Μάιος – Πρωτομαγιά

Ο Μάιος είναι ο πρώτος μήνας της άνοιξης, της ωραιότερης εποχής του χρόνου. Τα προηγούμενα χρόνια, πριν από την τόσο αρνητική ασθένεια του κορονοϊού, ήταν τόσο γιορτινή η πρώτη μέρα του Μάη. Ερχόταν ο μήνας στεφανωμένος με λουλούδια και τόσος κόσμος τον υποδεχόταν στον τόπο της γιορτής του, στην εξοχή. Αυτό λέει και το παλιό τραγούδι:

“Ο Μάιος μας έρχεται, εμπρός βήμα ταχύ

να τον προϋπαντήσουμε παιδιά στην εξοχή...”

Οι Έλληνες, και όχι μόνο, απ' τα πανάρχαια χρόνια, γιόρταζαν τις χαρές των λουλουδιών, το ξαναγέννημα της φύσης μέσα στο Μάη. Την αγάπη του λαού μας για τα λουλούδια, από τα πολύ παλιά χρόνια, τη βλέπουμε και ιδίως την ακούμε και στα “λουλουδένια” ονόματα που χαρίζονται στα κορίτσια, όπως: Ροδούλα, Ανθούλα, Κρινιώ, Γαρυφαλλιά, Μυρσίνη κ.α.

Η αγάπη για τη φύση και τα λουλούδια της φαίνεται στα κεντήματα, στη ζωγραφική, στην ποίηση: “Μέρα Μαγιού μου μίσεψες, μέρα Μαγιού σε χάνω...” (από τον Επιτάφιο του σπουδαίου ποιητή Γιάννη Ρίτσου).

Ο Μάιος είναι ο πέμπτος μήνας του ημερολογίου

Στο ρωμαϊκό ημερολόγιο ήταν ο τρίτος μήνας. Η ονομασία του προέρχεται από το όνομα της αρχαίας ρωμαϊκής θεότητας Μάγια (Maja), που με τη σειρά του, προέρχεται από την αρχαία Ελληνική λέξη “Μαία” που σημαίνει τροφός ή και μητέρα. Η Μαία συμβόλιζε τη γονιμότητα της γης. Την Μαία ή Μάγια τιμούσαν οι Ρωμαίοι με ειδικές εορτές και θυσίες. Αργότερα η θεά ταυτίστηκε με την Ελληνική νύμφη Μαία, που όπως αναφέρουν τα παλαιά κείμενα, η Μαία ήταν η ωραιότερη από τις Ατλαντίδες και ήταν μητέρα του θεού Ερμή, με πατέρα τον Δία. Υπάρχουν και Ελληνίδες με το όνομα Μάγια. Στη Ρώμη κατά τον μήνα Μάιο, γίνονταν κάποτε πολλές γιορτές προς τιμήν της μέσα στους κήπους. Αργότερα, (τα χριστιανικά χρόνια), η αρχή των εορτών για τον Μάιο ξεκινούσαν με αφιέρωμα στην Παρθένο Μαρία και αργότερα θέλησαν να ασχολούνται και με εορτή στην θεά της βλάστησης και της χλωρίδας την Flora! Θεωρούσαν, τότε οι Ρωμαίοι, ότι η Παναγία ήταν η θεά των ανθρώπων και η Flora βοηθούσα τους εργαζόμενους να αποκτούν σημαντικά προϊόντα από τη γη για να ζουν.

Η λέξη Άνοιξη, σύμφωνα με παλαιά λεξικά θεωρείται ως ερμηνεία της αρχαίας ελληνικής λέξης “έαρ”. Ο Άνθιμος Γαζής (έκδοση 1835) αναφέρει ότι έαρ είναι η άνοιξη και σημαίνει την εποχή του έτους όπου “ανοίγει ο καιρός” και εμφανίζεται η ωραία και ευχάριστη εποχή που ευωδιάζει την ατμόσφαιρα και ιδιαίτερα βοηθάει τα φυτά και τα δέντρα να πρασινίζουν τα φύλλα τους και να χαρίζουν στον άνθρωπο τα πανέμορφα διαφόρων χρωμάτων λουλούδια, αλλά και πολύ ωραίους καρπούς.

Πρωτομαγιά

Η πρώτη μέρα του Μάη είναι η μεγάλη γιορτή των λουλουδιών. Υπάρχει και ένα παλιό ποίημα:

“Εμπήκ' ο Μάης, ο μήνας με τα τριαντάφυλλα

κι ο Απρίλης με τα ρόδα.

Απρίλη μου αφόρετε = (που δεν φορά ωραία ρούχα)

και Μάη μου κανακάρη,

όλο τον κόσμο γέμισες με άνθη, ωραία λουλούδια...”

Αυτή η γιορτή είναι καθαρά φυσιολατρική και δεν έχει, βέβαια καμία σχέση με τη θρησκεία.

