Καστελλόριζο: Ένα διαφορετικό φεστιβάλ «ταξιδεύει» την ιστορία της Ελλάδας σε όλο τον κόσμο

Είχε χρόνια το νησί να ζήσει μια πολιτιστική «αναγέννηση».

Να φιλοξενήσει καλλιτέχνες, εικαστικούς, δημιουργούς. Να «ταξιδέψει» στις μνήμες ανθρώπων που το επισκέφθηκαν για πρώτη φορά στη ζωή τους προκειμένου να συμμετάσχουν σε ένα φεστιβάλ και έκτοτε το «κουβαλούν» συνεχώς στην καρδιά τους. Για κάποιους ανθρώπους, αυτό το φεστιβάλ στάθηκε η αφορμή να το γνωρίσουν από κοντά, να το αγαπήσουν, να νιώσουν την αύρα του και να πιστέψουν στις πολλές και μεγάλες δυνατότητες που έχει.

Την τελευταία πενταετία το Καστελλόριζο, αυτό το μικρό αλλά πανέμορφο νησί στο ανατολικότερο άκρο της Ευρώπης, έχει το δικό του φεστιβάλ. Κι όχι απλώς ένα φεστιβάλ με παραδοσιακές μουσικές, χορούς και τραγούδια, αλλά ένα κινηματογραφικό φεστιβάλ αξιώσεων, όπως λένε όσοι παρακολουθούν την εξέλιξή του από τη «γέννησή» του έως σήμερα.

Το 5ο Διεθνές Φεστιβάλ Ιστορικού Ντοκιμαντέρ Καστελλορίζου «Πέρα από τα Σύνορα», που διοργανώνει την τελευταία εβδομάδα του Αυγούστου το Ίδρυμα Ιστορικών Μελετών (ΙΔ.ΙΣ.ΜΕ.) είναι ένα διαφορετικό φεστιβάλ, που κατάφερε με πολλή δουλειά, προσπάθεια και οργάνωση να ταξιδέψει σε Αμερική, Ευρώπη και Αυστραλία.

Στην πραγματικότητα, όμως, εκείνο που κατάφερε είναι να «ταξιδέψει» το Καστελλόριζο με την πλούσια ιστορία του και τους ενδιαφέροντες ανθρώπους του σε κάθε γωνιά του κόσμου. Χρειάστηκαν μόλις πέντε χρόνια αλλά πολύς αγώνας για να καταφέρουν οι άνθρωποι του ΙΔ.ΙΣ.ΜΕ. και η «ψυχή» του φεστιβάλ, η Ειρήνη Σαρίογλου, να ενσαρκώσουν το όραμά τους που συμπυκνώνεται στη φράση: «Να φέρουμε τον κόσμο στο Καστελλόριζο, να μεταφέρουμε το Καστελλόριζο στον κόσμο».

Ε. Σαρίογλου: Οι δυσκολίες μας πείσμωσαν περισσότερο

Το φεστιβάλ ξεκίνησε δειλά δειλά το 2016, με αφορμή τη δημιουργία και την προβολή στο νησί ενός ντοκιμαντέρ παράγωγης του ΙΔ.ΙΣ.ΜΕ. με θέμα: «Καστελλόριζο - Στην άκρη του Αιγαίου». Φέτος, η πέμπτη διοργάνωση ξεκίνησε να προετοιμάζεται εν μέσω της πανδημίας του νέου κορωνοϊού και κάτω από δύσκολες συνθήκες, που στην πορεία έγιναν δυσκολότερες.

«Ωστόσο», όπως ανέφερε στο ΑΠΕ-ΜΠΕ η γενική γραμματέας του ΙΔ.ΙΣ.ΜΕ. και καλλιτεχνική διευθύντρια του φεστιβάλ Ειρήνη Σαρίογλου, «δεν πιστέψαμε ούτε μια στιγμή ότι θα χρειαστεί να αναβάλουμε τη διοργάνωση του φεστιβάλ φέτος. Από τη μια η πανδημία του κορωνοϊού, από την άλλη η έντονη προκλητικότητα των γειτόνων... Νομίζω ότι αυτά τα στοιχεία μας πείσμωσαν ακόμα περισσότερο».

