«Χρέος μας η προβολή της προσφυγικής ταυτότητας της Ερμούπολης»

Η δημιουργία βιβλιοθήκης ιστορικού και λογοτεχνικού περιεχομένου στο πλαίσιο του πολυποίκιλου έργου του για την ανάδειξη του πολιτισμικού θησαυρού των Αλησμόνητων Πατρίδων αποτελεί έναν από τους μελλοντικούς στόχους του δραστήριου Συλλόγου Μικρασιατών Ερμούπολης Σύρου.

Επιθυμία του Συλλόγου είναι η συγκεκριμένη δομή να αποτελέσει μέρος της Στέγης Μικρασιατικής Μνήμης που φιλοξενείται σε δημοτικό ακίνητο στην οδό Νίκης στη βόρεια πλευρά του Πνευματικού Κέντρου Ερμούπολης.

Σε έγγραφό του προς τη Δημοτική Αρχή, το Διοικητικό Συμβούλιο του Συλλόγου υπογράμμισε την ανάγκη επέκτασης της Στέγης στο γειτονικό χώρο του Πνευματικού Κέντρου (μεσοτοιχία) ως τη γωνία επί των οδών Ρίτας Μπούμη – Παππά και Θέμιδος, ώστε να καταστεί εφικτή τόσο η έκθεση περισσότερων κειμηλίων της Μικρασιατικής πολιτιστικής κληρονομιάς, όσο και η δημιουργία της σχεδιαζόμενης βιβλιοθήκης.

«Σύντομα θα συμπληρωθούν 100 χρόνια από το βίαιο ξεριζωμό των προγόνων μας από τις Πατρογονικές τους εστίες. Είναι χρέος όλων μας στην από καταβολής προσφυγούπολη Ερμούπολη, η Στέγη Μικρασιατικής Μνήμης να αποτελέσει φάρο πολιτισμού σε ένα χώρο αντάξιο της ιστορικής διαδρομής και της πολιτισμικής κληρονομιάς των προγόνων μας», αναφέρει χαρακτηριστικά το Δ.Σ. του Συλλόγου.

Σε συνέντευξή της στην «Κοινή Γνώμη», η πρόεδρος του Συλλόγου Μικρασιατών Ερμούπολης Σύρου, Ειρήνη Χαρδαλή μίλησε, μεταξύ άλλων για την αναζήτηση προσφυγικής κατοικίας στην περιοχή του Ξηροκάπου που θα λειτουργεί ως μουσείο, καθώς και για το υλικό με το οποίο θα εμπλουτιστεί η δομή, φιλοδοξώντας να αποτελέσει φυτώριο γνώσης για τους νέους με ή χωρίς προσφυγική καταγωγή.

Η διατήρηση και διάδοση της ιστορικής μνήμης, του πολιτισμού και των παραδόσεων της Μικράς Ασίας αποτελεί βασικό σκοπό του Συλλόγου σας. Με ποιον τρόπο συνεχίζεται αυτή η προσπάθεια σε μια περίοδο χωρίς κοινωνικές συνευρέσεις και εκδηλώσεις;

«Εκπροσωπώ  το Σύλλογο, συμμετέχοντας σε διαδικτυακές ομιλίες με θέματα, που αφορούν τον Μικρασιατικό Ελληνισμό - συναντήσεις που διοργανώνει η Εστία της Νέας Σμύρνης και το δίκτυο Mikrasiatis.gr, η Ένωση Συλλαίων, ανταλλάσσοντας ιδέες για κοινές δράσεις εν όψει και της 100επετηρίδας από την Μικρασιατική καταστροφή .

Στόχος μας είναι η επικοινωνία με τα μέλη του Συλλόγου μέσω της πλατφόρμας Ζoom και η ενημέρωση τους σχετικά με αυτές τις δράσεις.

Ο Σύλλογος επίσης διατηρεί ιστοσελίδα που δημοσιεύονται θέματα ιστορικού, εθνολογικού και λαογραφικού χαρακτήρα».

Ποιους στόχους και προτεραιότητες θέσατε κατόπιν της εκλογής σας στη θέση της προέδρου το 2020;

«Ένας από τους βασικότερους στόχους είναι η αναζήτηση προσφυγικής κατοικίας στον Ξηρόκαμπο, με στόχο την ανάδειξη του λαογραφικού πλούτου που έφεραν οι πρόγονοι μας: προίκες κοριτσιών, αστικές και παραδοσιακές φορεσιές, είδη γυναικείου καλλωπισμού, στέφανα, εικόνες, κειμήλια, μπακιρένια σκεύη, σερβίτσια  να αποκτήσουν θέση στο φυσικό τους  περιβάλλον στα αντίστοιχα δωμάτια της προσφυγικής κατοικίας.

Επιπλέον αναζητούμε χώρο που θα στεγάζει τις δραστηριότητες του Συλλόγου: εκμάθηση παραδοσιακών οργάνων όπως σαντούρι, κανονάκι, ούτι, νέι παράλληλα με την Χορωδία και το Χορευτικό τμήμα του Συλλόγου. Μέχρι σήμερα, οι δραστηριότητες αυτές λαμβάνουν χώρα σε αίθουσα της Μητρόπολης, του Λυκείου των Ελληνίδων και του ΚΑΠΗ».

