Ένα φεστιβάλ σαν… παραμύθι

Η μουσική, η σκηνογραφία, τα εικαστικά, το θέατρο, η χειροτεχνία και πολλές ακόμη τέχνες γύρω από το παραμύθι, συναντήθηκαν για πρώτη φορά στη Σύρο, μυώντας το κοινό στον μαγικό κόσμο των παραμυθάδων.

Η 1^η Σύναξη Παραμυθιών με τη σφραγίδα της ομάδας αφηγητών ΠαραμυθιαΖΩ διοργανώθηκε από 14 έως 17 Σεπτεμβρίου στο Κηπάριο της Μεταμόρφωσης και την Άνω Σύρο, στο πλαίσιο του προγράμματος «Σύρος – Πολιτισμός 2018». Στόχος της είναι να καταστήσει την πρωτεύουσα των Κυκλάδων τόπο συνάντησης επαγγελματιών ή μη, που επιθυμούν να ακούσουν ή να πουν ένα παραμύθι.

Παιδιά και ενήλικες είχαν την ευκαιρία να ακούσουν παραμύθια, προερχόμενα από την παράδοση της Ελλάδας και άλλων λαών. Παράλληλα, πραγματοποιήθηκαν εργαστήρια εικαστικών, σκηνογραφίας και θεάτρου, μουσικές βραδιές, συζητήσεις και masterclass τεχνικών αφήγησης.

Καθ’ όλη τη διάρκεια της Σύναξης εκτέθηκαν στο Κηπάριο κάποια από τα μουσικά όργανα που κατασκεύασαν την περασμένη χρονιά οι μαθητές και οι νηπιαγωγοί του 3ου Ολοήμερου Νηπιαγωγείου Ερμούπολης, στο πλαίσιο του πολιτιστικού προγράμματος «Όργανα τούμπανα, φωνές και ξεφάντωσες πολλές». Οι ήχοι τους αποτέλεσαν αφορμή για να ακουστεί ένα παραμύθι. Επιπλέον, εκτέθηκαν έργα από το σκηνογραφικό-θεατρικό εργαστήρι του Πολυχώρου Ταλάντων.

Τέλος, το κοινό γνώρισε το «bracelet for a good cause», ένα κόσμημα που ξεκίνησε από τη Σύρο και έχει ήδη ταξιδέψει σε πολλούς τόπους. Σημειώνεται μάλιστα πως, το 25% των εσόδων του διατίθεται για την κάλυψη φιλανθρωπικού σκοπού.

Από τη γενεσιουργή παράδοση μέχρι τις τεχνολογικές εφαρμογές των τεχνών

Ο πρόλογος της Σύναξης γράφτηκε με μία «to know as better» βραδιά στον Κήπο της Μεταμόρφωσης, που έδωσε στους συμμετέχοντες την ευκαιρία να συστηθούν και να μιλήσουν για την Τέχνη τους. Μουσικοί έπαιξαν αυτοσχεδιαστικά ή προετοιμασμένοι και οι αφηγητές τζάμαραν μαζί τους. Η Ρένα Βέργου (τραγούδι), ο Μάκης Πρίντεζης (ηλεκτρική κιθάρα) και ο Νίκος Απέργης (ακορντεόν) παρουσίασαν μουσικές ιστορίες με ή χωρίς λόγια. Ακολούθησαν διασκευές παραδοσιακών ήχων και αυτοσχεδιασμοί με σαντουροκανονάκι από τον Απόστολο Μάρη και τη Γεωργία Λίτσα. Η εκδήλωση ολοκληρώθηκε με «Το όνειρο του Γιόμο», ένα παραμύθι από τη Γκάνα, που αφηγήθηκαν όλα τα μέλη της ομάδας «ΠαραμυθιαΖΩ».

Αρχαία ελληνικά αγγεία έφτιαξαν παιδιά δημοτικού κατά τη διάρκεια του εικαστικού βιωματικού εργαστηρίου «Δημιουργώ και τον χρόνο πίσω γυρνώ» με τον εικαστικό – ζωγράφο Γιάννη Σπανόπουλο από το Εργοστάσιο Ονείρων. Σκοπός του εργαστηρίου, που διεξήχθη το πρωί του Σαββάτου, ήταν η προσέγγιση στοιχείων του αρχαιοελληνικού πολιτισμού που σχετίζονται με την πρωτογενή αγροτική παραγωγή, καθώς και την τότε καθημερινή ζωή των Ελλήνων. Οι μικροί συμμετέχοντες ήρθαν σε άμεση επαφή με υλικά που χρησιμοποιούνταν και κατά την τότε χρονολογική περίοδο (πηλό) και ως δημιουργοί πήραν όλες τις απαραίτητες γνώσεις. Με έμφαση στην αισθητική του κάθε αγγείου (ζωγραφική) βίωσαν τις έννοιες, «δημιουργώ», «μαθαίνω», «συνεργάζομαι».

