Ωδή σε μία φωτισμένη δημιουργό

Τη μνήμη της φωτισμένης δημιουργού του Μουσείου Κυκλαδικής Τέχνης, Αικατερίνης Ντόλλης Γουλανδρή η οποία, δέσμια της παντοτινής αγάπης της για το ελληνικό φως, τη θάλασσα και το Αιγαίο συνέβαλε στη διάδοση του κυκλαδικού πολιτισμού σε κάθε γωνιά της γης, τίμησε το Λύκειο Ελληνίδων Σύρου, στο πλαίσιο του ετήσιου εορτασμού για την Ημέρα της Γυναίκας.

Τα μέλη και τους φίλους του Λυκείου οι οποίοι κατέκλυσαν τη φιλόξενη αίθουσα του ξενοδοχείου “Ερμής” καλωσόρισε η πρόεδρος Χριστίνα Δενδρινού – Λιγοψυχάκη, αναφερόμενη στη σημασία της ξεχωριστής αυτής ημέρας. Όπως τόνισε, η 8η Μαρτίου είναι αφιερωμένη στη θηλυκή ανθρώπινη ύπαρξη, ανεξάντλητη πηγή αγάπης και σύμβολο της αιώνιας ομορφιάς, της ευγένειας, της ηθικής και της αξιοπρέπειας.

Υπενθυμίζεται ότι η Παγκόσμια Ημέρα της γυναίκας γιορτάζεται κάθε χρόνο στις 8 Μαρτίου σε ανάμνηση μιας μεγάλης εκδήλωσης – διαμαρτυρίας που έγινε στις 8 Μαρτίου 1857 από εργάτριες κλωστοϋφαντουργίας στη Νέα Υόρκη, οι οποίες ζητούσαν καλύτερες συνθήκες εργασίας. Η πρώτη διεθνής ημέρα της γυναίκας γιορτάστηκε το 1909 στις ΗΠΑ και δύο χρόνια αργότερα, άρχισε η διαδρομή του εορτασμού της σε ολόκληρο τον κόσμο. Από το 1975 διεξάγεται υπό την αιγίδα του ΟΗΕ με αιχμή του δόρατος την ανάδειξη των γυναικείων προβλημάτων και δικαιωμάτων. Στην Ελλάδα, η θέση της γυναίκας αναβαθμίστηκε -τουλάχιστον θεσμικά- το 1952 όπου οι Ελληνίδες απέκτησαν το δικαίωμα του εκλέγειν και του εκλέγεσθαι. “Την ουσιαστική ισοτιμία όμως μεταξύ των δύο φύλων δεν την επιβάλλουν οι νόμοι, αλλά η ωριμότητα της κοινωνίας που επέρχεται μόνο με τον χρόνο” κατέληξε η κ. Λιγοψυχάκη.

Φως και γνώση ανά την υφήλιο

Για τη ζωή και το έργο της αείμνηστης Αικατερίνης Ντόλλης Γουλανδρή η οποία ένιωσε την αξία των δυναμικών και συνάμα, απλών μορφών αυτής της τέχνης,μίλησε η αρχαιολόγος Μαρία Ρώτα, διευθύντρια του Μουσείου Αντιγράφων Κυκλαδικής Τέχνης στη Σύρο. Στην ενδιαφέρουσα ομιλία της, η κ. Ρώτα αναφέρθηκε στη μεγάλη κληρονομιά των νησιών τα οποία αποτελούσαν ανεκτίμητη “κιβωτό” πολιτισμού, πριν από 5.000 χρόνια.

“Την 3η χιλιετία π.Χ., ο Κυκλαδικός πολιτισμός ανήκε ανάμεσα στους πέντε μεγαλύτερους πολιτισμούς παγκοσμίως. Τη διάκριση αυτή γνώριζαν μόνο ειδικοί ερευνητές, ώσπου μια Ελληνίδα με αγάπη, υπερηφάνεια και ικανότητα κατάφερε να κάνει την Κυκλαδική τέχνη γνωστή σε όλο τον κόσμο” σημείωσε, προσθέτοντας ότι η σπάνια συλλογή κυκλαδικών ειδωλίων της Ντόλλης Γουλανδρή και του Ανδριώτη συζύγου της Νίκου Γουλανδρή ταξίδεψε ανά την υφήλιο, “γεμίζοντας” τους ανθρώπους με φως και γνώση.

