Κορυφαίο έργο της προεπαναστατικής Ελλάδας

Στο Βυζαντινό και Χριστιανικό Μουσείο παρουσιάζεται, στο πλαίσιο των εκδηλώσεων για την επέτειο των 200 ετών από την Ελληνική Επανάσταση, το αντίτυπο της «Χάρτας του Ρήγα» μετά την αποκατάστασή του για λογαριασμό του Αρχαιολογικού Μουσείου Άνδρου.

Το συγκεκριμένο αντίτυπο, που προέρχεται από τις συλλογές της Καϊρείου βιβλιοθήκης, συντηρήθηκε υποδειγματικά από τις κυρίες Ιωάννα Στεφανή και Άρτεμις Καμπουράκη στο Εργαστήριο Συντήρησης Χειρογράφων, Εντύπων και Χάρτινων Έργων Τέχνης του Βυζαντινού και Χριστιανικού Μουσείου.

Η κατάσταση διατήρησης του έργου πριν από τις εργασίες συντήρησης ήταν κακή. Τα φύλλα της Χάρτας αποκολλήθηκαν από το λινό ύφασμα, στο οποίο ήταν επικολλημένα, και στη συνέχεια συντηρήθηκαν ξεχωριστά, για να επανασυνδεθούν και να υποστηριχθούν σε πολυεστερικό ύφασμα μη υφασμένο. Η Χάρτα τοποθετήθηκε σε ξύλινο τελάρο και κορνίζα κατάλληλη για το μέγεθός της.

Η «Χάρτα του Ρήγα» ή «Χάρτα της Ελλάδος» αποτελεί το κορυφαίο χαρτογραφικό έργο της προεπαναστατικής Ελλάδας και ένα από τα σημαντικότερα προϊόντα του Νεοελληνικού Διαφωτισμού. Η Χάρτα υπήρξε μία από τις δημιουργίες του Ρήγα Βελεστινλή (1757-1798) την εποχή που ο πρωτοπόρος Έλληνας στοχαστής επικέντρωσε την επαναστατική του ορμή σε μία σειρά εκδόσεων που στόχευαν στην αφύπνιση των Ελλήνων και των άλλων κατοίκων της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Τυπώθηκε το 1796/7, λίγους μήνες πριν από τη σύλληψη και τη δολοφονία του.

Το παρουσιαζόμενο αντίτυπο στο Βυζαντινό και Χριστιανικό Μουσείο, ένα από τα περίπου 100 σωζόμενα στην Ελλάδα και το εξωτερικό, ανήκε στον Θεόφιλο Καΐρη (1784-1853), κορυφαίο Ανδριώτη διαφωτιστή, ο οποίος την απέκτησε κατά την παραμονή του στη Σμύρνη. Το αντίτυπο της Άνδρου μαζί με άλλα 16 κηρύχθηκε μνημείο από το Υπουργείο Πολιτισμού τα έτη 1997 και 1998.

Η Χάρτα συντηρημένη και αποκατεστημένη, πριν εκτεθεί ξανά στις Κυκλάδες, παρουσιάζεται στο Βυζαντινό και Χριστιανικό Μουσείο.