«Σάρκα και οστά» λαμβάνει το αρχαιολογικό πάρκο της Ολυμπίας

Άννα Αγγελίδου

Την στήριξη της Περιφέρειας Δυτικής Ελλάδας έχει το νέο εγχείρημα που αναμένεται να δώσει ώθηση στην Αρχαία Ολυμπία, προκειμένου να κερδίσει τη θέση που της αξίζει, ως ένα από τα πιο ισχυρά brand name παγκοσμίως. Ειδικότερα το «πράσινο φως άναψε» πριν από μερικές μέρες κατά την συνεδρίαση του, το Περιφερειακό Συμβούλιο Δυτικής Ελλάδας, για την υπογραφή Μνημονίου Συνεργασίας μεταξύ του Δήμου Αρχαίας Ολυμπίας, της Περιφέρειας Δυτικής Ελλάδας και του Σωματείου ¨ΔΙΑΖΩΜΑ¨ για την υποστήριξη δημιουργίας και ανάδειξης Αρχαιολογικού Πάρκου στην Αρχαία Ολυμπία.

Το θέμα εισηγήθηκε στο Περιφερειακό Συμβούλιο ο ίδιος ο Περιφερειάρχης Δυτικής Ελλάδας Νεκτάριος Φαρμάκης επισημαίνοντας μεταξύ άλλων: «Η υπογραφή του μνημονίου συνεργασίας γίνεται στο πλαίσιο των προτεραιοτήτων που έχουν τεθεί για την ανάπτυξη, στήριξη και ανάδειξη της Περιφέρειας μέσω του πολιτισμού και του τουρισμού που είναι η κινητήρια δύναμη της κοινωνικής και οικονομικής δραστηριότητας της περιοχής. Η υλοποίηση πρωτοβουλιών που ενισχύουν και προωθούν την τουριστική και πολιτιστική ανάπτυξη και συμβάλουν στη διαμόρφωση ενιαίας τουριστικής ταυτότητας συνιστά μέσο ύψιστης σημασίας για την ανάπτυξη της τοπικής οικονομίας, την τόνωση της απασχόλησης και τη δημιουργία ενιαίας ταυτότητας της Περιφέρειας Δυτικής Ελλάδας…

Βασικό μέλημα της Περιφέρειας, αποτελεί η αναβάθμιση αλλά και ο εμπλουτισμός της εικόνας της πόλης και του περιεχομένου αυτής, τα οποία δύνανται να επιτευχθούν μέσω μια Ολοκληρωμένης Στρατηγικής Χωρικής Επένδυσης. «Με το σκεπτικό ότι η Αρχαία Ολυμπία αποτελεί μνημείο παγκόσμιας αναγνωσιμότητας και έλξης, του οποίου η παρουσία επηρεάζει το σύνολο της περιφερειακής οικονομίας, ειδικά σε ό,τι αφορά τον τουρισμό και τον πολιτισμό, πεδία όπου αποτελεί κυρίαρχο στοιχείο. Αντιστοίχως με δεδομένη την έμφαση της περιφερειακής στρατηγικής καινοτομίας στον πολιτισμό, τον τουρισμό και την εξωστρέφεια γίνεται αντιληπτό ότι η υλοποίηση της ΟΧΕ ξεπερνά κατά πολύ την «ενδοπεριφερειακή χωρική ενότητα» αλλά μπορεί να επηρεάσει θετικά την περιφερειακή και την εθνική οικονομία» τόνισε ο Ν. Φαρμάκης κατά την τοποθέτηση του.

