Πολιτιστικές Πρωτεύουσες της Ευρώπης (ΠΠΕ)

Επιτυχημένες στρατηγικές - μακροπρόθεσμες επιπτώσεις

Του Μιχάλη Αλτουβά και της Μαρίας Μαυρίκου
  • Τρίτη, 4 Μαρτίου, 2014 - 06:10

Από το 1985, ο θεσμός της Πολιτιστικής Πρωτεύουσας της Ευρώπης έχει βραβεύσει σχεδόν 60 πόλεις σε 30 χώρες. Με την πάροδο του χρόνου, το πολιτιστικό έτος αποδείχθηκε σημαντικό εργαλείο και καταλύτης για την οικονομική και πολιτιστική αναγέννηση μιας πόλης. Οι πολιτιστικές, κοινωνικές και οικονομικές επιπτώσεις στις πόλεις που φιλοξενούν το θεσμό της ΠΠΕ είναι συχνά άμεσα εμφανείς, εξασφαλίζοντας παράλληλα και μακροπρόθεσμα - πέραν του πολιτιστικού έτους - οφέλη, όπως είναι η αλλαγή της εικόνας της πόλης ή η σημαντική ανάπτυξη του τουρισμού της.

Στοιχεία που παρέχονται από την περίπτωση της Marseille-Provence 2013 επιβεβαιώνουν τη θετική επίδραση που είχε για την πόλη ο τίτλος της ΠΠΕ: μέχρι τον Δεκέμβριο 2013, 6.065.000 άτομα παρακολούθησαν γεγονότα που συνδέονταν με τον θεσμό. Ανάλογη εικόνα παρουσιάζουν τα στοιχεία για τα έσοδα της πόλης Liverpool, Πολιτιστικής Πρωτεύουσας της Ευρώπης το 2008, τα οποία ανήλθαν σε 960 εκατομμύρια ευρώ για την τοπική οικονομία, ενώ το ποσοστό των επισκεπτών της πόλης αυξήθηκε κατά 27% σε σχέση με τα προηγούμενα έτη.

Το μελλοντικό σχέδιο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για τον θεσμό είναι να συμβάλλει στη «βιώσιμη και ολοκληρωμένη αστική ανάπτυξη» και γι αυτό ζήτησε από τα κράτη – μέλη να δώσουν μεγαλύτερη έμφαση στα ακόλουθα :

- «Διαπολιτισμικός» διάλογος: αύξηση της συνειδητοποίησης των πολιτισμών της Ευρώπης, ενθάρρυνση της κοινωνικής ενσωμάτωσης μέσω του πολιτισμού και τη δημιουργία μιας θετικότερης άποψης για την Ευρώπη και την πόλη.

- Συμμετοχή του πολίτη: ενθάρρυνση όλο και περισσότερων ατόμων να λάβουν μέρος σε πολιτιστικές δραστηριότητες, δημιουργώντας κατ’ αυτόν τον τρόπο μια πιο ζωντανή πόλη.

- Αστική ανάπτυξη: μεγιστοποίηση των οικονομικών πλεονεκτημάτων του θεσμού μέσω ευρωπαϊκών προγραμμάτων, ανταλλαγών και δικτύωσης, με σκοπό οι πόλεις να αναπτύξουν ένα διεθνές προφίλ, καθώς και να αυξήσουν τις επισκέψεις των τουριστών.

Κατά τη διάρκεια του θεσμού, η πρωτοβουλία για υποψηφιότητα μιας πόλης ως Πολιτιστική Πρωτεύουσα της Ευρώπης, αποδείχθηκε χρήσιμο εργαλείο για την τόνωση της πολιτιστικής ζωής της, ενώ ταυτόχρονα συνέβαλε δυναμικά στους ευρύτερους αστικούς αναπτυξιακούς στόχους της.

Η Διεθνής ταυτότητα, η αύξηση των επενδύσεων και η διαπολιτισμική ένταξη είναι μόνο μερικοί από τους λόγους για τους οποίους ο θεσμός της Πολιτιστικής Πρωτεύουσας είναι ιδιαίτερα σημαντικός.

- Διεθνής ταυτότητα: ο θεσμός προωθεί τη μεγαλύτερη διεθνή εμπειρία και την συνεργασία μεταξύ των εμπλεκομένων σε ευρωπαϊκό και διεθνές επίπεδο. Οι Δήμαρχοι αναγνωρίζουν ότι για να επιτύχει η πόλη τους πρέπει να αποκτήσει εξωστρέφεια, να οικοδομήσει το προφίλ της και τη διεθνή φήμη της.

- Αύξηση των επενδύσεων: ο πολιτισμός είναι ένας «τεράστιος εργοδότης» και οι πόλεις, ως κέντρα οικονομικής δραστηριότητας, έχουν την ικανότητα να παράγουν ένα «κύκλο» επενδύσεων από τον ιδιωτικό τομέα στις επιχειρήσεις, στην απασχόληση και στην ανάπτυξη.

- Διαπολιτισμική Ενσωμάτωση: οι πόλεις συνήθως αναγνωρίζονται ως πολιτιστικά κέντρα των λαών, με ενεργό ρόλο στην υποδοχή και αφομοίωση των διαφορών. Ο θεσμός αυτός μπορεί να βοηθήσει στην ευαισθητοποίηση των πολιτισμών της Ευρώπης, την προώθηση της κοινωνικής ένταξης και να ενθαρρύνει τους πολίτες να εμπλακούν, κάνοντας μια ευρωπαϊκή πόλη περισσότερο πολιτιστικά ζωντανή.