Εορτασμός της 60ής επετείου της Εταιρείας Κυκλαδικών Μελετών

Με μεγάλη επισημότητα,  μέσα σε ένα λαμπρό περιβάλλον, και με την συμμετοχή περισσοτέρων  από  250  εκλεκτούς  προσκεκλημένους  Κυκλαδίτες  και  φίλους των  Κυκλάδων,  εορτάσθηκε  η  60ή επέτειος  της  συνεχούς  επιστημονικής και κοινωνικής προσφοράς της Εταιρείας Κυκλαδικών Μελετών (Ε.Κ.Μ.).

Η εκδήλωση, η οποία πραγματοποιήθηκε την Τετάρτη 28 Νοεμβρίου 2018 το βράδυ στη Στοά του Βιβλίου της Φιλεκπαιδευτικής Εταιρείας, στην Αθήνα, ενθύμισε  τις  παλαιές  εκείνες  συγκεντρώσεις  τις οποίες  η Εταιρεία διοργάνωνε  τις  πρώτες  δεκαετίας του βίου της.

Στην αρχή ο πρόεδρος της  Εταιρείας καθηγητής κ. Δημήτριος Στ. Κορρές αναφέρθηκε στο  ιστορικό  της δημιουργίας  της  Ε.Κ.Μ. από τον καθηγητή Στυλ. Γ. Κορρέ και την  διαδρομή της στα 60 αυτά χρόνια. Αναφέρθηκε στους διατελέσαντες Προέδρους (Στυλ. Γ. Κορρέ, Στέφ. Ήμελο, Ν. Ξυπνητό και Εμμ. Μαρμαρά) και στα επιτεύγματα της Ε.Κ.Μ., κυρίως στην έκδοση του επιστημονικού περιοδικού «Ἑπετηρίς», στην επιτυχή διοργάνωση των Διεθνούς Κυκλαδολογικού Συνεδρίου καθώς και στην απόκτηση ενός σύγχρονου και λειτουργικού νέου Καταστατικού. Ο  Πρόεδρος της Ακαδημίας Αθηνών  καθηγητής κ. Αντώνιος Κουνάδης χαιρέτησε με θερμά λόγια την πορεία της Εταιρείας και την προσφορά της στο πολιτιστικό  γίγνεσθαι των Κυκλαδονήσων ευχόμενος: «Η προσφορά της πρέπει  με κάθε τρόπο  να συνεχιστεί και για τον λόγο αυτόν απαιτείται μία  συνεχής προσπάθεια και υποστήριξη ….προς όφελος όχι μόνον των Κυκλαδονήσων, αλλά και της πατρίδος μας».. Χαιρετισμό  απηύθυνε επίσης  και ο  επίτιμος πρόεδρος της Εταιρείας και αντιπρόεδρος της Ακαδημίας Αθηνών καθηγητής κ. Στέφ. Ήμελλος.

 Κύριος ομιλητής ήταν ο καθηγητής Αρχιτεκτονικής και Ακαδημαϊκός  Μανόλης Ι. Κορρές  με θέμα την αρχιτεκτονική στις Κυκλάδες και την σχέση της με την Ιωνική αρχιτεκτονική. Αναφέρθηκε στην εξέλιξη της και στις επιδράσεις που δέχθηκε από την μνημειακή Ιωνική αρχιτεκτονική καθώς και στην επίδρασή της στην δημιουργία του Αττικού Ιωνικού ρυθμού μέσα από τα ευρήματα στους ναούς στο Σαγκρί και στα Ύρια της Νάξου αναλύοντας τα στοιχεία μίας υψηλής αρχιτεκτονικής παράδοσης. Ιδιαίτερα επισήμανε την επίδρασή της  στον Παρθενώνα και στο Ερέχθειο και σε άλλους αρχαίους ναούς.