Άνοιξη στην Ελλάδα! Είναι η πιο όμορφη και παραδεισένια άνοιξη της γης. Νομίζω ότι έτσι αισθανόμαστε όλοι εμείς οι κάτοικοι αυτής της χώρας. Βέβαια, νομίζω ότι τη φετινή χρονιά η άνοιξη ξεχάστηκε. Φυσικό ήταν αφού οι περισσότερες οικογένειες της χώρας μας τρομάζουν να φύγουν από το σπίτι και να συναντηθούν με κόσμο, ακόμη και στα χωριά. Ας ευχηθούμε να πάνε όλα καλά και η υγεία να επανέλθει και να ξαναζήσουμε και να χαρούμε από κοντά την παραδεισένια άνοιξη της γης. Είναι μια εποχή γεμάτη φως, δροσιά και αγνό μεθυστικό άρωμα. Υπάρχει, όπως πάντα, πλούσια και θεριεμένη πρασινάδα ακόμη και στους βράχους που κάπου – κάπου έχουν λίγο χώμα. Κι αυτά τα χορτάρια αγκαλιάζουν τ' αγριολούλουδα και μας προσφέρουν μια ωραία εικόνα.

Μερικές φορές όταν βλέπουμε από μακριά αυτούς τους λόφους στο νησί μας το ανοιξιάτικο πρωινό, αισθανόμαστε σαν ένα πράσινο χαλί να 'χει ξεδιπλωθεί πάνω στο βράχο. Το χώμα είναι λίγο και τα φυτά τα άγρια δεν ανεβαίνουν ψηλά. Βέβαια, γύρω τριγύρω απ' τα χωράφια με το περισσότερο χώμα, μας δείχνουν δύο εικόνες. Προσέξτε όσοι περνάτε κοντά στα χωράφια μας που δέχθηκαν τους σπόρους και τα φυτά αρχίζουν δίπλα – δίπλα να μεγαλώνουν είναι έτοιμα να μας χαρίσουν σε λίγο τους καρπούς τους.

Στα πλάγια όμως των χωραφιών, γύρω τριγύρω τ' αγριολούλουδα, ένα πλήθος αμέτρητο μας δίνουν μια πολύ ωραία πολύχρωμη εικόνα.

Μαργαρίτες άσπρες, κίτρινες, κρινάκια, αγριοβιολέτες, καμπανούλες, φασκομηλιές και παπαρούνες*. Πλήθος αμέτρητο από αγριολούλουδα με τόσα διαφορετικά και ωραία χρώματα. Όλη η φύση γιορτάζει τον Απρίλιο και τον Μάιο και πάντα μας καλούσε κοντά της. Προσκαλεί τους ανθρώπους των πόλεων στην εξοχή για να χαρούν τις ομορφιές της. Αυτή η σαγηνευτική ομορφιά της ανοιξιάτικης γης είχε από παλιά επίδραση στην ελληνική ψυχή. Το βλέπουμε στον διάκοσμο αρχαίων ναών και πάνω στις επιφάνειες τόσων αρχαίων αγγείων.

Ας προσέξουμε το καλλιτεχνικό ταλέντο των αρχαίων αλλά και των νεότερων γλυπτών που σμίλεψαν τα μάρμαρα στα κιονόκρανα με τόσα λουλούδια και φύλλα.

Χιλιοτραγουδισμένη ήταν, (ας ελπίσουμε ότι θα είναι πάντα) η ανοιξιάτικη αυτή εποχή στην Ελλάδα. Την τραγούδησαν ευαίσθητες καρδιές και την χαίρονται οι άνθρωποι.

Καλή Άνοιξη! Με Υγεία! Σε όλους τους ανθρώπους.

*Παπαρούνα (ή κουτσουνάδα). Μήκων η ροιάς: Η κατακόκκινη παπαρούνα είναι φυτό μονοετές, τριχωτό. Έχει φύλλα πτερόβολα με οδοντοτούς λοβούς. Τα λουλούδια είναι πάντα ζωηρά κόκκινα. Ανθίζει παντού στην Ελλάδα από τον Απρίλιο έως τον Μάιο. Στην αρχαιότητα χρησιμοποιούσαν το σιρόπι των λουλουδιών της παπαρούνας ως καταπραϋντικό του βήχα. Ο Όμηρος στην Ιλιάδα

(Ξ 499-500) αναφέρει ότι ο Πηνέλεος σκότωσε με δόρυ τον Ιλιονέα πολεμιστή των Τρώων. Απέκοψε την ματωμένη κάρα του (κεφαλή) και την επεδείκνυε ως καρπό παπαρούνας στους Τρώες.

Η παπαρούνα έγινε ποίημα και τραγούδι και τιμήθηκε από την Ελληνική Μυθολογία αφού συνδέθηκε με το αίμα του παντοδύναμου θεού Κρόνου. Όταν ο Κρόνος θυσιάστηκε μ' ένα χρυσό δρεπάνι, οι σταγόνες απ' το αίμα του έπεσαν στο χώμα και τότε φύτρωσαν οι κόκκινες παπαρούνες. Αυτό το αίμα που έσταξε, έκανε τη γη γόνιμη. Όσο κι αν η παπαρούνα είναι ενοχλητικό ζιζάνιο για τα σπαρτά, δεν παύει να χαρίζει την ωραιότερη ανοιξιάτικη εικόνα στο ανθρώπινο μάτι... με τις κατακόκκινες πινελιές στα λιγοστά χωματένια σκαλιά του Χαρασσώνα στον Φοίνικα.

Χαρείτε από κοντά τις κόκκινες παπαρούνες.