ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΣΟΥΡΗΣ 160 χρόνια από τη γέννησή του

«Εγώ Γεώργιος Σουρής

ιππότης του Σωτήρος αλλά αστείου χαρακτήρος

επιχειρώ να σας ειπώ κι εν συντομία μάλλον

τα σπουδαιότερα του βίου μου σημεία,

προτού οι βιογράφοι μου καθ’ όλα μ΄ ανατάμουν

κι εις όλην την υφήλιον ρεντίκολο με κάμουν.»

Αυτός είναι ο πρόλογος που θα ήθελε να βάλει ο ίδιος ο Γεώργιος Σουρής ώστε να αποφύγει τα διάφορα αφιερώματα. Πολλοί τον ονομάζουν μεγάλο ποιητή, άλλοι τον χαρακτηρίζουν σατιρικό, άλλοι λυρικό, αλλά το σίγουρο είναι ότι ο Γεώργιος Σουρής ήταν ένας κορυφαίος ποιητής που σατίριζε τα πάντα με ποίηση και έκανε ποίηση γράφοντας σάτιρα.

Ερμούπολη, η γενέθλια πόλη

Γεννήθηκε στις 2 Φεβρουαρίου του 1853 στην Ερμούπολη της Σύρου, από μητέρα Χιώτισσα και πατέρα από τα Κύθηρα. Μεγάλωσε σε πλούσια εμπορική οικογένεια της Σύρου. Όταν όμως τα οικονομικά του πατέρα δεν πήγαιναν καλά, εγκατέλειψαν το νησί και εγκαταστάθηκαν στην Αθήνα όπου η οικογένεια ξεκίνησε νέες δραστηριότητες. Ο Γεώργιος ήταν 17 ετών όταν πήγε στη Ρωσία όπου τον προσκάλεσε ο θείος του θέλοντας να τον εκπαιδεύσει στην τέχνη του εμπόρου. Οι συνθήκες ζωής ήταν δύσκολες για τον νεαρό Σουρή και άρχισε να ασχολείται και να γράφει στιχάκια και μάλιστα πάνω στα κενά περιθώρια των εγγράφων που συνόδευαν τα εμπορεύματα. Έτσι ξεκινάει το ποιητικό του έργο…

Επιστροφή στην Αθήνα

Την ίδια κιόλας χρονιά, 1870, επιστρέφει στην Αθήνα. Έβγαλε τα πρώτα του χρήματα από μία ασχολία που είχε εκλείψει στις μέρες μας. Έγραφε ελεγείες αποθανόντων, τις οποίες απήγγελε περιπαθώς ο ίδιος πριν από τις κηδείες ή τα μνημόσυνα…

«Όταν κανείς τα τίναζε το είχα για χαρά μου

και όλο έψαχνα να βρω κανένα κελεπούρι,

και ο Ερμής ερχόμενος συχνά στα όνειρα μου

μου έδινε φτυσίματα και φάσκελα στη μούρη.»

Την ίδια εποχή εργάζεται σε συμβολαιογραφείο ως αντιγραφέας εγγράφων, αλλά η μεγάλη του αγάπη παραμένει η ποίηση. Το 1876 κερδίζει έπαινο σε ποιητικό διαγωνισμό, αλλά η ζωή του αλλάζει για πάντα, όταν μπαίνει στη δημοσιογραφία, που του δίνει τη δυνατότητα να συνδυάσει την ποίηση με τη σάτιρα. Συνεργάζεται με τα σημαντικότερα σατιρικά έντυπα της εποχής. («Αριστοφάνης» «Αρχίλογος» «Ραμπαγάς» «Αστυ» κ.α.)

Τον Απρίλιο του 1883 εκδίδεται από τον ίδιο ο «Ρωμιός» η τετρασέλιδη έμμετρη εφημερίδα, που τόνιζε στο πρωτοσέλιδό της: «Εφημερίς που την γράφει ο Σουρής».

Η μεγάλη επιτυχία της εφημερίδας τον κάνει δημοφιλή σε λογοτεχνικούς, αλλά και πολιτικούς κύκλους των Αθηνών. Προσωπικός του θαυμαστής ήταν ο τότε πρωθυπουργός Χαρίλαος Τρικούπης.

