Αφήγημα – πρόκληση από ένα διπλό συγγραφικό «εγώ»

Η ρακή, το δημοφιλές αυτό ποτό τόσο στον ελλαδικό χώρο, όσο και στα υπόλοιπα Βαλκάνια, απαλύνει τις πληγές και συντροφεύει τη λύση σε μια δυνατή ιστορία αγάπης, που υπερβαίνει τα σύνορα του χρόνου και των ανισοτήτων.

Το μυθιστόρημα «Με μια ρακή», που υπογράφουν από κοινού η Μαρία Μαυράκη και η Συριανής καταγωγής Ειρήνη Μπάιλα, παρουσιάστηκε το βράδυ της Παρασκευής στη φιλόξενη αίθουσα της Δημοτικής Βιβλιοθήκης Σύρου – Ερμούπολης.

Στο περιεχόμενο του βιβλίου, καθώς και σε στοιχεία της αφηγηματικής γραφής των δύο συγγραφέων, αναφέρθηκε η εκπρόσωπος των Εκδόσεων «Πικραμένος», Κατερίνα Τσιούμα, ενώ αποσπάσματα ανέγνωσαν ο Ιωάννης Τούμπας και η Ρένα Βέργου.

Με κέντρο βάρους απαιτητικές τυπογραφικές εκδόσεις, όπως βιβλία τέχνης, τυπογραφικά λευκώματα, αλλά και επιστημονικά βιβλία, ο Εκδοτικός Οίκος «Πικραμένος» αποτελεί για χρόνια ένα εγγυημένο brand name όχι μόνο για την έδρα του, την Πάτρα, αλλά συνολικά για τον εκδοτικό χώρο. Η δράση του επεκτείνεται επίσης στην έκδοση ιστορικών μυθιστορημάτων και αστυνομικής λογοτεχνίας, ενώ τα τελευταία χρόνια έχει καλωσορίσει στην «οικογένειά» του δημιουργούς από όλη την Ελλάδα, την Ήπειρο, το Συρράκο, τη Θεσσαλονίκη, τη Χαλκιδική, τη Κεφαλονιά και την Αθήνα. Η Σύρος, η αρχόντισσα των Κυκλάδων αποτελεί έναν ακόμα σταθμό στο πολυετές εκδοτικό ταξίδι του. Σημειώνεται μάλιστα, πως το 2014, στην αίθουσα του Λυκείου Ελληνίδων, άλλη μία συγγραφέας των εκδόσεων «Πικραμένος», η Βικτωρία Αγγελοπούλου, παρουσίασε το μυθιστόρημά της «Μεθυσμένα Καράβια: Ωδή στην Καβαφική Αλεξάνδρεια», βιβλίο που έχει βραβευτεί από τον Φιλολογικό Σύλλογο «Παρνασσός».

Δημιουργική σύμπλευση

Η Μαρία Μαυράκη γεννήθηκε στον Πειραιά, μεγάλωσε στην Αθήνα και τα τελευταία δέκα χρόνια κατοικεί στη Σύρο. Σπούδασε λογιστικά και αγγλικά στην Αθήνα και εργάστηκε για είκοσι χρόνια ως βοηθός λογιστή. Από πολύ μικρή ηλικία ασχολείται με τη ζωγραφική και τη συγγραφή βιβλίων και ποιημάτων. Είναι παντρεμένη και μητέρα δύο παιδιών.

Η Ειρήνη Μπάιλα γεννήθηκε στην Αθήνα το 1973. Σπούδασε στην Αθήνα Κοινωνική Ανθρωπολογία αλλά κατάγεται από τη Σύρο όπου και ζει μόνιμα. Είναι παντρεμένη και μητέρα δύο παιδιών. Επιτελεί τον ρόλο της μητέρας, με όλες τις χαρές και τις δυσκολίες που αυτός επιφυλάσσει.

