Επιφανείς Έλληνες που αποφοίτησαν από το Γυμνάσιο Σύρου

«Η ιστορία της ιδρύσεως του γυμνασίου της Ερμουπόλεως συνθέτει ασφαλώς μιαν των ωραιοτέρων και λαμπροτέρων σελίδων όχι μόνο της Ερμουπόλεως αλλά και αυτού του Ελληνικού Έθνους. Διότι μόνον αν αναλογισθώμεν τας συνθήκας υπό τας οποίας ετέλουν, οι πρώτοι κάτοικοι της πόλεως αυτής…και την δυστυχίαν, η οποία εμάστιζε χιλιάδας των είς την Σύρον εγκατεστημένων προσφύγων, μόνον τότε δυνάμεθα να αξιολογήσωμεν και να εκτιμήσωμεν δεόντως, την αξίαν την οποίαν απέδιδον εις την εκπαίδευσιν των τέκνων της Ελλάδος… Διότι οι Ερμουπολίται επίστευαν: ότι εκεί μόνον υπάρχει πρόοδος και προκοπή, όπου η παιδεία αποτελεί το βάθρον και την φροντίδα αρχόντων αρχομένων». Έγραψε ο Ανδρέας Δρακάκης

Αν συντάσσονταν ένας λεπτομερής κατάλογος των μαθητών που αποφοίτησαν από το Γυμνάσιο Σύρου και μπορούσε κάποιος να παρακολουθήσει την μετασχολική τους εξέλιξη, θα μπορούσε να φαίνεται να καταδειχθεί η μοναδική προσφορά αυτού του σχολείου στην Ελληνική πατρίδα και όχι μόνον.

Ενδεικτικά θα αναφερθούν μερικά από τα πολύ γνωστά ονόματα ανδρών που διέπρεψαν στην επιστήμη, στην κοινωνική ζωή, στην πολιτική, στα γράμματα και στις τέχνες. Είναι γνωστό ότι αυτό το σχολείο, από την ίδρυσή του, άρχισε να σκορπίζει τα φώτα της γνώσης σε πλήθος φιλομαθών νέων από όλα σχεδόν τα διαμερίσματα της χώρας αλλά και από πόλεις εκτός του ελλαδικού χώρου.

Ανδρέας Συγγρός: Ο εθνικός ευεργέτης και ο αδελφός του Γεώργιος φοίτησαν στο Γυμνάσιο της Ερμούπολης κατά τα έτη 1839-1845-46; με γυμνασιάρχη τον επίσης σπουδαίο Γεώργιο Σερούϊο που πήρε την θέση μετά τον Ν. Βάμβα.

Αξίζει να αναφερθούμε στο έργο του μεγάλου ανδρός που πήρε τα πρώτα φώτα της γνώσης στη Σύρο. Ο Α. Συγγρός ήταν ο ιδρυτής της Ηπειροθεσσαλικής τράπεζας και πολλών φιλανθρωπικών ιδρυμάτων. Ήταν ο άνθρωπος που ανέλαβε την αποπεράτωση της διώρυγας της Κορίνθου, που ανήγειρε το Δημοτικό θέατρο της Αθήνας, τα μουσεία Δελφών και Ολυμπίας το Παπάφειο Νοσοκομείο Θεσσαλονίκης και το νοσηλευτικό ίδρυμα αφροδισίων και δερματικών νοσημάτων Αθήνας και κληροδότησε τεράστια χρηματικά κονδύλια στο θεραπευτήριο «ΕΥΑΓΓΕΛΙΣΜΟΣ». Διέθεσε ακόμη τα απαιτούμενα χρήματα για τη διάνοιξη της λεωφόρου Αθηνών - Φαλήρου, την σημερινή Συγγρού.

Ανάφερε ο Α. Συγγρός στα απομνημονεύματά του μεταξύ άλλων: «…Εν τω Γυμνασίω Σύρου εμαθήτευσα από του Απριλίου 1840 μέχρι του Ιουλίου 1845…. Μετά μεγίστης ευχαριστήσεως αναπολώ είς την μνήμην μου τους χρόνους εκείνους, τα μαθητικά ήθη και έθιμα και ένα γένει την Σύρω ζωήν».

