Συνδέοντας το χθες με το σήμερα

Θεωρώντας ότι η Σιφνέικη αγγειοπλαστική είναι αναπόσπαστο μέρος της άυλης πολιτιστικής κληρονομιάς του Αιγαίου, της Ελλάδας αλλά και του σύγχρονου κόσμου που θέλει να διατηρήσει άρρηκτους τους δεσμούς με το παρελθόν του, ο Δήμος Σίφνου προτίθεται να προβεί σε μια σειρά ενεργειών που στο σύνολό τους συγκροτούν την ενιαία Δράση ανάπτυξης Μουσείου Κεραμικής.

Η δημιουργία του Μουσείου Κεραμικής στοχεύει στην καθιέρωση της πολιτιστικής ταυτότητας του νησιού αλλά και στη δημιουργία μίας πολιτισμικής παρακαταθήκης για τις επόμενες γενιές. Το σημαντικό αυτό εγχείρημα αποτελεί μέρος του έργου με τίτλο «Δράσεις Πολιτιστικής Ταυτότητας Δήμου Σίφνου – Συνδέοντας το χθες με το σήμερα» για την υλοποίηση του οποίου υποβλήθηκε από τον Δήμο Σίφνου αίτημα χρηματοδότησης στο πρόγραμμα «Αντώνης Τρίτσης».

ΟΙ προτεινόμενες δράσεις αφορούν την εκπόνηση των αναγκαίων Μελετών (Αρχιτεκτονική, Στατική, Ηλεκτρομηχανολογική) κόστους 110.000 ευρώ πλέον ΦΠΑ, που θα αναδείξουν το Κληροδότημα Δραγάτση, ως τον ενδεδειγμένο χώρο που θα στεγάσει έναν Πολυχώρο – Κέντρο Κεραμικής, το Μουσείο Κεραμικής Σίφνου εναρμονισμένου με τα σύγχρονα πρότυπα και ικανού να ανταπεξέλθει σε πολλαπλές ανάγκες των επισκεπτών.

Οι προτεινόμενες Μελέτες θα οδηγήσουν στην χρηματοδότηση του Μουσείου το οποίο ως σύνολο θα είναι ικανό να φιλοξενήσει πολιτιστικές, εκπαιδευτικές αλλά και ψυχαγωγικές δραστηριότητες. Η ανάπτυξη του περιβάλλοντος χώρου σε διάφορα επίπεδα, επιτρέπει την ‘εγκατάσταση’ δράσεων ακόμα και στο ύπαιθρο, λαμβάνοντας υπ’ όψιν το γεγονός ότι το Κέντρο θα λειτουργεί πιο συστηματικά μεταξύ άνοιξης και φθινοπώρου. Η λειτουργία παράλληλα με το Μουσείο άλλων παροχών, όπως το σινεμά και το καφέ, συμβάλλει στην οικειοποίηση του χώρου και την ενσωμάτωση του στην καθημερινή ζωή των κατοίκων, και συνεπώς στη βιωσιμότητά του.

Το Μουσείο που αποτελεί έργο - ορόσημο για τον Δήμο Σίφνου μπορεί να αποτελέσει πόλο έλξης για επισκέπτες όλων των ηλικιών, προβάλλοντας την ιδιαίτερη σχέση του τόπου με την αγγειοπλαστική τέχνη, συμβάλλοντας στην ενδυνάμωσή της, αλλά και προωθώντας την σε διεθνές πλέον επίπεδο. Ήδη έχουν εκπονηθεί οι αναγκαίες προπαρασκευαστικές και αναγκαίες Μελέτες (Μουσειολογική, Μουσειογραφική), ενώ έχει διασφαλιστεί ευρύτερη κοινωνική συναίνεση μεταξύ του Δήμου, του Συλλόγου Αγγειοπλαστών και των ιδιοκτητών της σημαντικής ιδιωτικής συλλογής υπό τον τίτλο «Συλλογή Κεραμικών του Κοσμά Ξενάκη», ώστε να αποτελέσουν τα βασικά εκθέματα του Μουσείου όταν αυτό δημιουργηθεί.