Πριν από λίγο καιρό, οι δύο κυρίες αποφάσισαν να συμπλεύσουν δημιουργικά και να συναντηθούν με το ελληνικό αναγνωστικό κοινό, συμβαδίζοντας πια με το εγχείρημα των εκδόσεων «Πικραμένος» που προσφέρει ευκαιρία σε πρωτοεμφανιζόμενους συγγραφείς.

Η αυθεντική αγάπη στο πέρασμα του χρόνου

Σύμφωνα με την κ. Τσιούμα, το μυθιστόρημα «Με μία ρακή» προσκαλεί τους αναγνώστες να ανακαλύψουν τα παιχνίδια της μοίρας. Χωρίς να αντλεί υλικό από βιωματικά στοιχεία και εκτός του τόπου των συγγραφέων, η πλοκή κινείται μεταξύ της Κρήτης και της Αθήνας της παραδοσιακής επαρχίας του παρελθόντος και της ελληνικής πρωτεύουσας του 2000. Πρόκειται για ένα μυθιστόρημα που θεματοποιεί τις κοινωνικές διαφορές των τελευταίων δεκαετιών του ελληνικού 20^ου αιώνα και προβάλλει την αυθεντική αγάπη και τον έρωτα, ως εσωτερική αντίσταση, να υπερβαίνει τα σύνορα του χρόνου και των ανισοτήτων.

Η πλοκή εκτυλίσσεται σε δύο αφηγηματικά επίπεδα. Το 1970, σ’ ένα ορεινό χωριό της Κρήτης, ένας πρωτόγνωρος έρωτας μεταξύ δύο εφήβων, έτοιμων να δώσουν τη ζωή τους ο ένας για τον άλλον, βάφεται με αίμα. Καθώς ο πιεστικός και αυθεντικός πατέρας του νεαρού Κυριάκου που καταδιώκει το γιο του, κατά το σχέδιο διαφυγής του με την αγαπημένη του από το νησί Οι προκαταλήψεις της αυστηρής κοινωνίας, της σκληρής και απόλυτης, τιμωρούν την αγάπη. Ίσως το ορεινό τοπίο, η αγριότητα που γεννιέται και τρέφεται στο επαρχιακό τοπίο με το παραδοσιακό αξιακό σύστημα που εκκινεί την αφήγηση.

Έπειτα, στην Αθήνα, περίπου το 2000, η δυναμική Αγγελική, απόγονος της ίδιας οικογένειας, ειδική παιδοψυχολόγος, προσπαθεί να γαληνέψει και να δυναμώσει με την αγάπη της ένα κορίτσι με αυτισμό, ένα ξεχωριστό πλάσμα με «ιδιαίτερες ικανότητες». Στην πορεία τού αγώνα της, χάρη στα παιχνίδια της μοίρας, βρίσκεται αντιμέτωπη μ’ ένα καλά κρυμμένο μυστικό που θα αποκαλύψει την πικρή αλήθεια σε όλους, μα όχι σε εκείνη.

Απεικόνιση των κοινωνικών αντιλήψεων της επαρχίας

Το μοτίβο της αναγνώρισης, της κοινωνίας των προσώπων εκ μέρους των συνθηκών της ζωής, ζητήματα πολυπραγματευμένα ήδη από την αρχαία ελληνική τραγωδία, αξιοποιούνται ενεργώς από τις συγγραφείς, οι οποίες ένωσαν την έμπνευση και τη δημιουργική πνοή τους, πετυχαίνοντας ένα άρτιο αποτέλεσμα. «Έτσι, το πανανθρώπινο ερώτημα «εάν αλλάζει η μοίρα την πορεία της» έρχεται στο προσκήνιο, χάρη στη γραφή-πρόκληση που καταθέτει το διπλό συγγραφικό «εγώ» στο ενιαίο αυτό αφήγημα» υπογράμμισε η εκπρόσωπος του εκδοτικού οίκου «Πικραμένος». Επομένως, το ερώτημα αν η ειμαρμένη είναι αυτή που κατατρέχει τους ανθρώπους, φουντώνει τα πάθη και τις ανισότητες που εγκλωβίζουν τους αθώους, είναι διαρκές. Το ίδιο ενεργή παραμένει και η αντίθεση θέση, για το αν δηλαδή, η ίδια η μοίρα είναι αυτή που προωθεί την ανατροπή και διασώζει εντέλει τον αθάνατο έρωτα.