Ελευθέριος Βενιζέλος: Έζησε στη Σύρο σε δύο περιόδους. Ήταν τον Οκτώβριο του 1866, όταν ο πατέρας του έφθασε στο νησί με όλη την οικογένειά του εξαιτίας της Κρητικής επανάστασης. Τότε φοίτησε στο Α΄ Δημοτικό σχολείο στο «Ρολόι». Η οικογένεια του Κυριάκου Βενιζέλου επέστρεψε αργότερα στην Κρήτη, αλλά ο μικρός Ελευθέριος επανήλθε στη Σύρο και εφιλοξενείτο στο σπίτι του καθηγητού Ψιλάκη. Αποφοίτησε από το Γυμνάσιο Σύρου τον Ιούνιο του 1880.

Όταν αργότερα ως πολιτικός, πλέον, επισκέφθηκε τη Σύρο ξεκίνησε τον λόγο του με τα εξής: «Είμαι ευτυχής επαναβλέπων την ωραίαν Ερμούπολιν προς την όποιαν τόσοι, από παιδικής ηλικίας, με συνδέουν δεσμοί. Όπου έφαγον τον άρτον της εξορίας, όπου διήκουσα τα μαθήματα της στοιχειώδους εκπαιδεύσεως, όπου συνεπλήρωσα τον κύκλον της εγκυκλίου παιδεύσεως και προς την οποίαν τοσαύτα οφείλει ο εν εμοί πνευματικός άνθρωπος».

Δημήτριος Βοκοτόπουλος: Διαπρεπής Νομικός και Πολιτευτής. Γεννήθηκε στη Σύρο το 1850. Απεφοίτησε του Γυμνασίου Σύρου το1867 με τον βαθμό «Λίαν καλώς 5» (άριστα το 6). Διετέλεσε Υπουργός Δικαιοσύνης επί κυβερνήσεως Θεοτόκη και επί κυβερνήσεως Καλογεροπούλου.

Κωνσταντίνος Βολανάκης: Ζωγράφος από την Κρήτη. Αποφοίτησε από το Γυμνάσιο Σύρου (1855). Θεωρείται ο πατέρας της θαλασσογραφίας. Το 1884 διορίστηκε καθηγητής στη Σχολή Καλών Τεχνών Ε.Μ.Π.

Γιαννούλης Χαλεπάς: Ένας από τους σπουδαιότερους νεοέλληνες γλύπτες. Γεννήθηκε στον Πύργο της Τήνου το 1854. Εφοίτησε στο Γυμνάσιο Σύρου και ήταν καλός μαθητής.

Δημήτριος Βικέλας: «Ο πνευματικός ευεργέτης» και πρώτος πρόεδρος της Δ.Ο.Ε. Προσπάθησε και επέτυχε να «επανέλθουν» οι Ολυμπιακοί Αγώνες στην Ελλάδα το 1896.

Γεννήθηκε στην Ερμούπολη το 1835 στο σπίτι του παππού του (από τη μητέρα του) Γεωργίου Μελά, που βρίσκεται δίπλα στο Θέατρο. Φοίτησε στο ιδιωτικό Λύκειο του Χρήστου Ευαγγελίδη, όπου: «η αγωγή συνεδυάζετο με την εκπαίδευσιν, τα περισσότερα όμως μαθήματα ακολούθησα στο Δημόσιο Γυμνάσιο...

«Συμμαθητής μου και καλός φίλος ήταν ο Εμμανουήλ Ροΐδης, ο οποίος επιδόθηκε στα γράμματα, στην λογοτεχνίαν... ιδίως ωφελήθημεν τοτε εκ των εις το Γυμνάσιον παραδόσεως του καθηγητού των Ελληνικών Τύμπα…κάτοχος της Ελληνικής, ακριβής εις τας παραδόσεις…τοιούτου είδους διδάσκαλοι ήσαν τότε…»

Αριστομένης Προβελέγγιος: Γεννήθηκε στη Σίφνο το 1850. Αποφοίτησε του γυμνασίου Σύρου. Διετέλεσε βουλευτής Σίφνου και ήταν σπουδαίος πνευματικός άνδρας. Εκλέχθηκε το 1926 μέλος της Ακαδημίας Αθηνών.

