ΑΙΓΑΙΟ: Το Ελληνικό Αρχιπέλαγος. Αλμύρα και φως!

Οι Κυκλάδες είναι μια χαρούμενη συμφωνία σε λευκό και γαλάζιο! Η θάλασσα είναι η μοίρα του Κυκλαδίτη! “Άξιον εστί” το απέραντο γαλάζιο! ”Άξιον εστί” το ασύλληπτο μπλε της Ελληνικής θάλασσα. Με αυτά τα λόγια τίμησε το αιγαίο ο Ελύτης. Ο αείμνηστος και κάποτε σημαντικός συγγραφέας Μάριος Πλωρίτης, σε μία ομιλία του έκανε,όπως είπε, “ένα μικρό τάμα στην υγρή “Ελεούσα”*. Τιμώντας την Ελληνική θάλασσα είπε: “... Τούτη η λόγχη γης σπαθίζει την Ανατολική Μεσόγειο, τούτη η αλυσίδα από βουνά γύρω σε στενούς κάμπους, σπρώχνει αναπότρεπτα τους Έλληνες στη θάλασσα. Λιγοστοί λαοί έχουν θηλάσει, βιώσει, αγαπήσει, παλέψει με τη θάλασσα, απ’ τη θάλασσα, για τη θάλασσα, όσο οι Έλληνες. Μιας χώρας αφρογεννημένης και αφροτυλιγμένης, όπως η Ελλάδα, οι πόθοι και τα πάθη της, το βιός της και η ποίησή της, η πράξη και το όραμά της, είναι πάνω απ’ όλα η θάλασσα! Τη νοιώθουμε τροφό μας, αλλά και ερωμένη μας, γόησσα αλλά και Σειρήνα. Είναι τόσο δική μας, αλλά και άπιαστη. Στις φλέβες και κολλάει θαλασσινό νερό, στα μάτια μας καθρεπτίζονται κύματα και στο νου μας χορεύουν τα νερά των λιμανιών και ωκεανών. Όσο μακριά και να γυρίσει η μνήμη, Έλληνες και θάλασσα ταξιδεύουν ζευγαρωμένοι στους αιώνες. Η μυθολογία της Ελλάδας είναι κατάσπαρτα από θαλασσινούς θεούς...Από την εποχή του Ομήρου οι Έλληνες ονόμασαν τη θάλασσα: αφροέσσα, αφροκυματούσα, βαθύκολπη, βαθύρροη, ηχηέσσα (βουερή, βουίζει), ιχθυοέσσα (ψαρομάνα), πολυκύμαντη και άλλα διάφορα επίθετα....”.

ΚΥΚΛΑΔΟΝΗΣΙΑ : Απέραντη Γοητεία

Οι Κυκλάδες είναι ένα σύμπλεγμα νησιών με ιδιαίτερη “προσωπικότητα”. Το καθένα έχει μια μεγάλη πορεία στο χρόνο. Είναι παιδιά του Εγκέλαδου*, αυτού του Τιτάνα που σκαλίζει το εσωτερικό της γης. Λαμπερά πετράδια στο φως του Απόλλωνα έγιναν τα νησιά και ο εγκέλαδος τ΄ απόθεσε πάνω στο μπλε της θάλασσας όπως να ‘ναι, χωρίς καλλιτεχνικές αξιώσεις. Κι όμως, του βγήκε έξοχη εργασία. Τώρα δείχνει να κοιμάται. Ήσυχος, αφού έκανε μια άσκηση παιχνιδιού και διακόσμησης. Δημιούργησε ένα μοναδικό σκηνικό καθαρότητας γραμμών και χρωμάτων. Ας μην ξυπνήσει ποτέ πια.

