«Η ιστορία της Ερμούπολης είναι μαγική»

Τεραστίων διαστάσεων φαινόμενο χαρακτηρίζει τη δημιουργία της Ερμούπολης ο υπεύθυνος του Βιομηχανικού Μουσείου, Αχιλλέας Δημητρόπουλος, δηλώνοντας πανέτοιμος να υποδεχτεί, για μία ακόμη σχολική χρονιά, τους μαθητές του νησιού με στόχο να τους αφηγηθεί τη μοναδική, συναρπαστική και πάντα επίκαιρη ιστορία του.

Την έναρξη των φετινών μαθητικών επισκέψεων στο Μουσείο σηματοδοτεί η συμμετοχή του Δήμου Σύρου – Ερμούπολης στις Ευρωπαϊκές Ημέρες Πολιτιστικής Κληρονομιάς, που θεσπίστηκαν με πρωτοβουλία της Ευρωπαϊκής Ένωσης και του Συμβουλίου της Ευρώπης και εορτάζονται κάθε χρόνο το τελευταίο Παρασκευοσαββατοκύριακο του Σεπτεμβρίου.

Στο πλαίσιο αυτό, το Τμήμα Πολιτισμού του Δήμου, σε συνεργασία με τα Σχολεία Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης του νησιού, διοργανώνουν μαθητικές επισκέψεις στο Βιομηχανικό Μουσείο στις 28, 29 & 30 Σεπτεμβρίου 2018.

Κατά τη διάρκεια των επισκέψεων, θα πραγματοποιηθούν ξεναγήσεις εκπαιδευτικού χαρακτήρα με εργαστήρια για τα παιδιά, σύμφωνα με τις ανάγκες και τους σκοπούς της κάθε τάξης και επιλέγοντας ακόμα και συγκεκριμένη θεματολογία, στο πλαίσιο της Βιομηχανικής και Τεχνολογικής Ιστορίας της Σύρου.

Μοναδικό φαινόμενο στον Αιγαιακό χώρο

Θέμα του εορτασμού είναι οι «Πόλεις». Πόλεις παλιές και νέες, μεγάλες ή μικρότερες, σημαντικές ή λιγότερο σπουδαίες, ζωντανές ή ξεχασμένες που αφηγούνται τις ιστορίες τους. Σε ποια από τις παραπάνω κατηγορίες, κατατάσσει την ιστορία της Ερμούπολης ο κ. Αχιλλέας Δημητρόπουλος, ο οποίος θα προσπαθήσει να τη μεταδώσει και στους φετινούς μαθητές;

Όπως εξηγεί, η ιστορία της Ερμούπολης έχει παρουσιαστεί πολλές φορές σαν παραμύθι (πχ. από τον δημοσιογράφο και συγγραφέα Δημήτρη Χάλαρη) ή έχει πάρει τη μορφή μιας διήγησης. Ο ίδιος δεν θα πρωτοτυπήσει. «Η ιστορία είναι αυτή που θα μας οδηγήσει και πάλι στη μυθοπλασία», αναφέρει χαρακτηριστικά.

Η δημιουργία της πόλης αποτελεί μια μαγική ιστορία, που σύμφωνα με τους επισκέπτες της Σύρου και του Βιομηχανικού Μουσείου ειδικότερα… «πουλάει». Ο κ. Δημητρόπουλος αναφέρεται στην αναφέρεται στην έλευση των πρώτων προσφύγων στο νησί, μετά τις Καταστροφές της Χίου και των Ψαρών (1822 και 1824 αντίστοιχα).

«Είναι μια εποχή που ο μόνιμος πληθυσμός της Σύρου ανέρχεται περίπου στους 4.200 κατοίκους και που πρόσφυγες από τη Χίο, τις Κυδωνίες, τα Ψαρά και την Κάσο έρχονται στη Σύρο. Αυτοί αποτελούν τη «μαγιά» για τη μετέπειτα δημιουργία της πόλης. Από τη μια, οι Χιώτες κρατούν ένα μεγάλο μέρος του παγκόσμιου εμπορίου στα χέρια τους, εκείνα τα χρόνια και από την άλλη, οι Κασιώτες και οι Ψαριανοί είναι ψημένοι στις τέχνες της Θάλασσας».

Παρά το γεγονός ότι όλα αυτά είναι ήδη γνωστά στους περισσότερους, ο κ. Δημητρόπουλος μας προτείνει να μεταφερθούμε νοερά σε εκείνη την εποχή, να δούμε τα μεγέθη, ότι δεν υπήρξε, μέχρι τότε, ένα αντίστοιχο φαινόμενο στον Αιγαιακό χώρο.

«Αυτό κι αν είναι υλικό για μυθοπλασία. Η ιστορία μπορεί να αποδοθεί με όλες τις μορφές τέχνης και με όλες τους τρόπους έκφρασης απόψεων και συναισθημάτων, όπως θυμός, αγάπη, αφοσίωση, φιλοπατρία. Έτσι κι εγώ δεν θα πρωτοτυπήσω. Ελπίζω να μην ακουστώ κλισέ, αλλά ναι, η ιστορία της Ερμούπολης θα είναι πάντα επίκαιρη και αυτή που θα προσπαθήσουμε κι αυτή τη φορά να ξετυλίξουμε εντός και εκτός του Μουσείου».

