Βιβλίο και Επανάσταση

Μεγάλες στιγμές της Ελληνικής Επανάστασης, καθώς επίσης το θάρρος, την τόλμη και τη μαχητικότητα προσωπικοτήτων που αφιέρωσαν τη ζωή τους στον αγώνα για την ελευθερία της πατρίδας μας θα αναδειχθούν μέσα από μια σειρά δράσεων της Δημοτικής Βιβλιοθήκης Σύρου – Ερμούπολης, στο πλαίσιο της επετείου των 200 χρόνων από την Εθνική Παλιγγενεσία.

Ο κύκλος αυτός άνοιξε με ένα μοναδικό αφιέρωμα στον εκδοτικό «πλούτο» με αναφορά στα γεγονότα και τους ήρωες του 1821. Κάθε δέκα ημέρες, οι χρήστες του διαδικτύου έχουν τη χαρά να βρουν στον λογαριασμό της Βιβλιοθήκης στο facebook φωτογραφίες είτε από τίτλους που περιλαμβάνονται στο αρχειακό υλικό της είτε από άλλα βιβλία, με τη συγκεκριμένη θεματολογία.

Μαντώ Μαυρογένους: Μια μεγάλη αγωνίστρια

Η αρχή έγινε με τη "Μαντώ Μαυρογένη, του Μανουήλ Τασούλα, μια έκδοση του Δήμου Μυκόνου. Πρόκειται για μία έκθεση που χωρίζεται σε δύο μέρη. Στο πρώτο παρατίθεται μια εκτενή περίληψη της περίφημης νουβέλας του Ginouvier: "Mavrogenie ou L heroine de la Grece" στην οποία περιγράφεται με γλαφυρό τρόπο η ζωή της ηρωίδας όπως την είδαν οι ρομαντικοί φιλέλληνες συγγραφείς της εποχής της. Το έργο αυτό εκδόθηκε στο Παρίσι το 1825 και έκανε διάσημο το όνομα της Μαντώς σε όλη την Ευρώπη. Σε αυτό περιγράφονται άπειρα φανταστικά γεγονότα και πράξεις της Ελληνίδας αγωνίστριας που έχουν επηρεάσει, παραπλανώντας ως αληθινά, πολλούς ιστορικούς. Στο δεύτερο μέρος παρατίθενται κατά χρονολογική σειρά τα έγγραφα της Μαντώς από το 1821 έως το 1840 μέσα από τα οποία αναδεικνύεται η μορφή της σε όλο το μεγαλείο του πατριωτισμού και της αυτοθυσίας της για το ιδανικό της Ελευθερίας. Όλα τα έγγραφα παρουσιάζονται με την ακριβή ορθογραφία -και τα λάθη- των πρωτοτύπων. Όπως σημειώνει ο συγγραφέας στον πρόλογό του, η συγκεκριμένη μελέτη καθώς και το ιστορικό αρχείο της Μαντώς Μαυρογένους θα φανεί χρήσιμη σε κάθε μελλοντικό ερευνητή.

«Εικονογραφία του Αγώνα του 1821» - δωρεάς Μάνου Ελευθερίου

Πρόσφατα αναρτήθηκε στη σελίδα της Βιβλιοθήκης το βιβλίο «Εικονογραφία του Αγώνα του 1821» το οποίο προσέφερε στη δομή ο μεγάλος δωρητής της, Μάνος Ελευθερίου.

Τα σχέδια του λαϊκού ζωγράφου, αγιογράφου της μεταβυζαντινής λαϊκής παράδοσης και αγωνιστή Παναγή Ζωγράφου, ως απαρχή της νεοελληνικής ζωγραφικής, δίνουν το στίγμα της εποχής, όχι μόνο καλλιτεχνικά αλλά και εθνικά, απεικονίζοντας με τρόπο μοναδικό τα ηρωϊκά κατορθώματα των Ελλήνων ενάντια στους Τούρκους. Ο στρατηγός Μακρυγιάννης υποδεικνύει στον Π. Ζωγράφο τα πεδία των μαχών εξηγώντας τις στρατηγικές και τις μάχες, αφήνοντάς τον, όμως, να δημιουργήσει έργο μοναδικής ευαισθησίας. Ζωγραφιές, όπως τις είδε ο καλλιτέχνης από το «παράθυρο του σπιτιού και της ψυχής του» αποτυπώνοντας στο χαρτί μια καλλιτεχνική μνήμη αιώνων, μ έναν τρόπο ανεπανάληπτο. Παναγιώτης Ζωγράφος, από την Βαρδώνια της Λακωνίας...

Ο Παναγιώτης Ζωγράφος ήταν ιδανικά προικισμένος για να αισθητοποιήσει τα οράματα του Στρατηγού. Οι αρχέτυπες εικόνες που είχαν στο πνεύμα τους κατάγονταν απ' τον ίδιο πολιτισμό˙ έναν πολιτισμό λαϊκό αλλά αυτάρκη, ζωογονημένο από ένα πλούσιο παρελθόν που είχε περάσει μέσα στους φορείς του, όχι σαν ξηρή ιστορική μνήμη, αλλά σαν ύφος ζωής, σαν παραδομένη τεχνική και καλαισθησία.

Μελλοντικά σχέδια

Στο πλαίσιο των επετειακών δράσεων της Βιβλιοθήκης με γενικό τίτλο «Μια πόλη γεννιέται», σχεδιάζεται μια έκθεση αρχειακού υλικού για το 1821 στους χώρους της δομής με ιστορικά βιβλία που εκδόθηκαν στην Ερμούπολη μετά την Επανάσταση, μεταξύ αυτών και η σπάνια συριανή έκδοση του Δημητρίου Ροδοκανάκη. Επιθυμία τόσο του προσωπικού όσο και της Εντεταλμένης Δημοτικής Συμβούλου Βιβλιοθηκών, Ειρήνης Δράκου είναι επίσης η διοργάνωση μιας κεντρικής εκδήλωσης με ομιλητές που θα αναφερθούν στην ιστορία της Σύρου, τη δημιουργία της Ερμούπολης, τη γεωγραφική και την οικονομική θέση της, καθώς και στους σημαντικούς ανθρώπους της που συνέβαλαν στην ανάπτυξή της και στη συνέχεια μετέβησαν σε άλλα κέντρα αποφάσεων, όπως το Λονδίνο και η Μασσαλία. Η διοργάνωση και ο τρόπος υλοποίησης των παραπάνω δράσεων θα εξαρτηθούν από την εξέλιξη της πανδημίας και τα εκάστοτε ισχύοντα μέτρα προστασίας.