Τα Χριστούγεννα της Αγάπης (ένα μικρό κείμενο του 1946)

“Ήταν νύχτα της ειρήνης, εκεί κάτω σε μιαν ήρεμη γωνιά της γης, στη Βηθλεέμ, κάποια σκοτεινή και παγωμένη νύχτα του χειμώνα, υψώθηκε η ολοφώτεινη σημαία της αγάπης και της ειρήνης. Οι άγγελοι σκόρπισαν μελωδίες ολόγλυκες, που γέμισαν τη θλιμμένη ατμόσφαιρα από χαρά. “Δόξα εν υψίστοις Θεώ και επί γης ειρήνη”! Ακούστηκε παντού το χαρμόσυνο άγγελμα. Πανηγύρισαν πρώτοι κάποιοι αγαθοί βοσκοί, που ήταν σκηνωμένοι στους κάμπους της Παλαιστίνης και το μετέδωσαν με τον γλυκό ήχο της φλογέρας. Στο ουράνιο μήνυμα απάντησε το βέλασμα των νεογέννητων αρνιών και το κλάμα του ουράνιου βρέφους, που σ’ αυτό το χώρο, μέσα στη σπηλιά άνοιγε τα θεία μάτια Του, για να φωτίσει ολόκληρη την οικουμένη με το φως της θείας αγάπης και την υπόσχεση της προσφοράς ενός πνευματικού πολιτισμού.

Τα σύννεφα παραμέρισαν, τ’ αστέρια έλαμψαν πιο φωτεινά, πολλοί άνθρωποι της φύσης έτρεξαν να διαλαλήσουν το μήνυμα κι ο κόσμος ολόκληρος γιόρτασε μυστικά το μεγάλο γεγονός του ερχομού του γλυκύτατου Ιησού, που ήρθε να συμφιλιώσει τις ταραγμένες καρδιές των ανθρώπων και να σκορπίσει την ευτυχία...

Από τότε, όσο οι αιώνες περνούν, οι Χριστιανικοί λαοί δεν λησμόνησαν τη νύχτα της φιλίας, της αγάπης και της Ειρήνης! Κάθε χρόνο πανηγυρίζουν με χαρά και με συγκίνηση, είτε βρίσκονται σε καιρό πολέμου είτε σε καιρό ησυχία και γαλήνης.

Κάποιο χαμόγελο ανθίζει στα χείλη και κάποια ελπίδα ξανανθίζει στις καρδιές. Τα πονεμένα παιδιά της γης περιμένουν να φανεί και ν’ ακουστεί ο αγγελικός ύμνος, ενώ τα χρόνια κυλούν ανάμεσα σε ένα χάος.

Έτσι και φέτος, όσο κι αν η Ελληνική ψυχή είναι πονεμένη, με ακράτητους παλμούς και με ενθουσιασμό θα εορτάσει αυτή την ημέρα της ειρήνης και τη νύχτα την αγία.

Οι καμπάνες, που τόσους αιώνες, πριν την νύχτα της ειρήνης , δεν έπαυσαν να διαλαλούν το χαρμόσυνο γεγονός, εφέτος θα διαλαλήσουν και πάλι με τους ωραίους τους ήχους, τον πανηγυρισμό της μεγάλης ημέρας, καλώντας τους λαούς σε συναγερμό αγάπης και ειρήνης.”(αυτό το κείμενο το γράφει ο ΛΑΜΠΡΟΣ ΖΑΧΑΡΗΣ στο μικρό περιοδικό που έστελνε κάθε τρεις μήνες στους αγαπητούς του δασκάλους εκείνης της εποχής. Στον πατέρα μου, τον δάσκαλο Αριστείδη Ρώτα το έστελνε πάντα με εκτίμηση. Το περιοδικό που ήταν πολύ μικρό, ονομαζόταν “ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΚΗ ΖΩΗ”.)

Τα Χριστούγεννα είναι πανανθρώπινη γιορτή

Η μεγάλη ώρα της αγάπης είναι η Χριστού – γέννα! Είναι η ιερή προσδοκία της πανανθρώπινης ειρήνης. Στις 25 του Δεκέμβρη, όπως κάθε χρόνο, έτσι και φέτος οι καμπάνες θα σημάνουν Χριστούγεννα. Οι ιερείς μας θα παρουσιάσουν τη γέννηση του Χριστού που άλλαξε την ιστορία του κόσμου. Τα Χριστούγεννα πάντα είχαν και έχουν ιδιαίτερη επιρροή και επίδραση στον ψυχισμό του ανθρώπου.

Χιλιάδες άνθρωποι, παντού στον κόσμο θα νιώσουν αυτή τη νύχτα των Χριστουγέννων, να απαλύνει η καρδιά τους, έστω και αν δεν γιορταστούν όπως τόσα χρόνια πριν. Η αρρώστια που “ζει” κοντά μας τόσους μήνες μας απομακρύνει ακόμη και από τις οικογενειακές γιορτές μας και μας αφήνει έξω από τις εκκλησίες μας, που θέλαμε πάντα να προσκυνήσουμε την εικόνα του Χριστού.

