Η πιο γλυκιά μορφή της θρησκείας μας

Η Παναγία είναι ένα πανορθόδοξο και πολύ ανθρώπινο σύμβολο. Απ' όσα πρόσωπα έζησαν πάνω σε τούτο τον πλανήτη κανένα άλλο, μετά τον Ιησού Χριστό, δεν τιμήθηκε, δεν αγαπήθηκε, δεν υμνήθηκε, ακόμη και δεν λατρεύτηκε τόσο σε Ανατολή και Δύση, όσο η Παναγία! Δεκαπενταύγουστος , σε λίγες μέρες. Τιμούμε τη Μητέρα του Θεού, την έμψυχο κιβωτό, (κατά τον υμνωδό), γιατί αληθινά αυτή η “Κιβωτός” έγινε η σωτηρία του ανθρώπου.

Κάθε χρόνο την ημέρα αυτή, που εμείς οι Έλληνες την ονομάζουμε “Ημέρα της Παναγίας” δεν υπάρχει Έλληνας Χριστιανός που να μην στρέψει το νου του στη Θεομήτορα, που την θεωρεί σαν την πηγή της ευσπλαχνίας, της αγάπης, της στοργής...

Η Θεοτόκος έγινε η πολιούχος της Κωνσταντινούπολης που αυτή η μεγάλη Βυζαντινή πόλη τέθηκε κάτω από την προστασία της. Σ' αυτήν προσέφευγαν οι πιστοί, από τον αυτοκράτορα μέχρι τον απλό Χριστιανό για να βρουν τη λύτρωση από τόσους κινδύνους....Όλη η ζωή του Βυζαντίου, όχι μόνο η θρησκευτική, αλλά και η κοινωνική γενικότερα, ακόμη και η πολιτική κατά καιρούς, είναι συνυφασμένη με το όνομα της Θεοτόκου και με την αφοσίωση σ' Αυτήν. Οι Βυζαντινοί υμνογράφοι την τραγουδούσαν ατελείωτα, οι γλύπτες και οι ζωγράφοι σμίλευαν και ζωγράφιζαν μύριες μορφές της Παναγίας.

Όλα ήταν αφιερώματα στ' όνομά της και στα θαύματα που η χάρη της σκορπάει στις καρδιές των πιστών.

Η Παναγία συμβολίζει τη Μάνα του κάθε πιστού.

Συμβολίζει τη γλυκιά ευαισθησία, την ανεξάντλητη προσφορά στοργής και προστασίας. Και όταν βλέπουμε την εικόνα της και την παρακαλούμε να μας χαρίζει υγεία, βλέπουμε πάντα, σε όλες τις εικόνες της, αυτό το ήρεμο βλέμμα της που αποπνέει μια θεϊκή γλυκύτητα.

Κάθε πιστός, τις δύσκολες ώρες που αισθάνεται απελπισία για τη δουλειά του ή για την οικογένειά του, προσεύχεται με την ψυχή του και επικαλείται την παρουσία της Παναγίας. Γιατί πιστεύει στο βάθος της ψυχής του ότι τον παραστέκει και θα τον βοηθήσει.

Αναρίθμητοι είναι οι ύμνοι στη Μητέρα του Χριστού, όπως αναρίθμητοι και διάσπαρτοι σ' ολόκληρη τη χώρα είναι οι ναοί και τα ξωκλήσια και οι τοπωνυμίες. Και φυσικά, όλοι γνωρίζουμε, ιδιαίτερα εμείς οι κάτοικοι των νησιών, πως είναι αμέτρητα τα πλεούμενα (καΐκια, καράβια, ακόμη και μικρές βάρκες) που έχουν στην πλώρη τους το θείο όνομά της. Με πάρα πολλά λατρευτικά ονόματα κόσμησε η λαϊκή πίστη την Παναγία. Αν οι βυζαντινοί υμνογράφοι έγραψαν ατελείωτα κείμενα, αν οι γλύπτες τη σμιλεύουν σε μαρμάρινα αγάλματα, αν οι ζωγράφοι της χαρίζουν μύριες μορφές, εμείς οι Κυκλαδίτες γνωρίζουμε και συχνά προσευχόμαστε σ' ένα από τα χιλιάδες ξωκλήσια που κοσμούν τα πανέμορφα νησιά μας με το λευκό τους χρώμα. Κι όλα αυτά τα μικρά ξωκλήσια είναι αφιερωμένα στ' όνομα και στα θαύματα που η χάρη της Παναγίας σκορπάει στις καρδιές των πιστών. Και τα περισσότερα απ' αυτά τα υπέροχα ξωκλήσια είναι χτισμένα πάνω σε λόφους ή σε βράχους. Βράχος και Θεότητα: Είναι ένας δίδυμος συμβολισμός που φωτίζει αποκαλυπτικά και τις δυο πλευρές του. Την ανθρώπινη ύπαρξη και την πίστη και τον σεβασμό εκεί ψηλά στον Θεό.