«Δεν σας κρύβω», συνέχισε η κ. Σαρίογλου, «ότι είχαμε σκεφτεί στο ΙΔ.ΙΣ.ΜΕ. ακόμα και την ψηφιακή διοργάνωση του φεστιβάλ, καθώς κάπου εκεί κοντά στην Άνοιξη δεν ξέραμε πώς θα εξελιχθεί το θέμα με τη μετάδοση του κορωνοϊού. Επιπλέον, πέντε χρόνια τώρα αναλάβαμε μια μεγάλη ευθύνη έναντι πολλών κινηματογραφιστών, σκηνοθετών, καλλιτεχνών που μας εμπιστεύονται στέλνοντας τις πιο πρόσφατες δουλειές και παραγωγές τους. Και φέτος η συμμετοχή στην προκήρυξη του φεστιβάλ ήταν ιδιαίτερα μεγάλη. Είχαμε περισσότερες από 300 συμμετοχές από 50 διαφορετικές χώρες. Το νούμερο αυτό είναι σημαντικό αν αναλογιστεί κάποιος τις δύσκολες συνθήκες που επικρατούσαν διεθνώς λόγω του κορωνοϊού».

«Αντιλαμβάνεστε λοιπόν», πρόσθεσε, «ότι οφείλαμε να σταθούμε στο ύψος των περιστάσεων. Το φεστιβάλ έπρεπε να πραγματοποιηθεί με κάθε τρόπο έστω και μέσα από μια ψηφιακή πλατφόρμα. Όμως, δεν ήταν προτεραιότητά μας αυτός ο σχεδιασμός. Προτεραιότητά μας ήταν το φεστιβάλ να γίνει στο φυσικό του χώρο, στο πανέμορφο Καστελλόριζο. Να γίνει με τη φυσική παρουσία όλων των εμπλεκόμενων, να γίνει με τη συμμετοχή του κόσμου που αγαπάει το νησί, το επισκέπτεται κάθε χρόνο για να θαυμάσει τις ομορφιές του και να παρακολουθήσει από κοντά τόσο τις ταινίες που διαγωνίζονται όσο και τις ποικίλες πολιτιστικές και καλλιτεχνικές εκδηλώσεις που πραγματοποιούνται στο πλαίσιο του Διεθνούς Φεστιβάλ Ιστορικού Ντοκιμαντέρ Καστελλορίζου «Πέρα από τα σύνορα».

Σύμφωνα με την καλλιτεχνική διευθύντρια του φεστιβάλ, οι προσπάθειες επικεντρώθηκαν από την πρώτη στιγμή σε μια κανονική διοργάνωση. «Αυτό επέτασσαν οι συνθήκες που δε μας επέτρεπαν, ειδικά φέτος, να φύγουμε μακριά από το νησί, να το εγκαταλείψουμε στην πρώτη δυσκολία. Το οφείλαμε στη διοργάνωση, στους ανθρώπους που εργάζονται σκληρά όλο το χρόνο στο ΙΔ.ΙΣ.ΜΕ. για το σκοπό αυτό, το οφείλαμε σε όσους μας έχουν πιστέψει πέντε χρόνια τώρα. Πάνω απ’ όλα όμως το οφείλαμε στους ανθρώπους του Καστελλόριζου, στους μόνιμους κάτοικους που φυλάνε Θερμοπύλες, το οφείλαμε στα παιδιά του νησιού που αποτελούν την ελπίδα αυτής της ακριτικής γωνιάς της πατρίδας και στα οποία κάθε χρόνο αφιερώνουμε ένα μέρος των εκδηλώσεων. Πιστεύουμε σε αυτά τα παιδιά, πιστεύουμε στην αλλαγή που μόνο αυτά μπορούν να φέρουν στον τόπο τους και στην Ελλάδα ολόκληρη», τόνισε με έμφαση η κ. Σαρίογλου.