Χαιρετισμό απηύθυνε ο Περιφερειάρχης Νοτίου Αιγαίου κ  Γ. Χατζημάρκος, ο οποίος δήλωσε την στήριξή του στο πολυσχιδές και σημαντικό έργο της Εταιρείας. Τέλος ο Αρχιεπίσκοπος Καθολικών  κ.  Σεβαστιανός Ροσσολάττος, ο Μητροπολίτης Παροναξίας  κ. Καλλίνικος  και  ο  Μητροπολίτης  Σύρου-Τήνου-Άνδρου  και λοιπών νήσων κ. Δωρόθεος  Β’ αναφέρθηκαν στο σημαντικό έργο της Εταιρείας και στον στόχο της για την επίτευξη της πνευματικής ενότητας των Κυκλάδων.

Ο Γραμματεύς της Εταιρείας κ. Γ. Γαβαλάς συντόνισε την εκδήλωση.

Η εκδήλωση έληξε με την προσφορά Κυκλαδίτικων εδεσμάτων κατά την οποία οι πολυπληθείς  προσκληθέντες   είχαν την ευκαιρία να συζητήσουν και γενικά να επικοινωνήσουν μεταξύ τους.

Στον χώρο της εκδήλωσης  λειτούργησε και έκθεση φωτογραφιών, εγγράφων, λοιπών τεκμηρίων σχετιζομένων με τη δράση της Εταιρείας και εκτέθηκαν και τόμοι της «Επετηρίδος»  της Ε.Κ.Μ., ένα σημαντικό επίτευγμά της.  

Παρευρέθησαν  στην εκδήλωση ο Αρχιεπίσκοπος  Καθολικών  κκ. Σεβαστιανός  Ροσσολάττος, ο  Μητροπολίτης  Σύρου-Τήνου-Άνδρου  και λοιπών  νήσων  κκ. Δωρόθεος  Β’, ο Μητροπολίτης  Παροναξίας  κκ. Καλλίνικος, οι Βουλευτές Κυκλάδων  κκ.  Ι. Βρούτσης, Ν. Μανιός, Αντ. Συρίγος και Ν. Συρμαλένιος, ο  Πρόεδρος του Αρείου Πάγου κ  Β. Πέππας, ο τ. Πρόεδρος  του Συμβουλίου της Επικρατείας  κ. Γ. Παναγιωτόπουλος, ο επ. Αντιπρόεδρος του Αρείου Πάγου κ. Νικόλαος Καβαλιέρος, ο κ. Πέτρος Παραράς, ο κ. Μιχ. Δέτσης, ο κ. Κ. Σιδερής. Επίσης ο πρ. υπουργός κ. Γ. Ανωμερίτης,  ο Περιφερειάρχης  Νοτίου Αιγαίου κ. Γ. Χατζημάρκος, ο Έπαρχος Τήνου κ. Ι. Γιαγιάς, ο Έπαρχος Άνδρου κ. Δ. Λοτσάρης, οι Ακαδημαϊκοί κκ. Αντ. Κουνάδης, Στ. Ήμελλος, Παν. Βοκοτόπουλος,  Μ. Τιβέριος, Μ. Κορρές και  Νικήτας Αλιπράντης, οι καθηγητές  κκ. Γ. Χαρτοφυλακίδης,  Θ. Παναγόπουλος, Γ. Σ. Κορρές,  Σταύρος Γ. Κορρές, Εμμ. Φραγκούλης, Σταμ. Καστελάνος, Alberto G Benvenuti,   Γ. Μαυρογιαννόπουλος, Πέτρος Αξαόπουλος και οι καθηγήτριες  κυρίες  Λίλα Μαραγκού, Κατερίνα  Κορρέ,  Θεοδώρα Μανιούδη-Γαβαλά.

