Γενοκτονία Ποντίων

Η εξόντωση των Ποντίων, αλλά και άλλων ανθρώπων που κατοικούσαν στην “Οθωμανική αυτοκρατορία” βασίστηκε σε ένα προσεκτικά μελετημένο σχέδιο εθνοκάθαρσης. Αυτός ο φοβερός διωγμός όλων αυτών των ανθρώπων προκάλεσε φρίκη στη διεθνή κοινή γνώμη, ακόμα και στους συμμάχους των Τούρκων.

Ο Ελληνισμός του Εύξεινου Πόντου

Οι Έλληνες μετανάστες, αρκετούς αιώνες πριν, προέρχονταν από όλα σχεδόν τα μέρη της Οθωμανικής αυτοκρατορίας, που είχαν κατακτήσει σχεδόν όλο τον ελλαδικό χώρο, όπως τα νησιά του Αρχιπελάγους, τη Μικρά Ασία, τις βορειότερες περιοχές της Βαλκανικής κ.α. Όλες αυτές οι μεταναστεύσεις από τον Ελλαδικό χώρο στις βόρειες περιοχές, βοήθησαν στην ανάπτυξη της βιομηχανίας και της διατροφής πολλών αστικών πληθυσμών, ακόμη και της Ευρώπης. Το βαμβάκι, το μαλλί, το λινάρι για την υφαντουργία, τα σίτηρα κ.α για τη διατροφή, αποτελούσαν εμπορεύματα υψηλής ανάγκης και για το εμπόριο της δυτικής Ευρώπης. Με τη βοήθεια πολλών Ελλήνων, ιδιαίτερα από τη Μακεδονία και τη Θράκη, αλλά και την Ήπειρο, ξεκίνησε και πέτυχε η πολύ καλή εμπορική διαδικασία που κατέκλυσε τον Βαλκανικό χώρο. Ήταν τόσο γνωστή και σημαντική η παρουσία των Ελλήνων με τις άριστες δραστηριότητες τους ώστε (όπως γράφουν ιστορικοί της εποχής του 18ου αιώνα) η λέξη “Έλληνας” ήταν σχεδόν συνώνυμο του “δραστήριου εμπόρου”. Όλοι οι Χριστιανοί έμποροι της Βαλκανικής περιοχής, που ήταν κάτω από την Οθωμανική επικράτεια, που φρόντιζαν το εμπόριο στη Ρωσία, την Κεντρική Ευρώπη και τα Βαλκάνια, ήταν γνωστοί ως “ΕΛΛΗΝΕΣ”. Αυτοί οι Έλληνες μετανάστες, μετακινήθηκαν τότε αναζητώντας καλύτερη τύχη από αυτό που τους είχε συμβεί στην πατρίδα τους μετά.

Μαζί τους κουβαλούσαν την εργατικότητα, την υπομονή, τη διάθεση για πρόοδο, αλλά και το πείσμα της επιτυχίας. Στόχος της σημαντικής τους δραστηριότητας ήταν τα εμπορικά κέντρα και άλλων χώρων, όπως η Μόσχα, το Κίεβο, η Λειψία, η Βιέννη κ.α. Ανέπτυσσαν συνεργατικές σχέσεις με εμπόρους της Δύσης και της Κεντρικής Ευρώπης.

Η μεγαλύτερη εμπορική παροικία των Ελλήνων εγκαταστάθηκε στην Οδησσό. Ήταν η πόλη που αποτελούσε τον σημαντικότερο πόλο συγκέντρωσης του ομογενειακού Ελληνισμού. Η εξέλιξη και η επιτυχία των ελληνικών εμπορικών οίκων ήταν μεγάλη. Εκεί οικοδομήθηκε η Ελληνορθόδοξη εκκλησία της Αγίας Τριάδος, εκεί ιδρύθηκε η Φιλική Εταιρεία το 1814, εκεί δημιουργείται το Ελληνικό Γυμνάσιο, η Ελληνική εμπορική Σχολή. Η Μεγάλη Αικατερίνη βοήθησε ιδιαίτερα τους “άξιους” Έλληνες και θαυμάζοντας τις δραστηριότητες τους, φρόντισε και κατάφερε να επεκτείνει τα σύνορα του κράτους προς τον νότο και έφθασαν οι παραθαλάσσιες περιοχές έως τον Εύξεινο. Ελληνικά σχολεία, ελληνικές εκκλησίες, κοινότητες, εμπόριο, βοήθησαν τον ελληνισμό του Εύξεινου Πόντου να αριστεύσει και να θαυμάζεται και από τους Ευρωπαίους....

