ΑΔΑΜΑΝΤΙΟΣ ΚΟΡΑΗΣ Ο μεγάλος διδάσκαλος του Γένους

Ο Αδαμάντιος Κοραής ήταν από τις μεγάλες μορφές του ελληνικού διαφωτισμού. Ήταν ο σπουδαίος διδάσκαλος του Γένους και άριστος φιλόλογος.

Καταγόταν από τη Χίο, γεννήθηκε όμως στη Σμύρνη στις 27 Απριλίου 1748. Οι γονείς του ήταν ευκατάστατοι και οι δύο με πολύ καλή καταγωγή από τη Χίο. Ο πατέρας του, ο Ιωάννης Κοραής ήταν από τα σπουδαιότερα μέλη της δημογεροντίας της Σμύρνης. Η μητέρα του η Θωμαϊς Ρυσία, ήταν κόρη ιδιαίτερα μορφωμένου δασκάλου, ο οποίος λόγω της κατάστασης της εποχής, που τα σχολεία έκλεισαν,έγινε έμπορος.

Ο Αδαμάντιος Κοραής, με τη βοήθεια του πατέρα του πήγε στη Γαλλία και σπούδασε ιατρική στο Μονπελιέ, όπου έγινε άριστος επιστήμον και για αρκετό διάστημα έζησε στο Παρίσι.

Είχε μεγάλη μόρφωση και θέλησε να γνωρίσει πολλές ευρωπαϊκές γλώσσες, αλλά ιδιαίτερα γνώριζε και θαύμαζε αρχαία ελληνικά και λατινικά.

Είχε διαβάσει πολλά κείμενα που αφορούσαν την ιστορία της αρχαίας Ελλάδας και ασχολήθηκε ιδιαίτερα γράφοντας την ιστορία της χώρας του. Αυτές οι φιλολογικές εργασίες του θαυμάστηκαν και εκτιμήθηκαν από τους Ευρωπαίους.

Ζούσε μέσα σ’ ένα φιλελεύθερο κλίμα της γαλλικής πρωτεύουσας κι έτσι φιλοδόξησε να συμβάλει στην ανάσταση και στην ελευθερία της χώρας του. Πίστευε όμως ότι παράλληλα με τις προσπάθειές του για την ελευθερία, ο ελληνικός λαός και ιδιαίτερα οι νέοι θα έπρεπε να αποκτήσουν και την ανάλογη μόρφωση.

Ασχολήθηκε και αφοσιώθηκε σ’ ένα μοναδικό έργο γράφοντας και εκδίδοντας πολλούς τόμους βιβλίων, με θέματα και γνώσεις για τη μόρφωση, αλλά και τρόπους που θα τους βοηθούσαν και να γνωρίζουν πως και με πιο τρόπο να αγωνίζονται και ιδιαίτερα πως θα αποκτήσουν μια ελεύθερη πατρίδα.

Όταν ο Αδαμάντιος Κοραής έμαθε ότι ήδη μια ομάδα Ελλήνων είχε ξεκινήσει την προετοιμασία της “Φιλικής Εταιρείας” που στην ουσία ήταν το ξεκίνημα της Επανάστασης, ενθουσιάστηκε! Όχι μόνο χάρηκε γι αυτή την άριστη δραστηριότητα, αλλά ζήτησε και θέλησε και εκείνος να εργαστεί με όλες του τις δυνάμεις για την επιτυχία του εθνικού σκοπού, την ελευθερία της χώρας μας.

Παρά το γεγονός ότι εκείνη την εποχή βρισκόταν σε προχωρημένη ηλικία, προσπάθησε, με ιδιαίτερη δραστηριότητα να οργανώσει φιλελληνικούς ομίλους ώστε να στέλνουν εφόδια στους αγωνιζόμενους, ώστε να επιτύχει ο σκοπός τους. Βρίσκονταν πάντα σε επικοινωνία με τους αρχηγούς, έδινε τις πολύτιμες συμβουλές του και φρόντιζε με πολλές προσπάθειες να τους βοηθήσει να αποφύγουν φιλονικία, και αντιπαλότητα οι καπεταναίοι με τους πολιτικούς. Γνώριζε ότι παρά την προσπάθεια όλων να ελευθερωθεί η Ελλάδα, φρόντιζαν να έχουν διαφορετικές θέσεις μεταξύ τους. Ο Κοραής γνώριζε πάντα το... ελάττωμά τους! Ήταν σημαντικό ότι εκτιμούσε και θαύμαζε τρεις άνδρες σπουδαίους με μόρφωση και παιδεία, τους οποίους όρισε και εκτελεστές της διαθήκης του. Μεταξύ των τριών αυτών ανδρών που συμπαθούσε και εκτιμούσε, θεώρησε άξιο και μοναδικό φίλο του τον Ιάκωβο Ρώτα.