Επίσης παρευρέθησαν  ο πρ. Δήμαρχος Νάξου κ. Βασίλ. Κόκκοτας, ο Πρόεδρος του Ομοσπονδίας Ναξιακών Συλλόγων (ΟΝΑΣ)  κ. Εμμ. Καλαϊτζής, ο Πρόεδρος της Ενώσεως Κυκλαδικού Τύπου (ΕΚΥΤ) κ. Γ-Θ. Μαγκανιώτης ο Πρόεδρος του Συνδέσμου Συριανών κ. Δ. Βαφίας, ο πρ. Πρόεδρος  Απολλωνιατών Νάξου κ. Αντ. Χωριανόπουλος, ο πρ. Πρόεδρος του Συλλόγου Φιλωτιτών Νάξου κ. Αντ. Τζιώτης, ο Πρόεδρος  της Αδελφότητος των εν Αθήναις Τηνίων  κ. Μαν. Σκαρής, ο Διοικητής του Νοσοκομείου Σάμου  κ. Λάζαρος Θεόφιλος, ο κ. Μ.  Κοντονικολάου, ο κ. Λαζ. Ρήγος,  ο κ. Ι. Βερώνης, ο κ. Ν.Γ. Προμπονάς, o κ. Φρ. Κ. Κορρές, η κ. Κατ. Κανακάρη, ο κ. Στυλ Μ. Κορρές, ο κ. Π. Χαλάς, ο κ. Ν. Χατζής, ο κ. Η. Σιγάλας, ο κ. Αλ. Λεβαντής, ο κ. Ι. Παπαδημητρίου , ο κ. Δ. Σιώτος, ο κ. Διον. Αλιπράντης, ο κ. Κ. Δανούσης, ο κ. και η κ. Σπ. Κάλμπαρη, ο κ. Στ. Μαρκοΐζος, η κ. Μαρ. Κυρτάτα, η κ. Κωνσταντίνα Συκουτρή-Ᾱνδριωμένου, ο κ. Στ. Λέπουρας, ο κ. Ιακ. Ναυπλίωτης, ο κ. Β. Φραγουλόπουλος, ο κ. Ι. Τουμπακάρης, ο κ. Ι. Κονταράτος, ο κ. και η κ. Ι. Ποσάντζη, ο κ. και η κ. Στ. Δ. Κορρέ, ο κ. και η κ. Λεων. Δ. Κορρές, ο κ. και η κ. Αργ. Σοφάκη, ο κ. Θ. Πιτταράς. Ο κ. Κ. Καραποστολάκης, ο κ. και η κ. Δημ. Θεοφίλου ο πατήρ Εμμανουήλ Βιντζηλαίος και πολλοί άλλοι.

 Επίσης τα μέλη του Δ.Σ. της Ε.Κ.Μ ο κ. και η κ. Δημ. Κορρέ, ο κ. και η κ. Ν. Κουτρουμπή, ο κ. Γ. Γαβαλάς, ο κ. Γερ. Μαγκανιώτης, ο  κ. και η κ. Ιακ. Ρήγου, ο κ. Ν. Αλιπράντης, ο κ. Ι. Λογαράς, η κ. Ευαγ. Κασιμάτη, ο κ. Φρ. Ν. Ξυπνητός, ο κ. και η κ. Στεφ. Προβελέγγιου, ο κ. Λ. Χατζηανδρέου και η κ. Κυρ. Χρυσού-Καρατζά.

Το Διοικητικό Συμβούλιο ευχαριστεί θερμά τους παρευρεθέντες και γενικά όλους όσοι συνέβαλαν στην επιτυχία της εκδήλωσης, επιτυχία που μας ενισχύει σημαντικά στην προσπάθειά μας για την επίτευξη των στόχων της Εταιρείας.

Ομιλία προέδρου

Σεβαστόν Ιερατείον, Κύριοι Βουλευτές, κ. Πρόεδρε το Αρείου Πάγου, κύριοι Ακαδημαϊκοί κύριοι καθηγητές, Κυρίες και κύριοι,

Σας ευχαριστούμε για την τιμητική παρουσίας σας στον σημερινό εορτασμό της Εταιρείας Κυκλαδικών Μελετών.