Στους στόχους μας περιλαμβάνονται επίσης: η δημιουργία  στη Στέγη Μικρασιατών Βιβλιοθήκης ιστορικού και λαογραφικού χαρακτήρα και η διοργάνωση προσκυνηματικών εκδρομών στις Αλησμόνητες Πατρίδες της Ανατολής σε συνεργασία και με άλλους Μικρασιατικούς Συλλόγους.

Ήδη, τον περσινό Μάρτιο ήταν προγραμματισμένη εκδρομή  την Κυριακή της Ορθοδοξίας στη Σμύρνη και την Ιωνική γη, αλλά ματαιώθηκε λόγω της πανδημίας του Covid-19.».

Επιπλέον, μας ενδιαφέρει η εξωστρέφεια του Συλλόγου και η συνεργασία με άλλους Μικρασιατικούς Συλλόγους και Σωματεία και Πολιτιστικούς φορείς όπως, η Εστία της Νέας Σμύρνης και το ΚΕ. ΜΙ. ΠΟ (Κέντρο Μικρασιατικού Πολιτισμού) .

Φέτος δε, ο Σύλλογος μας συμμετείχε στη συγγραφή του επετειακού λευκώματος του ΚΕ. ΜΙ. ΠΟ με θέμα  τη συμμετοχή των Ελλήνων της Μικράς Ασίας στον αγώνα της Παλιγγενεσίας του 1821.

Ο Σύλλογος μας είναι μέλος της Ομοσπονδίας Προσφυγικών Σωματείων Ελλάδας».

Ποια η σημασία της Στέγης Μικρασιατικής Στέγης σε μια προσφυγούπολη, όπως η Ερμούπολη; Υπάρχουν φυλαγμένα κειμήλια που θα εμπλούτιζαν και θα αναδείκνυαν ακόμη περισσότερο την παρούσα έκθεση και δομή;

«Η  Σύρος  δέχθηκε το  1822 το πρώτο κύμα  προσφύγων από τις Κυδωνίες και τα Μοσχονησια, αργότερα τη Χίο και τα Ψαρά, των μετέπειτα ιδρυτών της Ερμούπολης. Έναν αιώνα μετά η Ερμούπολη δέχθηκε τους ξεριζωμένους πρόσφυγες της Μικρασιατικής Καταστροφής.  Η συμβολή τους στην κουλτούρα, την πληθυσμιακή της σύνθεση, την ανάπτυξη ακόμη και την πολιτική της σκηνή υπήρξε καταλυτική, όπως εξάλλου και στην υπόλοιπη ελληνική επικράτεια .

Εξάλλου μόλις ένα χρόνο μετά το Μάιο του 1923 ιδρύθηκε ο Μικρασιατικός Σύλλογος Κυκλάδων μέλος, του οποίου  υπήρξε ο αείμνηστος Α. Μαυρομουστακης στυλοβάτης της προσφυγικής μέριμνας και αποκατάστασης .

Από τότε διαφαίνεται η ανάγκη συσπείρωσης του προσφυγικου κόσμου και  παρουσίας του στο Κοινωνικό γίγνεσθαι.  Χρέος του Συλλόγου Μικρασιατων Ερμούπολης Σύρου είναι η  διατήρηση της προσφυγικής μνήμης και η προβολή της προσφυγικής ταυτότητας της Ερμούπολης.  Αυτό το διάστημα, που λόγω της υγιεινομικής πανδημίας οι δράσεις του Συλλόγου έχουν ανασταλεί τα μέλη μας ενημερώνονται από τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.

Μία από τις δεσμεύσεις του Διοικητικού Συμβουλίου σας είναι και η δημιουργία βιβλιοθήκης ιστορικού και λογοτεχνικού περιεχομένου; Τι υλικό έχετε στη διάθεσή σας και τι δρόμους θα άνοιγε ένα τέτοιο εγχείρημα σε επίπεδο συνεργασιών με φορείς αλλά και πολίτες;

«Η σημασία της Βιβλιοθήκης στην ανάπτυξη και την διάδοση του Πολιτισμού είναι αναμφίβολα μοναδική και ανεκτίμητη.

Στόχος μας είναι η περισυλλογή, μελέτη, προβολή κι αξιοποίηση του ιστορικού υλικού που έφεραν οι πρόγονοι μας: έγγραφα, πρακτικά, πιστοποιητικά, εφημερίδες, κείμενα, προκηρύξεις, φωτογραφίες, με σκοπό τη συνεχή σπουδή και ανάδειξη του Μικρασιατικού Πολιτισμού, αλλά και της ιστορίας της Ερμούπολης, που είναι άμεσα συνδεδεμένη με τη προσφυγιά.

Η Βιβλιοθήκη θα περιλαμβάνει: έργα Μικρασιατών συγγραφέων ενδεικτικά της προσφοράς τους στις Επιστήμες και στα γράμματα, βιβλία ιστορικού περιεχομένου, που να αναδεικνύουν την καταλυτική επίδραση των Μικρασιατών προσφύγων στη διαμόρφωση  του Νεοελληνικού κράτους, αλλά και λαογραφικού χαρακτήρα με αναφορά στα ήθη, τα έθιμα και τις αξίες των προγόνων μας.

Στόχος μας με τη δημιουργία της Βιβλιοθήκης είναι η διατήρηση της ιστορικής μνήμης και ευχή μας να αποτελέσει φυτώριο γνώσης για τους νέους με ή χωρίς προσφυγική καταγωγή».