Ο Χριστιανός μιλάει και παρακαλεί την Παναγία σαν να είναι η δική του μάνα, πιστεύοντας ότι θα τον ακούσει και θα τον βοηθήσει. Η Παναγία συμβολίζει τη Μάνα. Και φυσικά ο κάθε χριστιανός αισθάνεται ότι προσφέρει στοργή και προσπάθεια και δεν είναι λίγα τα θαύματα που η χάρη της σκορπάει στις καρδιές των πιστών.

Το “Πάσχα του καλοκαιριού” στις Κυκλάδες

Φέτος το καλοκαίρι που οι βοριάδες φυσούσαν ασίγαστα στο Αιγαίο σηματοδοτώντας το μοναδικό ελληνικό καλοκαίρι με την κυριαρχία του ανέμου και φυσικά του ήλιου έμοιαζε σαν “πέλαγος θλίψης” έγραψε ένα ξένος ποιητής. Όμως το “Πάσχα του καλοκαιριού” η μεγάλη γιορτή του Δεκαπενταύγουστου είναι το ορόσημο του εορτολογίου....” έγραψε ο καθηγητής Νίκος Ζίας.

Και είχε γράψει ο Γιώργος Ζωγραφάκης πριν 30 χρόνια, ο άνθρωπος που αγάπησε τις Κυκλάδες και επιθυμούσε κάθε χρόνο στη γιορτή της Παναγίας να είναι σε ένα από τα νησιά μας: “.... Μόνο ένας βράχος που πέφτει γυμνός, κάθετος στη θάλασσα και συνεχίζει την πέτρινη ύπαρξή του κάτω από την επιφάνεια του υδάτινου όγκου, μπορεί να δώσει στον ανθρώπινο νου την αίσθηση της θεϊκής παρουσίας. Οι Κυκλαδίτες έδωσαν τόσα πολλά επίθετα στην ουράνια Μητέρα....αλλά και στην άλλη Ελλάδα όχι μόνο οι απλοί άνθρωποι αλλά και σπουδαίοι συγγραφείς και ποιητές έχουν αφιερώσει στην Παναγία σημαντικό μέρος του έργου τους με λέξεις συμβολικές για να τιμήσουν την “Ουράνια Μητέρα....”

Να αναφερθούμε σε λίγα από τα παραστατικά επίθετα της: “Βαγγελίστρα, Παντάνασσα, Γλυκοφιλούσα, Πανάχραντη, Γιάτρισσα, Ελεούσα, Οδηγήτρια, Φανερωμένη, Λαοδηγήτρια, Σουμελά, Περίβλεπτη, Γοργοεπήκοη, Πλατυτέρα, Πονολύτρα...

Υπάρχουν πάνω από 1.000 ονόματα που της προσέφερε ο λαός με ποιητικό ένστικτο όπως: Άνθος το αμάραντο, Μαυροματούσα, Χαρά πικραμένων, Πονολύτρα...Ο Ελύτης έγραψε με θαυμαστό τρόπο για τις Παναγίες του Δεκαπενταύγουστου των νησιών του Αιγαίου: “Λίγο για μια στιγμή, αν θελήσεις θα δεις τα ονόματα της Παναγίας στα νησιά μας: Παναγία Καρυστιανή κι Ακλειδιανή, Δαφνιώτισσα κι Αργιώτισσα, Παντάνασσα, Χρυσομαλλούσα, Χρυσοκαλίτισσα λάμπουσα, Κανάλα και Παραπορτιανή, Χοζοβιώτισα......και ω! Παναγιά μου Τηνιακιά, με τα πολλά καντήλια και Παναγιά μου Εκατονταπυλιανή στην Πάρο...”

Οι Κυκλάδες έχουν μια λευκότητα και μια ομορφιά που την υπογραμμίζει το γλαυκό του “αναρίθμητου γέλιου των κυμάτων” όπως θέλει ο Αισχύλος.

Ολόκληρη η πατρίδα μας, όπως κάθε χρόνο, ετοιμάζεται να γιορτάσει το “Πάσχα του καλοκαιριού”. Την Κοίμηση της Θεοτόκου, την υπέροχη μορφή της θρησκείας μας.

Υ.Γ. Εύχομαι από καρδιάς σε όλους τους Χριστιανούς να χαρούν τη γιορτή της Παναγίας.

Χρόνια Πολλά σε όσους άνδρες και σε όσες γυναίκες γιορτάζουν τον Δεκαπενταύγουστο.

Με υγεία και χαρά.