Παράλληλα, υλοποιήθηκε το εργαστήριο κατασκευής σκηνογραφικών αντικειμένων, εμπνευσμένων από τα παραμύθια με τον σκηνογράφο Ηλία Λόη. Έφηβοι και ενήλικες έμαθαν πως το σκηνικό του παραμυθά έχει ιδιάζουσες συνθήκες. Χρειάζεται να ωθεί τη φαντασία του κοινού σε ελεύθερες εικόνες. Τα σκηνικά αντικείμενα που κατασκευάστηκαν, εκτέθηκαν στο χώρο αμέσως μετά.

Τι είναι παραμύθι, τι δεν είναι. Από πού μας έρχεται και πόθεν κατεβαίνει. Πώς μας κάνει καλό κι όταν ακούμε κι όταν λέμε. Πόση δύναμη έχει το συλλογικό ασυνείδητο και πόσο μέσα είναι στην καθημερινότητά μας. Αυτά και άλλα πολλά διδάχτηκαν οι ενήλικες συμμετέχοντες του masterclass εισαγωγής στην αφήγηση «Ούτε εγώ ήμουν εκεί» με τη Γεωργία Ματσούκα. Επιπλέον, η ομάδα έφτιαξε τη δική της παραμυθική ιστορία, μέσα από παιχνίδια.

Ιστορίες για μικρούς και μεγάλους

Το απογευματινό πρόγραμμα περιελάμβανε αφηγήσεις για μικρούς («Η Χρυσομηλιά» – Γεωργία Ματσούκα, «Από που ήρθαν τα παραμύθια» – Αλίκη Μητσογιάννη, «Ο κυρ Βοριάς» – Φλώρα Πρίντεζη και «Ντίλι το καντήλι» – διαδραστικό, με συνοδεία σκίτσων του συγγραφέα και εικονογράφου Βασίλη Χατζηπαναγιώτη). Ακολούθησαν παραδοσιακά παιχνίδια αυλής, τα οποία έδωσαν τη σκυτάλη σε παραμύθια για τους μεγάλους της παρέας: «Αυτός που ξεπουλούσε όνειρα» & «Η Ξυλουκανίκα» – Μαρίνος Μαραγκός, «Άντριου Κόφι» – Κάλια Σταυρακάκη και «Η Στρίγκλα» – Γεωργία Ματσούκα.

Εξίσου εντυπωσιακές ιστορίες περίμεναν τους μικρούς φίλους των παραμυθιών το απόγευμα της Κυριακής. Η Δέσποινα Αριστείδου αφηγήθηκε «Τα καινούρια ρούχα του αυτοκράτορα». Στη συνέχεια, η Μαρία Σταμπουλή παρουσίασε τον «Ποντικοπόλεμο» και το «Κάποτε και τα λόγια ριζώνουν». Ακολούθησαν η Κάλια Σταυρακάκη με τον «Τσιχλογενή βασιλιά» και η Άννα Φέρμελη με τον «Τσιρτσώνη».

Αμέσως μετά, παιδιά και ενήλικες μαζεύτηκαν γύρω από ένα μεγάλο χαρτί και έκαναν ένα παιχνίδι με σκίτσα, ζωγραφιές και σκαριφήματα, ακολουθώντας έναν συγκεκριμένο τρόπο. Το αποτέλεσμα τους εξέπληξε όλους, καθώς από το χαρτί ξεπήδησε από μόνη μας μια παραμυθική ιστορία. Τα παραμύθια έχουν αυτονομία κι είναι παντού. Είναι μέσα μας και μας ζυγιάζουν.

Το πρόγραμμα της ημέρας ολοκληρώθηκε με αφηγήσεις για μεγάλους: «Του ψαρά το παιδί» – Άννα Φέρμελη, «Η τύχη και δεν το ‘ξερα» – Αλίκη Μητσογιάννη και «Το χρυσοκόκκινο φίδι» – Λουκία Παλαιολόγου.

Η 1^η Σύναξη ολοκληρώθηκε στην Άνω Σύρο με «παραμύθια ρεφενέ». Οι συμμετέχοντες έδωσαν ραντεβού στην Καμάρα. Από εκεί ξεκίνησαν τον περίπατό τους στα σοκάκια του μεσαιωνικού οικισμού και στάθηκαν σε όμορφα σημεία για να πουν σύντομα παραμύθια για μικρούς και μεγάλους. Όραμα της ομάδας ΠαραμυθιαΖΩ, είναι η πρωτοβουλία αυτή να αγαπηθεί και να καθιερωθεί.