Προσθέτει μάλιστα ότι, η δημιουργία της Ερμούπολης είναι ένα θέμα, που δεν έχει κανένας άλλος τόπος. «Δεν έχει ξανασυμβεί στον Αιγαιακό χώρο, γι’ αυτό και συναρπάζει. Αρκεί να σκύψεις από πάνω του λίγο παραπάνω και να αναλογιστείς πώς ήταν η κατάσταση εκείνα τα χρόνια. Ακόμα υπήρχαν πειρατές… Κοιμούσουν κάθε βράδυ και δεν ήξερες αν θα ξυπνήσεις. Και με αυτά τα δεδομένα, επιβεβαιώνεται ότι πρόκειται για μια μαγική ιστορία».

«Στις ξεναγήσεις δεν χρειάζεται διδακτισμός, αλλά παιχνίδι»

Η πρώτη μαθητική επίσκεψη στο Βιομηχανικό Μουσείο Ερμούπολης για το νέο διδακτικό έτος πραγματοποιήθηκε χθες από την ΣΤ’ Τάξη του Ιδιωτικού Δημοτικού Σχολείου «Άγιος Γεώργιος». Οι μαθητές, συνοδευόμενοι από τις εκπαιδευτικούς Λυδία Ρηγούτσου και Καρμελίνα Ρούσσου ξεναγήθηκαν από την κ. Δημητρόπουλο, ο οποίος έλυσε κάθε απορία τους.

Ποια είναι η διαφορά ανάμεσα στις ξεναγήσεις των παιδιών και σε εκείνες των ενηλίκων; «Αν κάτι με χαρακτηρίζει είναι ότι αλλάζω ύφος ανάλογα με τον άνθρωπο που έχω μπροστά μου», εξηγεί ο υπεύθυνος του Βιομηχανικού Μουσείου Ερμούπολης. «Κάνω αυτή τη δουλειά επί 35 χρόνια και προσπαθώ κάθε φορά να προσαρμόσω το ύφος της ξενάγησης ανάλογα με την ηλικία, την επαγγελματική ιδιότητα ή και τα ενδιαφέροντα κάθε επισκέπτη. Αλλιώς θα ξεναγήσεις μια ομάδα σκαφάτων κι αλλιώς μαθητές ή ιατρούς».

Ωστόσο, ιδιαίτερο ρόλο παίζει και ο χρόνος. «Ζούμε σε μια εποχή που δεν μπορείς να μακρηγορήσεις, πρέπει να βρεις κάτι γρήγορο και να το συνδέσεις με το σήμερα, τις εικόνες που προσλαμβάνουν τα παιδιά από τον δικό τους κόσμο, με αυτό που θες να τους περάσεις. Που, κακά τα ψέματα, σκουριάζει λιγάκι. Βλέπω ότι υπάρχει αρκετά μεγάλο ενδιαφέρον για το 20^ο αιώνα με αποκορύφωμα την Ερμούπολη και τη Σύρο μετά τον 2^ο Παγκόσμιο Πόλεμο παρά το τεράστιο ενδιαφέρον που παρουσιάζει η δημιουργία της πόλης».

Ο ίδιος τείνει περισσότερο σε αυτά τα θέματα, τα οποία χαρακτηρίζει «κοσμοϊστορικά». Ωστόσο, υποστηρίζει πως, ο κόσμος επιθυμεί συνήθως να ακούσει κάτι που του είναι οικείο και θέματα συνδεδεμένα με την καθημερινότητά του.

«Αν πάρουμε ως παράδειγμα τους εργάτες που έχουν δουλέψει στο Νεώριο, ή στα μεγάλα κλωστοϋφαντουργεία, βλέπεις ότι σε αυτούς είναι πιο εύκολο να τους μεταδώσεις ότι είναι κομμάτι της ιστορίας. Αν τους μιλήσεις για τον Καποδίστρια, τον Κεχαγιά κλπ. θα συγκινηθούν με τον ίδιο τρόπο που συγκινούνται με τους αρχαίους. Αν βιώνουν τους εαυτούς τους σαν κομμάτι της πρόσφατης ιστορίας, είναι πολύ πιο δεκτικοί».

Καταλήγοντας, ο κ. Δημητρόπουλος σημειώνει πως το «κλειδί» για να μεταδώσεις την ιστορία στα παιδιά είναι η παιγνιώδης διάθεση. «Δεν χρειάζεται διδακτισμός, αλλά παιχνίδι. Και βέβαια, στο διάστημα αυτό, έχεις την ευκαιρία να τα «βομβαρδίσεις» με πληροφορίες. Σίγουρα κάτι θα έχει μείνει μετά το τέλος της επίσκεψης».