«Η street art είναι ελεύθερη και επαναστατική»

Ο Πάρις Ξυνταριανός Τσιροπινάς, με καταγωγή από τη Χίο και επίθετο, που μαρτυρά τη σύνδεση της οικογένειάς του με τη Σύρο, είναι ο άνθρωπος που «κρύβεται» πίσω από το πολυσυζητημένο Stray Art Festival και άλλες δράσεις, στις οποίες η τέχνη του δρόμου έχει ενεργή παρουσία και φωνή, εκφράζοντας τόσο τον καλλιτεχνικό όσο και τον κοινωνικό ρόλο της.

Ο ίδιος είναι απόφοιτος του Τμήματος Μηχανικών Σχεδίασης Προϊόντων και Συστημάτων του Πανεπιστημίου Αιγαίου με έδρα τη Σύρο, όπου αυτή τη στιγμή πραγματοποιεί το διδακτορικό του με θέμα τη σχέση μεταξύ του design και της τέχνης του δρόμου. Το 2009 δημιούργησε μαζί με τον φίλο και συντοπίτη του Μιχάλη Κοπριτέλη τη "Rea-lly?" Team, η οποία ασχολείται με τα graffiti, λαμβάνοντας μέρος σε μεγάλες διοργανώσεις και φεστιβάλ σε όλη την Ελλάδα.

Το όνομα της ομάδας άρχισε να γίνεται ευρύτερα γνωστό στο κοινό της Σύρου μέσα από τη συμμετοχής της στο Eye’s Walk Digital Festival με θέμα τη «Μετάβαση στην Ευρώπη», το καλοκαίρι του 2016. Η τέχνη της τοιχογραφίας αποτέλεσε τον πυρήνα στην 1^η Γιορτή της street art στη Σύρο, με το περιβόητο τατουάζ του Μάρκου Βαμβακάρη να γίνεται το «μήλον της έριδος» μεταξύ υποστηρικτών και «πολέμιων» της όλης προσπάθειας.

Με αφορμή τη συνδρομή του στα καλλιτεχνικά εργαστήρια της Αναπτυξιακής Εταιρείας Κυκλάδων με θέμα τη θαλάσσια προστατευόμενη περιοχή της Γυάρου, ο Πάρις Ξυνταριανός Τσιροπινάς μίλησε στην «Κοινή Γνώμη» για τον ελεύθερο και επαναστατικό χαρακτήρα της τέχνης, τη φιλοσοφία της, αλλά και τη θέση που κατέχει σήμερα στη συνείδηση του κόσμου.

Ποια είναι εκείνα τα στοιχεία που σε γοήτευσαν στη Σύρο και συνέβαλαν στην απόφασή σου να παραμείνεις στο νησί, υποστηρίζοντας και αναλαμβάνοντας πρωτοβουλίες που αναδεικνύουν την αξία της street art;

«Ήρθα για πρώτη φορά στη Σύρο το 2005, ως φοιτητής στο Τμήμα Μηχανικών Σχεδίασης Προϊόντων και Συστημάτων. Πήρα το πτυχίο μου εξήμησι χρόνια αργότερα και γύρισα πάλι στη Χίο, αλλά δεν ήθελα να μείνω εκεί. Ήμουν μεταξύ της Σύρου και της Θεσσαλονίκης, αλλά επειδή με πήραν εδώ για το διδακτορικό μου, το οποίο μελετά το βάθος της αλληλοτροφοδότησης της σχέσης μεταξύ design και τέχνης του δρόμου, επέλεξα τη Σύρο για άλλη μια φορά και δεν έχω μετανιώσει καθόλου γι’ αυτή την απόφαση. Η Σύρος με μαγεύει αρχικά με το κοσμοπολίτικο περιβάλλον και την αύρα της. Μου αρέσει πάρα πολύ το γεγονός ότι είναι ένα λιμάνι σε κομβικό σημείο ανάμεσα στα υπόλοιπα νησιά και πολύ κοντά στην Αθήνα, οπότε δίνει και παίρνει με τους  ανθρώπους, τα γεγονότα, τις δράσεις και τα δρώμενα πολύ συχνότερα από ό,τι συμβαίνει στη Χίο. Συνδυάζει την άλλη μεγάλη μου αγάπη, καθώς είναι η γενέτειρα του ρεμπέτικου και του Μάρκου Βαμβακάρη. Δεδομένου ότι, ασχολούμαι με την τέχνη του δρόμου εδώ και πολλά χρόνια, στόχος μου είναι να τη φέρω στα μέτρα που μπορώ και είναι δυνατόν στη Σύρο. Κάθε άνθρωπος που είναι αποφασισμένος και ξέρει να κάνει ένα-δυο πράγματα, μπορεί να δουλέψει σε οποιοδήποτε μέρος της χώρας».