Κλών Στέφανος: Γιατρός και ανθρωπολόγος. Μαθήτευσε στο γυμνάσιο Σύρου και αποφοίτησε το 1871. Μετά τις σπουδές στην ιατρική Αθηνών αναχώρησε στο Παρίσι όπου επιδόθηκε στη μελέτη της Ανθρωπολογίας, Ιστορίας και Αρχαιολογίας. Επέστρεψε στην Ελλάδα και ίδρυσε ειδικό Πανεπιστημιακό Μουσείο με ανθρωπολογικό υλικό από την αρχαιότητα. Ιδιαίτερα ασχολήθηκε με την ιστορία της Σύρου και τους αρχαιολογικούς θησαυρούς του νησιού.

Κυπάρισσος Στέφανος: αδελφός του Κλωνός. Αποφοίτησε το 1872 από το Γυμνάσιο Σύρου. Επιφανής Μαθηματικός. Το 1884 αναγορεύτηκε διδάκτορας του Πανεπιστημίου της Σορβώνης και αργότερα το 1908 τιμήθηκε με το αξίωμα του Πρυτάνεως στο Πανεπιστήμιο Αθηνών. Τον αποκαλούσαν: «Ηγεμόνα των Θετικών επιστημών».

Πέτρος Πρωτοπαπαδάκης: Γεννήθηκε στη Νάξο και μετά το Δημοτικό Σχολείο ενεγράφη στο Γυμνάσιο Σύρου και απεφοίτησε το 1878 με βαθμό άριστα 6. Πριν τελειώσει το Γυμνάσιο, εδημοσίευσε ένα πόνημα – βιβλίο αφιερωμένο στους σεβαστούς και άξιους καθηγητές, με τίτλο: «Τι εστίν επιστήμη και τις η ανωτέρα των επιστημών πασών». Σπούδασε στο Παρίσι Μαθηματικά και Οικονομικά και το 1887 διορίστηκε καθηγητής στη Σχολή Ευελπίδων και στη Σχολή Ναυτικών Δοκιμών και αργότερα στο Πολυτεχνείο. Το 1902 εξελέγη βουλευτής Παροναξίας και κατόπιν του Νομού Κυκλάδων.

Το «Ελληνικόν Γυμνάσιον Ερμουπόλεως».

Ήταν ένα σύμβολο πατριωτισμού και υψηλής αντίληψης «περί παιδείας». Κι αυτό γιατί δημιουργήθηκε κάτω από εξαιρετικά δύσκολες συνθήκες που βρίσκονταν η χώρα μας την επόμενη ενός σκληρού και αιματηρού αγώνα με προσπάθειες και με θυσίες αρχόντων και αρχομένων, που δεν απέβλεπαν να παράσχουν εφόδια μόρφωσης μόνο στα δικά τους παιδιά, αλλά το κατέστησαν εκπαιδευτήριο υψηλής στάθμης όλων των Ελλήνων.

«Και το φως εγένετο»: Νεόφυτος Βάμβας.

Οι πληροφορίες για τα κείμενα των άρθρων: «ΤΟ ΙΣΤΟΡΙΚΟ ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΣΥΡΟΥ»

1. «Χρονικά του Γυμνασίου Αρρένων Σύρου» 1962 Μάρκου Πελοποννήσιου, Γυμνασιάρχου με την επιμέλεια του σπουδαίου καθηγητού Ι. Θωμόπουλου
2. «Το ιστορικό Γυμνάσιο Σύρου και η συμβολή του στην αναγέννηση της Παιδείας». Διάλεξη Μάρκου Πελοποννήσιου στην Αρχαιολογική Εταιρεία 1991.
3. «Συριανά Γράμματα» Τεύχη 9,14,17,21,22,34 (Ευάγγελος Ρούσσος, Β. Βερώνης, Α. Λεοντσίνη, Δ. Βαρθαλίτης)
4. «Επιφανείς Συριανοί» Δρ. Μάρκου Ρούσσου 1986

ΠΡΟΣΟΧΗ ΜΙΑ ΦΩΤΟ ΜΕ ΛΕΖΑΝΤΑ

Το απολυτήριο του Ελευθέριου Βενιζέλου (25 Ιουνίου1880). Ο βαθμός του είναι κάλλιστα (5 17/19 ) και η διαγωγή του υπήρξε κόσμια.

Τον 19ο αι. το άριστα ως βαθμός ήταν το 6 και η διαγωγή ήταν «κόσμια»! Πολύ αργότερα πέρασε στα σχολεία η «Κοσμιωτάτη».