«Το καλύτερο «αντίδοτο» κατά της επαπειλούμενης κατάθλιψης»

Οι μεγάλες ουρές έξω από βιβλιοπωλεία πολλών ευρωπαϊκών πόλεων, μεταξύ αυτών και της Αθήνας, λίγο πριν από την έναρξη του νέου lockdown αποτέλεσε, μία εικόνα αισιοδοξίας που απέδειξε ότι υπάρχει κι αυτή η κατηγορία των ανθρώπων που συγκαταλέγουν τα βιβλία ανάμεσα στα είδη πρώτης ανάγκης.

Όπως απέδειξε και η πρόσφατη ιστορία, το βιβλίο κατέλαβε μία από τις πρώτες θέσεις στην ιδιαίτερη καθημερινότητά μας, όπως αυτή διαμορφώθηκε μετά την εμφάνιση του κορωνοϊού, κατά την πρώτη περίοδο της υποχρεωτικής παραμονής μας στο σπίτι.

Εκτός από τον μαραθώνιο τηλεοπτικών σειρών και ταινιών, την διαδικτυακή παρακολούθηση θεατρικών παραστάσεων και τη σωματική άσκηση, μεγάλη μερίδα του κόσμου στράφηκε και στη φιλαναγνωσία, ανατρέχοντας σε βιβλία από τη συλλογή του τα οποία δεν έχει διαβάσει, αλλά και αναζητώντας online books.

Για τη μοναδική ευκαιρία που το βιβλίο προσφέρει στο μυαλό να δραπετεύσει από μια δύσκολη πραγματικότητα και να πλάσει έναν πνευματικό «παράδεισο» γεμάτο ιστορίες, εικόνες και οτιδήποτε μπορεί να φωτίσει κάθε σκοτάδι της σκέψης του, μίλησε στην «Κοινή Γνώμη», ο συντονιστής της Λέσχης Ανάγνωσης «Μάνος Ελευθερίου», Παναγιώτης Λίτσας.

Πόσο σημαντική, παρήγορη, ακόμη και λυτρωτική είναι η συντροφιά ενός βιβλίου σε ιδιαίτερες στιγμές, όπως η περίοδος εγκλεισμού που βιώνουμε για δεύτερη φορά;

«Σε καιρούς, όπως αυτούς που βιώνουμε σε συνθήκες πανδημίας και αποκλεισμού στα σπίτια, με τις κοινωνικές επαφές περιορισμένες σε μεγάλο βαθμό, το καλύτερο «αντίδοτο» κατά της …επαπειλούμενης κατάθλιψης είναι ένα όμορφο βιβλίο. Όμορφο με βάση τις προτιμήσεις, τα γούστα και τις ανάγκες κάθε ανθρώπου. Μπορεί ο καθένας να «ταξιδέψει με ένα βιβλίο», να ξεφύγει από τη μιζέρια, την έλλειψη συναναστροφών και της παρέας φίλων και συγγενών».

Τηλεργασία, τηλεκπαίδευση, τηλεσεμινάρια… Ένα καλό βιβλίο μπορεί να χαλαρώσει και να αποφορτίσει το μυαλό μετά από την πολύωρη απασχόλησή του μπροστά σε μια οθόνη;

«Χωρίς αμφιβολία, με τις οθόνες κάθε λογής (κινητών, τάμπλετ, λάπτοπ, ΗΥ…) να κυριαρχούν καθημερινά στη ζωή μας στη δουλειά, στο σχολείο, στις «επικοινωνίες» μας, ένα καλό βιβλίο είναι αφορμή να ξεφύγουμε, να ηρεμήσουμε, να αποβάλουμε άγχος και ανασφάλεια. Αν μάλιστα μοιραζόμαστε τη χαρά του διαβάσματος με τους ανθρώπους μας, τότε η απόλαυση γίνεται ακόμη μεγαλύτερη».

Το τελευταίο διάστημα, μικρές ανοιχτές βιβλιοθήκες απλώνονται σε όλα τα μήκη και τα πλάτη του νησιού. Η Λέσχη Ανάγνωσης αγκαλιάζει αυτή την πρωτοβουλία;

«Παρήγορο το γεγονός ότι τους τελευταίους μήνες, με πρωτοβουλίες ανθρώπων που αγαπούν το βιβλίο και προσπαθούν να το διαδώσουν και να το προσφέρουν σε άλλους, «μικρές, ανοιχτές βιβλιοθήκες» έχουν κάνει την εμφάνισή τους σε διάφορα σημεία του νησιού. Τα μέλη της Λέσχης Ανάγνωσης στάθηκαν θετικά απέναντι στην προσπάθεια, συγκέντρωσαν στη βιβλιοθήκη βιβλία για το σκοπό αυτό και δεν σταματούν -άλλοτε ομαδικά, άλλοτε  μεμονωμένα- να προσφέρουν βιβλία για τον εμπλουτισμό των «μικρών ανοιχτών βιβλιοθηκών».