Ύμνος στα μνημεία μας

Ο τέως Υπουργού Πολιτισμού, ιδρυτής και πρόεδρος του σωματείου ΔΙΑΖΩΜΑ Σταύρος Μπένος μίλησε στην «Πρώτη για το μνημόνιο συνεργασίας που φέρνει στο επίκεντρο την Αρχαία Ολυμπία τονίζοντας χαρακτηριστικά: «Το μνημόνιο συνεργασίας είναι ένας «ύμνος» στα μνημεία μας και τους αρχαιολόγους μας. Κινητοποιούμε τον ευρύτερο χώρο, πέρα από τον αυστηρά αρχαιολογικό χώρο, δηλαδή όχι μόνο εκεί που είναι οι επισκέψιμες αρχαιότητες αλλά και εκεί που είναι όλες οι αρχαιολογικές μας ζώνες. Αυτό είναι στην απόλυτη ευθύνη και στην δικαιοδοσία του υπουργείου Πολιτισμούς, των Εφορειών και των Αρχαιολόγων μας. Η αποστολή μας, στο ΔΙΑΖΩΜΑ είναι να κινητοποιούμε τις τοπικές κοινωνίες, τους θεσμούς (σ.σ. δήμους, Περιφέρειες), την κεντρική κυβέρνηση, ακόμα και τον ιδιωτικό τομέα και τους χορηγούς – δωρητές, την επιχειρηματικότητα και κυρίως το μεγάλο κομμάτι της αγροτοδιατροφής προκειμένου όλοι μαζί να δημιουργούμε μία συμμαχία κοινωνική και οικονομική, με την μορφή συγκεκριμένων προϊόντων πολιτιστικού τουρισμού, των Πολιτιστικών Διαδρομών και των Αρχαιολογικών Πάρκων. Όλα αυτά συμβαίνουν στο περιβάλλον, το στενό και το ευρύτερο, των μνημείων μας με σκοπό, να τα φροντίζουμε καλύτερα, να τα αναδεικνύουμε καλύτερα και να δημιουργούμε όλοι μία ασπίδα αγάπης γύρω από τα μνημεία μας». Ερωτηθείς από την «Πρώτη» για την αντίδραση που υπήρξε πριν από μερικές μέρες από τον Σύλλογο Ελλήνων Αρχαιολόγων, ο Στ. Μπένος τόνισε: «Θεωρούμε ότι πρόκειται για παρεξήγηση. Είμαστε στην ίδια πλευρά με τους αρχαιολόγους καθώς παλεύουμε για τα ίδια πράγματα. Υπήρξε μία παρερμηνεία ότι εμείς θα εισβάλουμε στον αρχαιολογικό χώρο και άρα θα αλλοιώσουμε τα χαρακτηριστικά του, και τους τρόπους προστασίας αλλά και τη σπουδαία δουλειά που έχει γίνει. Δεν ισχύει όμως αυτό. Η δικαιοδοσία της συμμαχίας αυτής που αναπτύσσεται, δρα εκτός του αρχαιολογικού χώρου, σε απόλυτη σύμπνοια και καθοδήγηση των αρχαιολόγων μας και των Εφορειών μας. Είναι άλλο πράγμα η διαχείριση του αρχαιολογικού χώρου και των μουσείων που είναι απόλυτη δικαιοδοσία του υπουργείου Πολιτισμού και των Αρχαιολόγων μας και άλλο πράγμα είναι η διαχείριση στο εξωτερικό περιβάλλον των νέων προϊόντων πολιτιστικού τουρισμού που παράγονται» διευκρίνισε με έμφαση ο Στ. Μπένος.

Οι στόχοι

Με την επιδίωξη του βασικού του στόχου που είναι η διαμόρφωση κοινωνικών συνεργειών μεγάλου εύρους για την υποβοήθηση της Γενικής Γραμματείας Πολιτισμού στην ανάδειξη και προστασία των μνημείων, αναπτύσσεται πλήθος και πλούτος δραστηριοτήτων που προέρχεται από πρωτοπόρες ιδέες των μελών και των εθελοντών του, όπως : ψηφιακές ξεναγήσεις μέσω κινητών τηλεφώνων, πολιτιστικές διαδρομές, τρισδιάστατες απεικονίσεις, εμπλουτισμός του χορηγικού θεσμού. Όλες οι παραπάνω ιδέες και δράσεις, που προτείνονται κυρίως από νέους, διαμορφώνουν το ιδεολογικό – συναισθηματικό και βιωματικό κεκτημένο. Με όχημα τους πολίτες και τις ιδέες τους αναπτύσσεται ένα κίνημα πολιτών για τα αρχαία θέατρα που δυναμώνει και πλουτίζεται κάθε μέρα. Με αυτή τη δυναμική τα μνημεία γίνονται το επίκεντρο δύο σημαντικών ιστορικών συναντήσεων: με την κοινωνία των πολιτών από τη μια μεριά και με την οικονομία του τουρισμού, του περιβάλλοντος και του πολιτισμού, από την άλλη. Η κοινωνικοποίηση των μνημείων, σε συνδυασμό με τη βιώσιμη ανάπτυξη της Ελλάδος, είναι ο μεγάλος οραματικός στόχος του ΔΙΑΖΩΜΑΤΟΣ στη Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδας ο τουρισμός και ο πολιτισμός αναγνωρίζονται ως βασικές συνιστώσες της συνολικής οικονομικής δραστηριότητας με στόχο την αειφόρο και ποιοτική ανάπτυξη και στη δημιουργία ενιαίας τουριστικής ταυτότητας σύμφωνα με τις φυσικές, πολιτισμικές, οικονομικές και κοινωνικές ιδιαιτερότητες κάθε χωρικής ενότητας, αλλά με έμφαση στην προστασία, ανάδειξη και αποκατάσταση του περιβάλλοντος, της πολιτιστικής κληρονομιάς και του τοπίου.

Η συνολική κατεύθυνση αναδεικνύει μια ταυτότητα της περιοχής ως ένα δίκτυο αξιόλογων προορισμών για διαφοροποιημένες κατηγορίες ζήτησης, με βασικές προτεραιότητες:

1. Την επιμήκυνση της τουριστικής περιόδου.

2. Την προσέλκυση διαφοροποιημένης ζήτησης (νέοι, τρίτη ηλικία, ομάδες με ειδικά ενδιαφέροντα).

3. Τον εμπλουτισμό του τουριστικού προϊόντος με οργάνωση πόλων έλξης σε ολοκληρωμένα δίκτυα.

4. Την ανάπτυξη υποδομών και δυνατοτήτων για νέες δραστηριότητες.