Η Εταιρεία Κυκλαδικών Μελετών αποτελεί ένα ιστορικό σωματείο με πλούσια δράση, το οποίο δημιουργήθηκε με σκοπό την ανάδειξη του διαχρονικού πολιτισμού και της ιστορίας των Κυκλάδων και την ενίσχυση των νησιών μέσω της προστασίας του περιβάλλοντος, της ιστορίας και της πολιτιστικής κληρονομιάς τους

Είναι μία επιστημονική ένωση η οποία έχει ένα σημαντικότατο σημείο αναφοράς: τις Κυκλάδες μας! Τον ξεχωριστό αυτό τόπο, στην καρδιά της Ελλάδας, ο οποίος διακρίνεται για την ομορφιά του τοπίου και των ανθρώπων του.

Έναν τόπο με ιδιαίτερο πνευματικό δυναμικό λόγω του από αρχαιοτάτων χρόνων πολιτισμού του, ο οποίος είναι πάντα ζωντανός στη συνείδηση των κατοίκων του.

Ήδη από την δεκαετία του 1930 υπήρχε η σκέψη και ο προβληματισμός για μία συνένωση του πνευματικού δυναμικού των Κυκλάδων. Ο Στ. Κορρές προέβαλε κατά την ομιλία του στον εορτασμό των 100 χρόνων του γυμνασίου Σύρου την ιδέα για πνευματική συσπείρωση, όπως άλλωστε και ο Σταύρος Βαφίας σε άρθρο του στην εφημερίδα «Θάρρος».

Το ίδιο επιδίωξαν και άλλοι Κυκλαδίτες, όπως ο Περικλής Ζερλέντης, ο Μιχαήλ Κοντελιέρης, ο Νικόλαος Κυταριόλου, ο Κωνσταντίνος Ναυπλιώτης και ο Ιωάννης Παναγόπουλος.

Έτσι, μερικά χρόνια αργότερα, το 1958, η πρόσκληση του Στυλιανού Κορρέ για την ίδρυση της Εταιρείας, βρήκε την βάση της στα πρόσωπα των εκλεκτών Κυκλαδιτών που συστρατεύθηκαν σε ένα κοινό σκοπό.

Η δράση της Εταιρείας ήταν πλούσια και ποικιλόμορφη με πιο σημαντική την έκδοση περιοδικού συγγράμματος (Επετηρίδος), η οποία αποτέλεσε το άρτιο, διαχρονικό, επιστημονικό βήμα μέσω του οποίου τα μέλη της εταιρείας προέβαλλαν το επιστημονικό και όχι μόνο, γίγνεσθαι των Κυκλαδονήσων.

Τα σημαντικότερα σημεία της πορείας της Εταιρείας όλα αυτά τα χρόνια είναι εν συντομία τα ακόλουθα:

-Το 1958, όπως προελέχθη, Ιδρύεται η Εταιρεία.

Για την ιστορία, αλλά και ως οφειλόμενη τιμή, σας προβάλω στις διαφάνειες (σημ.: προεβλήθησαν διαφάνειες) τα ονόματα των ιδρυτικών μελών αλλά και του πρώτου Διοικητικού Συμβουλίου

Πρώτος Πρόεδρος εκλέγεται ο Στ. Κορρές

Το 1960 εκδίδεται ο πρώτος τόμος της Επετηρίδος της Ε.Κ.Μ. ενώ κυκλοφορούνται εργασίες στην σειρά «Βιβλιοθήκη της Ε.Κ.Μ.»

Ήδη από την ίδρυσή της, διοργανώνονται λαμπρές εκδηλώσεις στην Αθήνα, με συμμετοχή μεγάλου αριθμού Κυκλαδιτών και όχι μόνο, στις οποίες :

- είτε παρουσιάζονται οι νέοι τόμοι της Επετηρίδος,

- είτε τιμώνται προσωπικότητες των Κυκλάδων. Ενδεικτικά: ο Νικ Χωραφάς, Ο Σπυρίδων Μαρινάτος, ο Hans Herter,o Γεώργιος Βέλτσος, ο Λεωνίδας Φιλιππίδης κα.

