ΕΡΓΑ ΠΟΥ ΘΑ ΑΛΛΑΞΟΥΝ ΤΗΝ ΟΨΗ ΤΩΝ ΑΡΧΑΙΩΝ ΦΙΛΙΠΠΩΝ

Ένα απέραντο εργοτάξιο είναι αυτό το διάστημα ο αρχαιολογικός χώρος των Φιλίππων καθώς είναι σε εξέλιξη μιας σειρά έργα που θα αλλάξουν άρδην, την εικόνα του ερειπιώνα της αρχαίας πόλης. Να θυμίσουμε ότι ο αρχαιολογικός χώρος των Φιλίππων, είναι το τελευταίο μνημείο της Ελλάδας που εγγράφηκε στον Κατάλογο Μνημείων Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς της UNESCO, οπότε με την χρηματοδότηση του ΕΣΠΑ εκτελούνται έργα τα οποία απορρέουν και από την συμφωνία που έχει υπογράψει η χώρα μας. Οι εργασίες, από τις αρχές του έτους, βρίσκεται πλέον σε μια νέα τροχιά δυναμικής εξέλιξης που θα τον οδηγήσει στην πλήρη αναμόρφωσή του, με πρωταρχικό στοιχείο αυτό της ενοποίησής του και την ανάδειξης των πιο σημαντικών μνημείων αφού προβλέπονται μια σειρά από σωστικές και αναστηλωτικές παρεμβάσεις.

Είναι γεγονός πάντως ότι τα έργα που έχουν σχεδιαστεί να εκτελεστούν στους Φιλίππους αναμένεται να αλλάξουν την εικόνα του αρχαιολογικού χώρου, όπως τη γνωρίζουν οι περισσότεροι τα τελευταία εξήντα χρόνια και την ίδια ώρα θα θέσουν τις βάσεις για τη μελλοντική ανάπτυξη και εξέλιξη του αρχαιολογικού χώρου.

Ήδη η παλιά εθνική οδός Καβάλας – Δράμας, που επί σειρά ετών χώριζε κυριολεκτικά στα δυο τον αρχαιολογικό χώρο της φημισμένης πόλης των Φιλίππων αποτελεί πλέον παρελθόν. Έτσι, μέρα με την ημέρα, οι αρχαίοι Φίλιπποι ετοιμάζονται να αποκαλύψουν μικρά και μεγάλα ιστορικά στοιχεία της πλούσιας και μακραίωνης ιστορίας τους. Οι εργασίες επεξεργασίας, αναμόρφωσης και ενοποίησης του χώρου προχωρούν με πολύ καλούς ρυθμούς, όπως επισημαίνει σε δηλώσεις της η προϊσταμένη της εφορείας αρχαιοτήτων Καβάλας- Θάσου Σταυρούλα Δαδάκη. Από το επιτόπιο ρεπορτάζ του «Χ» διαπιστώσαμε ότι στο χώρο υπάρχει ένα πολύ μεγάλο ανασκαφικό μέτωπο που ξεκινάει από την πύλη της Νεαπόλεως, ανατολικά και φτάνει μέχρι δυτικά, σχεδόν μέχρι τα μισά της απόστασης, προς την επονομαζόμενη πύλη της Αμφιπόλεως. Η έκταση που καλύπτει σε μήκος σχεδόν μισό χιλιόμετρο και πλάτος που ξεπερνάει τα 40 μέτρα, γεγονός που την καθιστά μια ενδιαφέρουσα αλλά και πολύ δύσκολη την ανασκαφή, ενός τόσο μεγάλου μετώπου. Για να μπορέσουν να προχωρήσουν οι εργασίες με γρήγορους ρυθμούς έχει επιστρατευτεί και σκαπτικό μηχάνημα – όπως φαίνεται η ανασκαφή στον Τύμβο Καστά στην αρχαία Αμφίπολη έκανε σχολή – για την απομάκρυνση των μπαζών. Οι διαβεβαιώσεις που υπάρχουν είναι ότι ο εκσκαφέας δεν θα φτάσει, μέχρι το πρώτο στρώμα που έχει αρχαιολογικό ενδιαφέρον, για να μην υπάρξει διαταραχή, οπότε δεν θα χαθούν πολύτιμες πληροφορίες αρχαιολογικού ενδιαφέροντος. Μάλιστα όπως τονίζουν πηγές από την αρχαιολογική υπηρεσία, το έργο εποπτεύεται από τρείς έμπειρους αρχαιολόγους, με σκοπό να τηρηθούν όλοι οι κανόνες της αρχαιολογικής έρευνας. Ευχόμαστε τα μην υπάρξουν ζητήματα όπως συνέβη στην Αμφίπολη, καθώς το ανασκαφικό έργο που εκτελείται στους Φιλίππους έχει τραβήξει, επίσης, το ενδιαφέρον της παγκόσμιας αρχαιολογικής κοινότητας. Τα μάτια πάρα πολλών αρχαιολόγων είναι στραμμένα εδώ, στους Φιλίππους, αφού αναμένεται να βρεθούν νέα και σημαντικά στοιχεία για την αρχαία πόλη, κύρια της ρωμαϊκής και της βυζαντινής περιόδου που ίσως να φωτίσουν πολλά σκοτεινά σημεία της περιόδου.

