Ευρωπαϊκή διάσταση

Κατά την αξιολόγηση του φακέλου υποψηφιότητας από την Ευρωπαϊκή Ομάδα για την επιλογή της πόλης ως Πολιτιστικής Πρωτεύουσας της Ευρώπης λαμβάνεται πρωτίστως υπόψη η συνεισφορά της στην κοινή ευρωπαϊκή πολιτιστική κληρονομιά καθώς και η σημερινή συμμετοχή της στην ευρωπαϊκή πολιτιστική ζωή.

Τι είδους όμως πολιτιστικές δράσεις αναδεικνύουν την «ευρωπαϊκή διάσταση» ; Παραθέτουμε ορισμένες από αυτές στις οποίες στηρίχθηκαν ευρωπαϊκές πόλεις που συμμετείχαν στον θεσμό :

1) Καλλιτεχνικά κινήματα ευρέως διαδεδομένα και γνωστά σε ευρωπαϊκό επίπεδο που έχουν εμπνευστεί από την πόλη ή στα οποία η πόλη συνεισέφερε σημαντικά.

«Ευρωπαϊκοί διάλογοι μπαρόκ» – Βίλνιους Λιθουανίας 2009 : Το πρόγραμμα «ευρωπαϊκοί διάλογοι Μπαρόκ» προέβλεπε την συμμετοχή 27 ευρωπαϊκών χωρών στην ανάπτυξη διαλόγου μεταξύ του μπαρόκ της Δυτικής Ευρώπης και του βόρειου μπαρόκ της πόλης του Βίλνιους με σκοπό την δημιουργία μιας σύγχρονης ερμηνείας της ευρωπαϊκής καλλιτεχνικής κληρονομιάς που διαμόρφωσε η πόλη.

2) Πρόσφατη εξέλιξη καλλιτεχνικών κινημάτων και ρυθμών.

«Το φάντασμα του πόθου» - Γκρατς Αυστρίας 2003 : Η επιτυχημένη συνταγή του Γκρατς ήταν ότι επικεντρώθηκε σε νέα, σύγχρονα καλλιτεχνικά κινήματα με διάφορα θέματα, μερικές φορές παρμένα από το παρελθόν. Η έκθεση «το φάντασμα του πόθου» έδειξε με ποιο τρόπο η σύγχρονη τέχνη αντανακλάται στο έργο του αυστριακού συγγραφέα Λεοπόλδου φον Ζάχερ - Μάζοχ.

3) Προσωπικότητες της τέχνης και των γραμμάτων που έγιναν «ευρωπαίοι» καλλιτέχνες λόγω της φήμης τους και του ρόλου τους σε ευρωπαϊκή κλίμακα αλλά και ευρωπαίοι που διακρίθηκαν αλλά δεν απέκτησαν την φήμη άλλων συναδέλφων τους.

Έκθεση Ρούμπενς – Λιλ Γαλλίας 2004 : Μια μεγάλη έκθεση οργανώθηκε προς τιμήν του καλλιτέχνη Πέτερ Πάουλ Ρούμπενς. Με βαθιές ρίζες στην ιστορία της Φλάνδρας, ο ζωγράφος αυτός που φιλοτέχνησε πολλούς πίνακες σε ναούς αλλά και σε βασιλικές οικογένειες της Ευρώπης αντιπροσωπεύει την πανευρωπαϊκή τέχνη.

4) Απόδοση τιμής σε πτυχές της ιστορίας, της ταυτότητας και της κληρονομιάς της Ευρώπης που υφίστανται στην ανακηρυχθείσα πόλη και προώθηση της γνώσης των ευρωπαίων για τα πρόσωπα και τα γεγονότα που σημάδεψαν την ιστορία και τον πολιτισμό της πόλης.

Ρόμπερ Σούμαν – Λουξεμβούργο 2007 : Το Λουξεμβούργο τιμά έναν από τους θεμελιωτές της Ευρωπαϊκής Ένωσης που γεννήθηκε εκεί και διαδραμάτισε ζωτικό ρόλο στην ίδρυση της Ευρωπαϊκής Κοινότητας Άνθρακα και Χάλυβα. Σημαντικές εκδηλώσεις πραγματοποιήθηκαν στο Maison Robert Schuman.

5) Εστίαση στην πολιτιστική ιστορία και τις παραδόσεις της Ευρώπης.

«Σύνορα» – Κορκ Ιρλανδίας 2005 : Ο καλλιτέχνης Dara McGrath δημιούργησε μια έκθεση τεκμηρίωσης με βάση μια σειρά φωτογραφιών από τα σημεία ελέγχου των εσωτερικών συνόρων της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Οι εικόνες εγείρουν θέματα γεωγραφικών συνόρων, ταυτότητας και εθνικότητας σε ευρωπαϊκό πλαίσιο.

6) Ανάπτυξη ευρωπαϊκών θεμάτων, προκλήσεων που αντιμετωπίζει η Ευρώπη.

«Ανοικτό λιμάνι για την ειρήνη, τα ανθρώπινα δικαιώματα και την επίλυση συγκρούσεων» – Σταβάνγκερ Νορβηγίας 2008 : Η οργάνωση Worldview Rights και το Ίδρυμα Βραβευθέντων με το Νόμπελ Ειρήνης που βρίσκονται στην πόλη δημιούργησαν το συνέδριο του Σημείου Ειρήνης ως ένα μόνιμο τόπο συνάντησης των βραβευθέντων με το νόμπελ ειρήνης αλλά και όσων εργάζονται προς τον σκοπό αυτό.

7) Εκδηλώσεις που εστιάζονται στα ταλέντα ευρωπαίων καλλιτεχνών.

«Παράλληλοι κόσμοι» - Λιλ 2004 : Η Λιλ κάλεσε καλλιτέχνες που ειδικεύονται στο θέατρο, χορό, μουσική κ.ά προκειμένου να δώσουν παραστάσεις σε παλαιά βιομηχανικά κτίρια που αναπαλαιώθηκαν και λειτουργούν ως χώροι πολιτισμού.

8) Θέση και ρόλος των μεταναστών στην πόλη.

«Οι μετανάστες – προς ένα κοινό μέλλον» - Κωνσταντινούπολη 2010 : Μέσω της παγκόσμιας γλώσσας του κινηματογράφου προσεγγίστηκε το θέμα της μετανάστευσης στην Κωνσταντινούπολη όπου γυρίστηκαν τρεις ταινίες μυθοπλασίας μικρού μήκους σχετικά με την μετανάστευση στην Ευρώπη κατόπιν ανοικτού διαγωνισμού σε όλα τα κράτη - μέλη της ΕΕ.