«Ο κόσμος μας εμπιστεύτηκε»

Η διοργάνωση έκθεσης για τη Συριανή τυπογραφία του 19ου και 20ου αιώνα με μηχανήματα από τις συλλογές του Βιομηχανικού Μουσείου, βιβλία και εφημερίδες που τυπώθηκαν στη Σύρο περιλαμβάνεται στα άμεσα σχέδια του Συλλόγου Φίλων Τεχνικού Πολιτισμού Ερμούπολης.

Το υλικό της έκθεσης, που αναμένεται να πραγματοποιηθεί μέσα στον επόμενο μήνα, θα θυμίσει στους επισκέπτες του Βιομηχανικού Μουσείου Ερμούπολης το πλήθος των τυπογραφείων που λειτουργούσαν στο νησί, τη συμβολή τους στην προβολή των γεγονότων, στην οικονομία και την κοινωνική ζωή του τόπου.

Την έρευνα για τη μεγάλη αυτή έκθεση, που αποτελεί μία από τις σημαντικότερες προγραμματιζόμενες δράσεις του Συλλόγου για το 2017, έχει ήδη κάνει ο Καθηγητής της Ιστορίας των Νεότερων Χρόνων στο Πανεπιστήμιο Κρήτης, Χρήστος Λούκος, που έχει και το κύριο βάρος της. Στη συγκέντρωση αρχειακού υλικού έχει συμβάλει το μέλος του ΔΣ κ. Ντίνα Συκουτρή. Σημειώνεται ότι η εν λόγω έκθεση, αν κι επρόκειτο να παρουσιαστεί στη λήξη της προηγούμενης θερινής περιόδου, μεταφέρθηκε τελικά στο τρέχον έτος.

Οι επόμενες δράσεις του Συλλόγου ανακοινώθηκαν στο πλαίσιο της χθεσινής Εκλογοαπολογιστής Συνέλευσης, με την οποία ολοκληρώθηκε η θητεία του παρόντος διοικητικού συμβουλίου.

Ο Σύλλογος Φίλων Τεχνικού Πολιτισμού Ερμούπολης έχει σκοπό να συμβάλει ως αρωγός στη λειτουργία και υλοποίηση διαφόρων δραστηριοτήτων του Μουσείου, όπως περιοδικές εκθέσεις, επιμορφωτικές εκδηλώσεις, εκπαιδευτικά προγράμματα, απόκτηση σημαντικών εκθεμάτων, γενικότερα   στον εμπλουτισμό του καθώς και στην αναζήτηση δωρεών και χορηγιών για τους σκοπούς του Μουσείου. Μεταξύ των στόχων του είναι  η προβολή του Βιομηχανικού Μουσείου, η προστασία – διάσωση – συντήρηση των εκθεμάτων/περιουσιακών του στοιχείων και η συνεχής ανάπτυξή του σε πνευματικό σταθμό του νησιού της Σύρου και όλων των Κυκλάδων.

Πεπραγμένα διετίας 2014 - 2016

Στην έναρξη της Γενικής Συνέλευσης, πραγματοποιήθηκε ο απολογισμός δράσεων του απερχόμενου διοικητικού συμβουλίου από την πρόεδρο κ. Μαργαρίτα Καλουτά.

Στη διετία 2014-2016 πραγματοποιήθηκε με την εποπτεία του μέλους Αλέξη Μαραντζίδη η επισκευή της οροφής της αποθήκης Βελισσαρόπουλου. Τα μέλη του ΔΣ ανέλαβαν την απομάκρυνση άσχετων με το Βιομηχανικό Μουσείο αντικειμένων και υλικών, καθώς και τον καθαρισμό του οπίσθιου χώρου της αποθήκης. Για το άμεσο μέλλον, ο Σύλλογος έχει ήδη προγραμματίσει το νοικοκύρεμα των αποθηκών του Μουσείου, για το οποίο απαιτείται πολλή προσωπική εργασία. Όπως τονίζεται, στις αποθήκες αυτές φυλάσσονται επί σειρά ετών, εκθέματα και ιστορικά τεκμήρια που αφορούν σε διάφορους κλάδους της συριανής βιομηχανικής δραστηριότητας, όπως ναυπηγικής, βυρσοδεψίας, μηχανουργίας, κλωστοϋφαντουργίας, τυπογραφίας και λουκουμοποιίας, ώστε σταδιακά να γίνουν εκθέσιμα όλα τα μηχανήματα και οι χώροι όπου φιλοξενούνται, επισκέψιμοι.

