Προβολή δύο μοναδικών θρησκευτικών μνημείων των Κυκλάδων

Επισκέψιμοι για το κοινό της Νάξου θα είναι και τον Σεπτέμβριο ο ναός της Αγίας Κυριακής Απειράνθου, ένα από τα σπουδαιότερα εικονομαχικά μνημεία της βυζαντινής αυτοκρατορίας και ο ναός του Αγίου Γεωργίου του Διασορίτη Χαλκείου, ένα από τα σημαντικότερα μεσοβυζαντινά μνημεία του νησιού.

Σταυροί, γεωμετρικά και φυτικά θέματα, καθώς και παραστάσεις πτηνών παρουσιάζονται στον εντυπωσιακό διάκοσμο της Αγίας Κυριακής, ενός μοναδικού αρχιτεκτονήματος του Αιγαίου που πριν από μερικά χρόνια αναστηλώθηκε και αναδείχθηκε από την Εφορεία Αρχαιοτήτων Κυκλάδων.

Πρόκειται για έναν μονόχωρς τρουλαίο ναό με μονόχωρο θολοσκεπές παρεκκλήσιο στη νότια πλευρά και καμαροσκεπή νάρθηκα στα δυτικά. Η τοιχοποιία του ναού και των δύο προσκτισμάτων του αποτελείται από αργολιθοδομή. Το μνημείο καλύπτεται με λιθόπλακες. Ο εσωτερικός ανεικονικός διάκοσμός του χρονολογείται πιθανώς στην πρώτη περίοδο της Εικονομαχίας (726-787) και αποτελεί ένα σπανιότατο τοιχογραφικό σύνολο, από μια δύσκολη περίοδο του ελληνικού μεσαίωνα, όταν την αυτοκρατορία της Κωνσταντινούπολης ταλάνιζε η εικονομαχική έριδα. Οι υπόλοιπες παραστάσεις χρονολογούνται στον 13ο αιώνα.

Το έργο συντήρησης και αποκατάστασης του βυζαντινού ναού της Αγίας Κυριακής βραβεύτηκε –το 2018– με τον Grand Prix, κορυφαία διάκριση της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την πολιτιστική κληρονομιά / Βραβείο Europa Nostra.

Η Αγία Κυριακή θα είναι ανοιχτή δύο φορές την εβδομάδα, Τετάρτη και Σάββατο, από τις 9.00 ως τις 14.30.

Ο ναός του Αγίου Γεωργίου του Διασορίτη ανήκει στον τύπο του απλού τετράστυλου σταυροειδούς εγγεγραμμένου ναού με νάρθηκα. Ο τοιχογραφικός διάκοσμος του ιερού βήματος και του κυρίως ναού χρονολογείται στο δεύτερο μισό του 11ου αιώνα, ενώ αυτός του νάρθηκα από τον 12ο αιώνα και ύστερα. Οι παραστάσεις του Χριστού Παντοκράτορα στον τρούλο, της Παναγίας στην αψίδα του ιερού βήματος και των σκηνών του Δωδεκαόρτου στις καμάρες εντάσσονται στο καθιερωμένο –στους μεσοβυζαντινούς χρόνους– εικονογραφικό πρόγραμμα. Οι συνθέσεις του νάρθηκα καταδεικνύουν την ταφική χρήση του, την οποία επιβεβαιώνουν τα ταφικά αρκοσόλια των πλευρικών τοίχων του.

Ο Άγιος Γεώργιος ο Διασορίτης, ένα από τα ελάχιστα κατάγραφα μνημεία της μεσοβυζαντινής Νάξου, φαίνεται ότι ήταν ο ιδιωτικός ναός ενός εύπορου κτήτορα. Η αφιέρωσή του στον άγιο Γεώργιο, οι τέσσερις παραστάσεις του ίδιου αγίου, καθώς και εκείνες άλλων στρατιωτικών αγίων, έφιππων και ιστάμενων, υποδεικνύουν τη στρατιωτική ιδιότητα του κτήτορα. Ο ναός, που είναι ανοικτός στο κοινό για 5^η συνεχόμενη χρονιά, λειτουργεί καθημερινά, εκτός Σαββάτου και Κυριακής, από τις 10.30 ως τις 15.00.

Η είσοδος για το κοινό και στους δύο ναούς θα είναι ελεύθερη.