Με την υπογραφή του Μνημονίου Συνεργασίας, η Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδας και ο Δήμος Αρχαίας Ολυμπίας προσδοκούν και επιδιώκουν (σε συνέχεια της πρώτης ΟΧΕ Κατάκολο-Πύργος-Αρχαία Ολυμπία που υλοποιήθηκε για την Προγραμματική Περίοδο 2014-2020), ο καθένας στον τομέα ευθύνης του και από κοινού, με το βέλτιστο τρόπο, το σχεδιασμό και την εφαρμογή μιας νέας Ολοκληρωμένης Χωρικής Επένδυσης (OXE), στο πλαίσιο του Περιφερειακού Επιχειρησιακού Προγράμματος Δυτικής Ελλάδας 2021-2027, με στόχο την βιώσιμη και ισόρροπη ανάπτυξη της Αρχαίας Ολυμπίας και της ευρύτερης περιοχής και την καλύτερη προστασία και προώθηση του πολιτιστικού και περιβαλλοντικού αποθέματος της περιοχής.

Κεντρικός πυρήνας της νέας Ολοκληρωμένης Χωρικής Επένδυσης (OXE) και της συνεργασίας του Δήμου Αρχαίας Ολυμπίας, της Περιφέρειας Δυτικής Ελλάδας και του μη κερδοσκοπικού σωματείου «ΔΙΑΖΩΜΑ», θα αποτελεί η δημιουργία ενός Αρχαιολογικού Πάρκου στην Αρχαία Ολυμπία, έτσι ώστε η περιοχή να αποκτήσει συνεκτική πολιτιστική και τουριστική ταυτότητα προσαρμοσμένη στα νέα δεδομένα και στην ανάγκη μιας ευρύτερης αξιοποίησης.

Βασικά σημεία αυτής της προσπάθειας αποτελούν:

· Η στρατηγική στόχευση στην βιώσιμη και ισόρροπη ανάπτυξη της Αρχαίας Ολυμπίας μέσα από την χωρική ανασυγκρότηση του αρχαιολογικού χώρου και της ευρύτερης περιοχής. Θα προβλέπει βασικά έργα υποδομής με ιδιαίτερη έμφαση στην προσβασιμότητα και την προσπελασιμότητα της περιοχής και τα δίκτυα μεταφορών καθώς και άυλες δράσεις διασύνδεσης του τουρισμού με τον πρωτογενή τομέα και το αγροδιατροφικό σύστημα της ευρύτερης περιοχής.

· Κυρίαρχο σημείο της ΟΧΕ θα είναι η ανάπτυξη του θεματικού τουρισμού με βάση τον πολιτισμό (πολιτιστικός τουρισμός), ώστε να αναδειχθεί το πλούσιο πολιτιστικό απόθεμα της περιοχής και να μεγιστοποιηθούν τα οφέλη για τους κατοίκους και για όλη την Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδας. Συγκεκριμένα, η εν λόγω ΟΧΕ θα πρέπει να στοχεύει να καταστήσει την ευρύτερη περιοχή της Δυτικής Ελλάδας πιο ελκυστική για τον τουρισμό, να αυξήσει τις τουριστικές ροές και τον μέσο χρόνο παραμονής των επισκεπτών, να επιμηκύνει την τουριστική περίοδο και να αυξήσει τη μέση δαπάνη ανά επισκέπτη. Επίσης, θα προωθήσει την ύπαρξη συνεκτικής πολιτιστικής και τουριστικής ταυτότητας της περιοχής μέσα από την δημιουργία ενός Αρχαιολογικού Πάρκου της Αρχαίας Ολυμπίας. Το πάρκο θα έχει συγκεκριμένα όρια, διαμορφωμένες εσωτερικές διαδρομές με στάσεις για ξεκούραση και θέα και άλλες απαραίτητες υποδομές που θα υλοποιηθούν σε όλη την Αρχαία Ολυμπία. Παράλληλα με την ανάπτυξη των τεχνικών έργων, η ΟΧΕ θα πυροδοτήσει και άυλες δράσεις, που αφορούν σε θέματα marketing και προβολής του προορισμού, κατάρτισης επαγγελματιών, παροχής στοχευμένων κρατικών ενισχύσεων στις Μικρομεσαίες Επιχειρήσεις της Αρχαίας Ολυμπίας, ενίσχυσης της δημιουργικής βιομηχανίας, υποστήριξης τοπικών δικτυώσεων επιχειρήσεων. Για την λειτουργία του Πάρκου θα συσταθούν και θα λειτουργήσουν δύο θεσμοί, ένας Φορέας Λειτουργίας και Διαχείρισης του Αρχαιολογικού Πάρκου (DMO), ο οποίος θα μεριμνά ώστε όλη η «αλυσίδα» πόρων και υπηρεσιών της διαδρομής να είναι ενεργή και να διατηρεί υψηλή ποιότητα και μία «συστάδα (cluster) επιχειρήσεων» στη βάση ενός κοινά αποδεκτού Τοπικού Συμφώνου Ποιότητας, που θ’ αποτελεί εθελοντική πρωτοβουλία δικτύωσης των τοπικών επαγγελματιών και επιχειρηματιών.