Παράλληλα , επειδή η δράση της Εταιρείας δεν ήταν επικεντρωμένη μόνο στην Αθήνα, διοργανώνονται επιτυχείς εκδηλώσεις και θεματικές εκδρομές στα νησιά μας -

Για την δράση της η εταιρεία έλαβε την πρώτη διάκριση το 1973. τιμήθηκε από το Ιερό Ίδρυμα Ευαγγελιστρίας Τήνου

Δυστυχώς, όπως είναι φυσικό να συμβαίνει σε μία πορεία τόσων χρόνων ήδη από το 1980 εμφανίζονται σοβαρά, κυρίως οικονομικά, προβλήματα.

Παρ’ όλα αυτά η δράση της συνεχίστηκε, το σωματείο παρέμεινε ενεργό και μάλιστα εκδόθηκε και ο 11ος τόμος της Επετηρίδος

Το 1989 απεβίωσε ο πρόεδρος Στυλιανός Κορρές. Στη θέση του εκλέγεται δεύτερος Πρόεδρος ο καθηγητής και μετέπειτα Ακαδημαϊκός Στέφανος Ήμελλος

Οι δυσκολίες παραμένουν – παρ’ όλα αυτά η εταιρία συνεχίζει τη λειτουργία της. Το κύριο έργο, δηλ η έκδοση της Επετηρίδος, συνεχίζεται ευτυχώς.

Επιπρόσθετα όμως, χάριν στην εξαιρετική πρωτοβουλία του νέου Προέδρου κ. Ήμελλου, ιστορικού και ιδρυτικού στελέχους της Εταιρείας, και τη συμβολή από οργανωτικής απόψεως του μέλους του Δ.Σ. Εμμανουήλ Λιγνού, η Εταιρεία προχωρά στη διοργάνωση των συνεδρίων της, των Κυκλαδολογικών Συνεδρίων, όπως ονομάζονται

Το πρώτο διοργανώνεται στην Άνδρο το 1991 με την συνεργασία της Καϊρείου Βιβλιοθήκης και το δεύτερο στη Σαντορίνη το 1995.

-Το 1996 η Εταιρεία έτυχε μίας σημαντικής αναγνώρισης : η Ακαδημία Αθηνών, εκτίμησε την προσφορά της στα πολιτιστικά πράγματα του τόπου και της απένειμε το ΒΡΑΒΕΙΟΝ ΤΗΣ ΑΚΑΔΗΜΙΑΣ ΑΘΗΝΩΝ.

- Πολύ σημαντικό βήμα για την εταιρεία είναι η απόκτηση το 2003, ιδιόκτητης στέγης χάριν στην δωρεά του Ιδρύματος Νιάρχου.

- Ταυτόχρονα συνεχίστηκαν οι επιστημονικές εκδηλώσεις όπως το συνέδριο για τον Άγιο Νικόδημο στην Χώρα της Νάξου.

Ο Άγιος Νικόδημος ο Αγιορείτης, έχει καθιερωθεί ως ο προστάτης της Εταιρείας, η οποία τον τιμά κάθε χρόνο στις 14 Ιουλίου.

Το 2010 αποχωρεί από την θέση του Προέδρου ο Ακαδημαϊκός κ Στέφανος Ήμελλος. Στην θέση του εκλέγεται ο αείμνηστος καθηγητής Νικόλαος Φρ. Ξυπνητός.

Κατά την διάρκεια της θητείας του Νικολάου Ξυπνητού εκδίδεται ο 21ος τόμος της Επετηρίδος. Διοργανώνονται εκ νέου εκδηλώσεις για να τιμηθούν προσωπικότητες των νησιών μας.

Αξιοσημείωτες οι δύο εκδηλώσεις στον «Παρνασσό» και την «Στοά του Βιβλίου» προς τιμήν των ακαδημαϊκών που κατάγονται από τις Κυκλάδες.

