Η τέχνη του δρόμου στα «σαλόνια» της Ερμούπολης

Απάντηση σε εκείνους που αρέσκονται στο να «ξορκίζουν» μορφές τέχνης που απέχουν από την κλάση και την ιδιοσυγκρασία τους και να ορθώνουν απαγορευτικές πινακίδες απέναντί τους, έξω από χώρους και «σαλόνια» της κουλτούρας, της διανόησης και της –ονομαζόμενης- υψηλής κοινωνίας, έδωσε η κ. Βαλεντίνη Ποταμιάνου.

Η δισέγγονη της μεγάλης Ελληνίδας ηθοποιού, Κυβέλης, τόλμησε να πάει κόντρα στο ρεύμα των ανθρώπων που έχουν συνηθίσει να διακρίνουν και να απαξιώνουν το διαφορετικό και το μοντέρνο, τόλμησε να ανακατέψει την τράπουλα και να ανοίξει τις πόρτες του Ινστιτούτου Κυβέλη στην τέχνη του δρόμου (γκράφιτι).

Εντυπωσιασμένη από τα έργα που «γεννήθηκαν» τον περασμένο Σεπτέμβριο στον εξωτερικό τοίχο του Νεωρίου, στο πλαίσιο του Stray Art Festival και ειδικότερα από τον τρόπο με τον οποίο αποδόθηκε ο μεγάλος Ρεμπέτης Μάρκος Βαμβακάρης, η κ. Ποταμιάνου προσέγγισε τον ιθύνοντα νου του εγχειρήματος, Πάρι Ξυνταριανό – Τσιροπινά και του πρότεινε να δώσουν έναν νέο τόνο και αέρα στο αστικό κτίριο του 1870.

Έτσι, τέθηκαν τα θεμέλια για να δημιουργηθεί στην είσοδο του εκθεσιακού χώρου της Οικίας Κυβέλη μία καλαίσθητη τοιχογραφία, στην οποία απεικονίζεται η Κυβέλη και άλλα σημαντικά πρόσωπα του θεάτρου και της ιστορίας τόσο της Σύρου, όσο και της Ελλάδας γενικότερα, που συνδέονταν με την ίδια.

«Κρατάμε ζωντανή τη μνήμη του θεάτρου του 20^ου αιώνα»

Η πρωτοβουλία αυτή πήρε σάρκα και οστά, στο πλαίσιο της συμπλήρωσης 130 ετών από τη γέννηση της ηθοποιού. «Το θέατρο είναι κάτι ζωντανό. Μέσα σε αυτή τη συλλογική μνήμη βάλαμε σημαντικά πρόσωπα, με τα οποία συναντήθηκε η Κυβέλη», δηλώνει στην «Κοινή Γνώμη» η Βαλεντίνη Ποταμιάνου.

Πρώτη ξεχωρίζει η μορφή του Δημήτριου Βικέλα, ο οποίος την είδε πάρα πολύ μικρή στη σκηνή και έγραψε πολύ σπουδαίο στο ημερολόγιό του γι’ αυτήν. Δίπλα του βρίσκεται ο Μπαστιάς, ο οποίος σε νεαρή ηλικία είδε την Κυβέλη και μαγεύτηκε. Μέσα από τα συγκεκριμένα πρόσωπα, φανερώνεται ο συνδετικός κρίκος της ηθοποιού με τη Σύρο, στην οποία ήρθε να παίξει το 1904.

Στην τοιχογραφία βλέπουμε επίσης έναν από τους σημαντικότερους ηθοποιούς του νεοσύστατου Ελληνικού κράτους και πρωτεργάτες της ελληνικής θεατρικής σκηνής, Μήτσο Μυράτ, τον τρίτο σύζυγό της, Γεώργιο Παπανδρέου, τον θεατρικό συγγραφέα, μυθιστοριογράφο και ποιητή Κωνσταντίνο Χρηστομάνο,  τη Μαρίκα Κοτοπούλη, την αδερφή της οποίας παντρεύτηκε ο Μήτσος Μυράτ, τον Λουίτζι Πιραντέλλο, καθώς και συγγενικά πρόσωπα της Κυβέλης.

«Εφόσον σήμερα το Θεατρικό Μουσείο της Ελλάδος είναι κλειστό, είναι υποχρέωσή μας να κρατάμε ζωντανή τη μνήμη του θεάτρου του 20^ου αιώνα γιατί είμαστε κι εμείς κομμάτι αυτού του θεάτρου. Αυτή η γενιά μετά τον 2^ο Παγκόσμιο Πόλεμο πάλι έδωσε στους νεότερους την ευκαιρία να αναμετρηθούν με τα μεγάλα κείμενα», υπογράμμισε η κ. Ποταμιάνου.