Το κτίριο

Το κτήριο με την ονομασία «Δραγάτση» είναι κτισμένο στα τέλη του 19ου αιώνα και μέχρι περίπου τα τέλη του 1920 αποτελούσε την οικία της οικογένειας του οφθαλμίατρου, Δημήτριου Δημητριάδη. Ο Δημητριάδης πριν από την ενοποίηση των σχολείων αρρένων και θηλέων, το 1929, και λόγω έλλειψης διδακτηρίου, δώρισε την οικία του με σκοπό να χρησιμοποιηθεί ως Παρθεναγωγείο, για τη μνήμη της μονάκριβης εγγονής του. Επειδή όμως τελικά η ανάγκη αυτή ικανοποιήθηκε μέσω της ανέγερσης άλλων σχολικών αιθουσών, η διαθήκη του Δημητριάδη τροποποιήθηκε και το κτήριο τελικά περιήλθε στην ιδιοκτησία του Δήμου, οπότε και χρησιμοποιήθηκε ως δημοτικός ξενώνας. Αργότερα και μέχρι πολύ πρόσφατα είχε τη χρήση δημοτικού σχολείου και σήμερα προορίζεται να στεγάσει το Μουσείο Κεραμικής της Σίφνου με σκοπό την προβολή της ιστορίας της νεότερης κεραμικής της Σίφνου.

Το ευρύτερο masterplan στοχεύει στην οργάνωση ενός κέντρου - πολυχώρου αφιερωμένου σε πολιτιστικές και εκπαιδευτικές δραστηριότητες σχετικές με την κεραμική παράδοση του νησιού. Βασικό ζητούμενο είναι ο σεβασμός του αρχιτεκτονικού χαρακτήρα των υφιστάμενων κτιρίων, με αναγκαία την αποκατάσταση των πέτρινων κτισμάτων που περιβάλλουν το αρχοντικό το οποίο θα στεγάσει τους εκθεσιακούς χώρους. Λαμβάνοντας υπόψη τα ζητήματα ταυτότητας και μνήμης του τόπου, οι προτεινόμενες επεμβάσεις δεν παρεμβαίνουν στη μορφολογία των παλαιών κτισμάτων, αλλά περιορίζονται στην αναδιαμόρφωση του περιβάλλοντος χώρου. Η προσέγγιση πλέον βασίζεται σε πλήρως ρεαλιστικά και τεκμηριωμένα στοιχεία, μελέτες και κοστολογήσεις, για τη διασφάλιση της πραγματοποίησης του έργου αυτού.

Δημιουργία Ψηφιακού Μουσείου Κεραμικής

Στο πλαίσιο του προτεινόμενου έργου «Δράσεις Πολιτιστικής Ταυτότητας Δήμου Σίφνου – Συνδέοντας το χθες με το σήμερα», προβλέπεται επίσης η δημιουργία ψηφιακού βιωματικού/διαδραστικού Μουσείου με κεντρικό θέμα την Κεραμική.

Το έργο θα συμβάλει στην ανάδειξη / προβολή της ιστορίας και της ιδιαίτερης ταυτότητας της κεραμικής της Σίφνου σε ένα ευρύτερο κοινό, στη διευκόλυνση της πρόσβασης στο υλικό σε μαθητές, εκπαιδευτικούς, ακαδημαϊκούς, κλπ., στην ενεργοποίηση των νέων τεχνολογιών για την αποτελεσματικότερη παρουσίαση, στην προβολή και κατανόηση του πολιτιστικού αποθέματος της συλλογής του μουσείου και θα προσφέρει τη δυνατότητα συμμετοχής σε διακρατικά δίκτυα συνεργασίας και ανταλλαγών τεχνογνωσίας.

Το Ψηφιακό Μουσείο Κεραμικής θα παρουσιάζει μία έκθεση στην οποία αναπαρίσταται διαχρονικά το ιστορικό, φυσικό, πολιτικό, πολιτιστικό και ανθρώπινο γεγονός καθοριστικό για την εξέλιξη της περιοχής.