Από το 1882 ήταν παντρεμένος με την Μαρή Κωνσταντινίδη από τη Χίο, η οποία τον εκτιμούσε και τον φρόντιζε ιδιαίτερα κι εκείνον και τους φίλους του όταν μαζεύονταν στο «φιλοσοφικό σαλόνι» του σπιτιού τους, για να κάνουν ατελείωτες φιλοσοφικές και πνευματικές συζητήσεις που κρατούσαν ως αργά τη νύχτα πολλές φορές. (Παλαμάς, Δροσίνης, Ξενόπουλος, Πολέμης κ.α.)

Είχε αποκτήσει πέντε παιδιά. Ήταν μια μεγάλη οικογένεια. Φαίνεται, όμως, ότι προ του γάμου του με την Μαρί, είχε κάποιες εφήμερες σχέσεις, που ίσως του δημιουργούσαν προβλήματα. Και έγραψε:

«Ηγάπησα περιπαθώς μοδίστραν νεωτάτην

κοντούλαν, ολοστρόγγυλην και δη φλογερωτάτην,

αλλ’ ο ψηλός της αδερφός, τραμπούκος με μαχαίρι,

μια μέρα στη Νεάπολη μου έστησε καρτέρι,

και μ’ άστραψε μια χαστουκιά, μου ήρθ’ αιμοπτυσία

και νόμισα πως έφτασε δευτέρα παρουσία.»

Ο «ΡΩΜΗΟΣ»

Η εφημερίδα του Σουρή κυκλοφορούσε κάθε Κυριακή σκορπίζοντας γέλιο, ευθυμία, αλλά και προβληματισμό, παρουσιάζοντας το μέσο Έλληνα ως μια καρικατούρα που περνάει την ώρα του στο καφενείο σαν Ανατολίτης, που θέλει να ντύνεται σαν Ευρωπαίος και να φιλοσοφεί σαν αρχαίος Έλληνας. Βασικοί ήρωες του ο Φασουλής και ο Περικλέτος. Η σάτιρα του άρεσε και τον αποκαλούσαν σύγχρονο Αριστοφάνη. Δεν είχε εμμονές η εμπάθειες προς καμία πολιτική κατεύθυνση.

Ο Σουρής είναι μοναδική περίπτωση ποιητή που γνώρισε εν ζωή την πλήρη αποδοχή κριτικών, ποιητών και κοινού. Ήταν διθυραμβικές κριτικές που έκαναν για το έργο του πνευματικοί άνθρωποι της εποχής. Ο Παλαμάς είχε πει ότι το έργο του προσπαθεί να συμβιβάσει τα ασυμβίβαστα… Ο Ξενόπουλος τον χαρακτήριζε Πίνδαρο… ο Γρυπάρης τον αποκαλούσε: «είδωλο του έθνους» και ο Γερμανός φιλόλογος Μιλαμόβιτς «νέο Αριστοφάνη».

Το 1906 ο Πρόεδρος της Βουλής Ν. Λεβίδης τον πρότεινε για το βραβείο Νόμπελ Λογοτεχνίας και συνυπέγραψαν όλοι οι βουλευτές!! Συμφώνησαν οι Πανεπιστημιακοί καθηγητές και πολλοί Έλληνες και ξένοι λόγιοι.

Ο Γεώργιος Σουρής έφυγε από τη ζωή το 1919 και κηδεύτηκε δημόσια δαπάνη με τιμές στρατηγού.

Λίγους μήνες πριν, στις 17 Νοεμβρίου 1918, είχε σταματήσει τη έκδοση του κορυφαίου δημιουργήματος της εφημερίδας ο «Ρωμιός» έπειτα από 36 χρόνια και 8 μήνες. Είχαν εκδοθεί 1.444 τεύχη με γραπτά κείμενα και εκατομμύρια σατιρικούς στίχους.

Υ.Γ: Η γεννέτηρά του Ερμούπολη είναι υπερήφανη για τον Σουρή. Η προτομή του κοσμεί την είσοδο της Βιβλιοθήκης