- Επίσης, δημιουργείται και ο ιστότοπος της Εταιρείας.

Ο επόμενος πρόεδρος, ο αείμνηστος καθηγητής Εμμανουήλ Μαρμαράς, εκλέγεται το 2014.

Τα μέλη του νέου ΔΣ υπό την καθοδήγηση του Προέδρου, επιδεικνύουν μία πολύ σημαντική και μεγαλύτερη από τα προηγούμενα χρόνια συνδρομή στα θέματα της Εταιρείας.

Έτσι, ο αριθμός των νέων εταίρων που σημαίνει και ανανέωση του δυναμικού, αυξάνει με σημαντικούς ρυθμούς.

Οι συνεδριάσεις του ΔΣ καθιερώνονται μία φορά τον μήνα.

Η Εταιρεία είναι διαρκώς παρούσα στις διάφορες εκδηλώσεις Κυκλαδικών Σωματείων, τόσο στην Αθήνα, όσον και στα Κυκλαδονήσια. όπως την Άνδρο, την Κέα ή στην Τήνο, όπου για πρώτη φορά, Διοικητικό Συμβούλιο γίνεται εκτός Αθηνών.

Το 2016 διοργανώνεται το Γ΄ Κυκλαδολογικό Συνέδριο στη Σύρο, με πολύ μεγάλη επιτυχία, η έκδοση των πρακτικών του οποίου θα αποτελέσει μία ακόμη προσφορά της Εταιρείας.

Παράλληλα αξιοσημείωτες είναι οι παρεμβάσεις όπως για την διάσωση του Πύργου στον Αγ. Πέτρο της Άνδρου, του Χειμάρρου στη Νάξο και του νεκροταφείου Ερμουπόλεως Σύρου όπως και οι εκδηλώσεις τιμής άξιων Κυκλαδιτών,. ως του Μανόλη Γλέζου και του επισκόπου Κυανέων κ κ. Χρυσόστομου

Τέλος, το Καταστατικό της Εταιρείας μετά από τέσσερις και πλέον δεκαετίες εκσυγχρονίζεται με την βοήθεια εκλεκτών νομικών, εταίρων της Εταιρείας μας και ήδη έχει καταχωρηθεί στα Βιβλία του Πρωτοδικείο Αθηνών.

Κυρίες και Κύριοι,

Ως πέμπτος Πρόεδρος της Εταιρείας, σας διαβεβαιώνω εξ ονόματος του Διοικητικού συμβουλίου, το οποίο απαρτίζεται από καταξιωμένους Κυκλαδίτες με σημαντική προσφορά στην εταιρεία, ότι συνεχίζουμε με μεγάλη αγάπη την δράση της Εταιρείας με ευθύνη απέναντι στην ιστορία της.

-Ήδη, προετοιμάζονται οι δύο επόμενοι τόμοι της Επετηρίδος, χάριν στη συνδρομή του εκλεκτού Κυκλαδίτη, πρώην μέλους του Διοικητικου Συμβουλίου, Γ. Δαρδανού. Επίσης, αποφασίστηκε η επανέκδοση αυτοτελών εργασιών στην σειρά των εκδόσεων της Εταιρείας. ΄Ηδη, είναι έτοιμος ο πρώτος τόμος της νέα σειρά με την συνδρομή, του κ. Γ. Δαρδανού.

Κλείνοντας αυτή τη σύντομη αναφορά σε μία ιστορία 60 ετών, απευθύνω και πάλιν θερμές ευχαριστίες σε όλους εσάς πού προσήλθατε για να συνεορτάσουμε την επέτειο των 60 χρόνων αυτής της Εταιρείας, η οποία, έχοντας ένα τόσο σοβαρό παρελθόν, κοιτάζει, χάρις στην ενεργή παρουσία σας, με αισιοδοξία το μέλλον !

Σας ευχαριστώ

Καθηγητής Δημήτριος Στ. Κορρές