Με ποιον τρόπο επικοινωνούν τα μέλη σας στον καιρό της πανδημίας που δεν επιτρέπει τη συνέχιση των μηνιαίων συναντήσεών σας;

«Δυστυχώς, λόγω των περιοριστικών μέτρων πρόληψης και παρεμπόδισης διασποράς του CoVid19, οι συναντήσεις των μελών της Λέσχης Ανάγνωσης «Μάνος Ελευθερίου» έχουν ανασταλεί. Για την επικοινωνία των μελών έχει δημιουργηθεί μία «ομάδα» στο messenger και μέσω αυτής έχουμε τη δυνατότητα να ανταλλάσσουμε απόψεις, προτάσεις και κριτικές για παλιά ή νέα βιβλία που διαβάσαμε ή σκοπεύουμε να διαβάσουμε. Υπάρχει ένας ενεργός πυρήνας 8-10 ατόμων κι αυτό μας επιτρέπει να αισιοδοξούμε πως, όταν με το καλό ξεπεράσουμε το πρόβλημα της πανδημίας, η «βιβλιοπαρέα» της Λέσχης Ανάγνωσης θα ξεκινήσει και πάλι με την ίδια όρεξη, το ίδιο μεράκι και κέφι τις συναντήσεις και τις συζητήσεις για –τι άλλος- τα βιβλία!».

Υπάρχουν λογοτεχνικά βιβλία, ιστορίες και διηγήματα που θα προτείνατε στους αναγνώστες για τις ημέρες των Χριστουγέννων;

«Γιορτές, λοιπόν, και καραντίνα: Ό,τι πρέπει για να διαβάσουμε βιβλία! Αρκετά με την τηλεόραση και τις μικρές ή μεγάλες οθόνες που μας …νερουλιάζουν το μυαλό!

Για τους πιστούς της παραδοσιακής  λογοτεχνίας ο Παπαδιαμάντης, ακόμη κι αν τον έχει διαβάσει κανείς πολλές φορές. Προσφέρεται για μια ακόμη ευχάριστη ανάγνωση.

Τα βιβλία της Άλκης Ζέη τόσο για παιδιά, όσο και για όσους δεν ξέχασαν πώς ήταν  ή θέλουν να νιώθουν παιδιά είναι μια καλή ιδέα, ιδιαίτερα το τελευταίο βιβλίο της «Ο νυχτερινός περίπατος της γιαγιάς»… Ένα υπέροχο, τρυφερό βιβλίο για παιδιά, για όσους διάβασαν όταν ήταν παιδιά «Το καπλάνι της βιτρίνας» και για όσους δεν ξεχνούν το «παιδί» που κρύβουν βαθιά μέσα τους…

Ασφαλώς, υπάρχουν πολλά βιβλία  ελληνικής και ξένης λογοτεχνίας για να διαλέξει κάποιος, ανάλογα με τις προτιμήσεις του και τις συνήθειές του. Όπως έδειξαν σχετικές έρευνες, τους μήνες της καραντίνας οι Έλληνες έστρεψαν το ενδιαφέρον τους στα βιβλία, κάτι που δεν συνήθιζαν παλαιότερα! Τα αστυνομικά μυθιστορήματα, ελληνικά ( Γιάννης Μαρή, Πέτρου Μάρκαρη…) και ξένα (ιδιαίτερη η προτίμηση στη σκανδιναβική αστυνομική λογοτεχνία (Άγκαθα Κρίστι, Τζο Νέσμπο, Καμίλα Λέγκμπεργκ…)

Ιδιαίτερη προτίμηση και ζήτηση έχουν τα μυθιστορήματα-ψυχολογικά θρίλερ του Σεμπ. Φίτζεκ.

Αν με ρωτούσε κάποιος να προτείνω, θα ξεχώριζα τα βιβλία της Μάρως Βαμβουνάκη «Γυναίκες της υπομονής» και το παλιότερο «Το φάντασμα της αξόδευτης αγάπης», ενώ από ξέχνη λογοτεχνία «Το Βασίλειο» του Τζο Νέσμπο και του Ίαν Ράνκιν «Ένα τραγούδι για δύσκολους καιρούς».

Ας μην ξεχνάμε πως ήδη τα βιβλιοπωλεία είναι ανοιχτά και το ιδανικότερο θα ήταν να τα επισκεφτούμε κι εκεί να καταλήξουμε ποιο ή ποια θα μας συντροφεύσουν στις κατανυκτικές ημέρες των εορτών, αλλά και τις δύσκολες ημέρες του αποκλεισμού.

Η Άγκαθα Κρίστι, σαφώς, δεν ανήκει στους σκανδιναβούς συγγραφείς, αλλά τα βιβλία της παραμένουν κλασικά και αγαπημένα για μεγάλο αριθμό αναγνωστών και φίλων της αστυνομικής λογοτεχνίας».