Το όνομα της «Rea-lly? Team» άρχισε να γίνεται ευρύτερα γνωστό στο κοινό της Σύρου μέσα από την παρουσία σας στο “Eye’s Walk Digital Festival”. Πώς γεννήθηκε η ιδέα για τη σύσταση αυτής της ομάδας;

«Η Rea-lly? Team δημιουργήθηκε το 2009 λόγω μιας στενής φιλίας που μας συνδέει με το Μιχάλη Κοπριτέλη. Από τότε ξεκινήσαμε να δουλεύουμε αρχικά με έδρα τη Χίο και αργότερα, επεκταθήκαμε και σε άλλα μέρη, όπως η Λέσβος, η Αθήνα, η Θεσσαλονίκη και η Σύρος. Το 2015 εντάχθηκε στην ομάδα μας και η Ιουλία Μακρή. Δημιουργούμε καλλιτεχνικά όπου μας καλέσουν κι όπου ενδιαφερόμαστε κι εμείς να δουλέψουμε. Έχουμε συμμετάσχει σε αρκετά φεστιβάλ και διοργανώσεις ανά την Ελλάδα και προσπαθώ να προωθώ το όνομα της ομάδας ακόμα κι όταν δουλεύω ατομικά. Το ύφος της ομάδας μας είναι πιο νησιώτικο και διαφέρει από αυτό που υπάρχει στη γενικότερη αστική κουλτούρα. Έχουμε μεγαλώσει σε μικρή κοινωνία, περιτριγυρισμένη από θάλασσα και αυτό μας έχει δώσει στοιχεία που χρησιμοποιούμε στην καλλιτεχνική έκφρασή μας. Πριν έρθουν στη Σύρο όλοι οι «Rea-lly? Team» έκανα μόνος μου κάποια πράγματα, μεταξύ αυτών είναι και η συνεργασία με τον κτηνίατρο τον Μανώλη Βορρίση για το Aegean cats για τις γάτες και την προώθηση του πληθυσμού. Όραμά μας είναι η τέχνη του δρόμου να πάει στο μέρος που της αξίζει πραγματικά να είναι, δηλαδή στο δρόμο, καθώς και να βάλουμε τη Σύρο ως πρωτεύουσα των Κυκλάδων στο επίκεντρο της street art. Έτσι, ανάψαμε τη σπίθα για το Stray Art Festival, το οποίο προσπαθήσαμε να διοργανώσουμε από πέρυσι, αλλά δεν προλάβαμε τις προθεσμίες. Φέτος επανήλθαμε δριμύτεροι και τα καταφέραμε».

Δεδομένου ότι οι γνώμες για το Stray Art Festival διχάστηκαν, ποια θεωρείς ότι είναι η θέση που έχει σήμερα η τέχνη του δρόμου στη συνείδηση του κόσμου;

«Γενικότερα, η street art έχει λάβει τον αρνητικό -για μένα- χαρακτηρισμό «μόδα» και σε μεγάλο βαθμό γίνεται επί πληρωμή, κάτι που αφαιρεί λίγο τον αυθόρμητο και πιο επαναστατικό χαρακτήρα της. Παρόλα αυτά, στο συγκεκριμένο φεστιβάλ, επειδή δεν πληρώθηκε κάποιος καλλιτέχνης και όλοι ήρθαν αφιλοκερδώς και με την καλύτερη διάθεση να δημιουργήσουν τα έργα τους, νομίζω ότι υπάρχει αυτός ο ελεύθερος και επαναστατικός χαρακτήρας. Και αυτό, υπό μία έννοια, ίσως ξενίζει το Συριανό κοινό, τους ανθρώπους που ζουν κα δραστηριοποιούνται εδώ. Στο πλαίσιο του διδακτορικού μου ερευνώ το κατά πόσο αυτή η τέχνη είναι τελικά κοινωνικά αποδεκτή. Σίγουρα δεν είναι βανδαλισμός όπως γινόταν παλιά, γιατί γίνεται μέσω κάποιων συγκεκριμένων πλαισίων. Αλλά και πάλι, το ερώτημα παραμένει. Πώς θα αντιδράσει κάποιος όταν δει ένα έργο που δε συμβαδίζει με τη δική του αισθητική; Κάνει καλύτερη την επικοινωνία μας ή δημιουργεί εντάσεις; Παρόλα αυτά, για τις δράσεις του Stray Art Festival, δεχτήκαμε πολλά θετικά σχόλια και κάποια αρνητικά πάνω σε συγκεκριμένα ζητήματα κυρίως από ανθρώπους μεγάλης ηλικίας».