Από το 1960, ξεκίνησαν μαζί τη συγκρότηση συλλογής αρχαίων αντικειμένων, αποτρέποντας έτσι τη διαρροή τους στο εξωτερικό. “Συχνά μάλιστα, κατάφερναν να επαναπατρίσουν στην Ελλάδα, κάποια που είχαν φύγει” τόνισε η κ. Ρώτα. Αξίζει να σημειωθεί, ότι το 1962 η συλλογή απέκτησε νομική υπόσταση με τη χορήγηση, από το Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο, “άδειας ιδιωτικής συλλογής στην Αικατερίνη Ν. Γουλανδρή”. Το 1978, η συλλογή εκτέθηκε στο Μουσείο Μπενάκη, ενώ στη συνέχεια φιλοξενήθηκε σε μεγάλα μουσεία του εξωτερικού, από την Αμερική έως την Ιαπωνία.

Το 1985, η Ντόλλη Γουλανδρή ίδρυσε το Ίδρυμα Ν.Π. Γουλανδρή, στο οποίο και δώρισε τη Συλλογή Κυκλαδικής και Αρχαίας Ελληνικής Τέχνης, ενώ τον ίδιο χρόνο ολοκληρώθηκε το Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης, στο νεότευκτο κτήριο της Νεοφύτου Δούκα, ειδικά κατασκευασμένο για τη μόνιμη έκθεση και φύλαξη όλων των αντικειμένων της συλλογής. Όπως επισημάνθηκε, σκοπός του Μουσείου δεν ήταν μόνο η έκθεση των αισθημάτων ευρημάτων, αλλά και η γνωριμία των επισκεπτών με το ακαταμάχητο κυκλαδικό πνεύμα. Μία από τις πρωταρχικές δραστηριότητες του Μουσείου ήταν και η οργάνωση εκπαιδευτικών προγραμμάτων για παιδιά σχολικής και προσχολικής ηλικίας, τα οποία έτυχαν ευρείας αποδοχής.

Μεγάλη εκπαιδευτική προσφορά

Μάλιστα, αντίστοιχα προγράμματα πραγματοποιούνται και στις εγκαταστάσεις του Μουσείου Αντιγράφων Κυκλαδικής Τέχνης στη Σύρο, το οποίο συμπληρώνει φέτος 20 χρόνια πολύτιμης προσφοράς. “Χιλιάδες παιδιά διδάχτηκαν μέσα από τα μαθήματά μας την ιστορία των Κυκλάδων, την οποία δίδαξαν και τα ίδια σε πολλούς επισκέπτες του νησιού μας, Έλληνες και ξένους ” υπογράμμισε η “ψυχή” του Μουσείου, κ. Μαρία Ρώτα. “Το Μουσείο μας είναι ένα ζωντανό “μελίσσι” όπου διδάσκουν οι δύο υπέροχες συνεργάτιδες Μαρία Στέλλα και η Λίζα Μπατζάκη και η κυκλαδική τέχνη ζωντανεύει μέσα από τα μάτια αυτών των παιδιών” αναφέρει χαρακτηριστικά, καθιστώντας γνωστό ότι η Ντόλλη Γουλανδρή, σε επίσκεψή της στη Σύρο κατά το παρελθόν είχε δηλώσει ενθουσιασμένη από την αγάπη και το ζήλο των λιλιπούτειων πρεσβευτών και ξεναγών του νησιού. “Χαίρομαι όλως ιδιαιτέρως για το “σπόρο” που φυτέψατε και τα ωραία “λουλούδια” που άνθισαν μέσα στη Σύρο” ήταν η αφιέρωσή της στο βιβλίο εντυπώσεων του Μουσείου.

Τέλος, να σημειωθεί ότι η Ντόλλη Γουλανδρή έφυγε από τη ζωή το 2008, αφήνοντας πίσω της ένα μεγάλο έργο το οποίο συνεχίζεται από ανθρώπους, με το ίδιο όραμα.

Για το έργο του Μουσείου Αντιγράφων Κυκλαδικής Τέχνης στη Σύρο και τις πολύτιμες γνώσεις που έχει αποκομίσει μαζί με τους φίλους της μέσα από αυτό μίλησε στους παρευρισκόμενους η Μαριάννα Θαλασσινού, μαθήτρια της Ε' τάξης του δημοτικού σχολείου. “ Είμαι τυχερή γιατί μαζί με μια ομάδα παιδιών γνωρίσαμε και μάθαμε τη σπουδαία ιστορία του νησιού μας. Στο μουσείο Κυκλαδικής τέχνης της Σύρου κάθε καλοκαίρι ξεναγούμε εθελοντικά τους επισκέπτες του νησιού μας και είμαστε περήφανοι για αυτό” τόνισε, εισπράττοντας το θερμότερο χειροκρότημα των παρευρισκομένων.