κι εμείς οι υπάλληλοι. Αυτή η ομάδα και τα μέλη της εκπαιδεύονται από την Ακαδημία Πολιτικής Προστασίας με εξετάσεις μέσω Πυροσβεστικής. Ο κάθε ένας είναι πιστοποιημένος για ορισμένες δράσεις που έχει εκπαιδευτεί (διάσωση, δασοπυρόσβεση κ.α.), τις οποίες προσφέρει πάντα σύμφωνα με τις αποφάσεις και οδηγίες του Πυροσβεστικού Σώματος.

Στη Σύρο με το νέο Μητρώο είμαστε 42 άτομα. Πιστοποιημένοι σε θεωρητικό επίπεδο όλοι και σε πρακτικό υπόβαθρο για δασοπροστασία και δασοπυρόσβεση 28. Οι υπόλοιποι θα πιστοποιηθούν φέτος. Κάθε χρόνο γίνεται επικαιροποίηση του Μητρώου και παρέχονται και τα μέσα ατομικής προστασίας. Είναι μεγάλο κομμάτι ο εθελοντισμός”.

· Τον συντονισμό σε τοπικό επίπεδο ποιος τον κάνει;

“Οι περισσότερες αρμοδιότητες σε τοπικό επίπεδο είναι του δημάρχου και του αντιπεριφερειάρχη. Τον συντονισμό σε επίπεδο Δήμου, τον κάνει το Γραφείο Πολιτικής Προστασίας, το οποίο συνεργάζεται με επικεφαλής Τμημάτων ή Διευθύνσεων. Και όλο αυτό μπορεί να συντονιστεί και να γίνει και κεντρικά για διαχείριση, που σε αυτό το όργανο, μετέχει εκπρόσωπος κάθε Υπηρεσίας (Περιφέρειας, Δήμου, Δασικής, Πυροσβεστικής)”.

· Από το πολυσέλιδο σχέδιο καθίσταται σαφές πως ο Δήμος έχει ετοιμότητα…

“Βεβαίως. Και είμαστε τυχεροί γιατί έχουμε καλή οργάνωση, έχουμε Πυροσβεστική Υπηρεσία με υπαλλήλους και το ανάγλυφο του νησιού δεν είναι ιδιαίτερα δύσκολο. Σίγουρα όλοι πανελλαδικά πρέπει να οργανωθούν καλύτερα και τα Γραφεία Πολιτικής Προστασίας να έχουν κόσμο ειδικευμένο σε κάθε επίπεδο για να γίνουν περισσότερα πράγματα. Για παράδειγμα εγώ είμαι προϊστάμενος στο Τμήμα Περιβάλλοντος Φυσικών Πόρων και Πολιτικής Προστασίας και έχουμε 5 γραφεία, αλλά είμαστε 3 υπάλληλοι. Σίγουρα αν είχαμε περισσότερα άτομα και επειδή οι καταστροφές είναι μπροστά μας, δυστυχώς, λόγω κλιματικής κρίσης, θα μπορέσουμε να κάνουμε και περισσότερα”.