Αναφερόμενη στον Πάρι Ξυνταριανό – Τσιροπινά, μέλος της ομάδας «Rea-lly? Team», μίλησε για έναν ταλαντούχο καλλιτέχνη, ο οποίος έχει μία ιδιαίτερη σχέση με το πορτρέτο, το χρόνο και το χώρο. «Ο Πάρις έχει ένα δικό του όραμα και ρυθμό και με πολύ αυστηρό τρόπο προσπαθεί να απεικονίσει πράγματα, που του είναι τελείως ξένα. Γιατί είναι πάρα πολύ νέος και δεν έχει την ηλικία μου ώστε να έχει διατηρήσει μέσα του μνήμες. Όλα είναι καινούρια γι’ αυτόν, τα πλησιάζει με μία λατρευτική σχέση ως προς την τέχνη και με έναν μεγάλο σεβασμό ως προς τον χρόνο. Μ’ αρέσει ο τρόπος με τον οποίο συνομιλεί με τα πρόσωπα», κατέληξε η δισέγγονη της Κυβέλης.

Π. Ξυνταριανός: «Χαιρόμαστε που μας αποδέχεται πια περισσότερος κόσμος»

Για τη συνεργασία του με την κ. Ποταμιάνου μίλησε στην «Κοινή Γνώμη» και ο καλλιτέχνης, ο οποίος με μεγάλη προθυμία και χαρά αποδέχτηκε την πρότασή της να βάλουν την τέχνη του δρόμου σε ένα μεγάλο «σαλόνι».

«Με την κ. Βαλεντίνη γνωριστήκαμε στο περσινό Stay Art Festival. Από όλο αυτό το πανηγύρι των χρωμάτων και των εικαστικών παρεμβάσεων της άρεσε πολύ ο Βαμβακάρης και έτσι μίλησε απευθείας σε μένα. Από πέρυσι τον Σεπτέμβριο, βάλαμε κάτω τα χαρτιά μας και τις ιδέες μας και αποφασίσαμε να φτιάξουμε κάτι στο Ινστιτούτο για να φέρουμε την τέχνη του δρόμου μέσα στο Ινστιτούτο και αντιστοίχως, να βγάλουμε το Ινστιτούτο προς τα έξω. Περνώντας κανείς από το στενό, πλέον δεν βλέπει έναν κενό τοίχο, αλλά όλες αυτές τις προσωπικότητες του θεάτρου και της ιστορίας και αρχίζει να αποκτά μία γνώση για τον χώρο. Θεωρώ πως υπήρχε ανάγκη να γίνει κάτι τέτοιο, γιατί πολύ συχνά είχα πιάσει τον εαυτό μου να περνά από δω και να μη γνωρίζει τι είναι το Ινστιτούτο Κυβέλη», δήλωσε χαρακτηριστικά.

Πρόσθεσε μάλιστα πως αυτή η πρωτοβουλία θα τονώσει τη σχέση του θεάτρου με τη Σύρο και θα αποτελέσει μία καλή ευκαιρία για να γνωρίσει περισσότερος κόσμος τη σπουδαιότητα και το έργο αυτών των προσωπικοτήτων.

Επιπλέον δεν έκρυψε την ικανοποίησή του για το γεγονός ότι, η τέχνη του δρόμου αρχίζει να αγκαλιάζεται όλο και πιο θερμά από την τοπική κοινωνία, αποδεικνύοντας ότι τα στρατόπεδα στην τέχνη βρίσκονται μόνο στο μυαλό μας.

«Η ζωγραφική δεν είναι μοντέρνα, απλώς ο χώρος που γίνεται, αλλάζει. Η ζωγραφική είναι πάντα ζωγραφική. Όταν γίνεται στο δρόμο, αλλάζουν τα δεδομένα. Στη συγκεκριμένη περίπτωση μας ικανοποιεί πολύ γιατί είναι και ένας τρόπος να αναγνωριστεί η δουλειά μας και από άλλους ανθρώπους οι οποίοι ενδεχομένως να μας ήξεραν μόνο από το δημόσιο χώρο, ή φεστιβάλ της τέχνης του δρόμους, τώρα μπορεί να γνωρίσει τα έργα μας και μέσα από δω. Η κάθε τέχνη δεν έχει ρατσισμό. Δυστυχώς, πολλές φορές βγάζουμε εσφαλμένα συμπεράσματα. Η τέχνη υπάρχει για να δείξει κάτι. Καλό είναι να υπάρχει αντίδραση όταν σε κάποιον δεν αρέσει κάτι, αρκεί να υπάρχει επιχείρημα πίσω από αυτή την πράξη».

Η τοιχογραφία παρουσιάστηκε το βράδυ της Τετάρτης, στο πλαίσιο μίας μικρής μουσικής εκδήλωσης, που έλαβε χώρα στην ταράτσα της Οικίας Κυβέλη.