Ο δήμος τιμά τη μνήμη του

Κείμενο από τις ιδιόχειρες σημειώσεις της τελευταίας έρευνας του Αντώνη Μαρκουλή για την έκδοση λευκώματος, αφιερωμένου στον εορτασμό των 150 χρόνων λειτουργίας του Θεάτρου “Απόλλων” κοσμεί το εξώφυλλο του φετινού προγράμματος των πολιτιστικών εκδηλώσεων, που θα πραγματοποιηθούν αυτό το καλοκαίρι στο νησί της Σύρου.

Ο Αντώνης Μαρκουλής, επίτιμος πρόεδρος του Δημοτικού Συμβουλίου ήταν ένας άνθρωπος που είχε αναμειχθεί με τα κοινά και είχε αναλάβει καθοριστικό ρόλο στον τομέα του πολιτισμού, ο οποίος υπήρξε για εκείνον το Α και το Ω. Ωστόσο, αυτό που τον καθόριζε ήταν η βαθιά αγάπη του για το νησί, αγάπη την οποία αποδείκνυε με κάθε τρόπο και κυρίως μέσα από τα άρθρα, τα γραπτά και τις σημειώσεις του.

Έρευνα που δεν πρόλαβε να ολοκληρώσει

Η απώλειά του αφήνει τεράστιο κενό για το νησί, αφήνει όμως και σημαντική παρακαταθήκη στην ιστορία του νησιού, μέσα από τα βιβλία που είχε συγγράψει και εκδώσει, αλλά και μέσα από τις ανατρεπτικές, τις περισσότερες φορές, προτάσεις και ιδέες που υποστήριζε με σθένος.

Μεταξύ των μελετών που είχε πραγματοποιήσει με στόχο την ανάδειξη της ιστορίας της Σύρου, περιλαμβάνεται επίσης η έρευνα που αφορούσε στην έκδοση του επετειακού λευκώματος για το Θέατρο “Απόλλων”, την οποία όμως δεν πρόλαβε να ολοκληρώσει.

Αποσπάσματα του κειμένου

Σημειώνεται ότι το κείμενο στο εξώφυλλο προγράμματος “Σύρος – Πολιτισμός 2014”, το οποίο εκτυπώθηκε από την ΤΥΠΟΚΥΚΛΑΔΙΚΗ, χρησιμοποιείται με την άδεια της οικογένειάς του. Αποσπάσματα του κειμένου συνοδεύουν το παρόν άρθρο:

“Το λεύκωμα που θα αναφέρεται διαχρονικά κατά το δυνατό στη ζωή του Θεάτρου από κτιριακής αλλά κυρίως καλλιτεχνικής πλευράς σε μια Ερμούπολη με εποχές δόξας, αλλά και δυστυχίας, που οι άνθρωποι της όμως, πλούσιοι και φτωχοί, μορφωμένοι και αγράμματοι λάτρευαν το Θέατρο, το οποίο και εξακολουθούν να λατρεύουν. Το λεύκωμα αυτό δεν φιλοδοξεί να θεωρηθεί ιστορικό βιβλίο της ζωής του Απόλλωνα, δοθέντος ότι πολλοί εκλεκτοί συγγραφείς και λόγιοι έχουν γράψει γι' αυτό μεταξύ των οποίων και ο συριανό Μάνος Ελευθερίου. Θέλει απλώς να δώσει την ευκαιρία στον αναγνώστη να γνωρίσει εν συντομία τη ζωή του Απόλλωνα, παρουσιάζοντας με φωτογραφίες κυρίως κάποιες θεατρικές, μουσικές, χορευτικές εκδηλώσεις, καθώς και γεγονότα της ζωής του για τη σωτηρία της οποίας βοήθησαν σε δύσκολους καιρούς του Δήμου ερασιτεχνικοί θίασοι “Απόλλων” και “Σουρής”, πράξη για την οποία βραβεύτηκαν στο Πνευματικό Κέντρο του Δήμου Ερμουπόλεως την 30 Οκτωβρίου 1991 και την 8 Ιανουαρίου 2014 από τον πρόεδρο της Επιτροπής Πολιτισμού & Αθλητισμού και Δημοτικού Συμβούλου.

Με πληρώματα και επιβάτες από κάθε γωνιά της Μεσογείου να μην υπάρχουν μόνο ταβέρνες, λοκάντες και ξενοδοχεία, ούτε μόνο καφενεία και καζίνο, αλλά και πορνεία.

Στον ποικιλόμορφο αυτό τουρισμό που περιελάμβανε και πολλούς ανθρώπους περιωπής, ανθρώπους του πνεύματος και της τέχνης επικράτησε ο δυτικός τρόπος, εξάλλου στην Ερμούπολη άκουγε κανείς όλες τις γλώσσες που κυκλοφορούσαν όλα τα νομίσματα, 27 είδη κατά τον Ελβετό επισκέπτη της Ερμούπολης, Gosse το 1827 (ναπολεόνια, αυστραλιανά τάλλαρα).

Ήταν λοιπόν φυσικό ένα μεγάλο μέρος των κατοίκων της να έχει γνωρίσει διάφορα θεάματα της Δύσης.

Όπως αναφέρει ο Ανδρέας Θ. Δρακάκης στο έργο του “Το ξεκίνημα του νεοελληνικού θεάτρου, Ερμούπολις, Σύρα 1826 – 1861” αν και δεν υπάρχει βάσιμη πληροφορία για το ποιος πρώτος ανέλαβε την πρωτοβουλία της δημιουργίας του ερασιτεχνικού θεάτρου (του πρώτου στην Ελλάδα), το πιθανότερο είναι πως την ανέλαβε η Ευανθία Καΐρη η οποία από το 1824 που εγκαταστάθηκε στη Σύρα, πρωτοστάτησε σε όλες τις πολιτιστικές εκδηλώσεις του νησιού μέχρι το 1838 που ανεχώρησε, είναι δε αυτή που εμπνεύσθηκε και έγραψε την τραγωδία “Νικήρατο”. Γεγονός πάντως είναι ότι ο “Όμιλος των εθελοντών” επροόδευσε και έδωσε σειρά επιτυχημένων παραστάσεων”...