Τα όρια που τίθενται από μερίδα του κόσμου εμποδίζουν τη street art να διατηρήσει τον ελεύθερο χαρακτήρα της;

«Θεωρητικά οποιαδήποτε τέχνη μπορεί να καταπιαστεί με οτιδήποτε. Αυτός ακριβώς είναι και ο λόγος που μπαίνει ένα πλαίσιο. Και στον τοίχο του Νεωρίου υπάρχει ζωγραφισμένη από το Billy Gee μία νεκροκεφαλή που ως θέμα είναι πιο σοκαριστικό από το τατουάζ του Βαμβακάρη. Σε πιο μικρές κοινωνίες και σε πιο μικρά μέρη, παρότι το ίντερνετ κυριαρχεί και οι εικόνες και τα είδωλα έχουν οδηγηθεί προς μία πιο βίαια, πιο brutal κατάσταση, βλέπουμε ότι παραμένει ο φιλικός, ήσυχος χαρακτήρας του περιβάλλοντος, οι πιο απλές σκηνές της καθημερινότητας. Παρόλα αυτά και πάλι είναι δύσκολο να δεχτεί κάποιος μια εικόνα που έρχεται από ανθρώπους που ζουν σε άλλες πόλεις με άλλα βιώματα και εικόνες που μεταφέρονται εδώ και ίσως θεωρούνται ξένες. Εγώ προσωπικά χάρηκα όταν είδα την τοιχογραφία του Μάρκου Βαμβακάρη, αναρτημένη στη σελίδα του γιου του, Στέλιου».

Η υποστήριξη από τους τοπικούς φορείς είναι ενθαρρυντική για τη συνέχιση της διοργάνωσης;

«Η συνεργασία μας με το Δήμο, την Περιφέρεια και το Επιμελητήριο ήταν άψογη. Παρόλο που κάναμε κάτι για πρώτη φορά και θα μπορούσαν ή να μη μας εμπιστευτούν ή να κρατήσουν μια επιφυλακτική στάση, δεν το έκαναν. Και τους τιμά πάρα πολύ αυτό. Αλλά κι εμείς από την άλλη, για να το πετύχουμε, δουλέψαμε πολύ. Υπήρξαν παιδιά που θυσίασαν το καλοκαίρι τους και τα μαθήματα της σχολής. Τους ευχαριστώ πάρα πολύ γιατί αυτό το όραμα πήρε σάρκα και οστά λόγω της εύρυθμης λειτουργίας και συνεννόησης των φορέων μεταξύ τους και της ομάδας της δικής μας. Οπότε μας δίνει πάρα πολύ μεγάλη όρεξη και κουράγιο για να συνεχίσουμε για τα επόμενα χρόνια».

Μέσα από τη συμμετοχή σας τόσο στο Eye’s Walk Digital Festival με θέμα το προσφυγικό ζήτημα, αλλά και στα Καλλιτεχνικά Εργαστήρια της Αναπτυξιακής Εταιρείας Κυκλάδων με θέμα τη Γυάρο αποδείξατε ότι η τέχνη έχει και κοινωνικό ρόλο.

«Η τέχνη, είτε είναι μουσική, είτε γλυπτική, είτε εικαστική, υπάρχει για να εκπαιδεύει, είναι παιδαγωγός, το μοναδικό φαναράκι που έχουμε στο σκοτάδι. Είναι η έκφρασή μας, το εργαλείο μας για να αντιμετωπίσουμε δύσκολες έννοιες όπως η αμορφωσιά, η μιζέρια, ο μεσαίωνας».