Η Ευρώπη είναι το πρόβλημα ή η λύση;

Ένας από τους σταθερούς, συστηματικούς και διεισδυτικούς μελετητές των ευρωπαϊκών πραγμάτων θεωρείται ο πανεπιστημιακός – διεθνολόγος, Σωτήρης Ντάλης.

Το βιβλίο του με τίτλο “Η «Δύσκολη» Ευρώπη: Σε αναζήτηση της Νέας Ευρωπαϊκής Αλληλεγγύης” παρουσιάστηκε την Πέμπτη 21 Ιουνίου 2018, στη Δημοτική Βιβλιοθήκη Ερμούπολης.

Ο Σωτήρης Ντάλης είναι επίκουρος καθηγητής και διδάσκει Διεθνείς Σχέσεις - Διεθνή Πολιτική και Ευρωπαϊκή Ενοποίηση στο Τμήμα Μεσογειακών Σπουδών στο Πανεπιστήμιο Αιγαίου, στο προπτυχιακό και στο μεταπτυχιακό τμήμα. Διευθύνει τη Μονάδα Έρευνας για την Ευρωπαϊκή και Διεθνή Πολιτική στο Τμήμα Μεσογειακών Σπουδών και διδάσκει ως εξωτερικός συνεργάτης στο Τμήμα Πολιτικής Επιστήμης και Δημόσιας Διοίκησης του Εθνικού Καποδιστριακού Πανεπιστημίου της Αθήνας, στο Τμήμα Αγροτικής Οικονομίας και Ανάπτυξης στο Γεωπονικό Πανεπιστήμιο, στην Εθνική Σχολή Δημόσιας Διοίκησης, στη Σχολή Εθνικής Ασφάλειας, στη Σχολή Εθνικής Άμυνας και στη Διπλωματική Ακαδημία του Υπουργείου Εξωτερικών.

Στοιχεία ενός επερχόμενου αβέβαιου μέλλοντος

Το βιβλίο «Δύσκολη Ευρώπη» παρουσίασε η Προϊσταμένη Επιστημονικής και Παιδαγωγικής καθοδήγησης Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης Νοτίου Αιγαίου, Τσαμπίκα Καράκιζα, υπογραμμίζοντας τους ισχυρισμούς, τα ερωτήματα, αλλά και τις βασικές έννοιες που τίθενται στις σελίδες του.

Σύμφωνα με τις έρευνες στις οποίες αναφέρεται ο κ. Ντάλης, οι Ευρωπαίοι πολίτες δεν τάσσονται κατά της Ευρωπαϊκής Ένωσης, αλλά κατά του τρόπου που αυτή λειτουργεί. Έτσι είναι λογικό, να προκύπτουν σύνθετα και πολυπαραγοντικά ερωτήματα τα οποία καταλήγουν πολύ συχνά σε απλουστευτικά δίπολα. Για παράδειγμα, αποτυχία απέναντι στην αποτελεσματικότητα, πολιτικές γραφειοκρατίας απέναντι σε ένα ευρωπαϊκό όραμα, Ευρώπη πολλών ταχυτήτων απέναντι σε μια Ευρώπη για αναγκαίες ενιαίες πολιτικές.

«Το βιβλίο που παρουσιάζουμε σήμερα επιχειρεί να διακρίνει αυτά που σήμερα συμβαίνουν στην Ευρώπη ως συνέχεια όσων έχουν προηγηθεί και ως στοιχεία ενός επερχόμενου αβέβαιου μέλλοντος», επεσήμανε το στέλεχος της Περιφερειακής Διεύθυνσης Εκπαίδευσης Ν. Αιγαίου.