Ο παλαιός κόσμος συνδέεται και σχετίζεται με το νέο μέσα από ένα περίπλοκο πλέγμα προσωπικών, οικογενειακών και κοινοτικών εμπειριών που φωτογραφίζονται με ευαισθησία στην έκθεση, ενώ οι συμβολισμοί σχολιάζουν τους τρόπους με τους οποίους το νέο προσπαθεί να αγγίξει την αυτογνωσία μέσα από θεσμούς όπως η παιδεία, η πολιτική και η κοινωνία. Η θέση του Ψηφιακού Μουσείου Κεραμικής στο κέντρο της περιοχής αποτελεί μια σημαντική πρόκληση.

Επιπλέον, θα αναπτυχθεί εικονικό διαδραστικό μουσείο μέσω της τεχνολογίας της εικονικής πραγματικότητας, όπου ο χρήστης με την χρήση συσκευών εικονικής πραγματικότητας(VR), αλλά και non-VR χρήστες από την οθόνη του υπολογιστή τους θα μπορούν να επισκέπτονται. Οι χρήστες θα μπορούν να διαδράσουν με τα μουσειακά εκθέματα, να μάθουν πληροφορίες γι’ αυτά και να περιηγηθούν στο χώρο του εικονικού μουσείου όπου τα αντικείμενα είναι κατάλληλα τοποθετημένα ανά θεματική κατηγορία, όπως και σε ένα φυσικό μουσείο.

Το εικονικό μουσείο θα μπορεί να φιλοξενήσει πολλές εκθέσεις παράλληλα. Οι εκθέσεις αυτές θα δημιουργούνται από εξουσιοδοτημένους χρήστες (με χρήση κωδικών). Οι χρήστες αυτοί θα ανεβάζουν στο σύστημα το πολυμεσικό υλικό της κάθε έκθεσης (Εικόνες, βίντεο, ήχους, 3D αντικείμενα) και θα το τοποθετούν στους χώρους της έκθεσης, στα σημεία που επιθυμούν. Θα διατίθενται διαφορετικοί εκθεσιακοί χώροι, οι οποίοι θα αποτελούν ψηφιακά αντίγραφα πραγματικών χώρων που θα επιλεγούν (τουλάχιστον 2 διαφορετικοί χώροι). Με τον τρόπο αυτό θα δημιουργούνται διαφορετικές εκθέσεις τις οποίες θα μπορούν να τις επισκέπτονται οι πολίτες, από το σπίτι τους και από ειδικά σημεία στο ψηφιακό μουσείο (Ενότητα Α) στο οποίο θα τοποθετηθούν συσκευές εικονικής πραγματικότητας τις οποίες θα μπορούν να χρησιμοποιούν οι επισκέπτες για να βλέπουν περισσότερα εκθέματα από αυτά που εκτίθενται στον φυσικό χώρο.

Τέλος, προβλέπεται η ανάπτυξη εφαρμογής επαυξημένης πραγματικότητας η οποία θα δίνει τη δυνατότητα στον χρήστη δει μπροστά του στο φυσικό χώρο να εμφανίζονται εικονικοί χαρακτήρες που θα του αφηγούνται σχετικές ιστορίες εν ήδη ξεναγού. Η εφαρμογή θα εκτελείται από συσκευές με Android οι οποίες θα προσφέρονται στον επισκέπτη στην είσοδο του ψηφιακού μουσείου. Οι παρουσιάσεις αυτές θα δημιουργούνται από εξουσιοδοτημένους χρήστες (με χρήση κωδικών) μέσα από διαδικτυακό σύστημα διαχείρισης. Οι χρήστες αυτοί θα ανεβάζουν στο σύστημα τους ήχους και τρισδιάστατα αρχεία που θα συνοδεύουν την αφήγηση και θα εμφανίζονται επίσης στο φυσικό χώρο. Με τον τρόπο αυτό θα μπορεί να χρησιμοποιείται η εφαρμογή για την δημιουργία και επιπλέον παρουσιάσεων. Οι επαυξήσεις θα μπορούν να εμφανίζονται και σε χώρους εκτός του ψηφιακού μουσείου (σχολεία, εκδηλώσεις μέχρι και τα σπίτια των πολιτών) μέσω ειδικών AR σημάτων (AR markers) που θα διατίθενται από το ψηφιακό μουσείο αλλά και μέσω του ιστότοπου του.