Έφυγε ο Εγκέλαδος

Τοπία σαν την αφροστολισμένη γειτονιά των Κυκλάδων είναι οι Παρθενώνες της Ελληνικής φύσης. Οι Κυκλάδες έχουν πολλούς φίλους και θαυμαστές. Πολλοί τη λάτρεψαν σαν μικρές θεές τους. Μερικές από αυτές τραγουδήθηκαν από τους ραψωδούς. Οι θεοί μοιάζει να ‘ναι στο σπίτι τους στις Κυκλάδες, με πρώτο τον Απόλλωνα που σκόρπισε το φως! Η ιστορία των νησιών χάνεται στα βάθη της προϊστορίας. Ο πολιτισμός τους θαμπώνει! Αλμύρα και φως! Αυτή είναι η κυκλαδίτικη ατμόσφαιρα. Μια ατμόσφαιρα που μοσχοβολά αλμύρα, φύκια, θυμάρι και μέλι. Κι ένας ήχος. Η θάλασσα! Οι άνθρωποι σε τούτα τα νησιά έζησαν μαζί με τη θάλασσα. Και κανείς λαός δεν συντροφεύτηκε απ’ αυτήν όσο τούτοι οι άνθρωποι με τα σκαμμένα κι αλμυροποτισμένα πρόσωπα. Οι Κυκλαδίτες ναυτικοί κι οι ψαράδες αναπνέουν και υπάρχουν απ’ αυτήν και γι αυτήν, τη θάλασσα! Παντού στα Κυκλαδονήσια το βλέμμα ακουμπά στα μάρμαρα και στη γκρίζα πεντακάθαρη πέτρα, υλικά που χρησίμευαν στους ανθρώπους να χτίσουν τα σπίτια τους με τις αυλές, να δημιουργήσουν τα νησιωτικά οικιστικά σύνολα και τις άπειρες εκκλησίες, αφού ο Χριστιανισμός έγινε τόσο καλοδεχούμενος στα νησιά. Σε κάθε λοφίσκο δεσπόζει κι ένα κάτασπρο ξωκκλήσι. Στην κορφή κάθε νησιωτικής χώρας φαντάζει από μακριά το καμπαναριό της μεγάλης εκκλησίας. Και γύρω της φωλιασμένα τα κατάλευκα σπίτια. Τα τελευταία σπίτια, πιάνονται... σαν σε χορό γύρω απ’ τη χώρα του κάθε νησιού, λες και προστάτευαν την άκρη της από τους πειρατές που είχαν γεμίσει το Αιγαίο. Και αυτό βέβαια μας είναι γνωστό . Αυτός είναι ο λόγος που κοντά στη θάλασσα δεν υπήρχε σπίτι κατά τον 17ο και 18ο αιώνα. Ο φόβος ήταν μεγάλος. Σήμερα είναι χιλιάδες τα σπίτια κοντά, όσο πιο κοντά γίνεται στη θάλασσα, που και σήμερα είναι τόσο αγαπητή. Χιλιάδες ο κόσμος στις ακτές των νησιών. Οι Κυκλάδες έχουν μια εκτυφλωτική λευκότητα που την υπογραμμίζει το γυμνό και το λειψό. Βράχος και θεότητα, είναι δίδυμος συμβολισμός. Αυτούς τους βράχους έσκαψαν οι νησιώτες με πολύ κόπο. Έσκαψαν τα πλευρά των βουνών, μια και το χώμα είναι λιγοστό, να τα καλλιεργήσουν, να καρπίσουν και να ζήσουν οι φαμίλιες τους. Σειρές βαθμιδωτές ξερολιθιές συγκρατούν το χώμα, και θυμίζουν... γιατί μοιάζουν ατέλειωτες κερκίδες αρχαίου θεάτρου. Πάνω σ’ αυτό το χώμα, το τόσο αδύνατο και λειψό σε συστατικά, που οι βροχές σπάνια το θυμούνται, ποτισμένο με αλμύρα, σ’ αυτό το χώμα που μερικές φορές θυμίζει αλεσμένη πέτρα, σ’ αυτό το χώμα που καίγεται απ’ τον ήλιο τον ανελέητο και στεγνώνει απ’ το δυνατό μελτέμι, σ’ αυτό το χώμα γίνεται το θαύμα της φύσης. Σ’ αυτό το χώμα ανθίζουν κάθε άνοιξη τα πιο όμορφα αγριολούλουδα με τις πανέμορφες ποικιλίες τους. Είναι τ’ αγριολούλουδα που χαρίζουν μια μορφή γαλήνης στα χωράφια και στις πλαγιές των βουνών. Δίκαια ο Ελύτης φρόντισε να τραγουδηθούν τα νησιά μας και οι άνεμοι που περνούσαν κοντά τους:

“Άξιον εστί”, ο Μαΐστρος ο Λεβάντες,

ο Γαρμπής, ο Σιρόκος, η Όστρια...

“Άξιον εστί”τα νησιά με τους έρημους ταρσανάδες.

“Άξιον εστί”, το απέραντο γαλάζιο!

Οι Κυκλάδες είναι ευλογία Θεού! Κι η θάλασσα που τις περιβάλλει ευλογία Θεού είναι κι αυτή! Ανάμεσα στη θάλασσα και στον Κυκλαδίτη υπάρχει αλληλοσεβασμός.

* Ελεούσα: Προσφορά, συμπάθεια

*Εγκέλαδος: Σεισμός.