ΙΑΚΩΒΟΣ ΡΩΤΑΣ

Ήταν από την Κέα και ήταν ο μοναδικός Κυκλαδίτης λόγιος και με ιδιαίτερη γνωριμία της ιστορίας εκείνης της εποχής. Όπως έχει γράψει στη βιογραφία του ο αείμνηστος Ανδρέας Δρακάκης, είναι άγνωστος ο χρόνος γέννησής του. Ο Ιάκωβος έφυγε από την Κέα το 1791 και πήγε στη Σμύρνη (κατόπιν επιθυμίας του πατέρα του), για να συμπληρώσει τη μόρφωσή του και να εξοικειωθεί με τις εμπορικές συναλλαγές.

Στη Σμύρνη είχε την τύχη να γνωρίσει τον Αδαμάντιο Κοραή, ο οποίος τον εξετίμησε, θαύμασε τις γνώσεις του και την επαγγελματική εργασία του και έγιναν στενοί φίλοι.

Ο Ιάκωβος Ρώτας παρέμεινε και δραστηριοποιήθηκε στη Σμύρνη έως το 1828, και ήταν τότε η πιο σημαντική και η πιο αποδοτική επαγγελματική εποχή. Αργότερα εγκαταστάθηκε στην Τεργέστη όπου οι εμπορικές του εργασίες πήγαιναν πολύ καλά. Η κοινωνική του θέση στην ελληνική παροικία της Τεργέστης ήταν αρκετά σημαντική, με αποτέλεσμα να εκλεγεί μέλος του εκεί Συμβουλίου της Κοινότητας, με αποτέλεσμα να γίνει και αντιπρόεδρος. Κάτι ιδιαίτερα σημαντικό και εντυπωσιακό είναι ότι ενδιαφέρθηκε ιδιαίτερα για τα σχολεία της ελληνικής κοινότητας, κάτι που ιδιαιτέρως εξετίμησε ο Κοραής και βοήθησε με όλες του τις δυνάμεις, ώστε τα παιδιά τον Ελλήνων να μάθουν την σωστή ελληνική γλώσσα, αλλά και την σημαντική αρχαία ιστορία της χώρας τους. Ο Κοραής συνέχιζε να γράφει και να εκδίδει τόμους βιβλίων (εκτός Ελλάδος βέβαια) που είχαν στόχο την ενημέρωση και τη μόρφωση των μαθητών για την ελληνική παιδεία. Σε όποιο σημείο της χώρας εδημιουργείτο ελληνικό σχολείο, ο Κοραής χάριζε τα βιβλία του και φρόντιζε με κάθε τρόπο να εκδίδονται και περισσότερα, ώστε όλοι οι μαθητές να γνωρίζουν και την ιστορία και τη γλώσσα της χώρας τους.

Ο Ιάκωβος Ρώτας, εκτιμώντας την προσπάθειά του, τον βοήθησε οικονομικά με όλες του τις δυνάμεις.

6 Απριλίου 1833

Αυτή την ημέρα ο Αδαμάντιος Κοραής άφησε την τελευταία του πνοή σε ηλικία 85 χρόνων. Επειδή είχε προαισθανθεί τον θάνατό του, κάλεσε τέσσερις Χιώτες φοιτητές στο σπίτι του, που σπούδαζαν στο Παρίσι και τους εκτιμούσε και τους ανέθεσε την πλήρη απογραφή όλων των βιβλίων της βιβλιοθήκης του και τους παρεκάλεσε να παραδώσουν στους εκτελεστές της διαθήκης του αντίγραφά της.

Οι Εκτελεστές ήσαν τρεις αλλά ο Ιάκωβος Ρώτας θα φρόντιζε για τα πάντα μετά το θάνατο του Κοραή. Ταξίδεψε από την Τεργέστη στο Παρίσι, επιμελήθηκε με τους άλλους δύο εκτελεστές την ταφή του μεγάλου Δασκάλου και το μνημείο του. Μετά έπρεπε να ασχοληθεί με τους πολλούς τόμους των βιβλίων με τα σπουδαία γραπτά ιστορικά της χώρας μας. Ο Κοραής, προ του θανάτου του, είχε επικοινωνήσει με τον Νεόφυτο Βάμβα, που είχε μόλις αναλάβει την διεύθυνση του Γυμνασίου Σύρου και είχε πληροφορηθεί την πολύ καλή οικονομική κατάσταση του νησιού, αλλά και τη διάθεση των κατοίκων για τη μόρφωση και την παιδεία των μαθητών. Μεγάλος αριθμός βιβλίων παρεδόθη από τον Ιάκωβο Ρώτα στην βιβλιοθήκη της Ερμούπολης.

- Μεταξύ των πολύτιμων βιβλίων υπήρχε και μια σπάνια έκδοση του οίκου “ALDUS MANUTIUS” του διασημότερου εκδότη της Βενετίας (1450-1515) 16ου αι. - Τα κείμενα του βιβλίου ανήκουν σε αρχαίο Έλληνα συγγραφέα.