Το μυθιστόρημα προσφέρει μια πετυχημένη απεικόνιση των κοινωνικών αντιλήψεων των σύγχρονων Ελλήνων της περιφέρειας. Οι διάλογοι και τα επεισόδια του βιβλίου δίνουν την αίσθηση πως παρακολουθούμε ανθρώπους της διπλανής πόρτας που πασχίζουν να βγουν από το αδιέξοδο παρόν τους. Παράλληλα, με τον τονισμό της ελληνικότητας και χάρη στον ευφυή τίτλο και τη γνώριμη εικόνα του εξωφύλλου στον Έλληνα η υπόθεση και η διαχείρισή της από τις συγγραφείς, στοχεύει στο να δώσει μια απάντηση στις σύγχρονες συνθήκες, τις γεμάτες γκρίζες και αγχώδεις καταστάσεις και στην αποξένωση, τονίζοντας τη συντροφικότητα σε αντίθεση με την κούραση και τη φθορά του ανθρώπου που απορροφάται από τα τεχνολογικά μέσα.

Απαλή και αέρινη αφήγηση, ζωντανοί διάλογοι

Καταλήγοντας, η κ. Τσιούμα επεσήμανε πως η αφηγηματική πράξη λειτουργεί ως αχτίδα φωτός και αισιοδοξίας εξιτάρει τον αναγνώστη που εναγωνίως ακολουθεί την αναζήτηση της αλήθειας των πρωταγωνιστών, αλλά και του ρομαντισμού και των ειλικρινών συναισθημάτων μέσα από μια απαλή και αέρινη αφήγηση και ζωντανούς διαλόγους. Αγωνία και περιέργεια κυριαρχεί για την επανένωση των εφευρεμένων, την εξομάλυνση της ζωής και την άρση των δυσκολίων. Σημείο αναφοράς αποτελεί φυσικά η ρακή, συνιστώντας βαθύτερη μεταφορά της πρόποσης για να περάσουν και συντροφεύοντας πρακτικά τη λύση.

Ένα υπέροχο «ταξίδι»

Στη συνέχεια, το κοινό είχε την ευκαιρία να συνομιλήσει με τις συγγραφείς του βιβλίου Μαρία Μαυράκη και Ειρήνη Μπάιλα, οι οποίες αναφέρθηκαν στη δημιουργική συνεργασία τους και στους τρόπους, με τους οποίους έκαναν πραγματικότητα τον κοινό τους στόχο. «Δεν ήταν εύκολη υπόθεση, υπήρχαν αρκετές δυσκολίες. Ο χρόνος μας πιεσμένος και φορτωμένος με πολλές υποχρεώσεις, αλλά το παλέψαμε. Παρατούσαμε την κατσαρόλα με το φαγητό και τρέχαμε να γράψουμε φράσεις. Κάποια κομμάτια γράφτηκαν μαζί, άλλα τα δούλευε η καθεμία μόνη της. Έπειτα, συναντιόμασταν και προσπαθούσαμε να διορθώσουμε, να συμπληρώσουμε. Ήταν μια υπέροχη εμπειρία, με αγκαλιάσματα, πλάκες, καυγάδες και ό,τι άλλο συνεπάγεται μία συνεργασία. Δεν ήταν όλα παραμυθένια, αλλά το αποτέλεσμα μας δικαίωσε», σημείωσε η κ. Μπάιλα.

Με τη σειρά της, η κ. Μαυράκη εξήγησε ότι η αγάπη και των δύο για τη συγγραφή, τους οδήγησε σε έναν κοινό δρόμο, που χάρη στον ενθουσιασμό, την αφοσίωση και την επιμέλεια που επέδειξαν, στηρίζοντας και βοηθώντας η μία την άλλη, κατάφερε να αποδώσει έναν μεγάλο και απολαυστικό -για το αναγνωστικό κοινό- «καρπό».