Μέχρι στιγμής ολοκληρώθηκε μια σημαντική φάση του έργου, που είναι η αποξήλωση του ασφαλτοτάπητα της παλιάς εθνικής οδού και η αποκάλυψη του χωμάτινου δρόμου και ήδη έχουν αγγίξει το πρώτο αρχαιολογικό στρώμα. Η εφαρμογή των μέτρων ασφαλείας για την προστασία από τον κορονοϊό δεν εμπόδισαν την εξέλιξη των εργασιών, αφού αυτές εκτελούνταν σε εξωτερικό χώρο και με τα κατάλληλα μέτρα ασφαλείας, με τις κατάλληλες αποστάσεις και την χρήση μασκών.

Οι τουρίστες, που φέτος το καλοκαίρι θα επισκεφθούν τον αρχαιολογικό χώρο των Φιλίππων, ο οποίος άνοιξε εκ νέου τηρώντας όλα τα απαραίτητα μέρα προστασίας, θα διαπιστώσουν από κοντά ότι αυτή την περίοδο βρίσκεται σε εξέλιξη πληθώρα εργασιών.

ΣΤΑΥΡΟΥΛΑ ΔΑΔΑΚΗ: Επιτυγχάνεται η πλήρης ενοποίηση

«Το έργο που εκτελείται», όπως επισημαίνει η Σταυρούλα Δαδάκη, «περιλαμβάνει γενικές εργασίες διαμόρφωσης και διευθέτησης του αρχαιολογικού χώρου, με στόχο να αποκτήσει μια ενότητα το ανασκαμμένο του τμήμα. Όπως είναι γνωστό, ο χώρος χωριζόταν στα δύο, λόγω του δρόμου που υπήρχε. Έχει ήδη φύγει η άσφαλτος του παλιού δρόμου και αυτή την περίοδο αφαιρούμε και το χώμα κάτω από την άσφαλτο. Πρόκειται για καθαρό χώμα, στο οποίο δεν περιέχονται αρχαιολογικά ευρήματα και με τον τρόπο αυτό προετοιμαζόμαστε για την έναρξη των ανασκαφών με σκοπό την ενοποίηση του αρχαιολογικού χώρου» δηλώνει .

Το συνολικό έργο που εκτελείται σήμερα, αποτελείται κυρίως από δύο τμήματα: Το πρώτο, αφορά τον αρχαιολογικό χώρο με τη διαμόρφωση, διευθέτηση, αφαίρεση χωμάτων, συγκέντρωση μαρμάρων και κατασκευή διαδρομών. Το δεύτερο, περιλαμβάνει εργασίες συντήρησης και αποκατάστασης της ανατολικής οχύρωσης. Σε εκείνο το σημείο, σύμφωνα με την κ. Δαδάκη, υπάρχει μία πύλη, η οποία η μισή είναι ορατή και η άλλη μισή βρίσκεται κάτω από τον παλιό δρόμο. Θα αφαιρεθεί αυτό το τμήμα ώστε να αποκαλυφθεί όλο το πλάτος της κεντρικής πύλης των αρχαίων Φιλίππων.

«Τη δεδομένη στιγμή», υπογραμμίζει η κ. Δαδάκη, «υπάρχει ένα εγκεκριμένο κονδύλι ύψους 2.300.000 ευρώ. Το συνολικό έργο έχει πολλά ανοιχτά μέτωπα και κανείς δεν ξέρει τι θα συναντήσουμε κατά τη διάρκεια των εργασιών. Βρισκόμαστε στη φάση των αποχωματώσεων και στην επόμενη φάση θα προχωρήσουμε στις επιμέρους αναστηλώσεις μνημείων. Παράλληλα, με όλο αυτό το έργο, γίνεται κι ένα επιστημονικό έργο όπου αποτυπώνονται λεπτομερώς όλα τα τείχη, τα κτίρια κλπ».

