"Σ' ένα τέτοιο πολιτιστικό γεγονός θα ήθελα να συμμετέχει και το νησί μου"

Πολιτιστική Πρωτεύουσα της Ευρώπης η Σύρος και οι Κυκλάδες το 2021! Στο άκουσμα και μόνο αυτής της ιδέας το μυαλό μου ταξίδεψε βαθιά μέσα στον χρόνο. Σκέφτηκα πόσα πολιτισμικά γεγονότα έχουν γράψει την ιστορία αυτού του τόπου. Την ιστορία του Αιγαίου μας με τα διάσπαρτα νούφαρα πολιτισμού, το καθένα με το δικό του ξεχωριστό τρόπο. Τα νησιά μας, τις Κυκλάδες μας. Είπα Κυκλάδες! Τι το πιο υπέροχο, το πιο θαυμάσιο υπάρχει στην έκφραση της τέχνης από ένα κυκλαδικό ειδώλιο! Οι εκπληκτικές, με επίδραση απ’ το μινωικό πολιτισμό, τοιχογραφίες του προϊστορικού οικισμού στο Ακρωτήρι της Θήρας! Το εξαίσιο νησί μουσείο της Δήλου! Το μάρμαρο της Πάρου απ’ το οποίο έχουν μείνει αιώνια σμιλεμένες οι ομορφιές των θεών και των ηρώων του αρχαίου Ελληνικού πνεύματος και τόσα άλλα!

Στις Κυκλάδες συνυπάρχουν αρμονικά τα τέσσερα στοιχεία της φύσης φως, αέρας, χώμα και νερό προσφέροντας στον επισκέπτη τη δυνατότητα να ζήσει έστω και για λίγο την μαγεία του Αιγαίου. Ως πρωτεύουσα των Κυκλάδων η Ερμούπολη της Σύρου έχει να μας επιδείξει πολλά πολιτισμικά γεγονότα απ’ την αρχαιότητα μέχρι και σήμερα. Είμαι σίγουρος πως οι άνθρωποι που είχαν την ιδέα να την προτείνουν για Πολιτιστική Πρωτεύουσα της Ευρώπης, θα αναδείξουν όλο της το μεγαλείο, όλες τις εκφάνσεις πολιτισμού που δίκαια της έχουν δώσει τον τίτλο «Αρχόντισσα των Κυκλάδων». Σε ένα τέτοιο πολιτισμικό γεγονός θα ήθελα να συμμετέχει και το νησί από το οποίο κατάγομαι, ζω και αγαπάω, η Σαντορίνη! Ένα σμαραγδένιο νησί που γεννήθηκε από τα σπλάχνα της μάνας γης. Ένας ασύλληπτος συνδυασμός της Γαίας και της Άλς. Μια μακροχρόνια θεατρική παράσταση, ένα μελόδραμα με πρωταγωνιστές το ηφαίστειο και τον άνθρωπο. Το ηφαίστειο να αλλάζει συνεχώς σκηνικό και τον δραματικό αγώνα του ανθρώπου να συμφιλιωθεί με τα στοιχεία της φύσης.

Από την νεολιθική ακόμα εποχή συνυπάρχουν το ηφαίστειο με τον άνθρωπο. Χαρακτηριστικό παράδειγμα επιβίωσης, δημιουργίας και κατακρήμνισης αποτελεί ο προϊστορικός οικισμός του Ακρωτηρίου. Κατάφερε, ο άνθρωπος, να δημιουργήσει έναν σπουδαίο πολιτισμό, μια πόλη με πολύ καλό ρυμοτομικό σχεδιασμό, με σπίτια τριώροφα φτιαγμένα από πελεκητές πέτρες σε μαύρους, κόκκινους και άσπρους χρωματισμούς, επενδυμένους εσωτερικά με υπέροχες τοιχογραφικές συνθέσεις, με τουαλέτα στον όροφο και άρτιο αποχετευτικό σύστημα σε όλους τους δρόμους και άλλα θαυμαστά πράγματα. Πίστευε πως δάμασε το θηρίο και επαναπαύθηκε στις δάφνες της δημιουργίας του. Δεν υπολόγισε πως το θηρίο απλώς κοιμόταν και ξαφνικά ξύπνησε θυμωμένο. Τόσος ήταν ο θύμος του που τα τελευταία 10.000 χρόνια δεν υπάρχει αναφορά άλλη από την καταστροφή που προξένησε σε όλη τη γη το 1613 π.Χ. Τέτοια ήταν η καταστροφή που θαρρείς πως οι θεοί της εποχής εκείνης ζήλεψαν αυτόν τον πολιτισμό και έδωσαν εντολή να τον καταστρέψουν. Μετά από πολλά χρόνια ο άνθρωπος επανήλθε και αυτή τη φορά έχτισε την πόλη ψηλά στο βουνό, πάνω από το σημερινό Καμάρι. Φοίνικες, Δωριείς, Πτολεμαίοι και Ρωμαίοι έκαναν αισθητό το πέρασμά τους από την αρχαία Θήρα που πήρε το όνομα από τον βασιλιά των Λακαιδεμονίων Θήρα.

Στο πέρασμα του χρόνου ο άνθρωπος δημιούργησε και άλλους πολιτισμούς με τα ίχνη τους να είναι ορατά σε διάφορα σημεία του νησιού όπως η βασιλική της Αγ. Ειρήνης στην Περίσσα και η βασιλική της Επισκοπής στην Γωνιά αυθεντικά δείγματα βυζαντινού πολιτισμού και αργότερα κατά την ενετοκρατία η δημιουργία των Γουλάδων και Καστελιών. Τέλος, κατέληξε να φτιάξει σπίτια κρεμασμένα θαρρείς στην καλντέρα και μέσα στη γη (υπόσκαφα) με μια ιδιαίτερα λιτή αρχιτεκτονική που όμως εντυπωσιάζει τον επισκέπτη. Εντυπωσιακά είναι και τα εξωκλήσια με τα πολύ όμορφα καμπαναριά, έργα της λαϊκής αρχιτεκτονικής σεμνά αφιερώματα ταπεινών πιστών της Σαντορίνης.

Για να μπορεί ο επισκέπτης να τα απολαύσει με ένα άλλο μάτι , γίνεται προσπάθεια να αναδειχτούν τα παλιά μονοπάτια με βάση τον περιπατητικό τουρισμό. Το μονοπάτι θα ξεκινάει από τον Φάρο του Ακρωτηρίου θα πηγαίνει στην Οία και περνώντας απέναντι θα καταλήγει στο τελευταίο άκρο της νησίδας Θηρασίας. Μια απόσταση που θα διανύεται σε πέντε ημέρες με τα πόδια και δίνει την δυνατότητα στον επισκέπτη να απολαύσει τα άγρια και τα ήμερα φυτά της Σαντορίνης τα αλώνια, τα ξωκλήσια, τους μύλους και όλες εκείνες τις ομορφιές που την κάνουν ξεχωριστή – μοναδική.

(*) Ο Ανάργυρος Μαυρομάτης είναι πρόεδρος του Δημοτικού Διαμερίσματος Ακρωτηρίου Σαντορίνης