Μια μεγάλη γιορτή του κινηματογράφου και του πολιτισμού

Ο χρόνος πλέον μετράει αντίστροφα γι’ αυτή τη μεγάλη γιορτή του κινηματογράφου και του πολιτισμού, που θα διαρκέσει μια ολόκληρη εβδομάδα, από 23 έως 30 Αυγούστου 2020. Στη διάρκεια αυτών των ημερών, η προκριματική επιτροπή επέλεξε να διαγωνιστούν 24 ντοκιμαντέρ (18 μεγάλου- μεσαίου και έξι μικρού μήκους) από 18 διαφορετικές χώρες, όπως οι ΗΠΑ, η Γαλλία, η Αυστραλία, το Ισραήλ κ.ά. Το φεστιβάλ εγκαινιάζει φέτος τρία νέα βραβεία. Εκτός από τα βραβεία Καλύτερου Ιστορικού Ντοκιμαντέρ, Καλύτερου Κοινωνικο-πολιτικού Ντοκιμαντέρ -αμφότερα με τη χορηγία της Βουλής των Ελλήνων- και το Ειδικό Βραβείο Μεσογειακής Φιλίας, με χορηγία του ΕΚΟΜΕ, προστίθενται το βραβείο Καλύτερου Μικρού Μήκους Ντοκιμαντέρ, το βραβείο Καλύτερου Ελληνικού Ντοκιμαντέρ με χορηγία του ΑΠΘ, καθώς και το Ειδικό Βραβείο του «Οδυσσέα», με χορηγία της Γενικής Γραμματείας Απόδημου Ελληνισμού, το οποίο θα απονεμηθεί σε Έλληνα σκηνοθέτη του εξωτερικού.

Τιμώμενο ακαδημαϊκό ίδρυμα θα είναι φέτος το Τμήμα Κινηματογράφου της Σχολής Καλών Τεχνών του ΑΠΘ, ενώ για τη συνεισφορά του και το αποτύπωμά του στην ενημέρωση, το φεστιβάλ θα βραβεύσει ως τιμώμενο ΜΜΕ τον όμιλο «Alter Ego Media». Ο καταξιωμένος Έλληνας φωτογράφος Χρίστος Σιμάτος θα παρουσιάσει στη διάρκεια του φεστιβάλ μια ιδιαίτερη έκθεση φωτογραφίας, με τίτλο «Εκεί που σταματάει ο χρόνος», με φωτογραφίες από τις ομορφιές αλλά και τις άγνωστες γωνιές του ακριτικού νησιού.

Επίσης, οι επισκέπτες του νησιού θα έχουν την ευκαιρία να απολαύσουν την ιδιαίτερη έκθεση γλυπτικής του «αγίου» του νησιού Αλέξανδρου Ζυγούρη. Όπως κάθε χρόνο έτσι και φέτος, το φεστιβάλ ετοίμασε μια σειρά από δράσεις για τους μικρούς κατοίκους του νησιού, καθώς σε συνεργασία με το Εθνικό Ιστορικό Μουσείο, θα έχουν την ευκαιρία να μεταποιήσουν ανακυκλώσιμα υλικά και να κατασκευάσουν φιγούρες Καραγκιόζη. Ο θίασος σκιών του Α. Μελισσηνού σκοπεύει τους χαρίσει άφθονο γέλιο, ενώ ο πολυβραβευμένος εκπαιδευτής ελεύθερης κατάδυσης Ρομπέρτο Κάλιτς θα αναζητήσει ανάμεσά τους τον επόμενο πρωταθλητή καταδύσεων!

Η αυλαία του 5ου Διεθνούς Φεστιβάλ Ιστορικού Ντοκιμαντέρ Καστελλόριζου «Πέρα από τα σύνορα» θα πέσει με την παγκόσμια πρώτη προβολή του πολυαναμενόμενου ντοκιμαντέρ «Saving North» του Μ. Τζόνσον και με τη συναυλία του δημοφιλούς Έλληνα καλλιτέχνη Δημήτρη Μπάση.

Το φεστιβάλ διοργανώνεται από το Ελληνικό Ίδρυμα Ιστορικών Μελετών (ΙΔ.ΙΣ.ΜΕ.), μαζί με την Ecrans des Mondes (Παρίσι) και τον Σύνδεσμο Αναβίωσης Καστελλορίζου (Σίδνεϊ), τελεί υπό την αιγίδα της Γενικής Γραμματείας Απόδημου Ελληνισμού (ΥΠΕΞ), του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού, του Δήμου Μεγίστης, των πρεσβειών της Αυστραλίας, των ΗΠΑ και του Ισραήλ, ενώ έχει την υποστήριξη της Βουλής των Ελλήνων, της Γενικής Γραμματείας Νησιωτικής Πολιτικής, της Γενικής Γραμματείας Απόδημου Ελληνισμού του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού, της ΕΡΤ και του ΕΚΟΜΕ.