Ταυτότητα, Ευρωπαϊκή Ενοποίηση και Αλληλεγγύη

Οι άφθονες πηγές, που εμπεριέχονται στο βιβλίο, δίνουν την ευκαιρία να δει κανείς ενδιαφέρουσες και διαφορετικές μεταξύ τους απόψεις, οι οποίες τεκμηριώνουν αυτά που καταγράφονται ως ισχυρισμοί. Ένα δεύτερο χαρακτηριστικό είναι ότι στο βιβλίο δεν υπάρχουν βεβαιότητες. Τα ερωτήματα είναι ανοιχτά και τίθενται μέσα σε ένα σύστημα εν πολλοίς ανοιχτό, όπως είναι η Ευρώπη κι όπως όλα τα συστήματα, δυνάμει αυτοτροφοδοτούμενο. Το ίδιο, δηλαδή, παράγει λύσεις και απαντήσεις στο βαθμό που μπορεί. Με αυτή την έννοια, ο ισχυρισμός που προκύπτει και καταγράφεται στο βιβλίο ότι «η Ευρώπη δεν είναι το πρόβλημα, αλλά η λύση» βρίσκει έναν τρόπο δικαίωσης μέσα από τη λογική των ανοιχτών συστημάτων. Το βιβλίο μετατρέπει αυτόν τον ισχυρισμό σε ερώτημα και προσπαθεί να το προσεγγίσει.

Στην πορεία της προσέγγισής του, η κ. Καράκιζα διέκρινε τρεις βασικές έννοιες, γύρω από τις οποίες οικοδομούνται και περιγράφονται τα επιχειρήματα: η έννοια της ταυτότητας, η έννοια της Ευρωπαϊκής Ενοποίησης και η έννοια της αλληλεγγύης. Η καθεμία έχει τη δική της αυτονομία. Ωστόσο οι τρεις αυτές έννοιες αλληλοεμπλέκονται, αλληλοτροφοδοτούνται και συνδέονται.

Σ. Ντάλης: «Οι σημερινοί νέοι δε γνωρίζουν τι σημαίνει Ευρωπαϊκή Ενοποίηση»

Την ιδιαίτερη αγάπη του προς τη μέση εκπαίδευση εξέφρασε ο συγγραφέας του βιβλίου, Σωτήρης Ντάλης. Όπως εξήγησε, ο ίδιος διδάσκει το μάθημα «Εισαγωγή στην Ευρωπαϊκή Ενοποίηση» σε πρωτοετείς φοιτητές, οι οποίοι ολοκλήρωσαν πρόσφατα το Λύκειο. Στο πλαίσιο του μαθήματος, επιχειρείται μια συζήτηση γνωριμίας για την ερμηνεία της Ενωμένης Ευρώπης και του Σχεδίου «Ευρώπη». «Μέσα από τη συζήτηση παρατηρείται ένα έλλειμμα διδασκαλίας στη Μέση Εκπαίδευση για το τι είναι η Ευρωπαϊκή Ενοποίηση», ανέφερε χαρακτηριστικά, καθιστώντας γνωστή τι σύγχυση που επικρατεί στους σημερινούς νέους σχετικά με την έννοια της Ευρωπαϊκής Ενοποιητικής Διαδικασίας. «Πιστεύουν πως είναι το νόμισμα, οι οικονομικές πολιτικές, τα μέτρα, οι επιδοτήσεις, οι ισορροπίες μέσα σε αυτό το θεσμικό πλαίσιο, ο κυκεώνας της γραφειοκρατίας, και άλλα. Στην πραγματικότητα όμως, είναι ένα σχέδιο ειρήνης, συνύπαρξης, κατανόησης, αλληλεγγύης που στόχο είχε και έχει την ευημερία των Ευρωπαίων πολιτών και την ασφάλεια». Για το λόγο αυτό έκρινε απαραίτητο πως θα πρέπει να διευκρινίζεται ότι «η ευημερία που ζούσαμε και ζούμε είναι δημιούργημα της Ενωμένης Ευρώπης, η συμφιλίωση των χθεσινών εχθρών, των Γερμανών και των Γάλλων», ώστε να πειστούν τα παιδιά ότι, έτσι η δημοκρατία κέρδισε το φασισμό και τα ολοκληρωτικά καθεστώτα.