Μεταξύ άλλων, ο Σύλλογος παρέλαβε και τοποθέτησε στο Μουσείο, μέσα σε βιτρίνες, Υαλικά της Υαλουργίας Αργυρόπουλου, που δραστηριοποιήθηκε στη Σύρο περί το 1880. Τα αντικείμενα εμπιστεύθηκε και δώρισε στο σύλλογο η οικογένειά του. Επίσης, παραλήφθηκαν από το εργοστάσιο Οικονομόπουλου σταμπωτά μαντήλια (Καλεμκεριά), τα οποία θα τοποθετηθούν μελλοντικά σε ειδικό σταντ, όπως και η Συλλογή Σκευών Εμαγιέ Κέας, δωρεές και τα δύο του κ. Παναγιωτόπουλου.

Την περασμένη χρονιά διοργανώθηκαν στο Βιομηχανικό Μουσείο οι εκθέσεις «Μηχανουργοί και Μηχανουργεία της Σύρου» και «Το Κυνηγέσιον εν τη νήσω Σύρω», ενώ οργανώθηκαν και καταγράφηκαν τα βιβλία της Τεχνικής Βιβλιοθήκης του Μουσείου από τον κ. Αχιλλέα Δημητρόπουλο.

Αύξηση της επισκεψιμότητας και καινούριοι φίλοι

Η κ. Καλουτά αναφέρθηκε επίσης στην ικανοποιητική επισκεψιμότητα του Μουσείου η οποία έχει αυξηθεί σημαντικά τα τελευταία χρόνια. Ενδεικτικά: 2012 - 2.515 επισκέψεις, 2013 - 4.416 επισκέψεις, 2014 – 5.650 επισκέψεις, 2015 – 7.035 επισκέψεις, 2016 – 7.025 επισκέψεις.

Τελευταίες ενέργειες του Συλλόγου είναι η συγκέντρωση τυπογραφικών συρταριών, κομό και τυπογραφικών στοιχείων και ο καθαρισμός τους με φυσητήρα. Τα σοβαρά αυτά ευρήματα θα εκτεθούν στην έκθεση Τυπογραφίας.

Σε συνεννόηση με Καθηγητές του Τμήματος Μηχανικών Σχεδίασης Προϊόντων και Συστημάτων του Πανεπιστημίου Αιγαίου, ομάδες φοιτητών θα επισκέπτονται το Βιομηχανικό Μουσείο για ξενάγηση, παρατήρηση και έμπνευση στις εργασίες τους. Επίσης, στο πλαίσιο Europeana μπορούν να βοηθήσουν στην ψηφιοποίηση υλικού (φωτογραφιών, προφορικών μαρτυριών κλπ.) και στον τρόπο ανάρτησής του.

«Μέσα σ’ αυτή τη διετία της θητείας μας, κάναμε καινούριους φίλους, που μας βοήθησαν σημαντικά στις εκθέσεις που στήσαμε, όπως οι Μηχανουργοί, αλλά επίσης είμαστε υπερήφανοι που πολύς κόσμος μας εμπιστεύτηκε και μας δώρισε ιδιαίτερα σημαντικά αντικείμενα που απεικονίζουν μια άλλη εποχή, όπως ένα μοναδικό μηχάνημα σχοινοποιίας (κ. Μονογιός), μια μικρογραφία τόρνου (οικ. Μαυρουδή), έναν καταπληκτικό ηλεκτρικό πίνακα (κ. Τορναζάκης) εργαλεία (κ. Καλβοκορέσης), κ.α. που αναφέρονται όλα σε ξεχωριστή κατάσταση» ανέφερε χαρακτηριστικά η κ. Καλουτά.