Οι εργασίες και τα ευρήματα που αναμένονται

Οι ανασκαφικές μέθοδοι που θα ακολουθήσουν οι αρχαιολόγοι στο πλαίσιο των παραπάνω εργασιών αναμένεται να δώσουν ενδιαφέρουσες πληροφορίες για την τοπογραφία της αρχαίας πόλης και ειδικότερα για το πώς συνδέονταν το επάνω με το κάτω μέρος. Οι αρχαιολόγοι εκείνο που αναμένεται να βρουν είναι κυρίως στοές και κλίμακες που θα μαρτυρούν τους τρόπους επικοινωνίας – σύνδεσης των δύο μερών της πόλης και πιθανότατα αντικείμενα καθημερινής χρήσης των κατοίκων της πόλης. Σύμφωνα με τις επιστημονικές έρευνες κι ιστορικές τεκμηριώσεις, στο επάνω μέρος της αρχαίας πόλης των Φιλίππων βρίσκονταν οι ναοί, οι χώροι πολιτισμού (το αρχαία θέατρο) και τα λοιπά λατρευτικά κτίσματα και στο κάτω μέρος το διοικητικό κέντρο με την αγορά (Forum).

«Ο αρχαιολογικός χώρος των Φιλίππων», τονίζει η κ. Δαδάκη, «έχει πολλή έκταση και λόγω αυτής της έκτασης του δημιουργούνται πολλά προβλήματα που αφορούν κυρίως τις μετακινήσεις μηχανημάτων αλλά και ανθρώπων». Η ευκολότερη πρόσβαση στο αρχαιολογικό μουσείο των Φιλίππων, με τα εντυπωσιακά ψηφιδωτά μωσαϊκά, συνεχίζει να προβληματίζει τους αρχαιολόγους. Ωστόσο, σύμφωνα με την προϊσταμένη της εφορείας αρχαιοτήτων, «αυτή την περίοδο και μέχρι τις 15 Ιουνίου η πρόσβαση στο μουσείο δεν θα είναι δυνατή για τους επισκέπτες. Εμείς διαμορφώνουμε το τμήμα του παλιού δρόμου ώστε να μπορούν οι επισκέπτες να περπατούν κι από εκεί να κατευθύνονται προς το μουσείο».

Ο κάλυκας όπλου και το μπουκάλι κόκα κόλας!!!

Από τα πρώτα σημεία που προχώρησε η αρχαιολογική έρευνα, είναι εκεί που σταματούσε η η Decumanus Maximus των ρωμαϊκών χρόνων, ο κεντρικός εμπορικός δρόμος, δηλαδή το πέρασμα της Αρχαίας Εγνατίας οδού, μέσα από την αρχαία πόλη των Φιλίππων. Ένα μέρος της είχε ανασκαφεί τις προηγούμενες δεκαετίες και ξεκίνησε τώρα η επόμενη φάση της. Στην τομή που αποκάλυψε η αρχαιολογική σκαπάνη, εντοπίστηκαν μαρμάρινα μέλη κτηρίων και δύο περίεργα ευρήματα, σχεδόν στην βάση του στρώματος!!! Το πρώτο εύρημα είναι ο κάλυκας ενός όπλου, που φέρει ημερομηνία 1902 όπως βλέπετε και στην φωτογραφία και το δεύτερο ένα μπουκάλι από αναψυκτικό κόκα κόλας! Ειδικά για το δεύτερο έγινε μια μεγάλη συζήτηση, καθώς βρέθηκε δίπλα σε ένα μαρμάρινο τμήμα αρχαίου κίονα!!!

Ψάχνοντας οι αρχαιολόγοι στα αρχεία ανασκαφών των Φιλίππων, βρήκαν ότι την δεκαετία του ’90 η Γαλλική Αρχαιολογική Σχολή, που διενεργούσε ανασκαφές, είχε στήσει, πάνω από το σημείο της σημερινής τομής, ένα περίπτερο για να εξυπηρετούνται οι γραμματειακές ανάγκες του έργου. Προφανώς κάποιος εργάτης ήπιε μια κόκα κόλα για να δροσιστεί και από απροσεξία παράτησε το μπουκάλι. Αυτό παρασύρθηκε σκεπάστηκε από χώματα και ανακαλύφθηκε τώρα από την ανασκαφή!!!