Δύο χιλιάδες χρόνια (και λίγα ακόμη) έχουν περάσει από τη γέννηση του Χριστού, τότε που έγινε υιός της Παναγίας. Αυτή τη γέννηση την άγια, θα ζήσουμε και φέτος. Αγωνία και φόβος διακατέχει αυτή τη χρονιά τις ψυχές μας. Αν είναι δυνατόν να κοιτάξουμε καλά το βράδυ έναν καθαρό ουρανό, ίσως να δούμε τ΄ αστέρι των Χριστουγέννων... Αλλά όχι μόνο με τα μάτια, αλλά και με την καρδιά μας.

Το καράβι ως Σύμβολο

Παράλληλα με το Χριστουγεννιάτικο δένδρο στην Ελλάδα, στη χώρα με τα πολλά νησιά και τη θάλασσα, παραδοσιακό έθιμο θεωρήθηκε ο στολισμός των καραβιών.

Το καράβι, για πολλούς αρχαίους λαούς, είχε θεωρηθεί ότι είχε μαζικές και θεϊκές ιδιότητες και ήταν δυνατόν να οδηγείται μέσα στην θάλασσα από τη θέληση των θεών. “Συμβόλιζε, όπως αναφέρουν πολλοί ειδικοί, την περιπέτεια, την ανακάλυψη και ότι άλλο σχετικό με την πορεία αγίων στη θάλασσα”.

Η Χριστιανική πίστη πήρε πολλές διαφορετικές, ιδιότητες. Συμβόλιζε, κατ’ αρχήν όπως θέλησαν οι ειδικοί, την Γέννηση του Ιησού και την αρχή, δηλαδή το ξεκίνημα, στο ταξίδι της ζωής. Επίσης, θεωρήθηκε σημαντικό, να συμβολίζει το σώμα της εκκλησίας με καπετάνιο τον Ιησού! Στη δική μας χώρα, με τόση θάλασσα τριγύρω, πιστεύουν οι ναυτικοί ότι και ο Άγιος Νικόλαος και ο Ιησούς είναι προστάτες των καραβιών τους.

Στην θαλασσινή Ελλάδα, όπως αναφέρουν ειδικοί, το καραβάκι και η κατασκευή του αποτελούσε το αγαπημένο παιχνίδι των μικρών παιδιών. Συνηθίζονταν, μάλιστα, με μικρά καραβάκια να υποδέχονται τους συγγενείς τους, τιμητικά, όταν γυρνούσαν από το ταξίδι τους. Οι ναυτικοί γυρνούσαν συνήθως, παλαιότερα, για τις εορτές Χριστουγέννων και έτσι, λίγο – λίγο τα καραβάκια άρχισαν να στολίζονται “Χριστουγεννιάτικα”, για να υποδεχθούν τους συγγενείς τους και να συνοδεύουν τα παιδιά και στη θάλασσα, αλλά και στις βόλτες των ημερών για τα κάλαντα.

Κάπως έτσι, το χριστουγεννιάτικα στολισμένο καραβάκι καθιερώθηκε, κυρίως στα νησιά και στις θαλασσινές περιοχές μας, ως στολισμός των ημερών.

Έχουμε δει και στο νησί μας και σε άλλα νησιά στολισμένο Χριστουγεννιάτικα καραβάκια σε πλατεία ή κοντά σε ναυτικές περιοχές.

Ο στολισμός των καραβιών, γύρω στο 1950, είχε αρχίσει να ατονίζει, να μην θέλουν και πολύ οι κάτοικοι των πόλεων. Έτσι, δεν υπήρχαν πια στολισμένα καραβάκια. Το 1970 όμως, όπως αναφέρει ειδικός παιδαγωγός – Μουσειολόγος, συζητήθηκε στη χώρα μας να σταματήσει ο στολισμός των δέντρων και να επανέλθουν τα καραβάκια. Όμως αυτό δεν έγινε, δεν συνέβη ποτέ.

Παρ’ όλα αυτά, τα τελευταία χρόνια, αρκετοί δήμοι επιλέγουν να στολίσουν στις κεντρικές πλατείες, τα Χριστούγεννα και με στολισμένα δένδρα και με φωτισμένα καραβάκια. Πολλοί αναφέρουν ότι το καραβάκι, μαζί με διάφορα εξαρτήματά του έχουν καθιερωθεί ως γούρια για τη νέα χρονιά.

Έχει γράψει ο σπουδαίος Κωστής Παλαμάς:

Χριστούγεννα

Να ‘μουν του στάβλου εν΄ άχυρο, ένα φτωχό κομμάτι

την ώρα π’ άνοιγε ο Χριστός στον ήλιο του το μάτι.

Να ειδώ την πρώτη του ματιά και το χαμόγελό του,

το στέμμα των ακτίνων του γύρω στο μέτωπό του.

Να λάμψω από τη λάμψη του κι εγώ σαν διαμαντάκι

κι από τη θεία του πνοή να γίνω λουλουδάκι.

Να μοσκοβοληθώ κι εγώ από την ευωδία

που άναψε στα πόδια του των Μάγων η λατρεία.

Να ‘μουν του στάβλου ένα άχυρο ένα φτωχό κομμάτι

την ώρα π’ ανοιγ’ ο Χριστός στον ήλιο του το μάτι.

Καλά Χριστούγεννα αγαπητοί κάτοικοι του νησιού μας!

Και της Ελλάδας. Με Υγεία!