Ποντιακή Γενοκτονία

Ο τουρκικός εθνικισμός δημιούργησε όλες αυτές τις ανατριχιαστικές εξελίξεις στην περιοχή της Εγγύς Ανατολής. Αλλά αυτοί οι Νεότουρκοι θέλησαν να μην υπάρχει πλέον “Οθωμανική Αυτοκρατορία” ούτε να υπάρχουν ίσα δικαιώματα στους πολίτες που έχουν άλλο θρήσκευμα και άλλη Εθνική καταγωγή. Παρουσιάστηκαν νέες εθνικιστικές απόψεις που εμφανίζονται και καθορίζουν ως εθνικό χώρο των Τούρκων μια εκτεταμένη περιοχή από το Αιγαίο έως τη θάλασσα της Κίνας. Δεν θέλουν να υπάρχει η λέξη Οθωμανός. Το τουρκικό κίνημα θέλησε τη δημιουργία νέας τουρκικής αυτοκρατορίας, όπου δεν θα υπάρχει θέση για κανένα άλλο έθνος, εκτός από αυτό των Τούρκων.

Η εθνική οικονομία ζήτησαν να δημιουργηθεί μόνο με την “εθνική οικογένεια”. Ο Τζελάλ Μπαγιάρ (Celal Bayar) είπε ότι οι Νεότουρκοι αντιμετώπιζαν τους Έλληνες της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας ως... “εσωτερικά καρκινώματα” . Το αντιχριστιανικό κλίμα και το ενδιαφέρον για ισλαμικό Τζιχάντ που είχε αρχίσει να διαμορφώνεται, επηρεάζοντας και τις συνθήκες στον Πόντο.

Σ' ένα άρθρο μιας εφημερίδας με τίτλο: “Οθωμανοί εις τα όπλα” που δημοσιεύθηκε στις 13 Οκτωβρίου 1911 σε τουρκική εφημερίδα γράφει: “Ο ιερός πόλεμος είναι θεία εντολή...

Εμπρός αδελφοί,, ας ετοιμασθώμεν από σήμερον να συγκρουσθώμεν μετά των εχθρών, να πίωμεν το αίμα των”

Η αφομοίωση με βία όλων των κατοίκων, αποφασίζεται τελεσίδικα: “Η Τουρκία είναι πρωτίστως μια μουσουλμανική χώρα και οι ιδέες του μουσουλμανισμού και η επιρροή του πρέπει να κυριαρχούν.

Κάθε άλλη θρησκευτική προπαγάνδα πρέπει να κατασταλεί αφού δεν μπορεί κανείς να εμπιστευθεί τους Χριστιανούς, οι οποίοι πάντα δούλευαν για την κατάρρευση του καθεστώτος...” Εφημερίδα “Times” Λονδίνο 3 Οκτωβρίου 1911.

Πόντοι Πρόσφυγες στη “μητέρα – πατρίδα”

“Την περίοδο 1919 – 1923 έφτασαν τμηματικά στην Ελλάδα 400.000 Έλληνες από τον Πόντο και τον Καύκασο. Τους περίμεναν ασθένειες, πείνα, ανέχεια αλλά και χωρίς ιδιαίτερη φροντίδα από επίσημους και ντόπιους. Η επιβίωσή τους εγγράφεται στα άγνωστα, εντυπωσιακά κεφάλαια της νεοελληνικής ιστορίας. Ο ερχομός στην Ελλάδα ήταν βασανιστικός. Χιλιάδες εξαθλιωμένοι πρόσφυγες θα χάσουν τη ζωή τους στον προθάλαμο της Ελλάδας...” έγραψε ο καθηγητής Βλάσης Αγτζίδης. “Με τους Έλληνες πρέπει να ξεκαθαρίσουμε, όπως και με τους Αρμένιους”... είπε ο Ραφέτ Μπέης: “πρέπει να τελειώνουμε. Έστειλα σήμερα στα περίχωρα τάγματα για να σκοτώσουν πάνω στο δρόμο κάθε Έλληνα”.

Μαρία Ρώτα