Τα Εισόδια της Παναγίας

«Άραγε θε ν’ αξιωθώ, τον κάβο να πατήσω την Παναγία του χωραφιού να πά να λειτουργήσω».

Είναι δύο στίχοι από ένα νησιώτικο τραγούδι και δεν είναι το μόνο. Είναι πολλά τα τραγούδια που περιέχουν την Παναγία ως σημείο αναφοράς ως κόμβο προσδοκίας των ντόπιων και των ξενιτεμένων της «Πολυνησίας» που ακούει στο όνομα Αιγαίο.

Χιλιάδες μικρές και μεγάλες εκκλησίες, κτίρια παλιά αλλά και νεότερα, είναι αφιερωμένες στην Παναγία. Από τη Χρυσοπηγή που βρίσκεται πάνω στο βράχο της Σίφνου μέχρι τη Χοζοβιώτισσα της Αμοργού μέχρι την Κοίμηση στα Ψαρά, την Πορταϊτισσα στην Αστυπάλαια, την Ευαγγελίστρια στην Σκιάθο… μέχρι τη Μεγαλόχαρη που δεσπόζει στη Χώρα της Τήνου.

Η Παναγία βέβαια δεν τιμάται μόνο στα νησιά μας, αλλά σε ολόκληρο των ελλαδικό χώρο. Οι Παναγίες του Αιγαίου, αυτές οι μικρές ή μεγάλες εκκλησίες με την δική τους αρχιτεκτονική, της δικές τους ιστορίες είναι για τους Έλληνες ταυτισμένες με τις λατρευτικές εκδηλώσεις και τις λειτουργίες της Εκκλησίας που τιμούν «τη μητέρα των μητέρων». Ο κάθε χριστιανός αισθάνεται πως όλες οι δυσκολίες ξεπερνιούνται με τη δική της βοήθεια.

Τα Εισόδια της Θεοτόκου

Είναι θεομητορική γιορτή που εορτάζεται πάντοτε στις 21 Νοεμβρίου.

Η υπόθεση των εισοδίων της Θεοτόκου στον ναό έγινε γνωστή από το απόκρυφο Πρωτευαγγέλιο του Ιακώβου, κατά το οποίον, όταν η Θεοτόκος Μαρία συμπλήρωσε το τρίτο έτος της ηλικίας της, οι γονείς της Ιωακείμ και Άννα εκπληρώνοντας την ευχή τους, οδήγησαν την τρίχρονη Μαρία στον ναό της Ιερουσαλήμ και την αφιέρωσαν στον Θεό. Καθορίστηκε αυτή η γιορτή την 21η Νοεμβρίου κατά τον 7ο αιώνα με αφορμή τα εγκαίνια του ναού του Σολομώντος που οικοδομήθηκε από τον αυτοκράτορα Ιουστινιανό. Ο ναός ήταν μια μεγάλη βασιλική και αφιερώθηκε στην είσοδο και στην παραμονή της Θεοτόκου εκεί. Στην εκκλησία αυτή, όπως φαίνεται, θεμελιώθηκε η εορτή των εισοδίων η οποία διαδόθηκε στο Βυζάντιο. Στη Δύση η εορτή αυτή αρχίζει να φαίνεται από τον 10ο αιώνα.

ΑΓΙΟΝ ΟΡΟΣ. Μονή Χελανδαρίου

Στην περιοχή της μονής Βατοπεδίου πάνω σε μια μικρή βραχώδη χερσόνησο βρίσκεται η Μονή Χελανδαρίου που ιδρύθηκε στα πρώτα χρόνια του 14ου αιώνα (1318 – 1320) από τον Κράλη* της Σερβίας Milutin. Η Μονή είναι αφιερωμένη στον Άγιο Βασίλειο και περιλαμβάνει ναό αφιερωμένο στην Ανάληψη του Σωτήρος.

Στον νότιο χώρο του ναού υπάρχουν δυο εκπληκτικές Βυζαντινές τοιχογραφίες που παρουσιάζουν τη Γέννηση της Παναγίας και τα Εισόδια της Παναγίας. Θεωρήθηκαν από τους ειδικούς ως «εικαστικοί θησαυροί που καλύπτουν ιστορικά και καλλιτεχνικά την εξέλιξη της τέχνης της τοιχογραφίας από τον 7ο αιώνα έως και τον 16ο αι»

Η τοιχογραφία των Εισοδίων παρουσιάζει τους γονείς να βρίσκονται στο τέλος της πομπής. Υπάρχει ψηλός τοίχος με διάκοσμο που οριοθετεί το χώρο του ναού. Tα υφάσματα έχουν απλωθεί για να προβάλεται καλλίτερα η μικρή Μαρία. Οι επτά κόρες με τις αναμμένες λαμπάδες οδηγούν την παιδίσκη στον αρχιερέα, επιβλητικό γέροντα στις χρυσές και ορθάνοιχτες πύλες του ναού. Και ως μέρος της επίσημης τελετής, κρατεί και η Παναγία αναμμένη λαμπάδα, βαδίζονται προς τον αρχιερέα.

Πίσω από τον τοίχο του ναού, η Παναγία (έχει μεγαλώσει πλέον) κάθεται σε μαρμάρινο θρόνο ψηλά και δέχεται με καλυμμένα τα χέρια τον ιερό άρτο που της προσφέρει πετώντας ολόσωμος άγγελος κάτω από το κιβώριο.

Αυτή η εικόνα των εισοδίων της Θεοτόκου θεωρείται από τις ωραιότερες της Κωνσταντινουπολίτικης τέχνης. Ο ζωγράφος ήταν εξαίρετος.

Εύχομαι χρόνια πολλά σε όλες τις Μαρίες που εορτάζουν σήμερα

*Κράλης = Ηγεμόνας των Σλάβων.