Αρχιτεκτονική κληρονομιά σε κίνδυνο

Το 1ο βραβείο στον φωτογραφικό διαγωνισμό της MONUMENTA «Κτίρια σε κίνδυνο στην Ελλάδα» απέσπασε ο Αχιλλέας Πλιάκος για τις φωτογραφίες του με θέμα τα Θειωρυχεία της Μήλου, την παλαιότερη επιχείρηση εξαγωγής θείου πανελλαδικά.

Τα θειωρυχεία παραχωρήθηκαν στο ελληνικό κράτος στις 11 Μαΐου 1862 και λίγο πριν το 1910 περιήλθαν στην Ελληνική Εταιρεία Μεταλλείων, καθώς δεν είχαν τα αναμενόμενα αποτελέσματα από την εκμετάλλευση του μεταλλεύματος. Η λειτουργία τους διήρκησε έως το 1960 και η επιχείρηση έκλεισε οριστικά το 1978.

Ο απόφοιτος της Σχολής Αρχιτεκτόνων Μηχανικών του Εθνικού Μετσοβίου Πολυτεχνείου Αχιλλέας Πλιάκος ανέδειξε μέσα από το φακό του τη σημερινή εικόνα των Θειωρυχείων και κατέκτησε την πρώτη θέση στον διαγωνισμό της Monumenta.

Όπως σημειώνει o ίδιος «με ενδιέφερε πάντα μια αρχιτεκτονική με βαθιά ερείσματα στις πραγματικές ανάγκες του ανθρώπου, μακριά από δίχως νόημα σχεδιαστικές υπερβολές και ασύδοτους οικονομικούς προϋπολογισμούς. Έτρεφα πάντα μεγάλο σεβασμό στην λαϊκή παραδοσιακή αρχιτεκτονική που ως ένα σημείο δείχνει και το δρόμο για να δημιουργήσεις και μια σύγχρονη αρχιτεκτονική διότι εμπεριέχει όλες τις βασικές αρχές σχεδιασμού. Προτιμώ να δουλεύω με πιο γήινα υλικά όπως η πέτρα, το ξύλο».

Σημειώνεται ότι ανάμεσα στα έργα που διακρίθηκαν ήταν και η φωτογραφία οικίας στην Παρακοπή της Σύρου από τον Ιωάννη Λαχανή, ο οποίος απέσπασε έπαινο μαζί με 12 ακόμα συμμετέχοντες. Τα δώρα του διαγωνισμού είναι βιβλία που προσφέρονται από τις Εκδόσεις ΜΕΛΙΣΣΑ.

263 εγκαταλελειμμένα κτίρια

Στο διαγωνισμό υπεβλήθησαν συνολικά 325 συμμετοχές, τις οποίες αξιολόγησε η κριτική επιτροπή του διαγωνισμού, αποτελούμενη από την εικαστικό - φωτογράφο κ. Γιάννα Ανδρεάδη, την αρχαιολόγο κ. Ειρήνη Γρατσία, τον ομότιμο καθηγητή του ΕΜΠ αρχιτέκτονα κ. Δημήτρη Φιλιππίδη, τον φωτογράφο κ. Στέργιο Καράβατο και τον φωτογράφο κ. Jeff Vanderpool.

Η συμμετοχή ήταν πολύ μεγάλη και το υλικό των κτηρίων που συγκεντρώθηκε εξαιρετικό και μεγάλης ποικιλίας. Στάλθηκαν φωτογραφίες 263 κτιρίων κάθε χρήσης, διαφόρων χρονικών περιόδων του 19ου και 20ού αιώνα, δυστυχώς σε μεγάλη εγκατάλειψη και κακή κατάσταση διατήρησης.

Ενεργοποίηση της τοπικής κοινωνίας

Απώτερος στόχος τόσο του διαγωνισμού φωτογραφίας, όσο και της έκθεσης φωτογραφίας που προγραμματίζεται να γίνει με όλες τις συμμετοχές είναι η ανάδειξη των αιτιών εγκατάλειψης και η ενεργοποίηση φορέων και πολιτών για τη διάσωση του μοναδικού αρχιτεκτονικού πλούτου της χώρας μας.

«Οι πόλεις, οι οικισμοί, η ύπαιθρος είναι γεμάτη με αξιόλογα κτήρια που κτίστηκαν τον 19ο και τον 20ό αιώνα» είχε σημειώσει η κ. Γρατσία, προσθέτοντας ότι τα σπίτια, οι εκκλησίες, τα βιομηχανικά κτίρια, τα σχολεία και όλα εκείνα τα κτίσματα που συνθέτουν την αρχιτεκτονική κληρονομιά της Ελλάδας, αποτελούν κομμάτι της καθημερινότητάς μας. Ένα κομμάτι που κινδυνεύει να χαθεί, εξαιτίας της φθοράς, της εγκατάλειψης, των αλλοιώσεων και της γενικότερης κακής κατάστασης πολλών εξ’ αυτών.

Μέσα από το διαγωνισμό φωτογραφίας «Κτίρια σε κίνδυνο στην Ελλάδα» ήρθαν στο προσκήνιο η ομορφιά και τα προβλήματα της αρχιτεκτονικής αυτής κληρονομιάς με την ελπίδα να υπάρξει κάποια μέριμνα από τις τοπικές κοινωνίες και την πολιτεία για τη συντήρηση και διαφύλαξή της.

Σύμφωνα με την Επιτροπή, το πληροφοριακό υλικό που συνοδεύει τις φωτογραφίες παρουσιάζει ιδιαίτερο ενδιαφέρον και συμβάλλει στην καλύτερη ανάδειξη αυτών των κτιρίων. Μέσα από τη μεγάλη συμμετοχή αποτυπώνεται η αγάπη των πολιτών για την αρχιτεκτονική κληρονομιά και η επιθυμία τους για ενέργειες που στοχεύουν στην προστασία της.

Από την πλευρά της, η Monumenta ευχαριστεί όλους όσοι έλαβαν μέρος στο διαγωνισμό με τη διαβεβαίωση ότι θα συνεχίσει τη συλλογή φωτογραφιών κτιρίων που βρίσκονται σε κίνδυνο. Το υλικό που στάλθηκε θα καταχωρηθεί σε βάση δεδομένων, η οποία θα εμπλουτίζεται με νέο υλικό, το οποίο και θα αναρτάται στο facebook με τον τίτλο «Κτίρια σε κίνδυνο στην Ελλάδα».