Προγραμματιζόμενες δράσεις για 2017

Τέσσερις συνολικά εκθέσεις με θέμα τη Συριανή τυπογραφία του 19ου και 20ου αιώνα, την Κλωστοϋφαντουργία στην Ερμούπολη, τις αρχαίες ελληνικές εφευρέσεις και τις οπτικές ψευδαισθήσεις, προγραμματίζει για το 2017 ο Σύλλογος Φίλων Τεχνικού Πολιτισμού Ερμούπολης.

Με στόχο το μεγαλύτερο άνοιγμα του Βιομηχανικού Μουσείου στη μαθητική κοινότητα, θα πραγματοποιηθούν εκπαιδευτικά θεματικά προγράμματα ευαισθητοποίησης και δραστηριοποίησης παιδιών διαφόρων ηλικιών για την τοπική ιστορία, τη βιομηχανική ανάπτυξη, τη θάλασσα, τα επαγγέλματα, τον τροχό, τα μηχανήματα κ.α. Επιπλέον, θα διοργανωθούν, σε συνεργασία με τη Διεύθυνση Δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης Κυκλάδων και άλλων Κέντρων Περιβαλλοντικής εκπαίδευσης, διημερίδες που θα προβάλλουν την Βιομηχανική κληρονομιά όπως του Λαυρίου και της Έδεσσας. Οι συναντήσεις αυτές θα είναι ανοικτές στην τοπική κοινωνία και στους εκπαιδευτικούς της Σύρου καθώς και των υπολοίπων νησιών των Κυκλάδων.

Στο φετινό πρόγραμμα δράσεων περιλαμβάνονται επίσης εργαστήρια για παιδιά με τίτλο «Λιλιπούτειοι Μηχανικοί», όπου οι μικροί συμμετέχοντες, χρησιμοποιώντας παιχνίδια τύπου Lego, μπαίνουν στο πνεύμα του μηχανικού και του εργοστασίου.

Μεταξύ άλλων, προγραμματίζεται η αποδοχή δωρεάς δύο πετρών παλαιού ελαιοτριβείου στον Βήσσα και τοποθέτησής τους στον πίσω εξωτερικό χώρο του Βιομηχανικού Μουσείου με μεταφορικό μέσο του Δήμου, καθώς και η παρουσίαση του βιβλίου «Λόγω της κρίσης, σας χαρίζω το παιδί μου» με το επίκαιρο θέμα της εγκατάλειψης παιδιών, λόγω οικονομικών δυσκολιών.

Απαραίτητη θεωρείται η συστηματική καταγραφή ιστορικών τεκμηρίων κάθε προέλευσης, συμπεριλαμβανομένων των προφορικών μαρτυριών εργατών, που φέρνουν στην επιφάνεια τις εργατικές σχέσεις της εποχής και που αναδεικνύουν και ερμηνεύουν, τις κοινωνικές δομές στη νεότερη ιστορία της Σύρου. Μεγάλο όνειρο του Συλλόγου είναι η επαναλειτουργία του Εργαστηρίου Συντήρησης Παλαιών Μηχανημάτων και αντικειμένων, μοναδικού όχι μόνο στην  Ελλάδα, αλλά σε όλα τα Βαλκάνια, το οποίο παραμένει κλειστό λόγω έλλειψης πόρων. Καταλήγοντας, η κ. Καλουτά υπογράμμισε πως «μέσα από το Βιομηχανικό Μουσείο και την προβολή του, ο Σύλλογος στοχεύει στην καλλιέργεια της ιστορικής συνείδησης αυτής της πόλης και στην ανάδειξη του σπουδαίου ρόλου που διαδραμάτισε η Σύρος στη νεότερη ιστορία της».

Αμέσως μετά ακολούθησε ο οικονομικός απολογισμός και η ανάδειξη εφορευτικής επιτροπής για την οργάνωση των εκλογών που θα διεξαχθούν στο άμεσο χρονικό διάστημα. Η εκδήλωση ολοκληρώθηκε με την κοπή της πρωτοχρονιάτικης πίτας του Συλλόγου.